Jacek Kowalski & Anita Bittner & Monogramista JK
Anno Domini 2010/2011
ALFABETYCZNY SPIS INCIPITÓW KOLĘD
ze wskazaniem numeru kolędy w S
piewniku
A spis, Bartek, Symek, Wojtek / 17
Ach zła Ewa nabroiła / 8
Ach, biada, biada mnie Herodowi / 23
Anjoł pasterzom mówił / 19
Bóg się rodzi, moc truchleje / 1
Bracia patrzcie jeno / 25
KOLĘDOWANIE
Chrystus sie nam narodził / 2
Dzisiaj w Betlejem / 13
Gdy się Chrystus rodzi / 24
STAROPOLSKIE
Gdy S
liczna Panna Syna kołysała / 4
Hej hej hej! Weselmy się / 26
Jezus malusinki leży nagusinki / 6
Kaczka pstra dziatki ma / 14
Krzyknijcie muzy olimpu ziemskiego / 22
Mesyjasz przyszedł na S
wiat prawdziwy / 15
Mędrcy S
wiata, monarchowie / 3
Mizerna, cicha stajenka licha / 27
MoS
ci gospodarzu / 28
Panie Boże mój, jam jest wołek Twój / 21
Pomaga Bóg, bodajS
zdrowa / 18
Pomału Józefie, pomaluS
ku proszę / 9
Pójdx
my wszyscy do stajenki / 16
Przybieżeli do Betlejem pasterze / 7
Rozkwitnęła się lilija / 11
R
liczna Panienka Jezusa zrodziła / 12
Szczodry wieczór... Gore gwiazda Jezusowi / 20
Tryumfy Króla niebieskiego / 5
Woły moje, woły moje / 10
Za kolędę dziękujemy / 29
S
piewnik
ZAMIAST POSŁOWIA - POR
PIEWIE KOLĘDNIKA
Kolędy polskie pisali poeci wielcy i mali  i trzeba przyznać, że najlepiej
udawały się przeważnie tym  małym . Ale w ogóle o autorach kolęd rzadko kiedy
się pamięta  nawet o  wielkich , bo w tej  użytkowej poezji, skierowanej ku
S
piewają:
Stwórcy,  twórcy zawsze są mniej ważni. Dlatego też teksty kolęd, które stały się
własnoS
cią ogółu S
piewających, ulegały częstym zmianom, a jeszcze częS
ciej
ulegały im melodie. Toteż, choć w tym S
piewniczku podałem słowa kolęd często
wraz z nazwiskami ich autorów, nie oznacza to, że autor napisał dokładnie taką
Jacek Kowalski
wersję, jaką znamy. Często zresztą był jedynie kompilatorem, tym, który
upowszechnił jakiS
wczeS
niejszy tekst mniej lub bardziej go zmieniając. Ponadto
&
obok nazwisk pojawiają się tu przy każdej kolędzie jeszcze dwie informacje: data
najstarszego znanego nam zapisu oraz / lub mniej lub bardziej dokładna data
PublicznoS
ć
powstania kolędy (uwaga: są to dwie bardzo różne rzeczy!), jak również wskazanie
współczesnego wydania, z którego zaczerpnąłem tekst w kształcie tu
wydrukowanym (np.:  wg KN  rozwiązanie skrótu  KN , jak i wszystkich
pozostałych podaję dalej).
Jeżeli zaznaczam opuszczenie częS
ci zwrotek (za pomocą trzykropka
w nawiasie), to opuszczenie owo odnosi się do wersji tekstu wskazanej za pomocą
i grają:
odsyłacza (owo  wg KN ). JeS
li jednak chodzi o identyfikacje, datowanie
i atrybucję kolęd (tj. wskazanie autora)  nie prowadziłem żadnych odrębnych
studiów, lecz ograniczyłem się do przetrząS
nięcia z okazji R
wiąt wymienionych tu
dalej kilku publikacji. Dlatego też mogło się zdarzyć, że niektóre kolędy mają już
zespół Monogramista JK
liczniejszą, nieznaną mi bibliografię; jeden tekst przytoczyłem zaS
po prostu
z pamięci. Ten problem pozostawiam jednak na boku, co S
piewający raczą mi
wybaczyć.
Jacek Kowalski - S
piew, gitara, komentarze
Dla wygody  wydawcy zrezygnowałem też z zapisu wersami, dając teksty
w bloku, w którym poszczególne linijki oddzielone są jedynie krzyżykami, tak jak
Anita Bittner - fagot, aranżacje
w niektórych książeczkach do nabożeństwa. Sam podział na wersy
Marzena Łopińska - flet poprzeczny i prosty
wprowadzałem bądx
rezygnowałem zeń arbitralnie, czasem wbrew moim
Justyna Gertner-Piechel - wiolonczela
x
ródłom, kierując się wygodą przyszłych użytkowników, za co skrupulatów
przepraszam. Ostatecznie nie jest to żadna naukowa publikacja.
Wojciech Winiarski - gitara
Robert Rekiel - instrumenty perkusyjne
Dobrego S
piewania!
Jacek Kowalski
aktualnoS
ci sprawdzaj na naszej stronie internetowej
www.jacekkowalski.pl
6. R
pi jeszcze senne, Dziecię promienne, w ciszy ubogiej strzechy, +
Na licach białych, na ustach małych, migają się uS
miechy.
1. Franciszek Karpiński / PIER
Ń III O Narodzeniu Pańskim
7. Hej ludzie proS
ci, Bóg z nami goS
ci, skończony czas niedoli. + On daje
Przed 1792, wg D
siebie, chwała na niebie, pokój ludziom dobrej woli.
1. Bóg się rodzi, moc truchleje, + Pan niebiosów, obnażony; + Ogień,
krzepnie; blask, ciemnieje; + Ma granice, nieskończony; + Wzgardzony,
28. Anonim / MOR
CI GOSPODARZU
okryty chwałą, + R
miertelny, Król nad wiekami! + A Słowo Ciałem się
najstarsze notowanie: w S
piewniku ks. M. Mioduszewskiego  Pastorałki i Kolędy
stało, + I mieszkało między nami.
z r. 1843; wg PKP
2. Cóż Niebo masz nad ziemiany? + Bóg porzucił szczęS
cie twoje, +
1. MoS
ci gospodarzu, domowy szafarzu + nie bądx
tak ospały, każ nam
Wszedł między lud ukochany, + Dzieląc z nim trudy i znoje. + Niemało
dać gorzały + dobrej z alembika i do niej piernika. + Hej, kolęda, kolęda!
cierpiał, niemało; + ŻeS
my byli winni sami. + A Słowo Ciałem się stało, +
2. Chleba pytlowego i masła do niego, + każ stoły nakrywać i talerze
I mieszkało między nami.
zmywać, + każ dać obiad hojnym boS
pan bogobojny. + Hej, kolęda,
3. W nędznej szopie urodzony, + Żłób mu za kolebkę dano! + Cóż jest!
kolęda!
czem był otoczony? + Bydło, pasterze i siano. + Ubodzy! was to spotkało
3. Piwo będziem pili, będziem się cieszyli, + nie czekaj ruiny, daj połeć
+ Witać go przed bogaczami! + A Słowo Ciałem się stało, +I mieszkało
słoniny, + dla większej ochoty daj czerwony złoty. + Hej, kolęda, kolęda!
między nami.
4. MoS
cia gospodyni, domowa mistrzyni, + okaż swoją łaskę, każ upiec
4. Potem i króle widziani + Cisną się między prostotą! + Niosąc dary
kiełbaskę, + którą kiedy zjemy, to podziękujemy. + Hej, kolęda, kolęda!
Panu w dani, + Mirrę, kadzidło i złoto. + Bóstwo to razem zmięszało +
Z wieS
niaczemi ofiarami! + A Słowo Ciałem się stało, + I mieszkało
29. Anonim / ZA KOLĘDĘ DZIĘKUJEMY
między nami.
zanotowana przez Oskara Kolberga w krakowskiem, wg PKP i z zasłyszenia
5. PodnieS
rękę Boże Dziecie, + Błogosław ojczyznę miłą, + W dobrych
1. Za kolędę dziękujemy, + zdrowia, szczęS
cia winszujemy + na ten
radach, w dobrym bycie + Wspieraj jej siłę, swą siłą, + Dom nasz
nowy rok.
i majętnoS
ć całą + I twoje wioski z miastami. +A Słowo Ciałem się stało, +
2. ByS
cie sobie długo żyli, + zdrowi i szczęS
liwi byli + na ten nowy rok.
I mieszkało między nami.
2. Anonim / CHRYSTUS SIE NAM NARODZIŁ
z Kancjonału Przeworszczyka, 1435 r. , wg L
ROZWIĄZANIA SKRÓTÓW:
1. Chrystus sie nam narodził, + Jenż dawno powieszczon był, +
D  Franciszek Karpiński,  Dzieła , Lipsk 1835
w Betleem, w Betleem, żydowskim mieS
cie, + z Panny Maryi CzyS
cie. +
KN   Kantyczki z nutami , zebrał Jan Kaszycki, Kraków 1911; przedruk  Wydawnictwo
Hallelujah, hallelujah.
Kurii Biskupiej w Lublinie, Lublin 1984
KK   Kantyczki karmelitańskie. Rękopis z XVIII wieku , wyd. Barbara Krzyżaniak,
2. Gdy pasterze w nocy paS
li, + Stanął przy nich anioł spasny, + Ktorzy
Państwowe Wydawnictwo Muzyczne 1980
widząc jasnoS
ć Boską, + Bali się bojax
nią ciężką, + Hallelujah, hallelujah.
L   Literatura Staropolska. Wybór tekstów , t. 1,  Poezja , wyb. i opr. P.. Borek,
3. Rzekł im anjoł:  Nie bojcie się + ale owszem weselcie się. + Narodził
R. Mazurkiewicz, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2002
się Zbawiciel wam, + Ktory rzeczon Chyrystus Pan . + Hallelujah,
OK  Oskar Kolberg,  Dzieła wszystkie
hallelujah.
PKP   Polskie kolędy i pastorałki. Antologia , opr. Ewa Grotnik, PWM 1957
SA  Jan Żabczyc,  Symfonije anielskie , wyd. Adam Karpiński, IBL, Warszawa 1998,
4. Teraz wszyscy S
piewajmy, + A Panu Chrystowi dziękujmy, + Bo Mu
 Biblioteka Pisarzy Staropolskich , t. 12
przysłusza S
piewać z anjoły w radoS
ci: + Chwała Tobie na wysokoS
ci! +
SF  Ryszard Gansiniec,  R
piewnik filomatów , PWN, Warszawa 1960
Hallelujah, hallelujah.
SPD   Staropolskie pastorałki dramatyczne , opr. Jan Okoń, Ossolineum 1989,
BN nr 269, ser. I
3
14
3. Jak prorok powiedział: Panna zrodzi syna, + Dla ludu całego
3. S.B. & Zygmunt Odelgiewicz (muz.) / MĘDRCY R
WIATA
najstarsze notowanie w S
piewniku ks. Jana Siedleckiego z 1878 r., wg KN szczęS
liwa nowina; + Nam zaS
radoS
ć w tej tu chwili, + gdyS
my Pana
1. Mędrcy S
wiata, monarchowie, + Gdzie spiesznie dążycie? +
zobaczyli + W szopie przy Betleem. (...)
Powiedzcież nam trzej Królowie, + Chcecież widzieć Dziecię? + Ono w
żłobie nie ma tronu, + I berła nie dzierży, + A proroctwo Jego zgonu + Już
26. Anonim / KAPELA GENERALNA, OMNIS GENERIS MUSICORUM TAK
się w S
wiecie szerzy. WOKALISTOW IAKO Y INSTRUMENTALISTOW, PRZEZ PASTUSZKOW
BETHLEMSKICH PRAKTYKOWANA. REGENT TEY KAPELI, TOMASZ IOZEF
2. Mędrcy S
wiata, złoS
ć okrutna + Dziecię przeS
laduje! + WieS
ć
STEFANOWICZ. ANNO DNI 1721
okropna, wieS
ć to smutna, + Heród spisek knuje. + Nic Monarchów nie
Kantyczka Chybińskiego / Kantyczki karmelitańskie (od pocz. do k. XVIII w.),
odstrasza, + Ku Betleem spieszą, + Gwiazda zbawcę im ogłasza, +
wg KK (fragmenty)
Nadzieją się cieszą.
1. Hej hej hej! Weselmy się, radujmy się Hej hej hej! Hej hej hej!
3. Przed Maryą stoją społem, + Niosą Dziecku dary. + Przed Jezusem
2. & pokazał się, narodził się &
biją czołem, + Składają ofiary. + Trzykroć szczęS
liwi Królowie! + Któż
3. & Synek Boży na rogoży &
wam nie zazdroS
ci? + Cóż my damy, kto nam powie, + Pałając
4. & O tej dobie leży w żłobie &
z miłoS
ci? (...)
5. & Pastorzęta niebożęta &
6. & trzody swojej nie warują &
4. Anonim / PANNA NAJR
WIĘTSZA SYNACZKA SWEGO
7. & do Betlejem powędrują &
NAJMILSZEGO UPRZEJMIE R
PIEWAJĄC LULA
8. & Postawili sobie szyki &
z rękopisu Biblioteki UJ z pocz. XVIII w., pt.  Zabawa przy nowonarodzonym Panu Jezusie przez nabożne
9. & wnet się wezmą do muzyki &
i wesołe S
piewanie, które dusza nabożna ma wyprawować tuląc i zabawiając dziecinę płaczącą , wg L
10. & Nie każdy się Panu kłaniał &
1. Gdy S
liczna Panna Syna kołysała, + Z wielkim weselem tak Jemu
11. & bo ich Józef powyganiał &
S
piewała: + Lili, lili, laj, moje Dzieciąteczko, + Lili, lili, laj, S
liczne
Paniąteczko. 12. & Na to Boże Narodzenie &
2. Wszystko stworzenie S
piewaj Panu swemu, + Pomóż radoS
ci wielkiej 13. & wesel sie wszystko stworzenie &
sercu memu. + Lili, lili, laj, wielki Królewiczu, + Lili, lili, laj, niebieski 14. & I my się dzisiaj weselmy &
Dziedzicu. 15. & wypijmy po szklance pełnej &
3. Sypcie się z nieba, S
liczni aniołowie, + R
piewajcie Panu, niebiescy
duchowie. + Lili, lili, laj, mój wonny kwiateczku, + Lili, lili, laj, 27. Teofil Lenartowicz / MIZERNA CICHA
wg KN
w ubogim żłóbeczku. (...)
1. Mizerna, cicha stajenka licha pełna niebieskiej chwały; + Oto leżący,
przed nami S
piący, w promieniach Jezus mały.
5. Anonim / KONWOKACJA PASTUSZKÓW Z RÓŻNYCH
2. Nad nim anieli w locie stanęli i pochyleni klęczą, + Z włosy złotemi,
STRON DO NOWO NARODZONEGO JEZUSA
z skrzydły białemi, pod malowaną tęczą.
Kancjonał s. Anny Kiernickiej OSB, 1754 r., wg L
1. Tryumfy Króla niebieskiego zstąpiły z nieba wysokiego. + Pobudziły 3. Wielkie zdziwienie, całe stworzenie, cały S
wiat orzex
wiony. +
pasterzów, dobytku swego stróżów, + R
piewając, S
piewając. MądroS
ć S
wiatłoS
ci, R
wiatłoS
ć S
wiatłoS
ci, Bóg człowiek tu wcielony.
2. Chwała bądx
Bogu w wysokoS
ci, a ludziom pokój na niskoS
ci. + 4. I oto mnodzy ludzie ubodzy, radzi oglądać Pana, + Pełni natchnienia,
Narodził się Zbawiciel, dusz ludzkich Odkupiciel + Na ziemi, na ziemi. pewni zbawienia, upadli na kolana.
3. Zrodziła Maryja Dziewica wiecznego Boga bez rodzica, + By nas 5. Długo czekali, długo wzdychali, aż niebo rozgorzało, + Piekło
piekła pozbawił, a w niebieskich postawił + Pałacach, pałacach. (...) zawarte, niebo otwarte, Słowo Ciałem się stało.
4
13
3. Piekło dziS
skacze lub z żalu i z złoS
ci, + widząc, że zstąpił Bóg na te 4. Pasterze, trzody opuszczajcie, z Barankiem jednym przebywajcie, +
niskoS
ci, + niechajże skacze, żałoS
nie płacze + z swej nieszczęS
liwoS
ci. Który wam wieczy w niebie pokarm niech daje z siebie + Samego. DoS
ć
4. A gdy anjeli niebiescy weseli, + że będą Boga w ludzkim ciele mieli, + tego.
my żyjąc w ciele, weselmy się S
miele + z naszej szczęS
liwoS
ci.
6. Anonim / KOMIZERACJA
najstarszy zapis w rękopisie z pocz. XVIII w., wg L
23. Anonim / PIER
Ń
1. Jezus malusinki leży nagusinki, + Płacze z zimna, nie dała mu Matusia
Kantyczka Chybińskiego / Kantyczki karmelitańskie (od pocz. do końca XVIII w.), wg KK
suki�nki.
1. Ach, biada, biada mnie Herodowi, + utrapionemu wielce królowi, +
2. Bo uboga była, aż rąbeczek zdjęła, + W który Dziecię uwinąwszy,
żem ja takiemu czasowi złemu + podpadł kłopotowi.
fartuszkiem nakryła.
2. Doszłać mnie jakaS
dziwna nowina+ mojej żałoS
ci wielka przyczyna,
3. Nie ma kolebeczki, ani poduszeczki, + We żłobie Go położyła, siana
+ objawiła się, narodziła się + przedziwna Dziecina.
pod główeczki.
3. Rozmaicie to różni udają, + czyli to prawda, czyli tez bają, + że ma
4. Dziecina się kwili, Matuleńka lili, + W nóżki zimno, żłobek twardy,
królować, Żydom panować, + tak mi powiadają. (...)
stajenka się chyli.
4. Na koń co prędzej wszyscy wsiadajcie, + a do Betlejem miasta
5. Matusia truchleje, serdeczne łzy leje. + Mój Synaczku, wola Twoja, nie
biegajcie, + tam dla jednego Dzieciątka małego + wszystkie wycinajcie.
moja się dzieje.
5. Ach biada, biada mnie Herodowi, + utrapionemu wielce królowi, +
6. Przestań płakać, proszę, bo żalu nie zniosę, + Dosyć go mam
wierna czeladzi, czynić nie wadzi + co ku kłopotowi.
z Twojej męki, którą w sercu noszę.
7. Józefie starenki, daj z ogniem fajernki + Grzać Dziecinę, ty co prędzej
24. Anonim / GDY SIĘ CHRYSTUS RODZI
podpieraj stajenki.
najstarsze notowanie: w S
piewniku ks. M. Mioduszewskiego  Pastorałki i Kolędy z r.
1843; wg KN
1. Gdy się Chrystus rodzi i na S
wiat przychodzi, + Ciemna noc
7. Jan Żabczyc / SYMFONIJA TRZYDZIESTA PIERWSZA
1630 r., wg SA & tradycji
w jasnoS
ciach promienistych brodzi. + Aniołowie się radują, + Pod
1. Przybieżeli do Betlejem pasterze, + Grając skoczno Dzieciąteczku na
niebiosy wyS
piewują: + Gloria, gloria, gloria in excelsis Deo.
lerze. + Chwała na wysokoS
ci, chwała na wysokoS
ci, a pokój na ziemi.
2. Mówią do pasterzy, którzy trzód swych strzegli, + Aby do Betlejem
2. Oddawali swe ukłony w oborze, + Tobie z serca ochotnego, o Boże. +
czemprędzej pobiegli, + Bo się narodził Zbawiciel, + Wszego swiata
Chwała...
Odkupiciel, + Gloria...
3. Anioł Pański sam ogłosił te dziwy, + Których oni nie słyszeli jak żywi.
3. O niebieskie duchy i posłowie nieba, + Powiedzcież wyrax
niej, co
+ Chwała...
nam czynić trzeba, + Bo my nic nie pojmujemy, + Ledwo od strachu
4. Dziwili się na powietrzu muzyce, + I myS
lili, co to będzie za Dziecię.
żyjemy, + Gloria... (...)
+ Chwała...
5. Poznali Go Mesyjaszem być prawym, + Narodzonym dzisiaj Bogiem
25. Anonim / BRACIA PATRZCIE JENO
wg KN łaskawym, + Chwała... (...)
1. Bracia patrzcie jeno jak niebo goreje. + Znać, że coS
dziwnego w
Betlejem się dzieje. + Rzućmy budy, warty, stada, + Niechaj nimi Pan Bóg 8. Jan Żabczyc / SYMFONIJA WTÓRA
1630 r., wg SA
włada. + A my do Betleem.
1. Ach, zła Ewa nabroiła, + Kłopotu nas nabawiła, + Z wężem sama
2. Patrzcie, jak tam gwiazda S
wiatłem swoim miga, + Pewnie do
rozmawiała + I jabłuszka skosztowała, + Nabroiła.
uczczenia Pana swego S
ciga. + Krokiem S
miałym i wesołym + Spieszmy i
uderzmy czołem + Przed Panem w Betleem.
5
12
2. Adam z raju wypędzony + Zostawił płód zarażony, + Ale go z kłopotu 3. Złoto króla, kadzidło kapłana, + a mirra, a mirra znaczyła mękę Pana.
tego + Matka Syna Przedwiecznego + Wybawiła. 4. Dziękujmy wszyscy Panu Bogu naszemu, + który przez swoje cne
3. Robak chytry zwiódł mężatkę, + Za tę winę sam wpadł w klatkę, + Bo narodzenie + nas wszystkich z mocy szatańskiej wyswobodził.
mu głowę podeptała, + Która od wieku przyjS
ć miała, + Białagłowa. 5. Jemu czeS
ć S
piewajmy, Jemu czeS
ć, chwałę dajmy! + Chwała Bogu
4. Czego dawno pożądali + Cni ojcowie, oglądali + I już dziS
są naszemu. Amen.
wypełnione, + Od proroków objaS
nione + R
więte słowa. *******
5. DziS
we żłobie odpoczywa, + Z nieba zszedłszy, Prawda Żywa, + 1. Gore gwiazda Jezusowi w obłoku + Józef stary z Panienecką przy
Które nie będzie zawarte, + Owszem, na wieki otwarte, + Że Zbawiciel. boku. + Hojże ino dana dyna, + narodził się Bóg dziecina w Betlejem.
6. Od aniołów ogłoszony, + Z Panny w stajni narodzony; + Skąd wesele 2. Już Maryja Jezulińka powiła, + Stąd pociecha dla człowieka jest miła.
nam przynosi, + Miły pokój ludziom głosi + Odkupiciel. + Hojże...
3. Pastuskowie podarunki przywiex
li, + w koło sopkę o północy oblegli.
9. Anonim / POMAŁU JÓZEFIE + Hojże...
Kantyczka Chybińskiego / Kantyczki karmelitańskie (od pocz. do k. XVIII w.), wg KK, pierwowzór
4. Anioł Pański kuranciki wycina, + stąd pociecha dla człowieka jedyna.
prawdopodobnie z I ćw. XVII w.
+ Hojże...
1. Pomału Józefie, pomaluS
ku proszę. + Widzisz, że ja nie mogę bieżeć
tak prędko w drogę.
21. Anonim / OSIEŁEK Z WOŁKIEM
2. Wyrozumiej proszę, wszak widzisz co noszę, + w mym żywocie mam
Kantyczka Chybińskiego / Kantyczki karmelitańskie (od pocz. do k. XVIII w.), wg KK
Boga, przeto mi przykra droga.
1. Panie Boże mój, + Jam jest wołek Twój + nie umiem nic, tylko orać, +
3. Bo już czas nadchodzi, że się już narodzi, + którego mi zwiastował
i to trzeba na mnie wołać:  nu, nu, wołku, nu!
anioł gdy mnie pozdrawiał. (...)
2. Nuże nieboże, + osieł pomoże, + ja pasterka mam tę wolą + zorać
4. Wnijdx
my, rada moja, do tego pokoja, + do tej szopy na pokój, Józefie
z wami całą rolą + gdzie stoi szopka.
opiekunie mój.
3. Gdzie mój Pan leży, + pszeniczkę mierzy, + Józef stary wysypuje, +
Matusia rączki gotuje + będzie ją siała.
10. Anonim / WOŁKI DUCHOWNE
4. My żąć będziemy, + potem zmielemy, + Dla kochanej dziecineczki +
Kantyczka Chybińskiego / Kantyczki karmelitańskie (od pocz. do końca XVIII w.), wg KK
będziem piekły kukiełeczki + przez całe lato.
1. Woły moje, woły moje, wszystkie wnętrzne siły, + nie chodx
cie tam,
5. A gdy nie stanie + tej mąki Panie, + oddajęć się w Twoje rączki +
nie chodx
cie tam kędyS
cie błądziły. + Trzeba w insze lasy, + z naturą
niech sobie spytlują mączki + z serca mojego?
w zapasy. + Woły moje, woły moje, wszystkie wnętrzne siły, + nie
6. Ja zaS
Twój wołek, + wierny pachołek, + będę Cię grzał swoim
chodx
cie tam, nie chodx
cie tam kędyS
cie błądziły. (...)
chu chu, + choć też będą pustki w brzuchu + nie odejdę stąd.
2. Woły moje, woły moje, nie chodx
cie do dworu, + nie uczcie się, nie
7. I ja też osieł, + od braci poseł + z tym, żeć wszyscy służyć chcemy, +
uczcie się pysznego humoru, + nie chodx
cie za wrota, + gdzie niemiła
nosić Cię zawsze będziemy + poko żyć każesz.
cnota. + Woły moje, woły moje, nie chodx
cie do dworu, + nie uczcie się,
nie uczcie się pysznego humoru. (...)
22. Anonim / KRZYKNIJCIE MUZY
3. Woły moje, woły moje, nie chodx
cie do kuchnie, + nie chodx
cie tam,
Kantyczka Chybińskiego / Kantyczki karmelitańskie (od pocz. do końca XVIII w.), wg KK
nie chodx
cie tam, gdzie co złego cuchnie, + zamykajcie oczy, + bo tam
1. Krzyknijcie muzy olimpu ziemskiego, + witajcie goS
cia kraju
złodziej wskoczy. + Woły moje, woły moje, nie chodx
cie do kuchnie, +
niebieskiego, + piejcie syreny, bo nie ma ceny + Król nieba i ziemie.
nie chodx
cie tam, nie chodx
cie tam, gdzie co złego cuchnie. (...)
2. I satyrowie lub dzicy skakajcie, + piskliwe głosy dzisiaj wydawajcie, +
Wszak i zwierzęta, lotne ptaszęta + dzisiaj przyS
piewują.
11
6
6. Otóz się to ten Syn Bozy a Messyjas, z dawna obiecany + Ojcom 4. Woły moje, woły moje, pójdx
cie do stajenki, + gdzie Pan Jezus, gdzie
nasym, zjawił, teraz będąc na S
wiat od Ojca posłany: + Przyjął na się ciało, Pan Jezus spoczywa maleńki, + nie chodx
cie do izby, + gdzie S
wiatowe
+ Aby się doS
ć stało + Za grzech Jadama. (...) ciżby. + Woły moje, woły moje, pójdx
cie do stajenki, + gdzie Pan Jezus,
gdzie Pan Jezus spoczywa maleńki.
18. Anonim / KUCHARECZKA 5. Woły moje, woły moje, wielkaż to zapłata + służyć temu, służyć temu,
Kantyczka Chybińskiego / Kantyczki karmelitańskie (od pocz. do końca XVIII w.), wg KK
co jest Panem S
wiata, + i nieba całego, + rządy w rękach jego. + Woły
1. Pomaga Bóg, bodajS
zdrowa + kuchareczko Jezusowa. + Gotujże mu
moje, woły moje, wielkaż to zapłata + służyć temu, służyć temu, co jest
dobrze, + nagrodzić to szczodrze + tu w potrzebie, potem w niebie.
Panem S
wiata. (...)
2. Cóż mu będziesz gotowała? + Już mi wszystko powiedziała + Matka
Pana tego, + Dla Synaczka swego, + Co smakuje, akceptuje.
11. Anonim / PIER
Ń
Kantyczka Chybińskiego / Kantyczki karmelitańskie (od pocz. do k. XVIII w.), wg KK
3. Dobrą wolą i pragnienie + kochać go nad swe zbawienie, + Kochać
1. Rozkwitnęła się lilija, + a ta jest Panna Maryja. + Zrodziła nam syna, +
utrapienie, krzyż i wyniszczenie + ze wszystkiego, co miłego.
wesoła nam dzisiaj + nowina.
4. Serce czyste i skruszone, + ogniem miłoS
ci pieczone, + do niego
2. Anieli w niebie S
piewają, + Boga nam opowiadają, + Panno nad
saporek, + cierpliwoS
ci worek, + będę, będę gotowała, + jak mi Matusia
pannami + módl się dziS
do niego + za nami.
kazała.
3. Apostoli się radują, + męczennicy wyS
piewują, + S
piewa chór
5. A wieczerza jaka będzie? + Ochędóstwo w kuchni wszędzie, + na
panieński, + że się Król narodził + niebieski.
wety milczenie, + woli umartwienie, + będę, będę gotowała, + jak mi
4. Gwiazdy się z nieba spuszczają, + wielkie wesele stąd mają, + więc
Matusia kazała.
z swej powinnoS
ci + wychwalają Pana + S
wiatłoS
ci. (...)
19. Anonim / ANJOŁ PASTERZOM MÓWIŁ
12. Anonim / SIANO NAJDELIKATNIEJSZE
rękopis Biblioteki Kórnickiej z poł. XVI w., wg L
Kancjonał s. Anny Kiernickiej OSB, 1754 r., wg L
1. Anjoł pasterzom mówił: + Chrystus się wam narodził, + W Betlejem,
1. R
liczna Panienka Jezusa zrodziła. + W stajni powiwszy, siankiem go
nie bardzo podłym mieS
cie, + Narodził się w ubóstwie, + Pan wszego
nakryła, + O siano, siano, siano jak lilija, + Na którym kładzie Jezusa
stworzenia.
Maryja.
2. Chcąc się dowiedzieć tego + Poselstwa wesołego, + Bieżeli do
2. Czemże litoS
ci nie masz, Panno droga? + ŻeS
w liche siano uwinęła
Betlejem spieszliwie, + Nalex
li dziecię w chl�wie + Maryją z Józefem.
Boga? + O, siano, siano, siano, kwiecie drogi, + Że się na tobie kładzie Bóg
3. Taki Pan chwały wielkiej + Uniżył się wysoki! + Pałacu wysokiego
ubogi. (...)
żadnego + nie miał zbudowanego + Pan wszego stworzenia.
3. Lecz to dziwniejsza, że Pan ogniem bywszy, + W siano się zwinął,
4. O dziwne narodzenie, + Nigdy nie wysławione! + Poczęła Panna
siana nie spaliwszy. + O, siano, siano, czemu nie gorejesz? + Czemu
Syna w czystoS
ci, + Porodziła w całoS
ci + Panieństwa swojego. (...)
przynajmniej Pana nie zagrzejesz? (...)
4. SzczęS
liwa łąko, któraS
temu sianu + stać się kazała za poS
ciółkę Panu.
20. Anonim / SZCZODRY WIECZÓR
+ (...) O, siano, siano, o błogosławione, + Na którym Jezus Dziecię jest
& GORE GWIAZDA JEZUSOWI
złożone!
zanotowana przez Oskara Kolberga w Krakowskiem w XIX w., wg OK
1. Szczodry wieczór, dobry wieczór, + Królu Niebieski daj nam dzisiaj
13. Anonim / DZISIAJ W BETLEJEM
szczodry wieczór.
najstarsze notowanie w S
piewniku ks. Jana Siedleckiego z 1878 r., wg KN
2. Temu Królowi, Zbawicielowi, + trzej królowie złoto, mirrę, kadzidło
1. Dzisiaj w Betlejem, dzisiaj w Betlejem wesoła nowina, + Że Panna
ofiarowali.
czysta, że Panna czysta porodziła Syna.
7
10
Chrystus się rodzi, nas oswobodzi, + Anieli grają, Króle witają, +
7. Piotr z Apostoły stojąc przy dzbanie, + Woła na Jana: pij rychło do
Pasterze S
piewają, bydlęta klękają, + Cuda, cuda ogłaszają. mnie! + Hej, wino, wino, wino! + Lepsze niż przedtem było + W Kanie
2. Marya Panna, Marya Panna Dzieciątko piastuje, + I Józef stary, i Józef Galilejskiej. (...)
stary ono pielęgnuje, + Chrystus... 8. Przez narodzenie Twojego Syna, + Każ nam nalewać Panienko wina.
3. Chociaż w stajence, chociaż w stajence Panna Syna rodzi, + Przecież + Hej, wina, wina, wina! + U dobrego Panny Syna + W Królestwie
on wkrótce, przecież on wkrótce ludzi oswobodzi. + Chrystus... (...) Niebieskim.
14. Anonim / KACZKA PSTRA 16. Anonim / PÓJD MY WSZYSCY DO STAJENKI
najstarsze notowanie: w S
piewniku ks. M. Mioduszewskiego  Pastorałki i Kolędy najstarsze notowanie: w  Dodatku do R
piewnika koS
cielnego ks. M. Mioduszewskiego
z r. 1843; wg PKP z r. 1841; wg KN
1. Kaczka pstra dziatki ma, + siedzi sobie na kamieniu, + trzyma dudki 1. Pójdx
my wszyscy do stajenki, + Do Jezusa i panienki: + Powitajmy
na ramieniu, + kwa kwa kwa pięknie gra. Maleńskiego + I Maryę, Matkę Jego.
2. Gęsiorek, jędorek + na bębenku wybijają, + Pana wdzięcznie 2. Witaj, Jezu ukochany, + Od Patryarchów czekany, + Od Proroków
wychwalają, + gę gę gę gęgają. ogłoszony, + Od narodów upragniony.
3. Czyżyczek, szczygliczek + na gardłeczkach jak skrzypeczkach + 3. Witaj Dziecineczko w żłobie, + Wyznajemy Boga w Tobie, + CoS
się
S
piewają Panu w jasłeczkach; + lir lir lir w jasłeczkach. narodził tej nocy, + ByS
nas wyrwał z czarta mocy. (...)
4. Słowiczek muzyczek, + gdy się głosem popisuje, + wesele S
wiatu 4. Spraw to Jezu, Boskie Dzi�cię, + Niech Cię kochamy nad życie, +
zwiastuje: + ciech ciech ciech zwiastuje. Niech miłoS
cią odwdzięczamy, + MiłoS
ć, której doznawamy. (...)
5. Skowronek jak dzwonek, + gdy się do nieba podnosi, + o kolędę
pięknie prosi: + fir fir fir tak prosi. 17. Anonim / ROZMOWA PASTERZÓW
6. Wróblowie stróżowie, + gdy nad szopą S
wiergotają, + paniąteczku
PRZY NARODZENIU CHRYSTUSOWYM
spać nie dają, + dziw dziw dziw nie dają.
druk z poł. XVIII w., wg SPD
1. BANEK: A spis, Bartek, Symek, Wojtek, Maciek, Walek, Tomek, Kuba,
15. Anonim / MESYJASZ PRZYSZEDŁ NA R
WIAT PRAWDZIWY
Stachu?! + Ozwiejze się przecię który z was bo umrę od wielkiego strachu!
staropolska (XVII-XVIII w.?); z zasłyszenia
+ Ono coS
takiego + Jak słońce jasnego + R
wieci na niebie!
1. Mesyjasz przyszedł na S
wiat prawdziwy + I prorok zacny z wielkimi
2. WOJTEK: O, by-zeS
spał! Czego wrzescys? Cy cie pono niefortuna łupi?!
dziwy, + Który przez swoje znaki + Dał wodzie winne smaki + W Kanie
+ Spis, a gadas  marzy ci się lada Judas, a ty bajes, głupi, + Zeć się coS

Galilejskiej.
zjawiło! + Znać ci się przyS
niło, + ŻeS
widział słońce.
2. Wesele zacne bardzo sprawiono + Pana Jezusa na nie proszono, +
3. BANEK: Oj, nie spięć-ja, mój Wojtalu, ani ci tez lada cego prawię: +
I zwolenników Jego, + By strzegli Pana swego + W Kanie Galilejskiej.
Juz to chwila, jak nie przez sen S
wiatłoS
ć widzę, lec na scernej jawie. + Jex
li
3. Według dostatków potrawy noszą, + Pana Jezusa, aby jadł, proszą,
nie wstaniecie, + Wsyscy poginiecie + prec do jednego. (...)
+Jadłać nie brakowało, + Ale wina nie stało + W Kanie Galilejskiej. (...)
4. WALEK: Stójcie, bracia, gdzie chcecie iS
ć?! A bydełko jako zostawiemy?
4. Pan Jezus chcąc tym uzacnić gody + Kazał dostatkiem nanosić wody:
+ Dyć pockajcie, az wprzód, co to są za dziwy, dobrze zrozumiemy. + O to
+ Hej, gody, gody, gody! + Wchnet tu będzie wino z wody + W Kanie
sie nasego + Bartosa starego + Spytamy, co to. (...)
Galilejskiej.
5. BARTOS: Dobrze, wnet wam powiem tylko pocekajcie, az cłek
5. Wszyscy Jezusa Bogiem uznali, + Gdy zamiast wody wino czerpali. +
pomiarkuje, + Co to  pójdx
my jeno blizej, owdzie, gdzie się cęsto
Hej, wino, wino, wino! + Lepsze niż przedtem było + W Kanie Galilejskiej.
połyskuje. + Juz wiem, co to znacy! + Tak jest, nie inacy, + Jako wam
6. NajS
więtsza Panna, gdy skosztowała, + Z pełnego sobie nalać kazała,
powiem. (...)
+ Hej, wina, wina, wina, + Będę ja go dzisiaj piła + W Kanie Galilejskiej.
9
8