a u wykładowców - 22,4%, otwarcie na dialog -50,8%/ 16,5%, partnerstwo - 21,1%/ 6,2%, poczucie humoru - 45,1% / 39,6%. Jedynie w zakresie taktu i kultury wykładowcy uzyskali lepsze wyniki (47,6%) od nauczycieli ćwiczeniowych (44,1%).
Są to wartości procentowe dalekie od oczekiwań, dalekie od naszych wyobrażeń o postawie nauczycieli akademickich wobec studentów.
Odnosząc uzyskane wyniki badań do poszczególnych kierunków studiów9, pragnę zwrócić uwagę, iż najlepszą ocenę wystawili studenci nauczycielom ćwiczeniowym prowadzącym zajęcia na kierunkach humanistycznych.
Te najwyższe oceny dotyczyły: otwarcia na dialog (57,2%), poczucia humoru (51,4%) oraz taktu i kultury (48,4%). Zbliżone i równie wysokie oceny uzyskali także nauczyciele ćwiczeniowi realizujący swoje zajęcia na kierunkach przyrodniczych.
Wśród wykładowców wysokie oceny otrzymali także pracownicy z kierunków humanistycznych.
W grupie wymienionych cech najniższą wartość procentową uzyskała cecha określana jako partnerski stosunek do studentów. Za wystąpieniem tej cechy wśród wykładowców z kierunków przyrodniczych wypowiedziało się tylko 3,6% badanych osób. Z pełną satysfakcją i zadowoleniem należy przyjąć fakt, iż studenci tylko w sporadycznych przypadkach zwracali uwagę na występowanie negatywnych cech zarówno wśród wykładowców jak i nauczycieli prowadzących ćwiczenia. Przykładowo, takie cechy jak arogancja, poniżanie i upokarzanie, ośmieszanie, wytwarzanie atmosfery lęku i strachu nie osiągnęły w żadnym przypadku nawet 20% głosów. W odniesieniu do poszczególnych kierunków studiów najwyższa wartość cechy negatywnej dotyczyła dominacji i została ona przypisana wykładowcom z kierunków przyrodniczych (41,6%).
Przechodząc do syntetyzujących wyników badań nad autorytetem nauczycieli akademickich warto zwrócić uwagę na kolejne zestawienia tabelaryczne.
Tabela 3. Nauczyciele akademiccy darzeni szczególnym uznaniem i szacunkiem
Lp. |
Wyszczególnienie |
L. |
•/. |
1. |
Większość nauczycieli |
93 |
9.5 |
2. |
Część nauczycieli |
1492 |
50.2 |
3. |
Tylko sporadyczne przypadki |
376 |
38.4 |
4. |
Brak takich nauczycieli |
18 |
1.8 |
Dane zamieszczone w tabeli 3. wskazują, iż najwięcej studentów dostrzega autorytet u części swoich nauczycieli akademickich (50,2%). Na autorytet dostrzegany u większości nauczycieli zwróciło uwagę jedynie 9,5% studentów.
Warto zauważyć, że wyniki tych opinii w odniesieniu do pracowników z poszczególnych kierunków były dosyć wyrównane. Zwróćmy teraz uwagę na cechy, jakie zostały wymienione i przypisane przez studentów tym nauczycielom akademickim, którzy pragnęliby pretendować do miana osoby z wysokim autorytetem. Nauczyciel taki winien być: „wymagający ale i sprawiedliwy, wyrozumiały, motywujący ciekawymi wiadomościami, kompetentny, miły, inteligentny, mądry, życiowy, o dużym dorobku naukowym, wierzący w to, co robi, zarażający entuzjazmem, kulturalny, życzliwy, kontaktowy, ktoś z kim można o wszystkim porozmawiać, konkretny, jasno ustalający wymagania i nie zmieniający ich, komunikatywny, o otwartej postawie, odpowiedzialny, wzbudzający zaufanie, mający szacunek dla studenta i ich zdania, będący specjalistą w swej dziedzinie, chętnie udzielający pomocy, lubiący to, co robi, mający świadomość, że jego przedmiot nie jest najważniejszy, mający poczucie humoru, zachowujący dystans, nie będący obojętnym w sprawach studenta, potrafiący przekazać wiedzę, chcący dla studenta jak najlepiej, traktujący wszystkich na równi, nie wyśmiewający, konsekwentny, uporządkowany, oczytany, nie czytający z kartki, wykorzystujący nowoczesne metody przekazywania wiedzy, przykładający się do zajęć, wymagający tego, co zadaje, rzeczowy, otwarty na dialog, posiadający wysoką kulturę osobistą, nie wywyższający się, traktujący każdego studenta indywi-
Konspekt nr 2/2007 (29)