choroby paznokci 3, Vita Medicine


CHOROBY PAZNOKCI STANOWIĄ WCIĄŻ PROBLEM DIAGNOSTYCZNY

Dr hab. n. med. Roman Nowicki

Pod wpływem szerokiej reklamy leków przeciwgrzybiczych, a niekiedy sugestii przedstawicieli firm farmaceutycznych lekarze coraz częściej rozpoczynają empiryczne leczenie grzybicy bez jej potwierdzenia mikologicznego. 

...terapia grzybicy tylko na podstawie obrazu klinicznego jest błędem sztuki - Roman Nowicki

Pomimo, iż onychomikozy stanowią tylko ok. 50% chorób paznokci, to w przekonaniu większości pacjentów i wielu lekarzy wszystkie zmiany paznokciowe wywoływane są przez grzyby chorobotwórcze. W ostatnich latach obserwujemy wzrost zainteresowania grzybicą paznokci w związku z rozwojem nowych metod leczniczych. Pod wpływem szerokiej reklamy leków przeciwgrzybiczych, a niekiedy sugestii przedstawicieli firm farmaceutycznych lekarze coraz częściej rozpoczynają empiryczne leczenie grzybicy bez jej potwierdzenia mikologicznego. Należy jednak pamiętać, iż charakterystyczne objawy kliniczne onychomikozy występują często także w innych chorobach paznokci i leczenie grzybicy tylko na podstawie obrazu klinicznego jest błędem sztuki.

Objawy kliniczne onychomikozy:

Wygląd paznokci może być odzwierciedleniem wieku pacjenta, wykonywanej pracy i ogólnego stanu zdrowia.

Choroby uwarunkowane genetycznie wpływające na wygląd paznokci

Choroba genetyczna

Zmiany paznokciowe

Nail-patella syndrome
Zespół paznokieć-rzepka 

Hemiatrofia, atrofia, brak paznokcia, łamliwość, ścieńczenie płytek, trójkątny obłączek

Pachyonychia congenita
Wrodzone zgrubienie paznokci 

Hypertrofia paznokcia, onychogryfoza, rogowacenie podpaznokciowe

Dyskeratosis congenita
Wrodzona dyskeratoza

Pogrubienie płytki, pobruzdowanie, atrofia

Keratosis follicularis
Choroba Dariera

podłużne czerwone i białe prążki

Choroby skóry wpływające na wygląd paznokci:

Leki wywołujące zmiany paznokciowe:

Niekiedy dopiero po wielomiesięcznej, nieskutecznej terapii przeciwgrzybiczej pacjent po raz pierwszy trafia do pracowni mikologicznej. Rozpoczęcie leczenia bez potwierdzenia mikologicznego jest najczęstszą przyczyną niepowodzeń terapeutycznych i narażeniem pacjenta na zbędne wydatki związane z zakupem drogich leków.

ONYCHOLIZA - oddzielanie się płytki paznokciowej

Onycholizą nazywamy oddzielenie się płytki paznokciowej od łożyska w jej części dystalnej i/lub bocznej. Zmiany zwykle rozpoczynają się na końcu jednego lub kilku paznokci i powiększają się dopóki nie oddzieli się 1/3 paznokcia. Obszar oddzielony jest blady ze względu na utratę odbicia światła od łożyska paznokciowego. Onycholiza stwarza przestrzeń podpaznokciową, w której mogą gromadzić się zanieczyszczenia i złuszczona keratyna, co powoduje różnorodne zabarwienie paznokcia od białego poprzez szary, zółty, brązowy do czarnego, w zależności od etiologii zmiany. Ból może pojawić się w przypadku dalszego rozciągania pod wpływem urazu lub dodatkowej czynnej infekcji. Najczęściej są to infekcje mieszane, włącznie z C. albicans i wieloma bakteriami, z których pałeczka ropy błękitnej wydaje się być najważniejsza. Jeżeli objawy utrzymują się przez kilka miesięcy łożysko paznokcia staje się ciemne i nieregularnie pogrubione. Wyróżniamy onycholizę dziedziczną i/lub wrodzoną i onycholizę nabytą: egzogenną, endogenną oraz idiopatyczną.

Egzogenne przyczyny onycholizy

Endogenne przyczyny onycholizy

Onycholiza egzogenna

Substancje chemiczne i kosmetyki wywołujące onycholizę

Najczęstszymi przyczynami onycholizy są substancje chemiczne (cement), detergenty, kosmetyki do pielęgnacji paznokci, podrażnienie i wilgoć. Częściej zajęte są paznokcie rąk. Objaw ten występuje głównie wśród gospodyń domowych, barmanów, kosmetyczek, mechaników i pracowników budowlanych. Czynnikami etiologicznymi onycholizy mogą być także roztwory mydła lub środków grzybobójczych, które są często stosowane przez manicurzystki.

Urazy wywołujące onycholizę

Biegi długodystansowe, tenis i koszykówka i inne rodzaje dyscyplin sportowych wymagające szybkiej zmiany kierunku stałej energii poruszania się może powodować onycholizę z obecnością lub bez krwiaków podpaznokciowych. Zmiany w biomechanice kończyn dolnych, które pojawiają się wraz z wiekiem, zmiany ortopedyczne, obrzęki, zapalenia stawów, itp. mogą rozmaicie zaburzać pracę stóp, przenosząc siły z okolic pięt na paznokcie stóp. Wysokie obcasy i niedopasowane lub zbyt ciasne obuwie są często powodem zmian paznokciowych. Paznokcie rąk są także często poddawane traumatyzacji. Używanie młotka, przytrzaśnięcie palca drzwiami, łuskanie fasoli, używanie paznokci jako dźwigni, otwieracza lub śrubokręta może doprowadzić do onycholizy.

Infekcje wywołujące onycholizę

Bakterie zwykle wtórnie infekują onycholityczne paznokcie. Przyczyną zielonego zabarwienia onycholitycznych paznokci są produkowane przez Pseudomonas fluoresceina i piocyjanina. Onycholizie może towarzyszyć zastrzał wywoływany przez Staphylococcus aureus, paciorkowce lub inne bakterie. Wirusy (papilloma, herpes simplex) mogą także wywoływać onycholizę .

Leki wywołujące onycholizę

Leki wywołujące onycholizę można podzielić na kilka kategorii. Najczęstszą grupą są antybiotyki. Za zjawisko fotoonycholizy odpowiedzialna jest przeważnie doksycyklina. Grupa chemioterapeutyków może wywoływać onycholizę poprzez działanie toksyczne na macierz lub łożysko paznokcia. Wśród innych leków 8-metoksypsoralen i retinoidy są przez dermatologów powszechnie stosowane.

Onycholiza endogenna

Do czynników endogennych wywołującychonycholizę należy duża grupa schorzeń dermatologicznych jak np. łuszczyca, liszaj płaski, zapalenie atopowe, pemfigoid pęcherzowy, łysienie plackowate, zapalenie kontaktowe, pęcherzyca zwykła, nadmierna potliwość, ziarniniak grzybiasty, kiła, opryszczka, brodawki, łagodne guzy - zwykle w obrębie paznokci rąk: ziarniniak ropny (granuloma pyogenicum), włókniaki, guz splotowy (glomus tumor), cysta śluzowa, rogowiak kolczystokomórkowy, łagodne guzy obserwowane w obrębie stóp: wyrośla kostne (exostoses subunguales - tworzą się najczęściej po przyśrodkowej stronie końcowego paliczka palucha u ludzi młodych), wyrośła kostno-chrzęstne (osteochondroma) i chrzęstniaki śródkostne (enchondroma).
 

  PACHYONYCHIA - zgrubienie paznokci

Grubość paznokci może się zwiększać u pracowników fizycznych, w wielu chorobach, a także w czasie stosowania niektórych leków. Szczególną postacią pachyonychii jest szponowatość paznokci - onychogryfoza, która najczęściej dotyczy paznokci dużych palców stóp osób starszych. Jest przeważnie wywoływana urazami, ciasnym obuwiem, zaniedbaniami w obcinaniu paznokci, zaburzeniami krążenia obwodowego i chorobami dermatologicznymi.
 

Przyczyny pachyonychii:

Przyczyny onychogryfozy:

PARONYCHIA - zapalenie wału okołopaznokciowego

Paronychia obserwowana jest zwykle w onychomikozach wywoływanych przez grzyby drożdżopodobne, rzadziej przez pleśnie (Hendersonula toruloidea, Scytalidium hyalinum). Przyczyną paronychia ostrej są najczęściej infekcje bakteryjne. Wymaga szybkiego leczenia antybiotykami w celu zapobieżenia trwałej dystrofii paznokcia. Paronychia przewlekła występuje przeważnie w obrębie rąk ciągle narażonych na wilgoć i powtarzające się urazy, prowadzące do zniszczenia obrąbka naskórkowego. Proksymalny wał paznokciowy staje się szczególnie narażony na czynniki środowiskowe. Alergeny i środki podrażniające mogą tam łatwo penetrować i wywoływać przewlekłe zapalenie kontaktowe.

Przyczyny paronychii:

CHROMONYCHIA - zmiana koloru paznokcia

Kolor paznokcia zależy od przejrzystości płytki, jej przylegania do łożyska i koloru tkanek leżących pod nią. Barwnik może gromadzić się na skutek jego nadprodukcji (melanina) lub gromadzenia (hemosyderyna, miedź, leki). Kolor jest również uwarunkowany stanem naczyń skórnych i różnymi chorobami jak np. niedokrwistość lub zatrucie tlenkiem węgla.

Przyczyny zmiany koloru płytki paznokciowej

Kolor

Patogeneza

Żółty

  • Grzybice

  • Łuszczyca

  • Zespół żółtych paznokci (YNS)

  • Lakiery do paznokci

  • Leki: karoten, tetracyklina, mepakryna, penicylamina, lit, sole złota, witamina D

  • Żółtaczka

  • Amyloidoza

  • AIDS

Brązowy

  • Leki i barwniki: tetracyklina, sulfonamidy, chlorpromazyna, cignolina, nadmanganian potasu, azotan srebra

  • Kosmetyki: lakiery do paznokci, henna

  • Choroby tarczycy

  • Ciąża

  • Nikotyna

  • Hendersonula, Alternaria, C.albicans, Proteus mirabilis 

  • Niedożywienie

Czarny

  • Znamiona 

  • Związane z rasą (ok. 100% osób w średnim wieku pochodzenia afro-karaibskiego)

  • Uraz

  • Czerniak złośliwy

  • Leki: cyklofosfamid, busulfan, bleomycyna, doksorubicyna, hydroksymocznik

  • Grzybica

 

Szary

  • Srebrzyca (Argyria)

  • Choroba Wilsona

Zielony

  • Aspergillus

  • Pseudomonas aeruginosa

  • Choroby pęcherzowe

  • Krwiak

Czerwony

  • Naczyniak

Purpurowy

  • Glomus tumor

  • Enchondroma

  • Choroba Dariera

  • Liszaj płaski

  • Toczeń rumieniowaty

  • Porfiria

  • RZS

  • Warfaryna

  • Heparyna

LEUKONYCHIA - bielactwo paznokci

Leukonychia to najczęściej spotykana zmiana koloru płytki paznokciowej. Można ją podzielić w zależności od: czasu pojawienia (na wrodzoną i nabytą); obrazu klinicznego (na częściową i całkowitą); części zajmowanego paznokcia (na prawdziwą, pozorną i pseudoleukonychię). W leukonychii prawdziwej zmiany dotyczą macierzy paznokcia; w leukonychii pozornej - tkanek podpaznokciowych, a w pseudoleukonychii - płytki paznokciowej.

Leukonychia prawdziwa (zmiany dotyczą łożyska paznokcia)

Pseudoleukonychia (zmiany dotyczą paznokcia)

Leukonychia pozorna (zmiany dotyczą tkanek podpaznokciowych)

  • Łysienie plackowate

  • Niewydolność serca 

  • Rumień wielopostaciowy

  • Łuszczyca

  • Złuszczające zapalenia skóry

  • Ziarnica złośliwa

  • Hipokalcemia

  • Choroby infekcyjne

  • Przeszczepy nerek

  • Zatrucia metalami ciężkimi 

  • Niedobór białka

  • Niewydolność nerek 

  • Wstrząs

  • Niedokrwistość sierpowata

  • Uraz

  • Niedobór cynku

  • Grzybica

  • Lakier do paznokci

  • Łuszczyca

  • Niedokrwistość

  • Nadmierna potliwość

  • Niedobór albumin

  • Marskość wątroby

  • Choroby nerek

  • Onycholiza

  • Trąd

ŻÓŁTE ZABARWIENIE PAZNOKCI

Żółte zabarwienie paznokci widoczne jest w przewlekłych infekcjach, w łuszczycy i w zespole żółtych paznokci. Zespół żółtych paznokci (yellow nail syndrome) został opisany przez Sammana i White'a w roku 1964. Rozpoznanie opiera się na triadzie charakterystycznych objawów: żółtego zabarwienia paznokci, obrzęku limfatycznego i zajęciu układu oddechowego. Opisano wiele zaburzeń wyglądu paznokci w tym zespole: pogrubienie, twardość, brak obłączka, podłużne nadmierne wygięcie, całkowite lub dystalne żółte zabarwienie, brak obrąbka naskórkowego, bruzdowanie poprzeczne spowodowane zmianami w szybkości wzrostu paznokci i onycholizą. W stanach zaawansowanych może to prowadzić do złuszczenia paznokcia.

ONYCHODYSTROFIA

Erozja i atrofia paznokci może objawiać się ich nadmierną łamliwością (onychorrhexis), rozszczepianiem (onychoschisis), naparstkowaniem (onychia punctata ), bruzdowaniem poprzecznym i podłużnym, szorstkością (trachyonychia), a w krańcowych przypadkach prowadzi do całkowitego złuszczenia paznokcia (onychomadesis).

Przyczyny onychodystrofii

     Czynniki miejscowe

     Choroby skóry

     Czynniki ogólne

     Leki

 

  • urazy 

  • zawodowe

  • onychotillomania

  • onychofagia

  • związki chemiczne

  • alkaliczne

  • detergenty

  • oleje 

  • rozpuszczalniki

 

  • łysienie plackowate

  • choroba Dariera

  • wyprysk

  • liszaj płaski 

  • liszaj pasmowaty

  • onychomikozy

  • łuszczyca

 

  • niedokrwistość (niedobór żelaza) 

  • wyniszczenie 

  • przewlekłe choroby stawów (rąk i stóp) hemodializa 

  • niedoczynność i nadczynność tarczycy

  • neuropatie 

  • osteoporoza 

  • niewydolność krążenia obwodowego 

  • skaza moczanowa

  • ciąża

  • niedobór witamin A, C, i B6

 

  • retinoidy 

  • sole złota

  • Kaptopril

  • Diltiazem

  • Penicylamina

  • Fluorouracyl

  • Nifedypina

  • Fenylbutazon

  • Praktolol

  • Werapamil

  • Witamina A 



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
choroby paznokci 1, Choroby paznokci, Piotr Derentowicz, "Żyjmy dłużej" 10 (październik) 2
006 Choroby paznokci, dermatologia
CHOROBY PAZNOKCI, kosmetyka i kosmetologia, paznokcie
Choroby paznokci
Przykładowe choroby paznokci, dermatologia
Choroby paznokci 2, Choroby paznokci
CHOROBY PAZNOKCI ściąga, Semestr II
CHOROBY PAZNOKCI id 115248 Nieznany
CHOROBY PAZNOKCI
Choroby paznokci, Semestr II
Choroby paznokcia, Kosmetologia
CHOROBY PAZNOKCI, Kosmetologia, Dermatologia
Choroby paznokci
Choroby paznokci i tkanek otaczających część III
21 Choroby paznokci KONSPEKTid 29076 ppt

więcej podobnych podstron