Recenzje, omówienia, sprawozdania, komunikaty 109
Z problematyki kształcenia językowego V. Pod red. Elżbiety Awramiuk. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. Białystok 2014, ss. 362.
Do rąk czytelników trafił piąty tom cyklu poświęconego kształceniu językowemu. Redaktorka tomu, Elżbieta Awramiuk, umieściła zgromadzone teksty naukowe w sześciu grupach tematycznych. Pierwszy rozdział zawiera rozważania poświęcone kompetencji językowej i komunikacyjnej uczniów i studentów, w drugim czytelnik znaleźć może cztery artykuły poświęcone nauczaniu języka polskiego jako obcego. Rozdział trzeci wypełniły teksty, w których mowa o pomocach i podręcznikach szkolnych. Tematyka kształcenia uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych zdominowała rozdział czwarty, zaś w piątym znalazły się artykuły dotyczące warsztatu nauczyciela. Tom zamknięty został recenzją książki Zofii Budrewicz zatytułowanej Lekcje polskiego krajobrazu. Międzywojenna proza podróżnicza dla młodzieży
Zagadnienie korelacji między wiedzą teoretyczną z zakresu pisowni polskiej a sprawnością ortograficzną uczniów szkoły podstawowej badała Marta Biedrzycka, autorka pierwszego artykułu. Ten obszar kształcenia językowego, poddawany jest badaniom zarówno przez naukowców początkujących, jak i autorytety językoznawstwa współczesnego. Wnioski, które formułuje autorka, potwierdzają tendencję obserwowaną już od wielu lat. Spadek sprawności ortograficznej młodych Polaków uwarunkowany jest licznymi przyczynami, wśród których, jak wnioskuje autorka tekstu, istotną rolę odgrywają zaniedbania edukacyjne, w tym brak starań w kierunku automatyzacji i świadomego rozstrzygania wątpliwości na podstawie ugruntowanej wiedzy o regułach pisowni i interpunkcji.
Artykuł Danuty Buli dotyczy ćwiczeń o charakterze integrującym różne obszary kształcenia, zmierzających do podniesienia kompetencji komunikacyjnych uczniów, którzy stymulowani poprzez działania artystyczne, mają możliwość swobodnego wypowiadania się na interesujące ich tematy. Językowe zdolności chwalenia i krytyki, którą to umiejętnością dysponują już dzieci w wieku przedszkolnym, w szkole powinny być doskonalone tak w zakresie leksyki, frazeologii, jak również dyscypliny formalnej. Autorka podnosi kwestię nabywania kompetencji tekstotwórczych uczniów szkoły podstawowej w szerokim kontekście edukacyjnym, w tym także kontaktu rodziców ze szkołą.
Komplementamość edukacji polonistycznej jest tłem dla rozważań na temat nabywania umiejętności świadomego i skutecznego komunikowania się. Joanna Gaweł i Agnieszka Kania prezentują praktyczne wskazówki, dające możliwość połączenia treści kształcenia III i IV etapu edukacyjnego. W uwagach końcowych autorki stawiają niezwykle istotne pytanie dotyczące rozłożenia akcentów