9733773811

6. Dyskusja

6.1. Specyfika flory

Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej

Liczba gatunków odnotowanych na danym obszarze jest jednym z podstawowych wskaźników bogactwa florystycznego. Jest tym wyższa, im większe zróżnicowanie siedliskowe występuje na danym terenie. Wpływ na bogactwo Hory określonego terenu ma także natężenie działalności człowieka oraz historia rozwoju szaty roślinnej. Liczba gatunków wzrasta również wraz ze zwiększaniem się powierzchni badanego obszaru oraz długością czasu prowadzenia obserwacji florystycznych (Adler, Lauenroth 2003; Loster 1985b).

Na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej (2615 km²) stwierdzono występowanie 1441 gatunków rodzimych oraz trwale zadomowionych antropofitów. Dla porównania liczba gatunków odnotowanych w większości regionów Polski, których Hora została poznana, wynosi średnio około 1100—1200 gatunków (rozdz. 5.1.1.1). Ponieważ powierzchnia regionów jest bardzo zróżnicowana (mieści się w granicach 175— 8400 km²), możemy założyć, że wzrost liczby gatunków jest największy po zbadaniu pierwszych od kilku do kilkudziesięciu kilometrów kwadratowych. Na obszarze lej wielkości z reguły występuje większość gatunków notowanych w obrębie danej jednostki fizycznogeograficz-nej. Pomimo dużej różnorodności porównywanych regionów, biorąc pod uwagę, że wiele z nich należy do najcenniejszych przyrodniczo w Polsce, stwierdzono, że flora roślin naczyniowych Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej jest jedną z najbogatszych w Polsce.

Stosunkowo duża ogólna liczba gatunków odnotowanych na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej wynika głównie z przechodniego charakteru tego obszaru — spotykamy tu gatunki występujące na terenie Wyżyny Śląskiej, charakterystyczne dla Hory Niecki Nidziańskiej. a także takie, które przywędrowały z północy oraz wiele taksonów górskich, osiągających tu północny kres zasięgu. Gatunków, które wyróżniają Wyżynę Krakowsko-Częstochowską wśród sąsiednich regionów jest stosunkowo niewiele (41) — są to najczęściej rośliny górskie lub kserotermiczne, mające tu nieliczne stanowiska (tabela 18).

Poza liczbą wszystkich gatunków odnotowanych na danym terenie, która daje nam ogólny obraz różnorodności jego flory, można również analizować bogactwo florystyczne w jego poszczególnych częściach (np. jednostkach karto-gramu). Interesujące byłoby porównanie różnych regionów Polski pod względem średniej liczby gatunków występujących w jednostce kartogra-mu. Na badanym obszarze wynosi ona 243. Niestety, jak dotąd powstało niewiele prac florystycznych, wykonanych na podstawie siatki kwadratów o boku 2 km, z którymi można by skonfrontować te dane. W opracowaniach dotyczących flory Płaskowyżu Rybnickiego (Urbisz An. 1996) oraz południowo-zachodniej części Wyżyny Śląskiej (Urbisz Al. 2001) średnie te wynoszą odpowiednio 249 i 251 gatunków na jednostkę kartogramu. Należy jednak zaznaczyć, że są to liczby obejmujące również diaflty, dlatego po uwzględnieniu wyłącznie gatunków rodzimych oraz trwale zadomowionych antropofitów byłyby one nieco niższe. Nie zmienia to faktu, że niewiele odbiegają od średniej wartości odnotowanej na badanym terenie, co świadczy

0    tym, że Wyżyna Krakowsko-Częstochowska

1    Wyżyna Śląska to makroregiony o podobnym ogólnym bogactwie florystycznym.

14*