9733773571

MINERALIZACJA TYT NOMACiN TYTOWA I ILMENITO-HEMATYTOWA 91

kom i kwarcytom, musiały zawierać w swoim składzie chemicznym pewną niewielką, zwłaszcza w stosunku do udziału potasu, domieszkę Na₂0 i CaO (tab. 1). Domieszki te wskazują na obecność niewielkiej ilości paragonitu i margarytu w osadzie, powstałych z przekrystalizowania pierwotnych minerałów ilastych zarówno pochodzenia lądowego, jak i utworzonych w wyniku wietrzenia rozpylonego szkliwa, dostarczonego w formie popiołów wulkanicznych. Zarówno paragonit jak i margaryt w obecności kwarcu ulegają de-hydratacji, w wyniku której powstaje jedna z po-limorficznych odmian Al₂Si0₅ i odpowiednia domieszka albitowej i anortytowej składowej w skaleniu potasowym, zgodnie z reakcją:

Mus + Plg-ł-kwarce Pfs-ł-Al₂Si0₅ + H₂0, gdzie:

Mus — biała potasowa mika (roztwór stały: Ms-Pa, Ms-Ma czy Ms-Pa-Ma);

Plg — trójskładnikowa faza plagioklazu (roztwór stały Or-Ab-An);

Pfs — trójskładnikowa faza skalenia potasowego (roztwór stały Or-Ab-An).

Te niewielkie domieszki CaO i Na₂0 w skaleniu potasowym powodują pewne, aczkolwiek nieznaczne, przemieszczenia krzywej reakcji dehy-dratacji muskowitu w polu T—P (Thompson, Trący 1979).

Winkler (1970) wyróżnia dwa warianty izogra-dy K-skaleń + Al₂SiO_s. W przypadku łupków łyszczykowo-syllimanitowo-kwarcytowych i kwar-cytów będzie to izograda 4a, gdyż istnieją przesłanki świadczące o obecności pierwotnego muskowitu w skale, a zatem reakcja zachodzić powinna przy ciśnieniach P_H,₍₎ niższych od 4-3,5 Kb (Winkler 1970). Na niższe ciśnienia wskazuje również fakt, że utworzoną wówczas modyfikacją po-limorficzną Al₂Si0₅ jest syllimanit, a nie dysten (fig. 7). Paragenezę mineralną charakterystyczną

Fig. 7

Warunki równowagi trzech polimorficznych modyfikacji krzemianu AI₂SiO_s (Richardson 1969) oraz reakcji rozpadu muskowitu przy nadmiarze i przy niedomiarze krzemionki (Turner 1968) w polu zmienności ciśnień i temperatur według Masona (1978). Trójkąty AKS ukazują paragenezy mineralne w lupkach łyszczykowo-syllimanitowo-kwarcytowych, związane genetycznie z wpływem metamorfizmu regionalnego (I) i kontaktowego (II). Odpowiadają one polom a i h

z wykresu P-T

Equilibrium conditions for three polymorphic modifications of AI₂Si0₅ (Richardson 1969) and for muscovite decomposition reaction at an excess and a deficit of Si0₂ (Turner 1968) in the P T variability field (after Mason 1978). The AKS triangles show minerał parageneses in mica-sillimanite-quartzitic schists that resulted from regional (I) and contact (II)

metamorphism; these correspond to fields a and b on the P-T diagram