Człowiek jako istota społeczna.
Człowiek od zwierząt różni się specyficzną budową ciała oraz rozwiniętymi funkcjami mózgu,
dzięki którym myśli, przeżywa, wyraża swoje uczucia jest istotą rozumną. Może kierować
swoim postępowaniem, dokonywać wyborów i podejmować decyzje związane z własnym
życiem, np. kształceniem się, pracą zawodową, miejscem pracy i miejscem zamieszkania,
przynależnością do określonej organizacji itp. Jest również istotą społeczną, jedyną
posiadającą kulturę i zdolną do jej tworzenia. Pozostaje w ścisłych związkach z otaczającym
go światem dzięki czemu istnieje, rozwija się i działa. Każdy człowiek ma indywidualne
potrzeby, cechy odróżniające go od innych. Oznacza to, że posiada określoną osobowość.
Społeczeństwo podstawowe pojęcie socjologiczne. Terminem tym tradycyjnie ujmuje się
dużą zbiorowość społeczną, zamieszkującą dane terytorium, posiadające wspólną kulturę,
wspólną tożsamość oraz sieć wzajemnych stosunków społecznych. Społeczeństwo ponadto
posiada własne instytucje pozwalające mu na funkcjonowanie oraz formę organizacyjną w
postaci państwa, plemienia czy narodu.
Termin ten w mowie potocznej często stosuje się dość swobodnie określając różne kategorie
czy warstwy społeczne np. "społeczeństwo górników", "społeczeństwo nauczycieli". Używa
się go też na określenie całej żyjącej ludzkości, wówczas używa się określenia społeczeństwo
globalne.
Przyglądając się klasyfikacji potrzeb człowieka Abrahama Harolda Maslowa dostrzegamy, że
do I klasy potrzeb obok potrzeb fizjologicznych i bezpieczeństwa znajdziemy:
- POTRZEBY PRZYNALEŻNOŚCI I MIAOŚCI skłaniają one do nawiązywania bliskich,
przyjaznych kontaktów z innymi ludzmi; rozbudzają przyjazń i miłość.
- POTRZEB UZNANIA człowiek pragnie uznania ze strony innych i pragnie mieć uznanie dla
siebie.
Człowiek chcąc zaspokoić swoje potrzeby, musi funkcjonować w różnych zbiorowościach
ludzkich i grupach społecznych . Więzi społeczne powstają w różnych sytuacjach, w których
znajduje się jednostka, np. urodzenie się w konkretnej rodzinie i miejscu stwarza więz
naturalną.
Człowiek nie jest w stanie żyć poza społeczeństwem, dlatego mówimy że jest on istotą
społeczną.
Określeniem od dawna używanym w analizach socjologicznych życie społeczne
określa się nim ogół zjawisk wynikających ze wzajemnego oddziaływania jednostek i
zbiorowości przebywających na odpowiednio wyodrębnionej przestrzeni. Tak pojmowane
życie społeczne" ma szeroki zakres i odnosi się tylko do świata ludzkiego, ale również do
świata roślinnego i zwierzęcego. Na życie społeczne świata ludzkiego składa wiele
różnorodnych zjawisk, zachodzących w rodzinie, szkole, mieście, gminie, województwie czy
kraju. Jednostki i różne zbiorowe ludzkie, tworzące odpowiednie całości społeczne na
ograniczonej przestrzeni, muszą wzajemnie przystosowywać swoje, zachowania oraz
współdziałać ze sobą. Dynamikę i intensywność zjawisk i procesów określanych mianem
życia społecznego wyznacza, zwłaszcza w przypadku świata ludzkiego, zespół różnorodnych
czynników. Czynniki te nazywamy podstawami życia społecznego, które dzielą się na:
przyrodnicze ( biologiczne, geograficzne, demograficzne), ekonomiczne i kulturowe.
Podstawy życia społecznego
Definicja życia społecznego Kosińskiego sprecyzowana przez Barbarę Szacką: Życie
społeczne, to wszelkie postacie bytowania zbiorowego, właściwe nie tylko gatunkowi
ludzkiemu, bo znacznie wykraczające poza jego granice . Socjologia natomiast jest nauką o
zjawiskach zachodząc w świecie człowieka.
Przyrodnicze podstawy życia społecznego:
Biologiczne podstawy życia społecznego:
- cechy autonomiczne
- cechy procesów fizjologicznych
- skłonności, potrzeby, odruchy, popędy
- mechanizm dziedziczenia cech
Przykłady:
~wyprostowana postawa, dzięki której możemy pracować, mamy wolne ręce, a ludzi są
sprawniejsi od zwierząt, mogą wykonywać bardziej precyzyjne prace
~wzrok skierowany na wprost, dzięki czemu widzimy trójwymiarowo, możemy np oszacować
odległość
~chwytliwe ręce, z ruchomymi palcami i silnym grubym kciukiem, dzięki czemu możemy
robić delikatne skomplikowane prace
~wielki mózg i złożony system nerwowy, co pozwala na rozwój intelektualny, społeczny
~złożony mechanizm głosowy, dzięki czemu rozwija się mowa, możemy się porozumiewać,
wyrażać emocje; charakterystyczna jest struktura krtani i warg (rombek czerwieni wargowej)
~długa zależność dziecka od rodziców, co prowadzi do wydłużonego procesu socjalizacji,
wpływa na dłuższe dojrzewanie; czas ten ma ukierunkować dziecko by dobre radziło sobie w
społeczeństwie, dzieci uczą się kontroli popędów, odruchów
~trwałość popędu seksualnego, który nie ma charakteru okresowego, działa stale, co wpływa
na to że ludzie zakładają rodziny
~wrodzone potrzeby plastyczne potrafimy kontrolować potrzeby i dostosowywać się do
warunków otoczenia. Plastyczność ta powoduje że społeczeństwa na świecie są różnorodne
(np gdzieś je się sztućcami, gdzie indziej rękoma lub pałeczkami)
Wszystkie te cechy są takie same dla gatunku homo sapiens. Rasa nie ma wpływu na to, jacy
jesteśmy, jakie mamy cechy psychiczne, jak wygląda życie społeczne. Ważne jest otoczenie, a
nie kolor skóry. Nie jest tak, że np. osoby czarnoskóre są bardziej skłonne do popełniania
przestępstw tylko dlatego że mają inny kolor skóry.
Geograficzne podstawy życia społecznego:
- ukształtowanie terenu: różnie ukształtowany teren wpływa m.in na różnice w architekturze,
tzn inne domu zobaczymy w górach, inne na nizinach
- gleba
- flora i fauna
- dostęp do mórz i rzek
- zasoby naturalne, np surowce powodują że domy buduje się z różnych materiałów, przez co
różnią się od siebie w poszczególnych zakątkach świata
- klimat, który wpływa na przykład na więzi między mieszkańcami, np w Norwegii wszyscy
sobie pomagają zimą, bo zimy są bardzo mrozne.
- temperatura, która wpływa na zdrowotność, rozrodczość, choroby, sposób transportu,
ustrój polityczny (kraje które mają naturalne granice np morza, wybierają demokracje, mogą
podbijać tereny innych państw, bo ich chroni ta naturalna granica, np w Skandynawii)
Determinizm geograficzny jest to pogląd, jednokierunkowa zależność, że cechy świata
geograficznego, mają wpływ na ludzi, ale ludzie na środowisko już nie.
Demograficzne podstawy życia społecznego:
- liczba urodzeń
- liczba zgonów, śmiertelność
- zagęszczenie ludności
- ilość i wiek zawieranych małżeństw
- ilość mężczyzn przypadająca na 100 kobiet
Wpływ demograficznych podstaw życia społecznego na życie społeczne:
- wiek: młode społeczeństwa będą się rozwijały szybciej, będą miały też inne problemy niż
społeczeństwa starzejące się. Państwo będzie inwestowało w edukację, gospodarkę i medycynę.
Przykład: Meksyk, gdzie 45% ludności stanowią dzieci do 15. roku życia.
- gęstość zaludnienia: powstaje konkurencja, która może sprzyjać rozwojowi, bądz też przez dużą
liczbę ludzi na danym terenie powstają klęski głodu, nędza, bieda
Ekonomiczne podstawy życia społecznego
Składają się na nie:
- sposoby użytkowania zasobów środowiska geograficznego;
- narzędzia i maszyny;
- organizacja pracy;
- forma własności środków produkcji.
Kulturowe uwarunkowania życia społecznego
Ujawniają się w następujących procesach życia społecznego:
-socjalizacji i kształtowaniu osobowości jednostki;
- ustanawianiu systemów wartości i kryteriów je określających;
- ustalaniu paradygmatów zachowania i postępowania;
- powoływaniu modeli (ideałów) zachowań, instytucji i systemów.
Podsumowanie:
Człowiek jest istotą społeczną i nie może się w pełni realizować bez obecności innych ludzi.
Rodzaj relacji międzyludzkich, ich realizacji i rządzące nimi zasady oraz wynikający z tego
sposób, w jaki ludzie odnoszą się do siebie, określa charakter i strukturę społeczeństwa.
Społeczeństwo, w którym żyjemy, narzuca określone normy zachowania, przyjęte przez
konkretną wspólnotę. Poprzez interakcje z innymi uczymy się języka i przyjmujemy
podstawowe role życiowe.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Albińska, Problem życia społecznego i zawodowego osób niedosłyszących i głuchychBogusława Dobek Ostrowska podstawy komunikowania społecznego str 30 38FORMY ŻYCIA SPOŁECZNEGO stud zaocznifizykochemiczne podstawy zyciawięcej podobnych podstron