9733773882

synantropijnc, na których są zadomowione, i dlatego stanowią trwały element Hory badanego terenu. Są to: Atwnophilo arenańa, An-gelica archangelica ssp. litoralis, Artem i sin scoparia, Centaurea mol lis, Clematis te eta, Eryngium campestre, Gypsophila paniculata, Hippophae rhamnoides, Lathyrus latifolius, Leucoium vemum, Leymus arenarius. Myrica-ria germanica, &?//* eleagnos, Scrophularia scopolii i Sorbus intermedia. Określając przynależność antropofitów do danej grupy geo-graliczno-historycznej. korzystano z następujących opracowań: A. Zając (1979); A. Zając i in. (1998); B. Tokarska-Guzik (2005).

Wśród gatunków rodzimych wyróżniono następujące grupy:

—    natyfity (Urbisz An. 1991) — gatunki nie-synantropijne, które występują wyłącznie na siedliskach naturalnych lub półnatural-nych, a na siedliskach sztucznych pojawiają się sporadycznie (pojedyncze stanowiska); w ujęciu B. Jackowiaka (1990), grupa ta odpowiada w przybliżeniu spon-taneofitom niesynantropijnym oraz półsy-nantropijnym;

—    apofily — gatunki synantropijne, które spotykamy na siedliskach przekształconych w wyniku działalności człowieka; w zależności od stopnia apolltyzacji (Sudnik-- Wójcikowska. Koźniewska 1988) pewne gatunki występują na siedliskach sztucznych stosunkowo rzadko, niektóre częściej, a jeszcze inne — prawie wyłącznie.

•    Elementy geograficzne podano za opracowaniem M. Zając, A. Zając (w druku).

•    Jeśli chodzi o elementy kierunkowe, to wyznaczono je na podstawie analizy kartogramów zawartych w ATPOL (Zając A., Zając M., red., 2(X)l), natomiast ich udziały procentowe we florze ogólnej Polski podano wg J. Kor-nasia i A. Medweckiej-Kornaś (2002).

•    Gatunki mające na badanym terenie lokalne granice zasięgu wyróżniono na podstawie analizy map rozmieszczenia wszystkich gatunków (Urbisz An., w przygotowaniu), wybierając te, które występowały w co najmniej 10 jednostkach kartogramu i miały przynajmniej 80% wszystkich stanowisk w określonej części badanego obszaru.

•    Definicje kategorii zagrożenia dla gatunków ustępujących przyjęto za Czerwoną listą roślin i grzybów Polski (Zarzycki, Szeląg 2(X)6). Natomiast przynależność gatunków do okre-

24 ślonęj kategorii zagrożenia określono na pod

stawie własnycłi wyników badań, zawartych w opracowaniu An. Urbisza (2004).

• Wyznaczając stopień inwazyjności kenofitów, uwzględniono następujące 4 cechy gatunków, które zdaniem autora mają decydujący wpływ na ich możliwości konkurencyjne w stosunku do rodzimej flory. Natężenie każdej z nich określano w 3-stopniowej skali (+ małe, ++ średnie. +++ duże) — im było ono większe, tym wyższy stopień inwazyjności przypisywano danemu gatunkowi. Są to:

1. Częstość występowania gatunku (liczba jed-

nostek kartoeramu, w	w których występuje on
spontanicznie):
— do 10	+
— od 11 do 100	++
— powyżej 100	+++

2.    Obfitość występowania (średnia liczebność okazów w jednostkach kartogramu określona na podstawie obserwacji terenowych):

—    pojedynczo lub do kilkunastu okazów +

—    kilkadziesiąt do stu okazów    ++

—    kilkaset lub więcej okazów +++

3.    Liczba typów siedlisk, na których dany gatunek występuje na badanym terenie — wyróżniono 5 głównych typów siedlisk (1 — wodne i nadwodne, 2 — lasy i zarośla, 3 — łąki i murawy, 4 — ruderalne, 5 — segetalne):

— 1 typ siedlisk    +

— 2—3 typy siedlisk    ++

—    4 i więcej typów⁷ siedlisk +++

4.    Stopień „naturalności” zajmowanych siedlisk:

—    wyłącznie siedliska sztuczne

+ (epekofity)

—    siedliska sztuczne i półnaturalne

++ (hemiagriofity)

—    siedliska sztuczne, półnaturalne i naturalne    +++ (holoagriofity)

• Rośliny naczyniowe prawnie chronione w Polsce podano zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2(X)4 roku w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ocłironą (Dz.U. nr 168, poz. 1764).

4.4. Czynniki środowiskowe

Aby zbadać zależność między rozmieszczeniem gatunków a wybranymi czynnikami środowiskowymi. podjęto próbę ustalenia ich natężenia w poszczególnych jednostkach kartogramu.