13.05.2005 - Ćwiczenia 12

TEMAT: KREW

To rodzaj tkanki łącznej składającej się z komórek i płynnej istoty międzykomórkowej zwanej osoczem.

Składniki krwi:

OSOCZE:

• Około 90% jego objętości stanowi woda

• Reszta to białka, sole nieorganiczne, aminokwasy, hormony, tłuszcze, itp.

• Pozbawione czynników krzepnięcia krwi to surowica

• BIAŁKA OSOCZA

1. Albuminy - 500-650 μmol/l - utrzymują ciśnienie onkotyczne krwi, regulują objętość krwi, przenoszą jony tj. Mg²⁺, Ca²⁺

2. Globuliny - wyróżniamy grupy globulin: α₁, α₂, β_, γ.

• α₁-globuliny: orozomukoid, transkortyna, α₁-antytrypsyna, α₁-antychymotrypsyna; białka transportujące oraz fazy ostrej

• α₂-globuliny: ceruloplazmina (transport Cu²⁺), cynkoproteina (transport Zn²⁺), haptoglobina, α₂-makroglobulina, cholinesteraza, transamiznaza asparaginowa; białka fazy ostrej, kolagenozy

• β-globuliny: transferyna (transport Fe), LDL, VLDL, transaminaza alaninowa; marskość wątroby, miażdżyca

• γ-globuliny:

1. IgG - ułatwia fagocytozę bakterii, wiąże dopełniacz

2. IgA występuje w wydzielinach tj. mleko, ślina, zapobiega przyleganiu bakterii do błon śluzowych, nie wiąże dopełniacza

3. IgD - występuje głównie w życiu płodowym

4. IgE - alergia, robaki, nie wiąże dopełniacza

5. IgM - pierwotna odpowiedź organizmu na kontakt z antygenem, wiąże dopełniacz

ERYTROCYTY

• Żywe są żółtopomarańczowe, w rozmazach układają się w rulony,

• We krwi obwodowej mężczyzn 5 mln/μl, kobiet 4,5 mln/μl

• Mają kształt dwuwklęsły, nie posiadają jąder, są kwasochłonne

• Mikrocyty - mają średnicą mniejszą od średniej, makrocyty - większą

• Zawiera głównie hemoglobinę a na powierzchni substancje grupowe krwi A, B, 0

• 0 nie ma antygenów A i B, przeciwciała przeciwko A i B

• A jest antygen A, przeciwciała przeciwko B

• B jest antygen B, przeciwciała przeciwko A

• AB jest antygen A i B, brak przeciwciał

• Niedojrzałe erytrocyty - retikulocyty są obecne we krwi obwodowej, są trochę większe od erytrocytów i zawierają ziarenka, są zasadochłonne

• Średnia długość życia wynosi 120 dni

• Ich rolą jest transport tlenu z płuc do tkanek i CO₂ z tkanek do płuc

• Mają zdolność do diapedezy (przechodzenia przez ściany naczyń krwionośnych)

LEUKOCYTY

• Krwinki białe zawierające jądro i kształtu kulistego

• Ich ilość to 4 - 11 tys/μl, niedobór to lekopenia a nadmiar to leukocytoza

• Mają zdolność do diapedezy

• W błonie komórkowej zawierają integryny i selektyny (cząsteczki adhezyjne) dzięki którym mogą wiązać się z powierzchnią śródbłonka

• Leukocyty przeciskają się przez rozstępy między komórkami śródbłonka

• Po związaniu z komórkami śródbłonka wytwarza się w nim czasowy por

• Mają zdolność do ruchu pełzakowatego

• W błonie komórkowej zawierają glikoproteiny należące do układu HLA

• GRANULOCYTY - mają ziarna cytoplazmatyczne

• GRANULOCYTY OBOJĘTNOCHŁONNE - NEUTROFILE

• stanowią 50-75% leukocytów,

• młody neutrofil ma jądro pałeczkowate, dojrzały - segmentowane,

• zawierają ziarna swoiste (otoczone błoną i zawierające bakteriocydy - substancje bakteriobójcze) oraz nieswoiste - azurofilne (lizosomy z enzymami), zawierają także defenzynę

• mają zdolność do ruchu, fagocytozy i uwalniania substancji bakteriobójczych i defenzyn

• zwalczają przede wszystkim bakterie (poprzez utlenianie, trawienie enzymami hydrolitycznymi, wydzielanie defenzyn, uniedostępnianie żelaza, fagocytozę)

• w krwi obwodowej żyją 8 - 12 godzin,

• w tkankach jako mikrofagi 1 - 2 dni

• GRANULOCYTY KWASOCHŁONNE - EOZYNOFILE

• 2 - 4 % wszystkich leukocytów

• mają dwupłatowe jądro i silnie kwasowe ziarenka (lizosomy)

• mają zdolność do ruchu pełzakowatego, fagocytozy i wydzielania substancji przeciwbakteryjnych,

• dużo ich w chorobach alergicznych i robaczycach

• we krwi żyją 3 - 8 h potem wędrują do płuc, skóry

• GRANULOCYTY ZASADOCHŁONNE - BAZOFILE

• Poniżej 1% wszystkich leukocytów

• Jednosegmentowe jądro z trzech płatków

• Cytoplazma ma duże zasadochłonne ziarna

• W ziarnach: heparyna, histamina, enzymy proteolityczne i substancje bakteriobójcze

• Na powierzchni mają receptory dla IgE

• Mają zdolność do fagocytozy, wydzielania substancji bakteriobójczych

• LIMFOCYTY

• Około 25 - 35 % leukocytów

• Wyróżniamy limfocyty małe, średnie i duże

• 50 % ich liczby jest w narządach limfatycznych

• jedno owalne lub okrągłe jądro wypełniające prawie całą kom

• cytoplazma jest zasadochłonna

• limfocyty B - małe limfocyty powstające w szpiku kostnym i z krwią wędrują do różnych narządów, ich główną funkcją jest synteza przeciwciał skierowanych przeciwko antygenom, po zetknięciu z antygenem różnicują się w komórki plazmatyczne

• limfocyty T - małe nabierające właściwości w grasicy, wyróżniamy limfocyty T pomocnicze (Th), cytotoksyczne (Tc), supresorowe (Ts);

• limfocyty NK - duże limfocyty we krwi obwodowej, zawierają dużo lizosomów, niszczą spontanicznie komórki nowotworowe,

• MONOCYTY

• Największe komórki krwi obwodowej

• Prekursorzy makrofagów, powstają w szpiku kostnym

• Z krwi obwodowej przechodzą do tkanek

• Owalne lub nerkowate jądro, zasadochłonna cytoplazma (obfita RER) i liczne lizosomy

• Zdolność do fagocytozy i ruchu, są to komórki żerne

• TROMBOCYTY - PŁYTKI KRWI

• Są to bezjądrzaste fragmenty cytoplazmy megakariocytów powstającymi w szpiku kostnym

• Dyskoidalny kształt, cytosol zawiera swoiste ziarna, lizosomy, mitochondria, ziarna glikogenu

• Ziarna swoiste to ziarna gęste (zawierają ADP, Ca²⁺, serotoninę) i ziarna α (peptydy i białka)

• Biorą udział w hamowaniu krwawienia wypełniając ubytki w ścianie naczynia oraz uwalniają substancje niezbędne w krzepnięciu krwi

4

---