Mickiewiczowskie widzenie natury w Panu Tadeuszu.





"Pan Tadeusz" jest poematem epickim, dominujÂÄ… w nim partie narracyjne. WaÂżne miejsce zajmujÂÄ… bogate, róÂżnorodne opisy nieba polskiego, ziemi ojczystej - caÂÅ‚ej, bajecznej przyrody "kraju lat dziecinnych". Przyroda nie Âżyje w utworze jakimÅ“ odrêbnym, samoistnym bytem. Towarzyszy czÂÅ‚owiekowi we wszystkich zajêciach i zabawach, troskach i radoÅ“ciach, wzlotach i upadkach. Opisy przyrody sÂÄ… doskonale zharmonizowane z wydarzeniami wÅ“ród ludzi. Np. z pogodnÂÄ…, sielankowÂÄ… atmosferÂÄ… Soplicowa, w pierwszych ksiêgach utworu, wspóÂÅ‚gra rozjaÅ“niona sÂÅ‚onecznym porankiem i wesoÂÅ‚ÂÄ… kolorystykÂÄ… przyroda. Podczas wieczerzy w zamku "nieznacznie z wilgotnego wykradÂÅ‚ siê mroku Å“wit bez rumieÃÄ…ca wiodÂÄ…c bez Å“wiatÂÅ‚a w oku". Podobnie po zajeŸdzie i przybyciu Moskali we wtorek "sÂÅ‚oÃÄ…ce wschodzi, krwawo siê czerwieni", a po bitwie nastêpuje burza, gdyÂż "w takim dniu poÂżÂÄ…dany byÂÅ‚ czas najburzliwszy".

NakreÅ“lone w "Panu Tadeuszu" obrazy przyrody majÂÄ… tak wiele uroku dziêki kunsztowi poezji Adama Mickiewicza. Jego utwór moÂżemy z caÂÅ‚a pewnoÅ“ciÂÄ… nazwaÃÅš przepiêknym poetyckim albumem obrazu przyrody.

Mickiewicz w "Panu Tadeuszu" przedstawia przyrodê, która jest jakby wyjêta z raju wymarzonego przez realistê. W opisie puszczy autor opisuje wyglÂÄ…d starych dêbów, doceniajÂÄ…c ich wiek i "miejsce" w Âżyciu ludzi, gdy na przykÂÅ‚ad stwarzaÂÅ‚y moÂżliwoÅ“ÃÅš do dumaÃÄ… myÅ“liwych lub byÂÅ‚y miejscem do odpoczynku. Obok drzew Mickiewicz opisuje mchy i pagórki, a nawet wiatr, którego szum, ÂÅ‚oskot i wycie przeraÂżaÂÅ‚o niejednego. Nawet stare drzewa i zwalone kÂÅ‚ody byÂÅ‚y obiektem zachwytu, stwarzaÂÅ‚y taras dla dzików, niedŸwiedzi, wilków, byÂÅ‚y cmentarzyskiem koÅ“ci. Autor porównuje dziêcioÂÅ‚a do dziecka, a kitkê wiewiórki do "pióra nad szyszakiem u kirasyjera". I znów dotykamy tematu drzew, poniewaÂż mogÂÄ… byÃÅš schronieniem dla spÂÅ‚oszonej wiewiórki.

W epopei Tadeusz zwraca uwagê, Âże najpiêkniejszy jest ojczysty krajobraz puszczy litewskiej i polskiego nieba. ChociaÂż piêkne "bÂłêkitne, czyste, wszak to jak zamarzÂÅ‚a woda" niebo wÂÅ‚oskie zachwycaÂÅ‚o kaÂżdego, to Tadeusz uwaÂża, Âże ojczysty wiatr i niepogoda sÂÄ… piêkniejsze. Jeszcze piêkniejsza jest gra obÂÅ‚oków, gdzie wszystkie chmury czymÅ“ siê róÂżniÂÄ…, na przykÂÅ‚ad jesiennÂÄ… porównuje do leniwego ÂżóÂÅ‚wia. Strugi deszczu Mickiewicz widzi jako warkocze, natomiast szybkoÅ“ÃÅš chmury z gradem porównuje do lecÂÄ…cego balonu. Z kolei codzienne, biaÂÅ‚e chmury wydajÂÄ… siê jak "stada dzikich gêsi lub ÂÅ‚abêdzi". Wiatr speÂÅ‚nia rolê opiekuna chmur, który decyduje o ich ksztaÂÅ‚cie zwarciu, czy rozproszeniu. Raz skupisko chmur jest tabunem koni, drugi raz pÂÅ‚ynÂÄ…cym okrêtem.

Dwa stawy, to jakby jedna wielka orkiestra, gdzie sÂÅ‚ychaÃÅš szmery much, wrzawê ptaków, bas bÂÄ…ków, tak jak górskie jeziora kaukaskie, które milczÂÄ… caÂÅ‚y dzieÃÄ…, "grajÂÄ…ce z wieczora". Jeden ze stawów miaÂÅ‚ piaszczysty brzeg i jasnÂÄ… toÃÄ…, byÂÅ‚ w oczach autora dostojny i uroczysty. Natomiast drugi staw byÂÅ‚ mêtny i bÂÅ‚otnisty. w obu jednak ÂżyÂÅ‚y "niezliczone hordy" Âżab, to równieÂż muzycy z wielkiej orkiestry. PoÂÅ‚ÂÄ…czone dŸwiêki Âżab z jednego i drugiego stawu stworzyÂÅ‚y wielkie akordy, to wszystko byÂÅ‚o dla jakiegoÅ“ sÂÅ‚uchacza jednÂÄ… wielkÂÄ… rozmowÂÄ…, lub teÂż grajÂÄ…cymi na przemian "dwoma harfami Eola".

Obrazy przyrody w Panu Tadeuszu sÂÄ… zaiste jakby wyjête z raju wymarzonego przez realistê. W raju tym równoczeÅ“nie kwitnÂÄ… kwiaty wiosenne i dojrzewajÂÄ… owoce jesieni. W tym samym czasie cioÂÅ‚ki i astry zdobiÂÄ… jakiÅ“ idealny sezon, w którym mak mami Ÿrenicê wieloÅ“ciÂÄ… "farb Âżywych. róÂżnych" i w którym dojrzewa harbuz, Âżniwiarze koÃÄ…czÂÄ… Âżniwo i kosi siê trawê, a Å“wiêto Matki Boskiej Zielnej przypada w Niedzielê PalmowÂÄ…. W tym raju rosnÂÄ… drzewa, krzewy i trawy niby takie same jak w rzeczywistoÅ“ci podobne, ale jednak inne. piêkniejsze, ubarwione i obwiedzione rysunkiem i ugrupowane w szczególnym porzÂÄ…dku perspektywicznym, jak na obrazie malarskim.