56
mimo znacznej unifikacji, związanej z zastosowaniem standardowego sprzętu i oprogramowania — może być indywidualnym środkiem wypowiedzi plastycznej.
W roku akademickim 1997/98 wprowadziłem w ramach autorskiego programu nauczania przedmiotu Podstawy plastiki (na III roku studiów Pedagogiki Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej) elementy wiedzy o wykorzystaniu komputera jako narzędzia plastycznego.
Celem tego programu było zapoznanie studentów z najważniejszymi informacjami technicznymi dotyczącymi obsługi stacji graficznej, zaznajomienie z podstawami użytkowania systemu operacyjnego Windows oraz z programami graficznymi typu Corel Photopaint.
Prace wykonane w trakcie realizacji programu nauczania charakteryzowały się interesującymi walorami plastycznymi. Łączył je pewien rys szczególny - zespolenie hetero-gennych elementów graficznych, pochodzących z zeskanowanego wcześniej materiału.
Zajęcia te spotkał)' się ze sporym zainteresowaniem studentów, jak sądzę — również ze względu na ich walor użytkowy i możliwość zastosowania zdobytej wiedzy w innych dziedzinach działalności — np. edytorskiej. Programy graficzne pozwalają bowiem na samodzielne tworzenie ilustracji i łączenie jej z edytowanym tekstem. Może to być szczególnie przydatne podczas przygotowywania przez studentów prac magisterskich.
Wykorzystywane na zajęciach programy graficzne służyły do wykonania i edycji prostych prac plastycznych i tu okazywały się łatwe w obsłudze. Zdecydowanie większe trudności sprawiało zapoznanie się z bardziej skomplikowanymi funkcjami, które pozwalają na uzyskanie w pełni przewidzianych i nowatorskich efektów, wymagają jednak gruntownego, a więc i czasochłonnego, zapoznania się z programem.
Programy graficzne zyskały popularność w działalności plastycznej głównie ze względu na łatwość edycji obrazu i dostępność w jednym pakiecie wielu środków ekspresji plastycznej. Klasyczne techniki graficzne, takie jak: linoryt, drzeworyt, techniki wklęsło-i wypukłodrukowe wymagają odrębnych, często skomplikowanych narzędzi i specjalistycznych pracowni. Każda z tych technik jest jednorodna w swym wyrazie i posiada odrębne środki ekspresji. Rzadko również udaje się je łączyć w jednorodną całość.
Komputerowe programy graficzne znajdują zastosowanie przede wszystkim w reklamie. Dzięki nim pojawiła się możliwość szybkiego i precyzyjnego tworzenia obrazu o najwyższych walorach plastycznych. Ich nowatorskie i często niepowtarzalne środki wyrazu pozwalają wykonać obrazy oparte o zaskakujące twórcze pomysły. Odkrycia w dziedzinie twórczości reklamowej przeniknęły na teren sztuki „wysokiej”, powodując zatarcie granicy, które oddzielają ją od sztuki komercyjnej. Wymownego przykładu dostarcza w tym względzie twórczość Ryszarda Horowitza, jednego z najwybitniejszych artystów, który od wielu lat łączy w swym warsztacie efekty fotografii, malarstwa i grafiki komputerowej.
Dynamika rozwoju tej dziedziny sztuki wskazuje, iż media elektroniczne, w tym graficzne programy komputerowe, staną się w przyszłości ważnym, alternatywnym środkiem wyrazu plastycznego. Budzące się zainteresowania możliwościami grafiki komputerowej są widoczne na wystawach.
Dostępne na rynku i uznane programy graficzne wykazują znaczące podobieństwa w sposobie tworzenia obrazu i środkach ekspresji plastycznej. Najbardziej znane, służące do edycji różnorodnego obrazu, są programy typu Corel, posiadające wiele wersji (3-9). Są to pakiety graficzne służące do malowania, rysowania, edycji fotografii. Dają możliwość przekształcania obrazu, komponowania go jako kolażu. Pozwalają deformować obraz za pomocą filtrów, zmieniając jego barwę, geometrię, dają możliwość odręcznego rysowania i malowania.