8401850475

klasy VIII włącznie) stanowią oddzielną sieć. Biblioteki dla dzieci posiadają swoich dyrektorów lub kierowników, dysponują własnym budżetem i mają przewidziany przydział etatów zależny od liczby czytelników.

W roku 1965, zgodnie z zarządzeniem Ministerstwa Kultury, każda republika¹) i każde województwo (oblast¹) powinna posiadać centralną bibliotekę dla dzieci.

Zakres działania takich bibliotek jest szeroko zakrojony i obejmuje instruktażem wszystkie biblioteki danego województwa czy republiki. W strukturze tych bibliotek jest przewidziany dział naukowo-metodyczny, który stanowi ośrodek informacji w zakresie organizacji, metodyki i literatury dla dzieci.

Komórką, która pomaga Naczelnej Inspekcji Bibliotek (odpowiednika jej nie posiadamy w Polsce), jest Sekcja organizacji czytelnictwa dziecięcego i literatury dla dzieci²). (Sekcja ta jest jedną z dziesięciu w Oddziale Naukowo-metodycznym bibliotekoznawstwa i bibliografii Państwowej Biblioteki im. Lenina). W Sekcji pracuje 11 osób, z których osiem posiada wyższe wykształcenie (w tym trzech pracowników uzyskało tytuły kandydatów nauk). Poza kwalifikacjami formalnymi każdy pracownik Sekcji posiada dłuższą praktykę w bibliotece dla dzieci z uwzględnieniem pracy w oddziale metodycznym jednej z republikańskich czy wojewódzkich bibliotek. Poza długim stażem, od pracownika Sekcji wymaga się umiejętności wyrażania w piśmie i słowie zdobytych wiadomości. Sekcja wydaje ok. 50 publikacji rocznie, które są wynikiem pracy całego zespołu. Poza tym członkowie zespołu obsługują seminaria jako prelegenci i dyskutanci.

Praca tego wysoko kwalifikowanego grona toczy się w kilku kierunkach.

Pierwszy co do „wagi” problem, to sprawy organizacji bibliotek dla dzieci, a więc opracowywanie normatywów i wytycznych. W roku 1966 wyszedł (między innymi) projekt typowego statutu państwowej biblioteki dla dzieci republiki związkowej oraz struktura tej biblioteki. Projekt został rozesłany do zainteresowanych bibliotek z prośbą o uwagi i poprawki. Po przeprowadzeniu korekty statut był przedmiotem dyskusji na Zjeżdzie dyrektorów państwowych bibliotek dla dzieci republik związkowych w lutym 1967 r. Następnie został zatwierdzony przez Ministra Kultury; w chwili obecnej jest obowiązujący.

Drugim pożytecznym, wymagającym długotrwałych obserwacji, opracowaniem są „Normy i podstawowe procesy pracy bibliotecznej w bibliotece dla dzieci”, wydane w 1966 r. przez Ministerstwo Kultury i Bibliotekę im. Lenina. Procedura ustalania tych norm była podobna jak przy opracowaniu statutu.

Normy te są bardzo wnikliwie i drobiazgowo opisane. Np. wyszczególnione są nawet takie prace, jak wklejanie terminatek, na które powinno się zużyć 20 sekund, czyli w ciągu godziny należy wkleić 180 terminatek. Wstawienie książki na półkę powinno trwać 1 minutę, czyli w ciągu godziny należy ułożyć na półkach 60 książek. Jest również wyznaczony czas na przygotowanie „wystawki” (do 10 godzin, jeżeli bibliotekarka opracowuje legendę, dobiera książki, formułuje napisy i hasła; jeżeli otrzymuje gotowy plan wystawki, powinna ją zorganizować w ciągu 3—5 godzin). Oprowadzanie wycieczki po bibliotece powinno się zmieścić w 45 minutach. Na obsługę czytelnika (zwrot i wydanie książki, rozmowę z czytelnikiem, poradę przy półkach) przeznacza się ok. 6 minut, czyli w ciągu godziny można załatwić 10 czytelników. Normy te są wskaźnikami do obliczania liczebności obsady i wydajności pracy.

Sekcja wydała również uproszczone tablice klasyfikacji dziesiętnej dla dzieci, album mebli do biblioteki dziecięcej i wiele innych publikacji.

342

1

W chwili obecnej na 15 republik — 9 posiada centralne biblioteki dla dzieci.

2

•♦) Sektor blbliotecznoj raboty z detmi 1 bibliografija detskoj literatury.