i
ciel akademicki, lecz dlatego, że było' ono słuszniejsze od tego, które reprezentowali, poparte najmocniejszymi argumentami. J j
Prawidłowe prowadzenie zajęć problemowo-^grupo-wych z materializmu dialektycznego i historycznego przyczynia się niewątpliwie do .znacznego zaktywizowania większości studentów w opanowywaniu filozoficznych treści kształcenia. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że pojedyncze seminarium z filozofii marksistowskiej, choćby nawet najlepiej przeprowadzone, nie. warunkuje wysokich wyników dydaktycznych, nie zapewnia pełnego rozwoju aktywności, inicjatywy i samodzielności studentów. Dlatego nauczyciel akademicki powinien dążyć do tego, aby wszystkie jego zajęcia dydaktyczne w równej mierze przyczyniały się do skutecznej realizacji programu filozofii ‘marksistowskiej. Nauczanie problemowo-grup owe, posiadające duże walory dydaktyczno-wychowawcze, nakłada na prowadzącego zajęcia poważne obowiązki. Aby skutecznie spełniać funkcję organizatora i doradcy pracy grup studenckich w rozwiązywaniu problemów dydaktycznych z materializmu dialektycznego i historycznego musi on przede wszystkim starannie przygotować każde seminarium. W tym celu powinien szczegółowo przemyśleć materiał programowy i interesująco sformułować problemy filozoficzne, uwzględniając stopień przygotowania grup studenckich do rozwiązywania danych trudności teoretycznych. Należy pamiętać, że szczegółowe obmyślenie i przygotowanie problemów z filozofii marksistowskiej w formie pisemnej wpływa na racjonalne gospodarowanie czasem dydaktycznym przeznaczonym na dane zajęcia seminaryjne.
Analiza zgromadzonych materiałów z badań nad zastosowaniem nauczania problemowo-gruipowego w szkole wyższej w procesie realizacji programu filozofii marksistowskiej wykazała, iż w czasie trwania poszczególnych sytuacji dydaktycznych studenci mieli możność wykazania różnych form aktywności i inicjatywy w twórczym poszukiwaniu tez, twierdzeń, praw i innych uojgólnień filozoficznych. Grupowe rozwiązywanie problemów dydaktycznych z filozofii marksistowskiej jest bowiem nader cennym elementem procesu nauczania — uczenia się w szkole wyższej. Proces ten ma „ . . . swe klęski i zwycięstwa. Jest niewiernym powątpiewaniem w to wszystko, czego nie potwierdziło się we własnych spostrzeżeniach i analizach, i wiernym zaufaniem sile naszego umysłu. Owocem tego procesu są nie tyle osiągnięcia zamierzonych z góry wyników, zapamiętanie wyznaczonego materiału, ile uspokojenie intelektualne, jakie przychodzi zawsze wówczas, gdy zdobyliśmy jakiś ład i potrafiliśmy sformułować poglądy, których poprzednio nie mogliśmy opanować. Ale ten stan równowagi nie wystarcza na długo i rychło zaczyna się nowe szukanie” 3.
Tak więc nauczanie problemowo-grupowe posiada duże walory dydaktyczno-wychowawcze. Powinny być one w pełni doceniane i wykorzystane przez nauczycieli akademickich, którzy pragną przyczynić się do systematycznego rozwijania aktywności, inicjatywy i samodzielności studentów w procesie dydaktycznym. Nie należy jednak uważać, że nauczanie — uczenie się w grupach studenckich nie ma stron ujemnych. Otóż przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę na to, iż w procesie grupowego rozwiązywania problemów dydaktycznych część zdolnych studentów może obniżyć swoją aktywność, wielu zaś leniwych dążyć do „prześlizgnięcia się przez przedmiot nauczania” kosztem pracowi-6 B, Suchodolski: Uspołecznienie kultury, Warszawa 1947,
c O??'
O . liJti ^ i
10
145
B. Hydzik