9679385401

EKONOMIA I MIĘDZYNARODOWE S TOSUNKI GOSPODARCZE

przedmiot kierunkowy

studia dzienne: wykład, 45 godzin, semestr III, 5 ECTS studia zaoczne: wykład, 45 godzin, semestr III, 5 ECTS prowadzący wykład: prof. dr hab. Marian Ostrowski

wymagania wstępne: brak struktura zaieć:

I. Pojęcie, przedmiot i zakres wykładu

1.    Międzynarodowe stosunki ekonomiczne jako historycznie wykształcony i zmieniający się w czasie system powiązań produkcyjnych, handlowych, finansowych i prawno-organizacyjnych między pomiotami gospodarczymi i gospodarkami narodowymi różnych krajów o różnych poziomach rozwoju gospodarczo-społecznego, tworzący gospodarkę światową.

2.    Międzynarodowe stosunki ekonomiczne, a zagraniczne stosunki ekonomiczne pojedynczego kraju, grupy krajów powiązanych wzajemnie ze sobą, kontynentów jako całości.

3.    Nauka o międzynarodowych stosunkach ekonomicznych jako nauka o procesach i prawidłowościach w gospodarce światowej oraz o zagranicznej i międzynarodowej polityce ekonomicznej państw, grup krajów i międzynarodowych organizacji gospodarczych.

4.    Związek nauki a międzynarodowych stosunków ekonomicznych z prawem międzynarodowym i politologią.

II.Zarys rozwoju międzynarodowych stosunków ekonomicznych wczesnych form wymiany gospodarczej, do początków XIX wieku.

1.    Ewolucja wymiany gospodarczej od prymitywnych form wymiany produktu na produkt społeczności rodowych i państewek plemiennych, poprzez rozszerzającą się wymianę towarową przy pomocy pieniądza na dalekie dystanse w Starożytności i wiekach Średnich. Pierwsze doktryny ekonomiczne i ocena roli handlu zagranicznego w Starożytności. Rola prawa Rzymskiego w rozwoju gospodarczym Starożytności i czasów nowożytnych.

2.    Początki wykształcania się systemu gospodarki kapitalistycznej w Europie Południowe i Zachodniej. Rozwój bankowości, kredyt wekslowy i początki płatności dewizowych.

3.    Wielkie odkrycia geograficzne XV i XVI wieku, kolonizacja Ameryki.

III. Rewolucja przemysłowa w Europie Zachodniej przełomu XVIII-XIX w., ukształtowanie XIX-wiecznej

struktury gospodarki światowej.

1.    Ukształtowanie XIX-wiecznego międzynarodowego podziału pracy i rynku światowego. Doktryna wolnego handlu A. Smitha i D. Ricardo. Doktryna „protekcjonizmu wychowawczego" F.

Lista i H.C. Carey'a.

2.    Wykształcenie i upowszechnienie międzynarodowego systemu waluty złotej. Rozwój i wyspecjalizowanie systemu bankowego. System waluty złotej, a obrót dewizowy.

3.    Upowszechnienie systemu przedsiębiorstw akcyjnych, rozwój zorganizowanych rynków (giełd) towarowych, pieniężnych i kapitałowych w skali międzynarodowej.

4.    Międzynarodowy obrót kapitałowy, transfer technologii i migraga pracy, jako czynnik rozwoju gospodarki światowej w XIX wieku.

5.    Bilans płatniczy i mechanizm jako równoważenie w systemie waluty złotej.

IV. Zagraniczna polityka ekonomiczna od przełomu XIX i XX wieku do I-szej wojny światowej w

praktycznym zastosowaniu.

1.    Nowy charakter protekcjonizmu Europie Kontynentalnej i Stanach Zjednoczonych. Zmiana charakteru ceł z "wychowawczych" na "kartelowe". Śubwencje eksportowe i dumping. Cła antydumpingowe i wyrównawcze.

2.    Polityka traktatowa. Upowszechnienie Klauzuli Największego Uprzywilejowania. Klauzula Narodowa i jej zastosowania. "Klauzule katastrofowe" i "klauzule ucieczki".

V. Ekonomiczne konsekwencje I-szej wojny światowej dla tradycyjnego XIX-wiecznego systemu

gospodarki światowej.

1.    Zmiany strukturalne i układu sił w produkgi i eksporcie towarów przemysłowych.

2.    Wyłonienie się w Rosji komunistycznego systemu gospodarczego i społeczno-politycznego (ZSRR) i początek 70-letniego okresu rywalizacji ekonomicznej i politycznej z kapitalizmem.

3.    Zmiany w stosunkach wierzycielsko-dłużniczych, załamanie międzynarodowej równowagi płatniczej i tradycyjnego systemu waluty złotej.

4.    Wielki kryzys ekonomiczny lat 30-tych.

5.    Wzrost i nowe formy protekcjonizmu i restrykcji w handlu i płatnościach międzynarodowych.

6.    Doktryna interwencjonizmu państwowego J.M. Keynes'a.

VI. Dezintegracja tradycyjnego systemu gospodarki światowej po II-giej wojnie światowej i wykształcenie

nowej struktury międzynarodowego podziału pracy i nowej instytucjonalnej struktury gospodarki światowej.

1.    Pogłębienie podziału świata na dwa rywalizujące systemu gospodarcze i społeczno-polityczne oraz ich 45-lecia rywalizacja do rozpadu systemu komunistycznego w Europie Środkowej i Wschodniej 1989-91.

2.    Kryzys bilansów płatniczych i "głód dolarowy" lat 1945-1958 i polityka krajów zachodnich przebudowy gospodarki światowej w ramach międzynarodowych organizacji gospodarczych.

3.    Rozpad systemu kolonialnego, emancypacja i dążenie do rozwoju przemysłowego słabo rozwiniętych krajów surowcowo-rolniczych.