Podstawowe założenia reformy

WPR uzgodnionej w

Luksemburgu w czerwcu 2003

W dniu 26 czerwca 2003 r.

ministrowie rolnictwa krajów Unii

Europejskiej uzgodnili fundamentalną

reformę Wspólnotowej Polityki Rolnej

(WPR).

Zmienione zostaną formy wsparcia

sektora rolnego oraz wzmocniona będzie

pozycja przetargowa UE na forum WTO

podczas toczących się obecnie negocjacji

handlowych.

•Nowa WPR będzie w większym stopniu uwzględniać
oczekiwania konsumentów i podatników, dając
jednocześnie rolnikom swobodę wyboru kierunku
produkcji uwzględniającą wymagania rynku

• W przyszłości większość dotacji będzie wypłacana

rolnikom niezależnie od wielkości bieżącej produkcji.

• Aby uniknąć zaniechania bieżącej produkcji przez

część rolników, państwa członkowskie będą mogły
wypłacać cześć płatności w dotychczasowy sposób,
tj. w powiązaniu z produkcją.

• Powyższa możliwość będzie mieć zastosowanie w

ściśle określonych przypadkach i w ograniczonym
zakresie

Kluczowe elementy nowej,

zreformowanej WPR obejmują:

•

Jednolitą płatność na gospodarstwo (JPG)
lub jednolitą płatność regionalną (JPR)
niezależna od produkcji

•

Powiązanie otrzymania JPG lub JPR i
płatności specyficznych dla określonych
kierunków produkcji z obowiązkiem
spełnienia określonych standardów przez
gospodarstwo – zasada współzależności
(cros-compliance)

•

Redukcję płatności bezpośrednich (modulacja)
w gospodarstwach rolnych i alokację
uzyskanych w ten sposób środków na rozwój
wsi

•

Mechanizm dyscypliny finansowej polegający
na redukcji płatności bezpośrednich w sytuacji
przekroczenia ustalonego limitu wydatków na
WPR

•

Zmiany na rynkach: mleka, zbóż, roślin
wysokobiałkowych, ziemniaków skrobiowych,
suszu paszowego, odnawialnych źródeł energii

•

Zwiększenie roli (zakresu i poziomu wsparcia)
rozwoju obszarów wiejskich

• Poszczególne, wcześniej wymienione

elementy reformy będą wprowadzane w życie

w latach 2004-2006 w państwach

członkowskich UE-15.

• Nowy system płatności będzie mógł

funkcjonować już od 2005 roku.

• Jeśli któreś państwo członkowskie będzie

potrzebować okresu przejściowego na

wdrażanie tego systemu, ze względu na

specyficzne uwarunkowania rolnictwie,

będzie mogło go wprowadzić najpóźniej od

2007 roku.

• Poprzez wprowadzenie nowego systemu

płatności bezpośrednich nastąpi zerwanie

powiązań pomiędzy wsparciem rolników a

wielkością i rodzajem produkcji.

• Poprawi to konkurencyjność i zwiększy

orientację rynkową producentów rolnych, a

jednocześnie zapewni stabilizację dochodów

rolniczych.

• W przypadku nowych krajów członkowskich nastąpi

adaptacja Traktatu Akcesyjnego do zapisów reformy

WPR.

• Zdaniem Komisji Europejskiej instrumenty modulacji

i dyscypliny finansowej nie powinny być stosowane

w tych krajach do czasu osiągnięcia przez nie

pełnych płatności bezpośrednich (w przypadku

Polski w 2013 r.).

• Jednocześnie do rozstrzygnięcia jest sprawa

przestrzegania zasady współzależności (cross –

compliance) dopóki rolnicy w nowych krajach

członkowskich nie otrzymają 100 % płatności

obszarowych zgodnie z zasadami UE.

Podstawowa ocena reformy WPR z

perspektywy Polski

• Planowane reformy WPR dotyczą bezpośrednio

polskiego rolnictwa w dłuższej perspektywie.

• Moment wdrażania reformy uzależniony jest od

osiągnięcia przez Polskich rolników pełnych

płatności obszarowych.

• Jednocześnie należy podkreślić, że Polska w

wyniku negocjacji akcesyjnych przyjęła już

niektóre z planowanych elementów reform.

• Generalna ocena skutków wdrażania reform

WPR jest korzystna dla Polski.

Podstawowa ocena reformy WPR z

perspektywy Polski

• Interesującej oceny zreformowanej WPR z

perspektywy Polski dokonał Zespół Analiz
Ekonomicznych Polityki Rolnej
SAPER/FAPA w opracowaniu Wspólna
Polityka Rolna – zasady funkcjonowania
oraz ich reforma, Chmielewska – Gill i
wsp., 2003.

1.Oddzielenie płatności od decyzji

produkcyjnych (decoupling)

• Rozwiązanie to oznacza możliwość uproszczenia WPR z

pozytywnymi tego konsekwencjami.

• Wynikiem takiego uproszczenia byłby system bardzo

zbliżony do systemu płatności obszarowych na jakie

zdecydowała się Polska jeszcze w negocjacjach akcesyjnych.

• Płatności oddzielone od bieżącej produkcji nie stymulują

do nadmiernej intensyfikacji produkcji i tym samym mają

niewielki zniekształcający wpływ na warunki handlu

międzynarodowego.

• Oddzielenie płatności od produkcji w gospodarstwach

rolnych zwiększa ich orientacje pro-rynkową. Ma to

fundamentalne znaczenie dla polskiego rolnictwa z uwagi na

możliwości specjalizacji produkcji i handlu na jednolitym rynku

po akcesji do UE. Oznacza to poprawę efektywności

ekonomicznej sektora i pełniejsze wykorzystanie szans

związanych z integracją europejską.

2.Modulacja (obniżenie płatności bezpośrednich z

równoczesnym przesunięciem środków na rozwój

obszarów wiejskich- II filar WPR)

• Jest to korzystne rozwiązanie dla Polski.

Zastosowanie mechanizmu modulacji w
UE-15 pozwoli na szybsze zmniejszenie
różnic w intensywności wsparcia
bezpośredniego między dotychczasowymi
krajami członkowskimi a Polską w okresie
dochodzenie do pełnych płatności.

3. Dyscyplina finansowa

• Nowe kraje członkowskie będą wyłączone z

dyscypliny finansowej do czasu osiągnięcia

przez nie poziomu płatności UE-15.

• Zupełne wyłączenie Polski z tego mechanizmu

w pierwszych latach członkostwa oznacza

szybsze zrównanie poziomu wsparcia

bezpośredniego (okres przejściowy) z

poziomem większości producentów UE objętych

taką redukcją.

• Zrównanie nastąpi w okresie krótszym niż

ustalone w negocjacjach 10 lat.

4.Zasada współzależności (cros

–compliance )

• Zasada współzależności określa wymogi:
9

w zakresie ochrony środowiska,

9

zdrowotności ludzi, zwierząt i roślin,

9

identyfikacji i rejestracji zwierząt,

9

notyfikacji o chorobach zwierzęcych,

9

dobrostanu zwierząt,

jakie będą musieli spełniać beneficjenci płatności oraz
kary za nieprzestrzeganie tych wymogów.
Tym samym w przyszłości warunkiem uzyskania dopłat
bezpośrednich będzie obowiązkowe spełnienie
wcześniej wymienionych standardów w każdym
gospodarstwie rolnym.

4.Zasada współzależności (cros

–compliance

• Zasada ta częściowo już

funkcjonuje w Polsce. Nie jest

jednak obowiązkowa.

• Strona Polska wystąpiła w

czasie szczytu w Luksemburgu o

wprowadzenie okresu

przejściowego na ten system do

czasu uzyskania pełnych płatności.