(poniżej 17%). Przez, wzmocnienie składu fazowego w materiale podstawowym tzn. przez domieszkę cyrkonu lub tlenku chromu uzyskuje się wysoką odporność na korozję wyrównaną w całej strukturze materiału. Syntetyczne materiały wysokoglinowe nie tylko zastępują materiały z surowców naturalnych lecz stają się równowartościowym partnerem materiałów elektrycznie topionych.
DLa podniesienia żywotności wyłożeń komór regeneratorów wannowych pieców szklarskich Krings A. i Gardiol M. opracowali technologię odlewano-topio-nych kształtek mulitowo-cyrkonowych. Pierwsze próby zastosowania tych wyrobów pozwoliły na przedłużenie czasu pracy komór oraz polepszenie odzysku ciepła. Stwierdzono jednak uszkodzenia górnych warstw' kratownic spowodowane tworzeniem się nefelinu. Dla zlikwidowania tego typu uszkodzeń wprowadzono zmiany w technologii zmierzające do zwiększenia odporności na działanie Na*0.
Wyroby oguiotrwałc z materiałów topionych pracujące w piecach szklarskich niszczone są głównie na styku: materiał ogniotrwały — powietrze — szkło. Pomimo tego, że bloki są dokładnie obrabiane, docinane i szlifowane nie można uniknąć tych zniszczeń korozyjnych. Dla ich zmniejszenia opracowano zaprawy uszczelniające. Jedną z nich stanowi drobno zmielone szkło z układu Al203 — ZrO* — SiO*. Zaprawę tę używa się bez wiązania. Przy podgrzaniu wanny szkło topi się (około 1000°C) i skleja mur bardzo szczelnie. Zaprawę zastosowano z powodzeniem w kilku miejscach pieca wannowego.
Wyniki zastosowania w praktyce przemysłowej doskonale.' Zniszczenia korozyjne są minimalne — prawie niezauważalne.
Inne zaprawmy tego typu reklamuje firma International Ccramics Ltd. Składy ich oparte są na cyrkonie i glinie.
Skład chemiczny przedstawia się następująco: 20-4-45% ZrOr 20-f*60% A120.„ (H-25% Si02, 04-30% CaO,
04-10% Na,0, 04-35% B2Oj, 04-25% PbO. Zaprawę o symbolu GC52 można stosować w zakresie temperatur 1300-r-1500 C do łączenia wyrobów pracujących powyżej poziomu lustra szkła oraz w zakresie temperatur 130£H-1500°C do łączenia wyrobów pracujących poniżej poziomu lustra szkła natomiast zaprawę o symbolu GC103 w zakresie temperatur 11004-1300°C do łączenia wyrobów pracujących poniżej poziomu lustra szkła. Zaprawy miesza się z 20% wody i rozprowadza na powierzchniach łączonych wyrobów. Można nimi łączyć wyroby topione typu Zac, sylimanitowe, mag-nezytowo-chromitowre i chromitowc w przypadku topienia różnych szkieł.
Zaprawy tc można stosować zarówno przy budowie pieców' szklarskich (szczególnie ccnnc w przypadku nierównych powierzchni bloków) jak i w przypadku remontów do uzupełnienia spoin.
Mielnikowa J. G. Wasiliewa Ł. I. przedstawiają opracowane dw'a składy mas ogniotrwałych do ochrony wyłożenia wanien szklarskich w celu zwiększenia ich żywotności. Za materiał wyjściowy służył elektrokorund oraz pirofilit, który po dodaniu 0,5% tlenku potasu jako aktywatora ulega szybkiej mulityzacji w temperaturze 1500°C. Chwilowym materiałem wiążącym był 10% roztwór spirytusu poliwinylowego. Skład masy MK-37 przedstawia się: 37% pirofilitu i 63% korundu, a masy MK-50 po 50% obu składników. Warstwę ochronną grubości 10 mm na prasowy wa no hydrostatycznie. Wykazała ona dobrą przyczepność i w porównaniu z podobnymi powłokami wysokogłinowy-mi żywotność wyłożenia wanny wzrasta 2—4 razy. Natomiast firma Sanac reklamuje masę do napraw „na gorąco” obmurzy pieców szklarskich RYZ4 o składzie chemicznym w granicach układu Al*Oj— ZrOt z zastosowaniem specjalnego spoiwa. Maksymalna temperatura stosowania masy wynosi 1650CC a og-niotrwałośc zwykła 132 sP.
Nowe krajowe tworzywa ogniotrwałe
W ostatnich latach w krajowym przemyśle materiałów ogniotrwałych również opracowano nowe technologie wyrobów i mas ogniotrwałych z przeznaczeniem dla potrzeb przemysłu szklarskiego. Przeprowadzono przemysłowe próby zastosowania tych tworzyw. Uzyskane efekty i wyniki przedstawiono w dalszej części artykułu.
Wi/roby krzemionkowe u’ gatunku SEH10
W strefach ogniowych pieców szklarskich najczęściej stosowanymi wyrobami są wyroby krzemionkowe w gatunku SE.
Ze względu na wzrastające wymagania stawiane wyrobom krzemionkowym w zakresie cgniotrwałości pod obciążeniem, stałości objętości i gęstości oraz zastrzeżenia dotyczące nierównomiernej jakości wyrobów w gatunku SE zaistniała konieczność przeprowadzenia badań nad wyprodukowaniem nowego gatunku wyrobów krzemionkowych o znacznie korzystniejszych własnościach. .
W Chrzanowskich ZMO w oparciu o technologię opracowaną przez 1MO, wykonano partię przemysłową nowego gatunku wyrobów krzemionkowych SEH10. Wskaźniki własności fizycznych kształtowały się korzystniej niż w dotychczas produkowanym gatunku SE. Dotyczy to szczególnie parametrów: gęstości i stałości objętości
Własności tej partii wyrobów przedstawiały się następująco:
i
wyszczególnienie |
nowy gat. |
wg obow. normy |
« — wytrzymałość na |
SEHI0 |
gat. SE |
ściskanie. kG/cm* — gęstość pozorna, |
351-9-384 |
min. 220 |
g/cm> — porowatość otwarła, |
l,79-r*l,81 | |
% |
18,4—22,8 |
max. 23,00 |
— gęstość, g/cms — ogniotrwałośc pod |
2,32-t-2,33 |
max. 2,38 |
obciążeniem, t,*, — rozszerzalność ter |
1661H-1670 |
min. 1660 |
miczna w 1450°C, % — rozszerzalność liniowa wtórna po wypaleniu w 1450°C, |
1,30 | |
% |
0,1-7-0,2 • |
— |
— zawartość SiOt, % |
94,89-9-95.65 |
\ min. 95,5 |
Wymieniona partia wyrobów została w porozumieniu z Instytutem Szkła i Ceramiki — Filia Kraków oraz Hutą Szkła w Częstochowie zabudowana w sklepieniu głównym pieca wannowego nr II tej huty.
Piec eksploatowano przez 16 miesięcy po czym zatrzy-