Uniwersytet Rolniczy

Rok akademicki 2012/2013

Wydział Rolniczo – Ekonomiczny
Ochrona Środowiska
Rok III

Projekt nr 1

Temat: Zmiany temperatur powietrza i długości

termicznych pór roku w Polsce na podstawie

obserwacji dla stacji meteorologicznej Koszalin,

Warszawa, Wrocław

w latach 1971-2009.

Wykonali:

Magdalena Moskała

Tomasz Potempa

Paweł Kula

I inni…

1. Informacje wstępne

1.1.

Przedmiot opracowania.

Poniższe opracowanie ma na celu porównanie zmian zachodzących w przebiegu

temperatur dla stacji Koszalin w wieloleciu 1971 – 2009.

1.2.

Podstawa opracowania.

Opracowanie opiera się na analizie szeregów czasowych, których podstawowym

celem z jednej strony jest umożliwienie poznania natury rozwoju zjawisk w przyszłości

między innymi po to, aby dzięki tej wiedzy umożliwić przewidywanie przyszłości. Wymaga

wyodrębnienia trzech głównych składników kształtujących poziom zjawiska: tendencja

rozwojowa (trend), wahania okresowe, wahania przypadkowe.

Tendencja rozwojowa określa ogólny kierunek zjawiska w czasie. Wyodrębnienie

tendencji rozwojowej odbywa się poprzez oczyszczenie szeregu z wahań, czyli poprzez jego

wygładzenie. Ten zabieg może być przeprowadzony w różny sposób. W tym operacie

wykorzystano metodę średnich ruchomych.

W oparciu o średnie temperatury w Koszalinie w latach 1971- 2009 obliczane zostały

średnie z każdego roku, a na ich podstawie średnia z wielolecia. Następnym etapem było

zestawienie średnich dziesięcioletnich, a w oparciu o otrzymane dane utworzono wykres. Na

bazie średnich temperatur w latach 1971 – 2009 obliczono średnie ruchome dla każdego

miesiąca, średnia roczna i utworzono z nich wykresy.

Średnia ruchoma jest średnią arytmetyczną określonej liczby kolejnych wartości

szeregu czasowego. Liczba okresów, będących podstawą obliczania średnie ruchomej, może

być różna, w zależności od rodzaju wahań występujących w szeregu czasowym. Jeżeli

chcemy się pozbyć jedynie wahań przypadkowych, co dotyczy głownie rocznych jednostek

czasu, z reguły liczymy nieparzysto okresową średnią ruchomą. Gdy, zaś w szeregu

czasowym występują wahania sezonowe, to liczba okresów będących podstawą do obliczania

średniej ruchomej jest parzysta. Wynika to z faktu, iż wahania sezonowe uwidaczniają się

bądź w cyklach kwartalnych bądź miesięcznych.

Opracowanie termicznych pór roku w badanej miejscowości przeprowadzono na

podstawie podziału IMiGW:

Pora roku

Średnia dobowa

temperatura

zima

t ≤ 0°C

przedwiośnie

0°C < t < 5°C

wiosna

5°C ≤ t < 10°C

przedlecie

10°C ≤ t < 15°C

lato

t >15°C

polecie

15°C > t ≥ 10°C

jesień

10°C > t ≥ 5°C

przedzimie

5°C > t > 0°C

Opierając się na podanych czasach trwania termicznych pór roku ( w dniach) dla

miejscowości Koszalin obliczono średnie ruchome, a następnie wykonano wykresy dla każdej

termicznej pory roku.

Kolejnym etapem było określenie czasu trwania okresu wegetacji, okresu intensywnej

wegetacji i okresu dojrzewania oraz średnich ruchomych, a na podstawie otrzymanych

wyników utworzono wykresy.

2. Charakterystyka miejscowości

Miasto położone jest na Pobrzeżu Koszalińskim, a dokładnie znajduje się na styku

granic trzech mezoregionów: Wybrzeża Słowińskiego, Równiny Białogardzkiej i Równiny

Słupskiej. Po zmianach granic w 2010 roku miasto leży nad jeziorem Jamno.

Klimat obszaru Koszalina kształtują masy powietrza napływające znad Oceanu

Atlantyckiego, których cechy ulegają modyfikacji za sprawą sąsiedztwa Morza Bałtyckiego i

deniwelacji terenu na granicy Pobrzeża Południowobałtyckiego i Pojezierza Pomorskiego.

Najmniej opadów notuje się w lutym i marcu, a najwięcej w lipcu. Na terenie obszaru

Koszalina zdecydowanie przeważają wiatry wiejące z kierunków południowo-zachodnich. W

miesiącach zimowych wieją wiatry zachodnie i południowo-zachodnie, które przynoszą

odwilż. Na wiosnę wieją wiatry północne i północno-wschodnie, przynoszące pogodę dość

suchą i silnie skontrastowaną termicznie. W lecie przeważają chłodne wiatry zachodnie i

północno-zachodnie, przynoszące wilgotne i deszczowe masy powietrza polarno-morskiego.

Zima jest tu łagodna i krótka; przeciętna temperatura powietrza jest ujemna tylko w styczniu i

lutym. Wiosna jest relatywnie długa i chłodna. Również lato jest chłodniejsze niż w Polsce

centralnej, lecz różnice te są mniejsze aniżeli wiosną. Szczególnie charakterystyczna jest

niewielka liczba dni gorących. Jesień jest długa i ciepła, znacznie cieplejsza od wiosny.

Pobrzeże Koszalińskie rozciąga się od Wybrzeża Trzebiatowskiego i Równiny Gryfickiej na

Pobrzeżu Szczecińskim po Kępę Swarzewską i Kępę Pucką na Pobrzeżu Gdańskim. W

podłożu osadów czwartorzędowych oraz trzeciorzędowych występują wypiętrzenia skał

starszych: we wschodniej części regionu wyniesie- nie zaliczane do platformy

wschodnioeuropejskiej, w zachodniej części jurajski wał pomorski. Istnienie tych wgłębnych

struktur wywarło pewien pośredni wpływ na przebieg współczesnej linii brzegowej Bałtyku.

W przeciwieństwie do Pobrzeża Szczecińskiego i Pobrzeża Gdańskiego linia brzegowa jest

mało urozmaicona, wykazując tylko lekkie wgięcie pomiędzy walem pomorskim i

wyniesieniem Łeby. Została wyrównana przez działalność fal, podcinających wysoczyzny

morenowe i akumulujących piaszczyste mierzeje, przekształcane przez wiatr w wały

wydmowe, za którymi wytworzyły się odcięte od morza jeziora i torfowiska. Od strony lądu

towarzyszy im polodowcowa równina, nie przekraczająca na ogół (z małymi wyjątkami

wzgórz morenowych) wysokości 100 m n.p.m. Od wzniesień pojeziernych dzieli nadmorską

nizinę łagodny stopień terenowy o wysokości 50-100 m. Nizinę tę rozcinają rzeki, biorące

początek na wzgórzach pojezierza. Są to Parsęta z Radwią, Grabowa, Wieprza, Słupia,

Łupawa i Łeba. Szerokość niziny wynosi 25-30 km, ale dolinie Parsęty towarzyszy zatokowe

wgięcie niziny w kierunku południowo-wschodnim do 60 km od brzegu morza.

Zróżnicowanie termiczne powierzchni morza i powierzchni lądu wpływa nie tylko na klimat

lokalny wybrzeża, lecz również na mezoklimat szerszego pobrzeża. Pod względem

geobotanicznym zaznacza się różnica między terenami nadmorskimi i położonymi dalej od

morza. Na wydmach rośnie nadmorski bór sosnowy z bażyną czarną, na torfowiskach bór

bagienny z wrzoścem, stosunkowo liczne są gatunki roślin zielnych atlantyckich. Na

równinach morenowych występują lasy mieszane i buczyny. Pobrzeże Koszalińskie zajmuje

powierzchnię około 6,5 tys. km2 i dzieli się na 6 mezoregionów: Wybrzeże Słowińskie ,

Równinę Białogardzką , Równinę Sławieńską , Wysoczyznę Damnicką , Wysoczyznę

Żarnowiecką oraz Pradolinę Łeby i Redy.

Wybrzeże Słowińskie to wąski pas lądu wzdłuż brzegu Bałtyku, długości 200 km i

powierzchni około 1120 km2, od ujścia Parsęty po Kępę Swarzewską. Na jego krajobraz

składają się: plaża, nadmorskie wydmy, nadbrzeżne jeziora i bagna oraz elementy rzeźby

polodowcowej, do których należy przede wszystkim łuk morenowy nad jeziorem Gardno,

wznoszący się w kulminacji Rowokołu do 115 m n.p.m. i podcięty falezą koło Poddębia (na

wschód od Ustki). Linia brzegowa jest wyrównana przez działalność fal. Wydmy odcinają od

morza płytkie jeziora. Łącznie zajmują one powierzchnię 172,6 km2, tj. około 1/6 regionu.

Znaczniejszymi obiektami bagiennymi są Bielawskie Błota koło Karwi na wschodnim krańcu

regionu i bagna na południu od jeziora Łebsko. Większe jeziora są zasilane przez rzeki:

Łebsko przez Łebę, Gardno przez Łupawę, Bukowo przez Grabową, Jamno przez mniejsze

cieki (Dzierżęcinka, Unieść). Inne rzeki bezpośredniego zlewiska Bałtyku: Parsęta, Wieprza i

Słupia uchodzą bezpośrednio do morza. Strefa nadmorska, którą jest Wybrzeże Słowińskie (a

także Kaszubskie, Trzebiatowskie i wyspa Wolin), przedstawia swoisty geosystem

przyrodniczy, w którym na środowisko lądu nakłada się oddziaływanie morza (i odwrotnie),

przy czym dużą rolę odgrywają procesy zachodzące w atmosferze. Wyrazem tego są bryzy

morskie i lądowe, cieplejsze zimy i chłodniejsze miesiące letnie niż w głębi lądu, późniejsza

wiosna dłuższa jesień, zawartość w powietrzu cząsteczek jodu i chlorku sodu jako aerozoli.

Falowanie, będące efektem działalności wiatru, powoduje szybko zachodzące zmiany linii

brzegowej, abrazję, transport rumowiska i akumulację. Wiatr kształtuje też wydmy. Na te

czynniki naturalne nakłada się działalność ludzka: umacnianie brzegów i wydm, budowa

urządzeń portowych, miast i osiedli rekreacyjnych, niszczenie szaty roślinnej,

zanieczyszczenie wód przez ścieki komunalne i rolnictwo. W celu ochrony środowiska

przyrodniczego utworzono w 1967 r. Słowiński Park Narodowy o powierzchni 18247 ha,

obejmujący min. unikatowe w Polsce ruchome wydmy na mierzei między brzegiem morskim

a jeziorem Łebsko, dochodzące do wysokości 56 m, jeziora Łebsko, Gardno, Dołgie Wielkie i

Małe. Występuje tu nadmorski bór sosnowy z bażyną czarną i bór bagienny z wrzoścem i

woskownicą europejską - roślinami charakterystycznymi dla klimatu oceanicznego w Europie

Zachodniej. Liczne i różnorodne jest ptactwo wodne - gniazdujące i sezonowe (łącznie ok.

250 gatunków). W 1979 r. UNESCO zaliczyło Słowiński Park Narodowy do światowej sieci

rezerwatów przyrody.

Równina Białogardzka znajduje się na wschód od doliny Parsęty między Białogardem a

Koszalinem, wysuwając się klinem wzdłuż górnego biegu Parsęty w obręb pojezierzy -

Drawskiego na zachodzie i Bytowskiego na wschodzie. Zajmuje powierzchnię około 1800

km2. Za granicę wschodnią przyjmuje się pasmo wzgórz na wschód od Koszalina (Krzyżanka

136 m n.p.m.), przebiegających z północo-zachodu na południowy-wschód przez 13,5 km w

poprzek zwężenia pasa równin nadmorskich. Jest to glacjotektonicznie spiętrzona morena

czołowa, w której tkwią porwaki piasków i iłów trzeciorzędowych. Powierzchnię równiny

tworzy lekko falista morena denna, rozczłonkowana przez prawe dopływy Parsęty, z których

największa jest Radew. Jeziora są małe i nieliczne.

Równina Sławieńska jest przedłużeniem Równiny Białogardzkiej w kierunku wschodnim,

oddzielonym wałem Wzgórz Koszalińskich osiągających wysokości ponad 100 m. Sięga po

dolinę Słupi, zajmując powierzchnię około 1520 km2. Od południa ogranicza ją stopień

terenowy Wysoczyzny Polanowskiej. Powierzchnia terenu jest mało urozmaicona, miejscami

zupełnie płaska i wznosi się od 40 do 60 m. Oprócz gliny morenowej budują ją częściowo

piaski glacjofluwialne oraz iły i mułki glacjolimniczne, w szczególności między dolnym

biegiem Wieprzy i Grabowej, rzek przecinających Równinę Slawieńską szerokimi dolinami,

które w czasie recesji zlodowacenia pełniły funkcje dolin marginalnych pradolin). Na północy

między równoleżnikowym odcinkiem doliny Wieprzy a wybrzeżem ciągnie się pasmo moren

czołowych fazy gardzieńskiej, ostatniej w czasie recesji zlodowacenia z terytorium dzisiejszej

Polski (Wzgórza Barzowickie 72 m n.p.m.).

Wysoczyzna Damnicka znajduje się pomiędzy dolinami Słupi i Łeby, wznosząc się 20-30 m

wyżej niż przylegająca od zachodu Równina Sławieńska, tj. do 60-80 m, a miejscami nawet

do 100 m. Dzięki większemu wzniesieniu i stromym zboczom rozgraniczających dolin

Wysoczyzna Damnicka wyraźnie się wyodrębnia z otaczających ją regionów. Na północy, na

pograniczu Wybrzeża Słowińskiego przebiegają wzgórza morenowe fazy gardzieńskiej,

którym towarzyszy od południa sandr. Gleby, podobnie jak w sąsiednich regionach, są

przeważnie bielicoziemne na piaskach i brunatnoziemne na glinach, podobny jest też, jak na

Równinie Sławińskiej typ gospodarki rolnej; lasów jest mało. Region zajmuje powierzchnię

830 km2 i jest pozbawiony miast. Nazwę nadano mu od położonej pośrodku wsi Damnice

(przy linii kolejowej ze Słupska do Lęborka, odcinka magistrali pomorskiej). Istnieje tylko

parę zakładów przemysłowych (Jerzyce koło Słupska, Dębnica) i mała elektrownia wodna w

Żelkowie nad Łupawą, która płynie przez środek regionu i wpada do jeziora Gardno na

Wybrzeżu Słowińskim.

Wysoczyzna Żarnowiecka jest dobrze wyodrębnionym regionem, którego wysokość

przekracza 100 m n.p.m., oddzielonym od zachodu i południa Pradoliną Łeby i Redy, a od

wschodu rynną Jeziora Żarnowieckiego. Region ma około 800 km2 powierzchni i jest

rozczłonkowany obniżeniami na wiele kęp wysoczyznowych: Gniewinowską, Osiecką,

Salińską, Tawęcińską, Łebieniecką i Redkowicką. Na wysoczyźnie zaznaczają się dwa pasma

niewysokich wzgórz morenowych (na północy i na południu) oraz zalesiony sandr (Puszcza

Wierzchucińska).

Pradolina Łeby i Redy jest bardzo wyraźnie wykształconą formą dolinną, powstałą w czasie

recesji zlodowacenia z terytorium dzisiejszej Polski i odpływu wód roztopowych na zachód.

Pradolina ma około 90 km długości i około 350 km2 powierzchni, przy czym rozszerza się w

kierunku północno-zachodnim od około 1.5 km w okolicach Wejherowa do 5,5 km u wylotu

na Wybrzeże Słowińskie. Pradolina tworzy wyraźny meander na zachód od Wejherowa i

zmienia kierunek z zachodniego na północny na zachód od Lęborka. Współcześnie spadek

dna doliny następuje w dwóch kierunkach. Reda płynie na wschód do Zatoki Puckiej, Łeba na

północo-zachód do jeziora Łebsko. Dział wodny pod Strzebielinem leży na wysokości 40 m i

biegnie po stożku napływowym, osadzonym przez spływającą ze wzniesień pojeziernych

Łebę. Wysokie położenie działu wodnego i wzrost wysokości o kilkadziesiąt metrów równin

morenowych od Sławieńskiej przez Damnicką do Żarnowieckiej nasuwa przypuszczenie o

podnoszeniu się lądu na tym obszarze po ustąpieniu zlodowacenia, tak jak stwierdzono

obniżanie się skorupy ziemskiej w okolicach Szczecina. Dział wodny dzieli pradolinę na

część należącą do Pobrzeża Koszalińskiego (Pradolina Łeby) i część związaną z Pobrzeżem

Gdańskim (Pradolina Redy). Dolne części obu pradolin są zatorfione. Pradolina oddziela

pobrzeża od pojezierzy.

3. Część obliczeniowa

Rysunek 1. Średnia temperatura powietrza w Koszalinie, Warszawie i Wrocławiu dla
poszczególnych miesięcy z 40-lecia.

Tabela 1. Średnia temperatura dekadowa z uwzględnieniem pory ciepłej oraz suchej, w
Koszalinie, Warszawie i Wrocławiu dla poszczególnych lat 1971-2009.

KOSZALIN

Rok

Średni

a

roczna

Średnia

z pory

ciepłej

Średnia z

pory

chłodnej

1971

8,1

12,7

1,6

1972

7,7

12,3

1,3

1973

7,9

12,3

1,8

1974

7,9

11,4

3,0

1975

8,3

12,8

1,9

1976

6,9

11,9

0,0

1977

7,9

11,9

2,3

1978

7,4

11,9

1,0

1979

7,1

12,3

-0,2

1980

6,8

11,8

-0,1

Średnia

1971-1980

7,6

12,1

1,3

1981

7,8

12,9

0,7

1982

8,3

13,3

1,3

1983

8,8

13,4

2,4

1984

7,9

12,7

1,1

1985

6,8

12,4

-1,1

1986

7,3

12,0

0,7

1987

6,4

11,5

-0,8

1988

8,5

13,1

2,2

1989

9,4

13,4

3,8

1990

9,5

13,1

4,4

Średnia

1981-1990

8,1

12,8

1,5

1991

8,2

12,6

2,0

1992

8,9

13,3

2,7

1993

8,0

12,6

1,4

1994

8,9

13,5

2,6

1995

8,2

13,3

1,1

1996

7,5

13,6

-1,1

1997

8,3

13,0

1,7

1998

8,3

12,9

1,9

1999

9,3

14,0

2,6

2000

9,8

14,0

3,8

Średnia

1991-2000

8,5

13,3

1,9

2001

8,6

13,6

1,6

2002

9,3

14,3

2,2

2003

8,5

13,4

1,6

2004

8,4

13,1

1,8

2005

8,5

13,4

1,6

2006

9,2

14,6

1,5

2007

9,5

13,7

3,7

2008

9,3

13,3

3,6

2009

8,8

13,5

2,1

Średnia

2001-2009

8,9

13,6

2,2

Średnia

miesięczn

a z

wielolecia

8,3

13,0

1,7

WARSZAWA

Średnia

roczna

Średnia

z pory

ciepłej

Średnia z

pory

chłodnej

8,2

13,8

0,3

7,9

13,5

0,1

7,9

13,1

0,6

8,2

12,5

2,2

9,2

14,4

2,0

7,2

12,9

-0,8

8,1

12,7

1,6

7,0

12,3

-0,3

7,2

13,3

-1,2

6,6

12,3

-1,5

7,7

13,1

0,3

7,6

13,1

-0,1

8,5

14,0

0,7

9,1

14,8

1,2

7,9

13,5

0,1

7,5

13,4

-0,8

7,5

13,5

-0,9

6,6

12,8

-2,1

8,4

13,9

0,6

9,5

14,3

2,8

9,4

13,6

3,5

8,2

13,7

0,5

8,0

13,4

0,4

8,8

14,2

1,2

6,6

11,5

-0,2

8,8

14,1

1,5

8,2

14,2

-0,2

6,8

13,5

-2,5

7,8

13,1

0,5

8,2

13,9

0,2

9,0

14,7

1,1

9,7

14,9

2,4

8,2

13,7

0,4

8,3

14,4

-0,2

9,3

15,3

0,9

8,3

14,2

0,0

8,4

13,8

0,8

8,6

14,6

0,1

9,0

15,7

-0,5

9,6

14,8

2,4

9,8

14,7

2,9

8,9

14,6

0,9

8,9

14,6

0,8

8,3

13,8

0,5

WROCŁAW

Średnia

roczna

Średnia

z pory

ciepłej

Średnia z

pory

chłodnej

8,3

13,8

0,7

8,1

12,9

1,5

8,3

13,2

1,6

8,9

12,5

3,7

9,2

14,1

2,4

7,9

13,1

0,6

8,6

12,8

2,8

7,9

12,6

1,4

8,1

13,4

0,7

7,3

12,4

0,2

8,3

13,1

1,6

8,6

13,8

1,4

9,0

14,4

1,5

9,4

14,9

1,7

8,2

13,3

1,0

7,4

13,5

-1,2

9,4

13,6

3,4

7,4

13,3

-1,0

9,2

14,2

2,2

9,8

14,4

3,2

9,9

13,9

4,2

8,8

13,9

1,6

8,4

13,5

1,3

9,8

15,0

2,4

8,4

14,0

0,6

9,8

14,5

3,1

8,9

14,5

1,1

7,1

13,3

-1,6

8,7

13,7

1,6

9,3

14,5

2,1

9,7

15,0

2,3

10,4

15,3

3,6

9,1

14,3

1,6

9,0

14,5

1,4

9,9

15,2

2,5

9,1

14,8

1,2

9,3

14,6

1,9

9,1

14,7

1,1

9,4

15,7

0,7

10,2

15,0

3,6

10,2

14,8

3,8

9,5

14,9

1,9

9,5

14,9

2,0

8,9

14,1

1,7

Rysunek 2. Średnie dekadowe temperatury powietrza w odniesieniu do średnich rocznych, dni
ciepłych oraz dni chłodnych, w Koszalinie, Warszawie i Wrocławiu z 40-lecia.

Tabela 2. Suma opadów atmosferycznych w Koszalinie, Warszawie i Wrocławiu dla

poszczególnych lat 1971-2010.

KOSZALIN

Lata

suma

roczna

pora

ciepła

pora

chłodna

1971

601

398

203

1972

710

488

222

1973

806

403

403

1974

911

409

502

1975

510

219

291

1976

535

259

276

1977

681

392

289

1978

702

443

259

1979

714

412

302

1980

904

547

357

1981

954

449

505

1982

482

255

227

1983

680

341

339

1984

676

509

167

1985

648

342

306

1986

681

460

221

1987

777

500

277

1988

744

421

323

1989

603

349

254

1990

709

427

282

1991

861

590

271

1992

666

332

334

1993

812

551

261

1994

628

229

399

1995

741

465

276

1996

650

460

190

1997

675

354

322

1998

1016

572

444

1999

766

406

360

2000

676

373

303

2001

850

568

282

2002

813

387

426

2003

606

337

269

2004

836

422

414

2005

720

370

350

2006

632

407

225

2007

1013

596

418

2008

742

364

378

2009

761

436

325

2010

876

589

287

Śr.

734

421

313

WARSZAWA

suma

roczna

pora

ciepła

pora

chłodna

501

314

187

648

537

111

520

315

205

691

355

336

430

318

112

348

202

146

594

417

177

600

423

177

432

248

184

597

362

235

652

413

239

411

280

131

468

270

198

569

453

116

479

325

154

463

323

140

573

342

231

483

297

186

479

320

159

459

318

141

438

268

170

557

301

256

488

282

206

628

329

299

564

418

146

451

360

90

582

420

162

613

386

227

487

315

172

524

304

220

561

406

155

555

311

244

535

355

179

523

302

221

490

269

221

479

305

174

602

385

216

537

321

216

652

394

258

798

566

232

537

346

191

WROCŁAW

suma

roczna

pora

ciepła

pora

chłodna

660

435

225

634

509

125

501

327

174

774

428

346

691

443

248

684

393

291

776

549

227

651

466

185

593

378

215

623

477

146

643

400

243

364

255

109

523

354

169

523

409

114

595

420

175

657

452

205

571

361

210

524

309

215

443

304

139

433

270

163

457

314

143

429

190

239

544

323

221

431

244

187

649

511

138

510

394

116

635

485

150

566

348

218

395

253

142

622

416

206

638

466

172

504

316

188

417

271

146

446

229

217

545

356

189

631

408

223

563

341

222

474

295

179

724

464

260

694

509

185

568

377

192

Tabela 3. Liczba dni z opadem w Koszalinie, Warszawie i Wrocławiu dla poszczególnych lat
1971-2010.

KOSZALIN

Lata

suma

roczna

pora

ciepła

pora

chłodna

1971

116

64

52

1972

105

70

35

1973

126

72

54

1974

125

71

54

1975

93

50

43

1976

107

55

52

1977

128

69

59

1978

113

67

46

1979

125

61

64

1980

132

82

50

1981

153

80

73

1982

84

44

40

1983

117

56

61

1984

102

72

30

1985

135

74

61

1986

130

68

62

1987

125

76

49

1988

126

60

66

1989

98

55

43

1990

135

78

57

1991

144

88

56

1992

134

69

65

1993

155

87

68

1994

146

69

77

1995

139

71

68

1996

126

79

47

1997

125

81

44

1998

176

103

73

1999

164

81

83

2000

146

76

70

2001

154

95

59

2002

142

84

58

2003

163

94

69

2004

204

115

89

2005

170

81

89

2006

177

95

82

2007

199

106

93

2008

185

97

88

2009

183

102

81

2010

182

93

89

Śr.

140

77

62

WARSZAWA

suma

roczna

pora

ciepła

pora

chłodna

102

59

43

95

71

24

104

55

49

120

82

38

78

48

30

79

43

36

99

60

39

110

75

35

86

41

45

99

69

30

131

73

58

67

40

27

96

54

42

76

57

19

105

65

40

92

59

33

88

52

36

89

34

55

90

52

38

85

60

25

117

68

49

116

61

55

127

65

62

144

76

68

126

70

56

111

71

40

118

80

38

137

80

57

111

63

48

113

53

60

134

84

50

117

66

51

135

85

50

179

87

92

152

66

86

146

74

72

157

86

71

149

81

68

158

82

76

179

93

86

115

66

49

WROCŁAW

suma

roczna

pora

ciepła

pora

chłodna

109

64

45

102

70

32

101

60

41

125

78

47

95

60

35

91

47

44

116

67

49

98

66

32

102

55

47

96

66

30

110

63

47

72

43

29

90

48

42

99

77

22

109

60

49

100

62

38

109

64

45

97

46

51

86

53

33

85

58

27

99

66

33

107

56

51

123

67

56

121

65

56

116

71

45

115

86

29

110

74

36

125

76

49

113

62

51

120

66

54

136

80

56

108

64

44

117

76

41

160

89

71

154

75

79

157

87

70

176

89

87

153

83

70

183

100

83

172

92

80

116

68

48

Rysunek 3. Średnie dekadowe temperatury powietrza w styczniu, w Koszalinie, Warszawie i
Wrocławiu z 40-lecia.

KOSZALIN

WARSZAWA

WROCŁAW

Rysunek 4. Średnie dekadowe sumy opadów atmosferycznych w styczniu, w Koszalinie,
Warszawie i Wrocławiu dla poszczególnych lat 1971-2010.

KOSZALIN

WARSZAWA

WROCŁAW

Rysunek 5. Średnie dekadowe liczby dni z opadem w styczniu, w Koszalinie, Warszawie i
Wrocławiu dla poszczególnych lat 1971-2010.

KOSZALIN

WARSZAWA

WROCŁAW

Rysunek 6. Średnie dekadowe temperatury powietrza w lipcu, w Koszalinie, Warszawie i
Wrocławiu z 40-lecia.
KOSZALIN

WARSZAWA

WROCŁAW

Rysunek 7. Średnie dekadowe sumy opadów atmosferycznych w lipcu, w Koszalinie,
Warszawie i Wrocławiu dla poszczególnych lat 1971-2010.

KOSZALIN

WARSZAWA

WROCŁAW

Rysunek 8. Średnie dekadowe liczby dni z opadem w lipcu, w Koszalinie, Warszawie i
Wrocławiu dla poszczególnych lat 1971-2010.

KOSZALIN

WARSZAWA

WROCŁAW

Tabela 4.

Czas trwania okresów termicznych w latach 1971-2009

KOSZALIN

Rok

Długość okresów termicznych w

dniach

OG

OG >

3

OW

OIW

OD

(L)

1971

269

263

214

159

56

1972p

280

243

228

141

39

1973

267

258

204

147

77

1974

344

329

215

132

46

1975

242

233

199

153

83

1976p

241

235

215

143

58

1977

283

275

217

152

70

1978

262

257

221

151

67

1979

266

247

208

151

87

1980p

245

232

203

138

61

Średni

a

269,

9

257,2

212,

4

146,

7

64,

4

1981

263

257

220

159

82

1982

278

272

229

163

93

1983

267

260

233

166

83

1984p

249

242

219

170

55

1985

238

231

208

161

57

1986

268

257

221

144

57

1987

256

248

219

135

35

1988p

238

232

210

161

73

1989

363

329

253

172

78

1990

344

329

284

170

83

Średni

a

276,

4

265,7

229,

6

160,

1

69,

6

1991

272

265

234

139

73

1992p

296

282

221

151

97

1993

239

232

215

161

98

1994

288

281

244

152

78

1995

282

276

220

163

75

1996p

243

239

223

152

75

1997

288

268

203

148

93

1998

293

283

214

167

67

1999

284

274

238

165

105

2000

328

314

257

201

87

Średni

a

281,

3

271,4

226,

9

159,

9

84,

8

2001

255

249

225

175

72

2002

298

291

232

161

108

2003

276

269

236

155

101

2004

307

283

234

163

70

2005

256

249

223

167

88

2006

311

305

271

178

112

2007

279

245

165

99

2008

319

239

162

87

2009

*

*

*

174

80

Średni

a

283,

8

280,5

238,

1

166,

7

90,

8

WARSZAWA

Długość okresów termicznych w

dniach

OG

OG >

3

OW

OIW

OD

(L)

234

229

211

155

110

268

260

223

151

92

254

245

211

151

91

294

275

225

148

73

255

249

222

164

125

244

239

196

153

72

275

269

248

152

84

256

253

228

147

72

249

236

205

165

107

229

225

206

140

75

255,8

248,0

217,5 152,6

90,1

257

252

207

153

101

267

262

220

162

107

250

244

226

175

123

238

235

219

178

67

235

230

212

162

109

256

252

232

158

100

243

237

214

156

71

227

223

205

161

113

292

283

242

179

103

310

301

266

164

95

257,5

251,9

224,3 164,8

98,9

259

254

228

150

90

263

253

211

151

106

224

220

206

163

109

262

254

223

162

95

270

265

216

168

97

241

238

227

158

106

254

239

193

149

99

267

260

211

169

102

250

246

226

171

112

298

276

245

200

111

258,8

250,5

218,6 164,1 102,7

244

239

221

178

92

286

280

233

166

126

260

253

221

157

117

272

260

230

171

90

242

237

219

174

109

304

298

241

183

123

258

254

238

171

117

304

292

240

180

104

*

*

*

177

108

271,3

264,1

230,4 173,0 109,6

WROCŁAW

Długość okresów termicznych w

dniach

OG

OG >

3

OW

OIW

OD

(L)

268

253

218

162

109

280

274

249

148

79

267

258

219

154

97

356

339

239

150

70

256

250

223

164

114

251

245

225

161

72

287

282

258

156

84

267

261

235

160

72

285

282

222

158

106

239

237

213

147

78

275,6

268,1

230,1 156,0

88,1

272

267

248

165

107

281

274

244

167

114

260

253

235

182

108

248

242

222

173

72

241

238

217

166

72

313

308

287

168

104

256

250

227

164

86

239

234

216

170

113

291

283

251

179

104

319

310

279

170

103

272,0

265,9

242,6 170,4

98,3

264

259

238

147

94

288

277

237

164

115

237

233

217

172

115

288

281

251

164

103

283

278

224

178

91

245

241

229

169

89

291

280

218

157

108

290

283

222

178

111

273

257

236

178

120

314

307

258

205

120

277,3

269,6

233,0 171,2 106,6

262

253

230

183

91

300

294

266

169

122

273

268

241

161

122

288

278

240

184

102

249

241

224

181

114

324

249

189

123

271

244

180

115

336

322

248

175

111

*

*

*

184

107

284,7

281,4

242,8 178,4 111,9

KOSZALIN

Rok

Długość okresów termicznych w
dniach

OG > 3

OW

OIW

OD (L)

71-80

269,9

257,2

212,4

146,7

81-90

276,4

265,7

229,6

160,1

91-00

281,3

271,4

226,9

159,9

00-09

283,8

280,5

238,1

166,7

WARSZAWA

Rok

Długość okresów termicznych w
dniach

OG > 3

OW

OIW

OD (L)

71-80

255,8

248,0

217,5

152,6

81-90

257,5

251,9

224,3

164,8

91-00

258,8

250,5

218,6

164,1

00-09

271,3

264,1

230,4

173,0

WROCŁAW

Rok

Długość okresów termicznych w
dniach

OG > 3

OW

OIW

OD (L)

71-80

275,6

268,1

230,1

156,0

81-90

272,0

265,9

242,6

170,4

91-00

277,3

269,6

233,0

171,2

00-09

284,7

281,4

242,8

178,4

4. Wnioski

W analizowanym okresie 1971-2009 widoczna jest tendencja wzrostowa temperatury co

wyraźnie można zauważyć na Wykresie 1. Średnia temperatura roczna z wielolecia wynosi 8,2°C.

Dla miesięcy ciepłych średnia temperatura wynosi 13°C natomiast dla zimnych 1,7°C na

przestrzeni wielolecia.

W miesiącach zimowych zaobserwowano dużą zmienność temperatur. Dane dla miesięcy

luty oraz grudzień na przestrzeni dekad wykazują spadek temperatury. W miesiącach ciepłych

największy wzrost temperatury nastąpił w lipcu oraz sierpniu. Najcieplejszym miesiącem jest

lipiec, jego średnia temperatura z wielolecia wynosi 17,2 °C. Najcieplejsze lata wystąpiły w

ostatniej dekadzie. Powyższe dane pozwalają wywnioskować, że średnia temperatura powietrza w

Koszalinie wzrasta o ok 0,5 C co dekadę. Wraz ze wzrostem temperatury wzrasta również średnia

ilość dni z opadem w poszczególnych miesiącach, zwłaszcza w listopadzie gdzie wynosi obecnie

ponad 20 dni. W przypadku sumy opadów największy wzrost możemy zaobserwować w

miesiącach ciepłych (zwłaszcza sierpień).