Kwasica ketonowa u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu

1 - znaczenie wczesnego rozpoznania

Ketoacidosis in children and adolescents with type 1 diabetes - the importance of early
diagnosis

Marta Ciechanowska, Joanna Nazim, Jerzy Starzyk

Cukrzycowa kwasica ketonowa (diabetic ketoacidosis - DKA) należy do ostrych

powikłań metabolicznych cukrzycy typu 1 oraz rzadziej cukrzycy typu 2. Jest nadal jedną z

częstych przyczyn hospitalizacji oraz zgonów dzieci chorych na cukrzycę. DKA jest

spowodowana znacznym niedoborem lub brakiem insuliny. Rzadkim, ale obarczonym dużą

śmiertelnością lub następstwami neurologicznymi powikłaniem w przebiegu DKA jest

obrzęk mózgu. Na podstawie dostępnego piśmiennictwa w pracy omówiono częstość

oraz przyczyny DKA. Podkreślono kierunkowe objawy hiperglikemii i DKA, których

rozpoznanie przez lekarza opieki podstawowej oraz opiekunów i nauczycieli przyczyni się

do wcześniejszego rozpoznania cukrzycy. W przypadku dzieci z rozpoznaną już cukrzycą

podkreślono znaczenie opieki zespołów diabetologicznych oraz rolę prowadzonej przez te

zespoły edukacji. Tym samym zwrócono uwagę na możliwość zmniejszenia występowania

kwasicy ketonowej u dzieci i młodzieży zarówno z nowo rozpoznaną cukrzycą typu 1, jak i

dzieci wcześniej leczonych insuliną. W przygotowaniu pracy wykorzystano

doświadczenia własne oraz rekomendacje Międzynarodowego Stowarzyszenia ds.

Cukrzycy u Dzieci i Młodzieży (ISPAD) z lat 2006-2007, Stowarzyszenia Endokrynologów

Dziecięcych (ESPE), Lawson Wilkins Pediatric Endocrine Society - (LWPES), a także

Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) z 2007 r. i Amerykańskiego Towarzystwa

Diabetologicznego z roku 2006.

Diabetic ketoacidosis (DKA) is an acute metabolic complication in patients with

type 1 diabetes and in patients with type 2 diabetes. DKA is the common cause of

diabetes-associated hospitalizations and deaths in children. It is caused by severe insulin

deficiency. Cerebral edema is a rare complication of DKA, associated with a high

mortality rate or neurological sequelae. The article presents the incidence and causes of

DKA. The authors discuss the main symptoms of hyperglycemia and DKA, which, when

recognized by primary care physicians, parents and teachers may allow for an early

diabetes diagnosis. In children with diagnosed diabetes, the report emphasizes the role of

diabetological teams and diabetes education they provide, thus indicating a possibility of

decreasing DKA incidence in children and adolescents both with newly-diagnosed

diabetes and previously treated with insulin. The article is based on the experience of the

authors and the recommendations of the International Society for Pediatric and Adolescent

Diabetes (ISPAD) (2006-2007), European Society for Pediatric Endocrinology (ESPE),

Lawson Wilkins Pediatric Endocrine Society (LWPES), Polish Diabetes Association (2007)

and American Diabetes Association (ADA) (2006).