Sensory cortex

(postcentral gyrus)

3rd neurons

Thalamus

2nd neuron

Medial

lemniscus

2nd neurons

Nucleus

gracilis

Nucleus

cuneatus

Accessory

nucleus

cuneatus

Cuneo-

cerebellar

fibers

α-motor neuron

Spinal ganglion

(with 1st neurons)

czucie głębokie
(nieświadoma propriocepcja)

czucie położenia ciała,
czucie głębokie (świadome),
wibracja, dotyk

ból, temperatura

ucisk, dotyk

Anterolateral

system

*

Układ ner

w

o

w

y

614

Drogi czuciowe i ruchowe

Ryc. 41.6. Drogi czuciowe
(drogi wstępujące)

Tabela 41.1.

Drogi wstępujące (czuciowe) rdzenia kręgowego

Nazwa drogi

Przebieg

Rodzaj przenoszonych wrażeń sensorycznych

Lokalizacja neuronów

Droga rdzeniowo-

-wzgórzowo przednia

Sznury przednie

Czucie ucisku i dotyku

Ciało pierwszego neuronu zlokalizowane jest w zwoju

rdzeniowym, drugi neuron znajduje się w rogach tylnych

rdzenia, aksony drugiego neuronu ulegają skrzyżowaniu

w spoidle przednim rdzenia kręgowego

Droga rdzeniowo-

-wzgórzowo boczna

Sznury przednie

i boczne

Ból, temperatura, doznania seksualne

Droga rdzeniowo-

-móżdżkowa przednia

Sznury boczne

Drogi dla nieuświadomionej koordynacji ruchowej

i aktywności mięśniowej (nieuświadomiona propriocepcja,

automatyczna aktywność ruchowa np.; bieganie, jazda na

rowerze)

Drugi neuron projekcyjny otrzymuje informacje

proprioceptywne z włókien aferentnych pierwszego

neuronu, którego perykarion zlokalizowany jest

w zwojach rdzeniowych

Droga rdzeniowo-

-móżdżkowa tylna

Pęczek klinowaty

Sznury tylne

Drogi dla położenia ciała

(uświadomiona propriocepcja)

i czucia delikatnego (dotyk,

wibracja, czucie różnicujące)

Przewodzi czucie

z kończyny górnej

Ciało pierwszego neuronu jest zlokalizowane

w zwoju rdzeniowym jego aksony biegną w sposób

nieskrzyżowany do jąder słupów tylnych

Pęczek smukły*

Przewodzi czucie

z kończyny dolnej

* Pęczki klinowaty i smukły przewodzą informację odpowiednio z kończyny górnej i dolnej.

* Pęczek klinowaty i smukły przewodzą informacje odpowiednio z górnej i dolnej

kończyny. Na tym poziomie rdzenia obecny jest jedynie pęczek klinowaty.

kora czuciowa

(zakręt zaśrodkowy)

trzeci neuron

wzgórze

wstęga

przyśrodkowa

drogi

przednio-boczne

drugi

neuron

jądro

smukłe

drugi neuron

α-motoneuron

zwój rdzeniowy
(z pierwszym neuronem)

jądro klinowate

dodatkowe

jądro

klinowate

włókna
klinowo-

-móżdż-
kowe

Pyramidal (corticospinal) tract

Extrapyramidal motor system

Precentral gyrus
(primary motor
cortex)

Corticonuclear

fibers

Corticospinal

fibers

CN VII

CN XII

Decussation
of pyramids

Supplementary

motor cortexes

Tegmental

nucleus

Substantia
nigra

Red
nucleus

Pyramidal
tract

Pyramid

Anterior

root

Posterior root

Inferior olive

Ventral

lateral

nucleus

From

cerebellum

Leg

Arm

Face

41. Układy cz

ynnościo

w

e

615

Ryc. 41.7. Drogi ruchowe
(zstępujące)

Tabela 41.2.

Drogi zstępujące rdzenia kręgowego

Nazwa drogi

Funkcje

Drogi

piramidowe

Droga korowo-rdzeniowa przednia

Najważniejsze

drogi dla ruchów

dowolnych

(zamierzonych)

Rozpoczynają się w korze mózgu

Włókna korowo-jądrowe podążają do jąder ruchowych nerwów czaszkowych

Włókna korowo-rdzeniowe podążają do komórek rogów przednich rdzenia kręgowego

Włókna korowo-siatkowe podążają do jąder tworu siatkowatego

Droga korowo-rdzeniowa tylna

Układ ruchowy

pozapiramidowy

Droga czerwienno-rdzeniowa

Drogi automatyzmów ruchowych i ruchów wyuczonych (np.: chodzenie, bieganie, jazda na rowerze)

Droga siatkowo-rdzeniowa

Droga przedsionkowo-rdzeniowa

Droga pokrywowo-rdzeniowa

Droga oliwkowo-rdzeniowa

drogi piramidowe (korowo-rdzeniowe)

układ ruchowy pozapiramidowy

noga

ramię

twarz

włókna korowo-

-jądrowe

n. VII

n. XII

skrzyżowanie
piramid

włókna korowo-
-rdzeniowe

zakręt przedśrodkowy

(pierwszorzędowa

kora ruchowa)

dodatkowa kora
ruchowa

z móżdżku

( z jądra wierzchu)

jądro

przedsionkowe

boczne

dolna oliwka

korzeń tylny

korzeń

przedni

α-motoneuron

(z interneuronami)

piramida

droga
piramidowa

istota
czarna

jądro
czerwienne

jądro nakrywki

zakręt zaśrod-
kowy (pierwszo-
rzędowa kora
somatosen-
soryczna)

droga korowo-rdzeniowa
(z włóknami układu
pozapiramidowego)