9172402161

NORMY W BIBLIOTEKACH PUBLICZNYCH 303

podwyższone normy zakupu. Takie oczekiwania spełniło Zarządzenie nr 42 Ministra Kultury i Sztuki z dnia 24 listopada 1980 r. w sprawie nonn zaopatrzenia bibliotek publicznych w nowości wydawnicze⁶. Weszło ono w życie z dn. 1.01.1981 r., ustalając następujące normy:

1)    dolna granica normy zaopatrzenia bibliotek publicznych w nowości wydawnicze nie powinna być niższa niż 18 wol. w roku na 100 obywateli zamieszkujących teren danej gminy, dzielnicy, miasta:

2)    bibliotekom, w których stan księgozbiorów jest niższy od 2 wol. na mieszkańca oraz bibliotekom, w których stan czytelnictwa przekroczył 25 czytelników na 100 mieszkańców w ciągu roku, zapewnić należy przynajmniej 20 nowo zakupionych książek na 100 mieszkańców w ciągu roku.

Podstawą do ustalania planów zakupu nowości wydawniczych, a także do związanej z tym kalkulacji finansowej, były sprawozdania bibliotek według wzorów GUS za każdy poprzedni rok. Na tej samej podstawie obliczano średnie ceny książek.

Chociaż zarządzenie to nie miało obligatoryjnego charakteru, to jednak spełniało bardzo ważną rolę w uzupełnianiu zbiorów w bibliotekach publicznych i spełnia ją nadal, pomimo że formalnie już nie obowiązuje. Ustalone w zarządzeniu normy są dalej podstawą ustalania zasad polityki gromadzenia zbiorów w bibliotekach publicznych.

NORMATYW TECHNICZNY PROJEKTOWANIA BIBLIOTEK PUBLICZNYCH

Zarządzenie nr 26 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 11 maja 1968 r. w sprawie ustanowienia normatywu technicznego projektowania bibliotek publicznych⁷ (wydane na podstawie art. 7 Ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. Prawo budowlane⁸) tylko do 1975 r. miało charakter obligatoryjny. Obowiązujące od 1.03.1975 r. przepisy prawa budowlanego stanowiły, że ustalenia zawarte w normatywie mają jedynie charakter zalecający. Z biegiem lat wszelkie normatywy z zakresu budownictwa coraz częściej nie były respektowane, chociaż stanowiły punkt odniesienia przy projektowaniu nowych inwestycji o charakterze publicznym.

Z uwagi na to, że omawiane zarządzenie jest pierwszą, a może i ostatnią regulacją prawną ustanawiaj ącą normatyw techniczny proje-ktowania bibliotek publicznych, warto przypomnieć jego podstawowe ustalenia. Normatyw uwzględnia 6 następujących wielkości bibliotek, w zależności od liczby mieszkańców rejonu, który biblioteka ma obsługiwać oraz zadań statutowych biblioteki:

I - biblioteka w miejscowości do 2 500 mieszkańców miejscowości lub rejonu bezpośredniej obsługi,

⁶    Tamże, nr 7 poz. 27.

⁷    ,,Dz. Bud.” nr 6 poz. 23.

⁸    ,,Dz. U.” nr 7 poz. 46. — Zob. też Ustawa z dnia 30 marca 1965 r. o bezpieczeństwie i higienie pracy. Tamże, nr 13 poz. 91.