2010-04-21

1

BDiA

Produkcja mieszanek

mineralno-asfaltowych

PRODUKCJA MMA

Najszerzej stosowane MMA wałowane (betony

asfaltowe, SMA) produkuje się w wytwórniach,

,

) p

j

ę

y

,

które noszą nazwę OTACZAREK. (Asfalt lany

jest również produkowany w odpowiednich

otaczarkach w przypadku stosowania do

wykonania nawierzchni.)
Otaczarki dzielą się na dwie grupy:

‰

otaczarki o działaniu cyklicznym (tradycyjne),

‰

otaczarki bębnowe (ciągła produkcja MMA,

powstały w USA na przełomie lat 1970-tych i 80-

tych).
W Polsce stosuje się otaczarki o działaniu

cyklicznym.

2010-04-21

2

PRODUKCJA MMA W OTACZARKACH

CYKLICZNYCH

Kolejność czynności w czasie produkcji MMA w

otaczarce o działaniu cyklicznym:

‰

wstępne dozowanie kruszywa

‰

wstępne dozowanie kruszywa,

‰

podgrzanie i suszenie oraz odpylenie kruszywa,

‰

podgrzanie asfaltu,

‰

rozsianie gorącego kruszywa na frakcje,

‰

dokładne dozowanie kruszywa (frakcji kruszywa),

‰

dozowanie wypełniacza,

‰

mieszanie „suche”,

d

i

f lt

‰

dozowanie asfaltu,

‰

mieszanie „mokre”.
Wyprodukowana MMA jest magazynowana w

zasobniku gotowej mieszanki lub podawana na

samochód.

2010-04-21

3

OTACZARKA CYKLICZNA

OTACZARKA CYKLICZNA

Podstawowa zaleta otaczarek o działaniu

cyklicznym to dokładne dozowanie składników –

kruszywo jest dozowane dwustopniowo.
Pozwala to na dobrą kontrolę produkcji i

uzyskiwanie zakładanej receptą MMA, nawet w

przypadku wahań w uziarnieniu kruszyw

stosowanych do produkcji.
Elementy otaczarki podające i przygotowujące

kruszywo:

kruszywo:

‰

zasobniki kruszyw,

‰

przenośnik taśmowy (ew. również kubełkowy),

‰

suszarka przeciwprądowa,

Z suszarką połączony jest system odpylający.

2010-04-21

4

2010-04-21

5

OTACZARKA CYKLICZNA

Suszenie i odpylanie kruszywa

‰

Suszenie kruszywa służy usunięciu z

i

d i

i i d b

niego wody i zapewnieniu dobrego,

trwałego pokrycia asfaltem.

(energochłonny proces – 10 litrów paliwa

na 1Mg kruszywa/5%/160

°C).

‰

Urządzenie odpylające ma za zadanie

i

ó

li

h

d

oczyszczenie gazów spalinowych przed

wydostaniem się ich do atmosfery.

Obecnie w otaczarkach stosuje się

przeważnie cyklony lub (i) filtry workowe.

2010-04-21

6

2010-04-21

7

2010-04-21

8

OTACZARKA CYKLICZNA

Wieża

Wieża otaczarki

cyklicznej obejmuje:

y

j

j

j

‰

przenośnik kubełkowy

gorącego kruszywa,

‰

przesiewacz (sita),

‰

zasobniki gorącego

kruszywa,

‰

pojemnik wagowy,

p j

g

y,

‰

mieszalnik.
MMA jest z wieży

podawana do zasobnika

gotowej mieszanki

2010-04-21

9

Wieża otaczarki

2010-04-21

10

OTACZARKA CYKLICZNA

Ponadto w skład otaczarki wchodzą:

‰

silos na wypełniacz

‰

silos na wypełniacz,

‰

zbiornik asfaltu,

‰

urządzenie dozujące asfalt.
Gotowa MMA może być przechowywana w

zasobniku wiele godzin – bardzo dobra izolacja

termiczna.

termiczna.
Współczesne otaczarki są sterowane

komputerowo; jest możliwość produkcji kilku

recept w czasie zmiany.

2010-04-21

11

OTACZARKA CYKLICZNA

2010-04-21

12

2010-04-21

13

Pokój (kabina) sterowania w nowoczesnej otaczarce

PRODUKCJA MMA - wymagania

Wymagania OST dla betonu asfaltowego:

‰

Dozowanie składników, w tym wstępne powinno być

wagowe i zautomatyzowane.

‰

Dopuszcza się objętościowe dozowanie asfaltu o ile będą

uwzględniane zmiany jego gęstości (lepkości) w zależności

od temperatury.

‰

Środek adhezyjny (o ile jest stosowny) należy podawać do

asfaltu.

‰

Asfalt w zbiorniku powinien mieć temperaturę:

‰

D50 – od 145

°C do 165°C

‰

D70 – od 140

°C do 160°C

‰

D100 – od 135

°C do 160°C

‰

Kruszywo powinno być wysuszone i tak podgrzane, by

MMA po dodaniu wypełniacza (jest zimny) miała wymaganą

temperaturę, jednak temperatura kruszywa nie powinna być

wyższa o więcej niż 30

°C od max. temperatury MMA.

2010-04-21

14

Najwyższe temperatury lepiszcza

OTACZARKA BĘBNOWA

2010-04-21

15

OTACZARKA BĘBNOWA

OTACZARKA BĘBNOWA

‰

brak „wieży” otaczarki,

‰

suszenie kruszyw i mieszanie z asfaltem odbywa się

y

y

ę

w jednym bębnie (oddzielone strefy),

‰

prostsza budowa niż otaczarki cyklicznej – niższa

cena, mniejsze koszty utrzymania,

‰

mniejsza energochłonność niż otaczarki cyklicznej

(do 30%),

‰

możliwość uzyskania większych wydajności,
ł t i j

kli

d

k

h MMA

‰

łatwiejszy recykling odzyskanych MMA,

‰

jednostopniowe dozowanie kruszywa – trudniejsze

uzyskanie zakładanej recepty, konieczna duża

jednorodność kruszyw,

‰

niebezpieczeństwo przegrzania asfaltu.

2010-04-21

16

2010-04-21

17

Wnętrze otaczarki

Wnętrze otaczarki

bębnowej

OTACZARKA BĘBNOWA

Po stosunkowo dużym zainteresowaniu
otaczarkami bębnowymi w latach 1980-tych

otaczarkami bębnowymi w latach 1980-tych
obecnie nadal szeroko stosuje się otaczarki o
działaniu cyklicznym ze względu na dobrą
jakość uzyskiwanych MMA.
Otaczarki bębnowe są popularne szczególnie w
USA.

USA.

2010-04-21

18

Wbudowanie

mieszanek

mineralno-asfaltowych

TRANSPORT MMA

Wymagane jest spełnienie następujących warunków:

‰

sprawny załadunek i wyładunek MMA,

‰

h

MMA

d

i

i

i

‰

ochrona MMA przed zanieczyszczeniem i

ochłodzeniem w czasie transportu; MMA w czasie

transportu należy przykryć brezentem.

‰

ciągłość dostaw MMA na plac budowy – wykorzystanie

wydajności układarki.
Stosuje się samochody samowyładowcze (wywrotki) z

ł d

ki

d t ł

wyładunkiem do tyłu.
Czas od załadunku do rozładunku nie powinien

przekraczać 2 godzin, jednak nadrzędny jest warunek

zachowania przez MMA temperatury umożliwiającej

wbudowanie (rozłożenie i zagęszczenie).

2010-04-21

19

UKŁADANIE MMA

MMA są układane z zastosowaniem specjalnych

maszyn – UKŁADAREK (inne nazwy - rozkładarka,

rozściełacz).
Układarka umożliwia:

‰

znaczny postęp robót,

‰

rozłożenie MMA warstwą o równomiernej grubości i

szerokości,

‰

wstępne zagęszczenie warstwy.
Występują układarki na podwoziu gąsienicowym i

kołowym.

y

UKŁADARKA MMA

2010-04-21

20

BUDOWA UKŁADARKI MMA

‰

Rama z podwoziem kołowym

(gąsienicowym),

‰

Silnik,

‰

Stanowisko operatora

‰

Stanowisko operatora,

‰

Zasobnik MMA,

‰

Przenośnik zgrzebłowy,

‰

Ślimak,

‰

Deska zagęszczająca

(ubijająca lub wibracyjna) –

może dawać do 90-95%

wymaganego zagęszczenia

wymaganego zagęszczenia

warstwy, jest to tzw. „deska

pływająca”,

‰

Urządzenia sterujące –

odczyt poziomu układania,

możliwość wprowadzania

korekt.

UKŁADARKA MMA

2010-04-21

21

UKŁADANIE MMA

Kontrola MMA przed dopuszczeniem do układarki:

‰

kontrola temperatury – w przypadku przekroczenia

p

y

p yp

p

wartości min. lub max. - odrzucić,

‰

ocena wizualna MMA – jednorodność otoczenia

ziaren asfaltem, ew. rozsegregowanie MMA,

zanieczyszczenia obce, kształt MMA na

samochodzie.
Warunki atmosferyczne: min. 5

°C, wiatr<16 m/s.

y

,

Samochód podjeżdża do układarki tyłem i dotyka

kołami rolek w układarce. Następnie podnosi

skrzynię i zrzuca MMA do zasobnika układarki.

UKŁADANIE MMA

Jednorodność rozkładu temperatury

2010-04-21

22

UKŁADANIE MMA

Wykonanie spoiny podłużnej:

‰

O ile to tylko możliwe zaleca się układać MMA całą

szerokością jezdni, bez „zimnej” spoiny podłużnej.

‰

Można użyć jednej układarki lub dwóch (trzech)

‰

Można użyć jednej układarki lub dwóch (trzech),

układających równoległe pasy i pracujących z

przesunięciem około 15-20 metrów.

UKŁADANIE
MMA

2010-04-21

23

ZAGĘSZCZANIE MMA

‰

„Szorstkie” MMA należy zagęszczać wibracyjnie.

Tarcie wewnętrzne spada o 80-85%.

Tarcie wewnętrzne spada o 80 85%.

‰

„Delikatne” MMA należy zagęszczać lekkim

walcem, niekiedy odczekać, aż nieco spadnie

temperatura MMA.
WALCE stosowane do zagęszczania MMA:

‰

stalowe, trójkołowe,

‰

na kołach ogumionych,

‰

wibracyjne – nadają się w szczególności do
trudno zagęszczalnych MMA.

WALCE

Gładkie stalowe (statyczne)

Trójkołowe (D2>D1)

‰

Tylne koła są napędowe Bęben przedni –

‰

Tylne koła są napędowe. Bęben przedni –

jednolity. Ślady kół tylnych i bębna przedniego

częściowo się pokrywają.

Nowe walce trójkołowe

2010-04-21

24

WALCE

Gładkie stalowe (statyczne)

2010-04-21

25

WALCE

Na kołach ogumionych

Uzupełnianie się śladów kół

1. Standardowa opona

diagonalna

2. Opona radialna

3. Opona o szerokiej podstawie

WALCE WIBRACYJNE

Walce wibracyjne tandemowe

2010-04-21

26

WALCE WIBRACYJNE

‰

AMPLITUDA: dla MMA 0,4 – 0,8 mm. Łatwiej

zagęszczalne MMA i cieńsze warstwy – MNIEJSZA

AMPLITUDA. Trudniej zagęszczalne MMA i grubsze

warstwy WIĘKSZA AMPLITUDA

warstwy – WIĘKSZA AMPLITUDA.

‰

CZĘSTOTLIWOŚĆ: dla MMA 40-60 Hz. Większa

częstotliwośc pozwala uniknąć sfalowań powierzchni

warstw z MMA.

‰

PRĘDKOŚĆ: powinna być utrzymana w zakresie 3-6

km/godz

.

Zagęszczanie odbywa się z zastosowaniem zestawu walców

(stalowy, ogumiony).

2010-04-21

27

KONTROLA ZAGĘSZCZENIA MMA