Około 1340 roku dobiegały końca prace związane z rozbudową kościoła
zamkowego. Decyzja o umieszczeniu we wschodniej blendzie wielobocznego zamknięcia świątyni Nadnaturalnej wielkości posągi Marii musiała zapaść już wcześniej, bo budowniczowie zrealizowali zamiast okna szeroko rozglifioną wnękę. Brak profili w glifach blendy wskazuje na konsekwentną realizację zadania zaplanowanego już w momencie powstania zamysłu powiększenia malborskiej świątyni zamkowej. Jak pisze Andrzej Grzybkowski1 figura powstawała jednocześnie ze wznoszeniem murów kościoła. Figura miała ponad 8 metrów wysokości. Wykonano ją ze sztucznego kamienia (Kunststein) i pokryto polichromią położoną na cienkim podkładzie tynkarskim. Szczegółowo najdawniejsze dzieje posągu opisał Maciej Kilarski2. On też zrekonstruował technologię wznoszenia posągu.
Jak stwierdził Kilarski w najwcześniejszym okresie istnienia posągu pokryty on był barwną polichromią wykonaną na bazie farb wapiennych. Czy inwestor jakim był Zakon od początku zamierzał pokryć kolosa mozaiką nie wiemy.
Grzybkowski Andrzej, Geneza kolosa Malborskiego, [w:] Między formą a znaczeniem. Studia z ikonografii. Warszawa 1997
Kilarski Maciej, Figura matki Boskiej z Dzieciątkiem z kościoła zamkowego w Malborku, [w:] Podług nieba i zwyczaju polskiego. Warszawa 1988; tenże. Mozaikowa figura malborskiej Madonny, Malbork 1993.