pochodzą głównie z testów na osobach praworęcznych, zależność pomiędzy dominacją półkulową a kontrolą ręki dominującej-ręcznością- nadal pozostaje dość niejasna. To wpływa natomiast na brak zrozumienia ogólnej organizacji mózgu. Rezultaty serii badań własnych z wykorzystaniem fMRI rzucają zupełnie inne światło na mózgową kontrolę wyższych czynności manualnych i języka w kontekście ręczności. Na przykład, przednia część lewego dolnego płacika ciemieniowego (tzw. zakręt nadbrzeżny) dominuje w aktywności mózgu osób badanych niezależnie od wykorzystywanej, jak i preferowanej ręki. W porównaniu do osób praworęcznych, leworęczni wykazują jednak mniej asymetryczne reprezentacje funkcji. To świadczy o tym, że ręczność może wpływać głównie na siłę lateralizacji funkcji, a nie jej kierunek. Tym samym, kontrola wyuczonych czynności manualnych wyższego rzędu i niskopoziomowych funkcji ruchowych zdaje się polegać na rozdzielnych mechanizmach, a być może także odmiennych procesach.
1. Stres związany z procedurą badawczą zaburza zachowanie społeczne gryzoni Maciej Winiarski
Współautorzy: Alicja Puścian, Joanna Borowska, Tomasz Nikołajew, Ewelina Knapska
Klasyczne testy zachowań społecznych gryzoni stanowią podstawę wielu współczesnych badań z zakresu neurobiologii i psychologii. Niestety nawet najmniejsze zmiany w warunkach eksperymentalnych mogą utrudnić interpretację wyników i wymianę informacji między ośrodkami naukowymi. Dodatkowym czynnikiem obniżającym powtarzalność wyników jest brak wystandaryzowanych procedur badawczych. Stres związany z procedurą eksperymentalną jest jednym z głównych czynników modyfikujących zachowanie badanych zwierząt. Aby zbadać jego wpływ na pomiar zachowania społecznego w najszerzej stosowanym teście zachowań społecznych , w którym zwierzęta mają wybór pomiędzy eksplorowaniem innej myszy lub nieożywionego obiektu, poddaliśmy badaniom myszy szczepu BALB/c charakteryzującego się wysokim poziomem lęku i powszechnie uznawanego za aspołeczny oraz myszy szczepu C57BL/6, o niskim poziomie lęku i niezaburzonym wzorcu interakcji międzyosobniczych. Eksperyment był przeprowadzany przy maksymalnym zredukowaniu stresorów środowiskowych. W takich warunkach myszy BALB/c wykazały preferencję bodźca społecznego w stosunku do bodźca nieożywionego, co było niemożliwe do wykazania w standardowych warunkach eksperymentalnych. Myszy C57BL/6 wykazywały preferencję społeczną niezależnie od obecności stresorów środowiskowych. Warto dodać, że stres obniżył aktywność lokomotoryczną u obu badanych szczepów, co mogło powodować redukcję eksploracji i tym samym zaburzać pomiar zachowania społecznego. Ze względu na trudności w replikacji wyników badań pochodzących z klasycznych testów behawioralnych coraz częściej wybieraną przez badaczy alternatywą są systemy zautomatyzowane. W systemach tych środowisko mieszkalne gryzonia jest równocześnie aparaturą eksperymentalną, co pozwala na redukcję stresu związanego z procedurą testowania. W naszym laboratorium opracowany został Eco-HAB - w pełni zautomatyzowanym, redukujący stres system do oceny spontanicznych zachowań społecznych u myszy hodowanych w grupie. Eco-HAB - pozwala na wielokrotne replikowanie wyników w wystandaryzowanych warunkach, imitujących cechy naturalnego habitatu. Jest on także dostosowany do nocnego trybu życia gryzoni oraz tendencji do pozostawania w ukryciu oraz bierze
12