984501941

Przydzielono mu Poznań, gdzie rok pracował w Teatrze Polskim jako kierownik literacki’⁰⁴. W tym czasie wystawia Powrót syna marnotrawnego, który został bardzo przychylnie przyjęty przez polską publiczność i krytykę teatralną¹⁰⁵.

Na przełomie 1949 i 1950 roku, zaraz po Zjeździe Szczecińskim, na którym opowiedziano się za socrealizmem, Brandstaetter dostał interesującą propozycję zamieszkania w pięknej willi w Szczecinie. Nie przyjął jej jednak, gdyż musiałby zapłacić zbyt wysoką cenę: napisać dramat, którego bohaterem byłby Włodzimierz Iljicz Lenin... W takiej sytuacji wyjechał z żoną w 1950 r. do Zakopanego i został tam przez dziesięć lat¹⁰⁶.

Zaangażował się w działalność kulturalną. W latach 1950-1958 pełnił społecznie funkcję przewodniczącego Rady Kultury⁷ MRN. Od 1950 r. należał do Pen Clubu. Pobyt na Podhalu zaowocował kolejnym dramatem Milczenie-, zrobił on karierę międzynarodową - grany na 78 scenach, w Polsce został pominięty ze względów politycznych¹⁰⁷. Także w tym czasie został skrzywdzony decyzją Ministerstwa Kultury i Oświaty, które przeznaczyło na przemiał cały nakład jego książki Kroniki z Asyżu. Oficjalne pismo otrzymane w tej sprawie od Ministerstwa oprawił i powiesił w pokoju nad biurkiem¹⁰¹⁵.

^IMJ.Grzcgorczy k, Optymistyczny pesymista, czyli minitruktat o smutkach, radościach i niekonsekwencji, „W drodze” 1986, nr 1/2, a. *9.

¹⁰⁵ Po wiciu latach Anna Świrszczyóska pisze do Brandstaettera w ciepłym, serdecznym ronić: „Bardzo mile wspominam tc czasy, kiedy byliśmy w częstszych kontaktach, kiedy w Krakowie i w całej Polsce grano Twoje sztuki. Szczególnie o Rembrandclc pamiętam chyba najlepiej. To była piękna rzecz’’ (list z 17 XI 1977 r., rkp. nr 101/84).

^ł<* R. B r z e z i ó s k a, Do Iraki..., s. 46.

¹⁰⁷    Dramat uzyskał pierwszą nagrodę na międzynarodowym konkursie sztuk dramatycznych w 1957 r. w Bregcnzy. Wśród przechowywanych w Ossolineum wielu notatek i prasowych wycinków, które świadczą o popularności Milczenia za granicą, jest zapowiedź, że 19 XII 1965 r. w Domu Żołnierza 17 Irving Place N. Y. C. odbędzie się odczytanie dramatu (rkp. nr 101/84).

¹⁰⁸    Fragment pisma cytuje J. G ó r a {Byłjakprzechodzie?i.... s. 55): „Książka Obywatela pc. Kroniki z Assyżu została przekazana do Centrali Odpadów Użytkowych z polecenia Min. Oświacy”.

59