WSB Wrocław

2007-10-26

1

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

WYKŁAD 1

Przedmiot i funkcje dyscypliny

„Podstawy zarządzania”

1

WSB Wrocław

dr Przemysław Wołczek

wykład: Podstawy zarządzania

Przedmiot dyscypliny

„Podstawy zarządzania”

Przedmiot dyscypliny „Podstawy zarządzania”
obejmuje

kategorie,

zasady,

zalecenia,

narzędzia i

działania ludzi we wszelkich

instytucjach, rozpatrywane z punktu widzenia
ich sprawności w osiąganiu celów. Szczególny
nacisk kładzie się na działania związane z
organizowaniem i kierowaniem.

2

WSB Wrocław

dr Przemysław Wołczek

wykład: Podstawy zarządzania

WSB Wrocław

2007-10-26

2

W świetle tak określonego przedmiotu dyscypliny „Podstawy
zarządzania” warto podkreślić kilka elementów:

•

przedmiot zainteresowań dyscypliny jest bardzo szeroki

(odnosi się do wszelkiego

rodzaju instytucji), co nadaje uniwersalny i ogólny charakter stosowanych kategorii
opisowych

oraz

aksjologicznych,

a

także

formułowanych

zaleceń

i

wykorzystywanych technik,

•

aspekty sprawnościowe dotyczą

nie tylko

efektów wymiernych

(finansowych), ale

także skutków i

ocen niewymiernych

(np. kwestie równowagi organizacyjnej,

funkcjonowanie organizacji nieformalnej, poziom kultury organizacyjnej itp.),

•

aspekty sprawnościowe odnoszą się

z jednej strony

do wszystkich czynników i

uwarunkowań

, które

sprzyjają

efektywności działań w instytucjach, z drugiej

natomiast strony obejmują te uwarunkowania i ograniczenia, które mogą

osłabiać

spoistość i efektywność instytucji,

•

koncentracja na procesach organizowania i kierowania

uwzględnia w dużym

zakresie elementy

socjologii i psychologii

funkcjonowania zespołów ludzkich,

•

nurt sprawnościowy jest względnie niezależny od ocen moralnych

. Praktycznie

dotyczy

to

wszystkich

funkcji

dyscypliny

„Podstawy

zarządzania”,

ale

w

szczególności wiąże się z funkcją aksjologiczną, normatywną i metodyczną.

3

WSB Wrocław

dr Przemysław Wołczek

wykład: Podstawy zarządzania

Funkcje dyscypliny

„Podstawy zarządzania”

• Funkcja opisowa

• Funkcja analityczna

• Funkcja aksjologiczna

• Funkcja normatywna

• Funkcja metodyczna

4

WSB Wrocław

dr Przemysław Wołczek

wykład: Podstawy zarządzania

WSB Wrocław

2007-10-26

3

Funkcja OPISOWA

Ma na celu wypracowanie oraz przybliżenie systemu
kategorii i pojęć umożliwiających uchwycenie oraz
systematyzację

procesów

związanych

z

organizowaniem i kierowaniem.

Przykładami takich pojęć są np. cele, zadania, role
organizacyjne,

struktury

organizacyjne,

style

kierowania, funkcje zarządzania, klimat organizacyjny,
konflikty, itp.

5

WSB Wrocław

dr Przemysław Wołczek

wykład: Podstawy zarządzania

Funkcja ANALITYCZNA

Sprowadza się

do wyjaśnianie związków przyczynowo-

skutkowych,

występujących

w

procesach

organizowania

i kierowania, pozwalających lepiej zrozumieć te procesy
w instytucjach.

Przykładowym działaniem podejmowanym w obrębie tej
funkcji jest poszukiwanie odpowiedzi na takie pytania, jak np.:

•

w jakim kierunku i dlaczego powinna się zmieniać struktura
organizacyjna firmy?

•

jakie są warunki i możliwości decentralizacji decyzji w firmie?

•

jakie czynniki wpływają na stopień formalizacji organizacyjnej?

6

WSB Wrocław

dr Przemysław Wołczek

wykład: Podstawy zarządzania

WSB Wrocław

2007-10-26

4

Funkcja AKSJOLOGICZNA

Ma

na

celu

wypracowywanie,

wyjaśnianie

i

systematyzowanie kryteriów oceny sprawności działań.
Kryteria formułowane na gruncie dyscypliny podstaw
zarządzania

stanowią

bazę

wyjściową

przy

wypracowywaniu szczegółowych kryteriów oceny w
dyscyplinach bardziej specjalistycznych.

W ramach tej funkcji dyscyplina podstaw zarządzania
wyjaśnia znaczenie takich kryteriów oceny, jak np. :
„skuteczność”, „korzystność”, „dokładność” „prostota”,
„ekonomiczność”, „funkcjonalność”, itp.

7

WSB Wrocław

dr Przemysław Wołczek

wykład: Podstawy zarządzania

Funkcja NORMATYWNA

Polega

na

wypracowywaniu

i

porządkowaniu

zaleceń,

wytycznych,

dyrektyw,

wskazówek

i

zasad

służących

usprawnianiu działań w instytucjach.

Realizacja tej funkcji sprowadza się to do poszukiwania odpowiedzi m.in.
na takie pytania, jak np. :

•

jak postępować, by system celów firmy był klarowny i spójny?

•

jakich zasad się trzymać przy przekazywaniu zadań?

•

jakie są zasady skutecznego kierowania ludźmi?

•

jak poprawnie formalizować funkcjonowanie firmy?

•

jakie są zalecenia delegowania kompetencji ?

•

jak poprawnie motywować pracowników?

•

jakie są wyznaczniki poprawności budowy struktury organizacyjnej?

8

WSB Wrocław

dr Przemysław Wołczek

wykład: Podstawy zarządzania

WSB Wrocław

2007-10-26

5

Funkcja METODYCZNA

Sprowadza

się

do

wypracowania

metod

i

technik

umożliwiających identyfikowanie oraz

analizowanie i

doskonalenie procesów organizowania i zarządzania, a
także projektowania i wdrażania nowych rozwiązań.

Warto tutaj wymienić takie koncepcje metodyczne, jak np.:
„Zarządzanie przez cele”, „Zarządzanie przez wyjątki”,
„Zarządzanie przez delegowanie uprawnień”, itp. czy
bardziej szczegółowe techniki badawcze takie, jak np.:
„Tablice kompetencyjne”, „Techniki rangowania”, „Techniki
heurystyczne”, „Techniki dezagregowania i porządkowania
zadań”, „Technika ABC”, „Technika diagnozowania klimatu
organizacyjnego itp.

9

WSB Wrocław

dr Przemysław Wołczek

wykład: Podstawy zarządzania

LITERATURA

1.

J. Koziński, T. Listwan, Podstawy zarządzania organizacją, Wyższa Szkoła
Zarządzania i Bankowości w Poznaniu, Wrocław-Poznań 2005.

2.

M. Przybyła (red.), Organizacja i zarządzanie, Wyd. AE Wrocław 2003.

3.

W. Wudarzewski (red.), Materiały pomocnicze do przedmiotu „Podstawy
zarządzania”, WSB we Wrocławiu

10

WSB Wrocław

dr Przemysław Wołczek

wykład: Podstawy zarządzania