8796960299

74

Woda zamieniona na parę wodną wskutek transpiracji przechodzi przez aparaty szparkowe do atmosfery i również napotyka na opór. Pierwszy z nich, to opór aerodynamiczny ra (opisany w rozdz. 5.3, wzory 35-37), drugi, to związany z procesem dyfuzji opór powierzchniowy rs (opisany w rozdz. 6, wzór 58). Trzeci opór, jaki wprowadzają autorzy, to opór, jaki wywierają komórki mezofilu rm, gdzie odbywa się reakcja fotosyntezy, jest on wielkością stałą dla roślin i wynosi 4,4 s cm^-1. Opór dyfuzyjny dla przepływu C0₂ (rs’) jest równy 1,8 oporu dyfuzji pary wodnej rs’ = 1,8 rs.

P. E. Rijetma i G. Endrodi (1970) wyznaczyli oporność dla standardowego łanu roślinnego, czyli sumę wszystkich trzech oporów jako równą 4,9 s cm^-1. Produkcję aktualną oblicza się ze stosunku sumy oporów łanu standardowego do sumy oporów aktualnych (wzory 35-38, 58)

P = 4,9/(ra + rs’ + 4,4) P^,,    (93)

gdzie: Ppot - produkcja potencjalna według tabeli zamieszczonej w pracy P. E. Rijte-ma (1973) i P. Kowalika (1976).

W pracy podano możliwości obliczenia oporów ra i rs z zastosowaniem teledetekcji (rozdz. 5 i 6). W dniu rejestracji satelitarnej ra i rs byłyby obliczone, a wartości ra (w funkcji prędkości wiatru) i rs (w funkcji radiacji dziennej) podane w formie tabelarycznej w pracy Kowalika (1976) byłyby weryfikowane.

Następnym modelem przedstawionym w pracy P. Kowalika (1976) jest oszacowanie wielkości plonów w funkcji ewapotranspiracji. Autor podaje zmodyfikowany wzór Penmana na obliczenie ewapotranspiracji (E), a następnie podaje model obliczenia produkcji aktualnej

P_akt = A E/Ae,    (94)

gdzie:

A - współczynnik zależny od gatunku i odmiany roślin, dla użytków zielonych

A = 51,5 kgha^-1 [mm H₂0) (mm HgJ;

Ae - deficyt pary wodnej.

Obliczona ewapotranspiracja metodą przedstawioną w niniejszej pracy (rozdz. 5) mogłaby weryfikować obliczaną ewapotranspirację według innych wzorów. Opracowany program oszacowania produkcji aktualnej dla każdego dnia okresu wzrostu roślin byłby uaktualniany obliczoną ewapotranspiracją z zastosowaniem satelity NOAA.