WYCIECZKA DO GRECJI
Tekst I
,,Na początku był chaos. Któ\
zdoła powiedzieć dokładnie,
co to był Chaos? (...). Mówili, \
e to wielka otchłań, pełna siły
twórczej i boskich nasieni (...). Z tej otchłani, kryjącej w sobie
wszystkie zarodki przyszłego świata, wyłoniły się dwa potę\
ne
bóstwa, pierwsza królewska para bogów. Uranos - Niebo i Gaja
- Ziemia, Oni dali początek wielu pokoleniom bogów. Z ich mał-
\
eńskiego związku wyszedł wielki ród tytanów (...). Młodszym
rodzeństwem tytanów byli cyklopi i sturęcy (...). Uranos nie był
zadowolony z tego potomstwa, które było szkaradne lub okrut-
ne (...). Strącił ich w bezdenne czeluści Tartaru. Stamtąd nie by-
ło powrotu (...). Gaja słyszała jęk potępionych tytanów (...).
Znienawidziła wyrodnego ojca i zaczęła knuć spisek przeciw je-
go władzy. Namowom matki uległ najmłodszy z tytanów Kronos,
dotychczas nie pozbawiony wolności. Uzbrojony w \
elazny
sierp, zaczaił się na Uranosa, okaleczył go haniebnie i strącił ze
świetlistego tronu niebios (...). Nad światem rządził Kronos wraz
z mał\
onką Reją (...). Zachował on w pamięci klątwę ojca, który
mu przepowiedział, \
e i jemu syn odbierze berło. Ka\
de więc
dziecko, które powiła Reja, natychmiast połykał (...). Gdy uro-
dziło się szóste dziecko, Reja podała Kronosowi kamień zawi-
nięty w pieluszki. Kronos połknął kamień sądząc, \
e połyka sy-
na. Tymczasem Reja zeszła na ziemię (...) nadając małemu
imię Zeus (...). Zeus dorósł i wyszedł z ukrycia, miał teraz sta-
nąć do walki z ojcem. Poradził matce, aby dała Kronosowi pota-
jemnie środek na wymioty. Wtedy Kronos, wyrzucił z powrotem
połknięte potomstwo. Był to wcale piękny zastęp młodych bo-
gów: synowie - Hades i Posejdon i trzy siostry - Hera, Demeter i
Hestia (...).Dziećmi Zeusa byli: Hefajstos i Ares (matką była He-
ra), Atena (wyskoczyła z głowy ojca), Apollo i Artemida (matką
była Leto), Afrodyta (urodziła się z piany morskiej), Persefona
(matką była Demeter), Hermes (matką tytanka Maja), Dionizos
(matką była Semele).
y
ródło: J. Parandowski, Mitologia, Warszawa 1979.
Zadania od 1. do 5. odnoszÄ… siÄ™ do tekstu I
Zadanie 1.
Cechy tekstu I świadczą o tym, \
e jest on fragmentem
A. kroniki;
B. baśni;
C. mitu;
D. opowiadania;
Zadanie 2.
Które z poni\
szych zdań nie dotyczy mitu
A. opowieść o powstaniu świata i człowieka;
B. opowiada o siłach nadprzyrodzonych, cudownych zdarze-
niach, nadnaturalnych postaciach;
C. opisuje historię bogów, legendarnych bohaterów;
D. mówi o historycznych wydarzeniach;
Zadanie 3.
Na podstawie powy\
szego tekstu uzupełnij drzewo gene-
alogiczne bogów greckich.
1................ + Gaja
 Kronos + 2..................
3 ............. 4 ............ Zeus 5 ............. 6 ........... 7 ..............
8........ 9 .....Atena 10...............11 .......... 12 ............... 13 ..... ..... 14 ............. 15......
Zadanie 4.
Z podanych ni\
ej frazeologizmów wybierz ten, który nie
jest zwiÄ…zany z mitologiÄ…
A. pięta Achillesa
B. czarna owca
C. syzyfowa praca
D. węzeł gordyjski
Zadanie 5.
W którym słowniku znajdziesz wyjaśnienie pojawiających
się w zadaniu 4. związków frazeologicznych
A. w słowniku frazeologicznym
B. w słowniku wyrazów obcych.
C. w słowniku poprawnej polszczyzny.
D. w słowniku wyrazów bliskoznacznych.
Zadanie 6.
Poni\
sze ilustracje przedstawiają trzech bogów greckich.
Napisz, jacy to bogowie, wykorzystując następujące informacje.
a) opiekun sztuki, kultury , nauki
b) ojciec bogów i ludzi
c) władca oceanów, mórz i rzek
d) boski posłaniec
1& & & & & & 2& & & & & & 3& & & & & & &
y
ródło: J. Trzebniak, P. Trzebniak, Podręcznik dla klasy pierwszej gimnazjum, Wydawnictwo Wiking, Wrocław
1999, s.40-41.
Zadanie 7.
Charakterystyczną cechą religii greckiej był politeizm. Wy-
jaśnij to pojęcie.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Tekst II
PrzygotowujÄ…c siÄ™ do najbli\
szych wakacji w Grecji, na
jednej ze stron internetowych znajdziemy następujące informa-
cje:
Proponujemy greckie wyspy... Kretę i Rodos... to miejsca pełne
słońca, wspaniałych aromatów, urzekającej przyrody, niesamo-
witych błękitów nieba i morza, pięknych zatok...
DokonujÄ…c zakupu wakacji w terminie do 10 kwietnia 2007,
otrzymacie Państwo do 20% rabatu !
Proponujemy zobacz oferty w promocji na Krecie
zobacz oferty w promocji na Rodos
Warunki promocji
Promocja trwa od 30.03.2007 do 10.04.2007.
Ka\
da impreza ma ograniczonÄ… liczbÄ™ miejsc przeznaczonÄ… do
sprzeda\
y w czasie promocji.
Promocja nie Å‚Ä…czy siÄ™ z \
adnymi innymi promocjami i bonifika-
tami.
Na podstawie powy\
szych informacji rozwiÄ…\
zadanie 8.
Zadanie 8.
Rabat w wysokości do 20% mo\
na uzyskać pod warun-
kiem dokonania zakupu w terminie do:
A. 30.03.2007
B. 10.04.2007
C. 10.04.2007
D. nie jest określone
Tekst III
Do zadania 9.
JednÄ… z typowych potraw greckich jest horatiki, inaczej sa-
łatka wiejska. Oto przepis na taką sałatkę:
HORATIKI - SAA
ATKA WIEJSKA (GRECKA)
porcja dla 6 osób, przygotowanie około 20 minut.
składniki:
- 3 pomidory
- 1 ogórek
- 1 cebula
- 2 zielone papryki
- 200 gramów czarnych oliwek (15 szt.)
- 180g sera feta
- 100 ml oliwy
- 2 Å‚y\
ki octu winnego
- sól, pieprz, oregano
1. Pomidory, ogórek, cebulę i paprykę pokroić w plastry
2. WÅ‚o\
yć do miski i przyprawić solą, pieprzem i oregano.
Dodać oliwki i wymieszać.
3. Ser pokroić w małą kostkę i dodać do sałatki. Całość
skropić oliwą i octem, schłodzić.
Cennik:
Coca cola (1,5 l)
1,38 EUR
Feta (1 kg)
4 EUR
Pomidory (1 kg)
1,50 EUR
Zupki gorÄ…cy kubek (3 szt)
3 EUR
Talerz mięs z grilla
8,50 EUR
Owoce morza (porcja)
15 EUR
Krewetki z grilla (porcja)
9 EUR
Lody w ro\
ku Algida
1,50 EUR
Lody (porcja z dodatkami)
5 EUR
Zadanie 9.
Przygotowujesz sałatkę horatiki dla 12 osób. Planujesz
podać do sałatki 4 coca-cole 1,5 l, 3 talerze mięs z grilla oraz 12
porcji lodów z dodatkami. Korzystając z podanych informacji
oraz z cennika, oblicz, ile zapłacisz za ser feta, coca-colę, mię-
so z grilla oraz lody (pozostałe składniki są w domu i nie musisz
ich kupować). Czy wystarczy Ci 100 euro na przygotowanie
przyjęcia?
Tekst IV
Do zadań 10 i 13
Struktura ludności Grecji
Liczba ludności wynosi 10,9 miliona. Około 10 milionów
Greków \
yje poza granicami swej ojczyzny, w tym ponad
2 miliony w Ameryce (dane z 2001 roku). Grecja jest krajem
jednolitym etnicznie - Grecy stanowią 97% ludności. Pozostałe
narodowości to: Macedończycy (1,5%), Turcy (0,9%), Albań-
czycy i Bułgarzy (0,6%). W Grecji przebywa nielegalnie ok. 40
tys. Polaków. Od kilku lat prowadzone są rozmowy pomiędzy
polskim Ministerstwem Pracy i Polityki Socjalnej i jego greckim
odpowiednikiem na temat legalizacji pobytu Polaków w Grecji,
zwłaszcza tych, na kontraktach inwestycyjnych.
Średnia gęstość zaludnienia to 80 mieszkańców na 1 km2.
Ludność rozmieszczona jest nierównomiernie. Najsilniej zalud-
niona jest Attyka (ponad 900 osób na 1 km2), niziny Macedonii,
północna część Peloponezu, Kerkira i Kreta (część środkowa).
Najni\
sza gęstość zaludnienia jest w górach Tracji i Macedonii,
na Półwyspie Chalcydyckim, południowym Peloponezie oraz na
Cykladach. W miastach mieszka 57,7% ludności (najwięcej
w aglomeracjach Aten - prawie 4 miliony mieszkańców oraz Sa-
lonik), na obszarach wiejskich - 42,3%. Kobiety stanowiÄ… 50,5%
ludności, mę\
czyz
ni - 49,5%. Średnia długość \
ycia kobiet -
81,2 lata, mÄ™\
czyzn - 75,9 lata (dane z 2000 roku) jest najwy\
-
sza w UE. Przyrost naturalny uległ w ostatnich dziesięcioleciach
znacznemu obni\
eniu - z 0,80 w latach '70, przez 0,60 na
przełomie lat '80/90 do 0,20 obecnie. Największy udział
w przyroście mają środowiska imigrantów - obecnie co 8 dziec-
ko przychodzi na świat w rodzinie imigrantów.
Struktura zatrudnienia: rolnictwo - 9%, przemysł - 24%,
usługi (głównie handel i turystyka) - 67%.
Na podstawie powy\
szego tekstu rozwiÄ…\
zadanie 10 i 13:
Zadanie 10
Jaki procent ludności Grecji stanowią Grecy?
A. 100%
B. 99%
C. 97%
D. 93 %
Zadanie 11
Najbardziej zaludnioną częścią Grecji jest:
A. Kreta
B. Attyka
C. Macedonia
D. Peloponez
Zadanie 12
Jakim procentem ludności Grecji są kobiety?
A. 49,5%
B. 42,3%
C. 50,5%
D. 67%
Zadanie 13
Narysuj diagram słupkowy ilustrujący strukturę zatrudnie-
nia w Grecji.
Tekst V
Z rozwojem filozofii ściśle związana była matematyka;
najwybitniejsi filozofowie, jak np. Platon byli równocześnie ma-
tematykami. Kontynuowali oni naukę Pitagorasa i zasłu\
yli siÄ™
szczególnie tworząc naukowe podstawy geometrii, nauki o bry-
łach. Interesowała ich ziemia, którą w zgodzie z Pitagorasem
uwa\
ali za kulę. Z pierwszych niedokładnych prób obliczenia jej
obwodu wystąpił znakomity matematyk i astronom Eudokos z
Knidos (ok. 408 do 355r. p.n.e.), który ponadto pokusił się o ob-
liczenie długości Ziemi do Słońca; według niego odpowiadała
ona - błędnie - dziewięciokrotnej odległości Ziemi do Księ\
yca.
Natomiast szerzony przez Pitagorejczyków pogląd , jakoby
Ziemia obracała się około swej osi mimo uznania go przez Pla-
tona, nie znalazł, głównie za sprawą tego\
Eudoksosa, uznania
w świecie greckim. Na ten te\
czas przypadają pierwsze próby
podwa\
ania systemu geocentrycznego, zakładającego, \
e wo-
kół nieruchomej Ziemi krą\
ą: Słońce, Księ\
yc, planety i gwiazdy
jak równie\
tendencje do wyprowadzenia systemu heliocen-
trycznego, w którym centrum wszechświata miało być Słońce.
Tę naukę szerzoną przez Heraklidesa z Pontu mieli podjąć
póz
niejsi astronomowie.
Matematyka była nauką, która (obok astronomii)
zanotowała największe osiągnięcia w czasach staro\
ytnej
Grecji. Jeszcze w V w. stanowiła przedmiot refleksji filozoficznej
(Zenon z Elei, Demokryt). Pierwszym matematykiem z
prawdziwego zdarzenia był zapewne Hipokrates z Chios, który
zajmował się m.in. zagadnieniem kwadratury koła. Wiemy te\
,
\
e operował on ju\
pojęciem dowodu matematycznego.
Dorobek Hipokratesa i szeregu matematyków z IV w. (Archytas
z Tarentu, Teajtet z Aten i najwybitniejszy z nich Eudoksos z
Knidos) podsumował i usystematyzował Euklides w Elementach
(ok. 300). Największe osiągnięcia matematyki greckiej
przypadajÄ… na okres hellenistyczny i wiÄ…\
Ä… siÄ™ z geometriÄ…
okres hellenistyczny i wiÄ…\
Ä… siÄ™ z geometriÄ… (Archimedes z Sy-
rakuz, Eratostenes z Cyreny i Apollonios z Pergi).
Ściśle powiązana z matematyką astronomia, której pier-
wociny odnajdujemy ju\
u Homera i Hezjoda, uwolniła się od
kurateli filozofii u schyłku V w. (Meton). Korzystając z obserwa-
cji nagromadzonych przez Babilończyków, greccy astronomo-
wie stworzyli geometryczny model nieba, w którym wszystkie
ciała poruszają się wokół Ziemi regularnym ruchem okrę\
nym
(Eudoksos z Knidos). W oparciu o ten model mo\
na było prze-
widywać poło\
enie poszczególnych ciał niebieskich w określo-
nym momencie (Hipparchos z Nikai). Ukoronowaniem tej linii
rozwoju astronomii był traktat Almagest Ptolemeusza, summa
greckiej wiedzy astronomicznej. Dzieło Ptolemeusza spowodo-
wało, \
e w zapomnienie popadła konkurencyjna, heliocentrycz-
na koncepcja Arystarcha z Samos. ...::: Kronika :::...
W oparciu o powy\
szy tekst rozwiÄ…\
zadanie 7.
Zadanie 14.
Matematykiem, który zajmował się zagadnieniem kwadra-
tury koła, był:
A. Zenon z Elei
B. Archimedes
C. Eudoksos
D. Hipokrates
Zadanie 15.
Na podstawie wykresu przedstawiajÄ…cego przebieg tempe-
ratury i opadów w ciągu roku na terenie Grecji, oceń w których
miesiącach najlepiej zaplanować podró\
w te rejony aby mieć
pewność, \
e będzie ciepło i słonecznie.
A. w maju i czerwcu
B. w lipcu i sierpniu
C. w sierpniu i wrześniu
D. w czerwcu i lipcu
Zadanie 16.
Klimat jaki panuje w Grecji cechuje ciepłe i suche lato oraz
Å‚agodna i wilgotna zima. Ten Å‚agodny klimat nazywamy klima-
tem:
A. umiarkowanym
B. zwrotnikowym
C. śródziemnomorskim
D. równikowym
Zadanie 17.
A
agodny klimat Grecji sprzyja uprawom warzyw i owoców.
Wybierz zestaw owoców, które są charakterystyczne dla tego
regionu:
A. mandarynki, oliwki, winogrona
B. pomarańcze, banany, gruszki
C. cytryny, ananasy, jabłka
D. mango, śliwy, truskawki
Zadanie 18.
Napisz zawiadomienie o odwołaniu spotkania Koła Miło-
śników Mitów. W wypowiedzi uwzględnij między innymi takie
informacje, jak:
" przyczyny odwołania imprezy,
" kolejny termin spotkania.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 19.
Wyobraz
sobie, \
e byłeś świadkiem powstania świata. Na-
pisz sprawozdanie z tego wydarzenia.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
ODPOWIEDZI
1. C (1 pkt)
2. D (1 pkt)
3. 1.Uranos
2.Reja
3.Hades
4.Posejdon
5.Hera
6.Demeter
7.Hestia
 8.Hefajstos
9.Ares
10.Apollo
11.Artemida
12.Afrodyta
13.Persefona
14.Hermes (3 pkt)
4. B (1 pkt)
5. A (1 pkt)
6. 1-C, 2-A, 3-D (3 pkt)
7. Wiara w wielu bogów ( 1 pkt)
8. B, (1 pkt)
9. Obliczenie ceny sera feta: 0,36·4=1,44Ź (1 pkt)
Obliczenie ceny coca-coli 1,38·4=5,52Ź (1 pkt)
Obliczenie ceny talerzy miÄ™s z grilla 3·8,50=25,5Ź
(1 pkt)
Obliczenie ceny lodów z dodatkami 12·5=60Ź (1 pkt)
Obliczenie łącznej kwoty do zapłaty 92,46Ź (1 pkt)
Podanie poprawnej odpowiedzi: Tak, kwota 100Ź wy-
starczy na zakupy. (1 pkt)
10. C (1 pkt)
11. B (1 pkt)
12. C (1 pkt)
13. (2 pkt)
14. D (1 pkt)
15. B (1pkt)
16. C (1pkt)
17. A (1pkt)
18. (3 pkt)
19. max. 10 pkt