Instalacja Debiana2 2 GNU

Instalacja Debiana GNU/Linux 2.2 dla architektury Intel x86
-----------------------------------------------------------

Bruce Perens
Sven Rudolph
Igor Grobman
James Treacy
Adam Di Carlo

t

łumaczenie: Marcin Owsiany <porridge@pandora.info.bielsko.pl>

version 2.2.17, 11 September, 2000

-------------------------------------------------------------------------------

Streszczenie
------------

Ten dokument zawiera instrukcje dotycz

ące instalacji systemu Debian

GNU/Linux 2.2, dla architektury Intel x86 (``i386''). Zawiera tak

że

odno

śniki do innych źródeł informacji, w tym zawierających wskazówki

dotycz

ące maksymalnego wykorzystania możliwości systemu. Instrukcje w

tym dokumencie _nie_ s

ą przeznaczone dla użytkowników uaktualniających

istniej

ący system; jeśli wykonujesz aktualizację, przeczytaj

Informacje na temat wydania Debiana 2.2
(http://www.debian.org/releases/2.2/i386/release-notes/).

Prawa autorskie
---------------

This document may be distributed and modified under the terms of the
GNU General Public License.
(C) 1996 Bruce Perens
(C) 1996, 1997 Sven Rudolph
(C) 1998 Igor Grobman, James Treacy
(C) 1998-2000 Adam Di Carlo

Ten jest oprogramowanie wolnodost

ępnym; może być rozprowadzany i

modyfikowany na warunkach GNU General Public License, wydanej przez
Free Software Foundation w wersji 2, lub (Wasz wybór) jakiejkolwiek
pó

źniejszej wersji.

Ten podr

ęcznik jest rozprowadzany w nadziei, że okaże się przydatny,

ale _bez jakiejkolwiek gwarancji_; nawet bez domniemanej gwarancji na
sprzeda

żność lub użyteczność w jakimkolwiek celu. Więcej szczegółów

żna znaleźć w GNU General Public License.

Kopia GNU General Public License jest dost

ępna w dystrybucji Debian

GNU/Linux jako `/usr/doc/copyright/GPL' lub za pomoc

ą World Wide Web

na serwerze GNU (http://www.gnu.org/copyleft/gpl.html). Mo

żna także

otrzyma

ć ją pisząc na adres Free Software Foundation, Inc., 59 Temple

Place - Suite 330, Boston, MA 02111-1307, USA.

Wymagane jest odpowiednie uwzgl

ędnienie informacji o Debianie i

autorach tego dokumentu w jakichkolwiek materia

łach opracowanych z

jego wykorzystaniem. Je

śli zmodyfikujesz i ulepszysz ten dokument,

prosimy o poinformowanie jego autorów poprzez list

<debian-boot@lists.debian.org>.

-------------------------------------------------------------------------------

Spis tre

ści

-----------

1. Debian wita
1.1. Czym jest Debian?
1.2. Czym jest GNU/Linux
1.3. Czym jest Debian GNU/Linux?
1.4. Czym jest Debian GNU/Hurd
1.5. Jak zdoby

ć najnowszą wersję tego dokumentu?

1.6. Organizacja tego dokumentu
1.7. UWAGA: Ten dokument nie jest uko

ńczony

1.8. Na temat praw autorskich i licencji na oprogramowanie

2. Wymagania systemowe
2.1. Obs

ługiwany sprzęt

2.2. No

śniki instalacyjne

2.3. Wymagania co do rozmiaru pami

ęci i przestrzeni dyskowej

2.4. Peryferia i inny sprz

ęt

2.5. Kupowanie sprz

ętu specjalnie dla systemu GNU/Linux

3. Zanim zaczniesz
3.1. Kopie zapasowe
3.2. Potrzebne informacje
3.3. Ustawienia sprz

ętu i systemu operacyjnego przed instalacją

4. Dzielenie dysku twardego na partycje
4.1. T

ło

4.2. Planowanie u

życia systemu

4.3. Nazwy urz

ądzeń w Linuksie

4.4. Zalecany uk

ład partycji

4.5. Przyk

ładowe partycjonowanie

4.6. Partycjonowanie przed instalacj

4.7. Bezstratne partycjonowanie przy instalacji z systemów DOS,
Win-32 lub OS/2
4.8. Partycjonowanie w DOS

5. Metody instalacji Debiana
5.1. Przegl

ąd procesu instalacji

5.2. Wybór w

łaściwego zestawu instalacyjnego

5.3. ¬ród

ła instalacji dla różnych etapów

5.4. Opis plików systemu instalacyjnego
5.5. Dyskietki
5.6. CD-ROM
5.7. Dysk twardy
5.8. Instalacja z NFS

6. Uruchamianie systemu instalacyjnego
6.1. Argumenty

ładowania

6.2. Interpretacja komunikatów startowych j

ądra

6.3.

Ładowanie z twardego dysku

6.4. Instalacja z CD-ROM-u
6.5.

Ładowanie z dyskietki Rescue Floppy

6.6.

Ładowanie z CD-ROM-u

6.7. Co zrobi

ć w przypadku problemu?

7. Pocz

ątkowa konfiguracja systemu przy użyciu programu

`dbootstrap'
7.1. Wprowadzenie do `dbootstrap'
7.2. ``Uwagi dotycz

ące wydania''

7.3. ``G

łówne menu procedury instalacyjnej systemu Debian

GNU/Linux''
7.4. ``Konfiguracja klawiatury''
7.5. Wcze

śniejsze ładowanie sterowników

7.6. Ostatnia szansa!

7.7. ``Podzia

ł dysku na partycje''

7.8. ``Przygotowanie i aktywowanie partycji wymiany''
7.9. ``Przygotowanie partycji Linuksa''
7.10. ``Zamontowanie uprzednio przygotowanej partycji''
7.11. ``Instalacja j

ądra i modułów systemu operacyjnego''

7.12. ``Konfiguracja urz

ądzeń PCMCIA''

7.13. ``Konfiguracja modu

łów - sterowników urządzeń''

7.14. ``Konfiguracja sieci''
7.15. ``Instalacja systemu podstawowego''
7.16. ``Konfiguracja systemu podstawowego''
7.17. ``Przygotowanie Linuksa do uruchamiania z twardego dysku''
7.18. ``Przygotowanie dyskietki startowej''
7.19. Moment prawdy
7.20. Ustawianie has

ła administratora

7.21. Utwórz zwyk

łego użytkownika

7.22. Obs

ługa ukrytych haseł

7.23. Removing PCMCIA
7.24. Wybór i instalacja profili
7.25. Zg

łaszanie się do systemu

7.26. Konfiguracja PPP
7.27. Instalacja reszty systemu

8. Kolejne kroki oraz gdzie znale

źć więcej informacji

8.1. Je

śli jesteś nowy/nowa w UNIX-ie

8.2. Orientacja w Debianie
8.3. Reaktywowanie DOS i Windows
8.4. Inne dokumenty i

źródła informacji

8.5. Kompilowanie nowego j

ądra

9. Informacje techniczne na temat systemu instalacyjnego
9.1. Kod

źródłowy

9.2. Rescue Floppy
9.3. Zamiana j

ądra na dyskietce Rescue Floppy

9.4. Dyskietki z systemem podstawowym

10. Dodatek
10.1. Dodatkowe informacje oraz jak zdoby

ć system Debian GNU/Linux

10.2. Urz

ądzenia Linuksa

11. Administrivia
11.1. Na temat tego dokumentu
11.2. Wspó

łtworzenie tego dokumentu

11.3. G

łówni współtwórcy

11.4. Znaki handlowe

-------------------------------------------------------------------------------

1. Debian wita
--------------

Cieszymy si

ę bardzo, że zdecydowałeś/zdecydowałaś się wybrać Debiana.

Jeste

śmy pewni, że przekonasz się jak unikatową dystrybucją jest

Debian GNU/Linux. Debian

łączy w sobie najlepsze wolnodostępne

oprogramowanie z ca

łego świata.

Ta cz

ęść zawiera przegląd Projektu Debian i dystrybucji Debian

GNU/Linux. Je

śli znasz już historię projektu i dystrybucji, możesz

przej

ść od razu do następnej części.

1.1. Czym jest Debian?
----------------------

Debian to organizacja w ca

łości złożona z ochotników, której celem

jest rozwój oprogramowania wolnodost

ępnego i promocja ideałów Free

Software Foundation. Wszystko zacz

ęło się w 1993 roku, kiedy to Ian

Murdock postanowi

ł stworzyć kompletną i spójną dystrybucję, opartą na

stosunkowo m

łodym jądrze Linuksa zapraszając programistów, którzy

chcieliby wspó

łtworzyć projekt. Ta stosunkowo mała grupka entuzjastów

zapocz

ątkowana przez Free Software Foundation

(http://www.gnu.org/fsf/fsf.html), pod wp

ływem filozofii GNU

(http://www.gnu.org/) wyros

ła przez kilka lat na organizację

zrzeszaj

ącą około 500 _rozwijających_.

Zajmuj

ą się oni między innymi administracją serwerów WWW

(http://www.debian.org/) i FTP (ftp://ftp.debian.org/), projektowaniem
grafiki, analiz

ą prawną licencji programów, pisaniem dokumentacji i

oczywi

ście tworzeniem pakietów z programami i opieką nad nimi.

Aby u

łatwić zrozumienie naszej filozofii i przyciągnąć ludzi, którzy

wierz

ą w ideały Debiana opublikowaliśmy kilka dokumentów opisujących

nasze warto

ści.

* Umowa Spo

łeczna Debiana (http://www.debian.org/social_contract)

to dokument opisuj

ący związek Debiana ze społecznością

oprogramowania wolnodost

ępnego. Każdy, kto zgodzi się

przestrzega

ć warunków Umowy Społecznej, może zostać członkiem

projektu (http://www.debian.org/doc/maint-guide/). Ka

żdy opiekun

że wprowadzić do dystrybucji nowe oprogramowanie - pod

warunkiem,

że spełnia ono nasze kryteria wolności, i że pakiet

odpowiada naszym standardom jako

ści.

* Wytyczne Debiana dotycz

ące Oprogramowania Wolnodostępnego

(http://www.debian.org/social_contract#guidelines) (ang. Debian
Free Software Guidelines) to jasna i zwi

ęzła definicja

oprogramowania wolnodost

ępnego w rozumieniu Debiana. Dokument

ten ma wielkie znaczenie dla ruchu oprogramowania wolnodost

ępnego

(ang. Free Software Movement) i stanowi

ł podstawę przy tworzeniu

Open Source Free Software Guidelines
(http://opensource.org/osd.html).
* Polityka Debiana (http://www.debian.org/doc/debian-policy/) to
dokument dok

ładnie określający nasze standardy jakości.

łonkowie Debiana uczestniczą także w innych projektach; niektóre z

nich s

ą ściśle związane z Debianem, a inne ogólnie wiążą się z

Linuksem i jego spo

łecznością. Są to między innymi:

* Linux Standard Base (http://www.linuxbase.org/) (LSB) to projekt
maj

ący na celu standaryzację podstawowego systemu GNU/Linux, co

pozwoli ró

żnym producentom oprogramowania i sprzętu pisać

aplikacje i sterowniki urz

ądzeń ogólnie dla Linuksa, a nie tylko

dla konkretnych dystrybucji.
* Filesystem Hierarchy Standard (http://www.pathname.com/fhs/)
(FHS) to projekt maj

ący na celu standaryzację wyglądu systemu

plików Linuksa. Pozwoli to producentom oprogramowania skupi

ć się

na pisaniu aplikacji, a nie na dopasowywaniu swoich programów do
ró

żnych dystrybucji.

* Debian Jr. (http://www.debian.org/devel/debian-jr/) to wewn

ętrzny

projekt Debiana s

łużący stworzeniu czegoś, co Debian będzie mógł

zaoferowa

ć najmłodszym użytkownikom.

ęcej informacji na temat Debiana dostępnych jest w Debian FAQ

(http://www.debian.org/doc/FAQ/).

1.2. Czym jest GNU/Linux
------------------------

Projekt GNU stworzy

ł spójny zestaw narzędzi dla systemu UNIX(TM) i

podobnych mu systemów, takich jak Linux. Narz

ędzia te pozwalają na

przeprowadzenie ró

żnych czynności od tak prostych, jak kopiowanie lub

usuwanie plików z systemu do tak skomplikowanych, jak kompilowanie
programów i edycja dokumentów w wielu ró

żnych formatach.

System operacyjny sk

łada się z różnych podstawowych programów,

potrzebnych do komunikacji i przyjmowania polece

ń od użytkowników,

czytania i pisania danych na twardych dyskach, ta

śmach i drukarkach,

kontrolowania u

życia pamięci i uruchamiania innych programów.

Najwa

żniejszą częścią jest jądro. W systemie GNU/Linux jądrem jest

Linux. Reszt

ę systemu tworzą różne programy, z których wiele zostało

napisanych przez lub dla projektu GNU. Samo j

ądro Linux nie jest

dzia

łającym systemem operacyjnym, dlatego wolimy nazywać system

operacyjny ``GNU/Linux'', zamiast ``Linux'', jak to czyni zazwyczaj
wi

ększość ludzi.

ądro Linux (http://www.kernel.org/) pojawiło się w 1991 roku, kiedy

to fi

ński student informatyki Linus Torvalds ogłosił nową wersję jądra

dla systemu Minix na grupie dyskusyjnej `comp.os.minix'. Wi

ęcej

informacji znajduje si

ę na Stronie Historii Linuksa

(http://www.li.org/li/linuxhistory.shtml) Linux International.

Linus Torvalds z pomoc

ą kilku zaufanych zastępców nadal koordynuje

prac

ę kilkuset rozwijających. Doskonałe podsumowanie dyskusji na

ście dyskusyjnej `linux-kernel' to Kernel Traffic

(http://kt.linuxcare.com/kernel-traffic/). Wi

ęcej informacji na temat

listy `linux-kernel' mo

żna znaleźć w FAQ listy dyskusyjnej

linux-kernel (http://www.tux.org/lkml/)

1.3. Czym jest Debian GNU/Linux?
--------------------------------

Ze z

łożenia filozofii i metod Debiana oraz narzędzi GNU i jądra Linux,

a tak

że innych ważnych wolnodostępnych programów powstała wyjątkowa

dystrybucja zwana Debian GNU/Linux. Sk

łada się ona z wielu _pakietów_

z oprogramowaniem. Ka

żdy pakiet składa się z programów, skryptów,

dokumentacji i informacji na temat konfiguracji, posiada _opiekuna_
(ang. maintainer), który jest odpowiedzialny za aktualizacje pakietu,

śledzenie zgłoszeń błędów i komunikację z rzeczywistym autorem

programu. Dzi

ęki dużej ilości użytkowników i systemowi śledzenia

łędów problemy są szybko odnajdywane i naprawiane.

Dzi

ęki temu, że zwracamy dużą uwagę na szczegóły, możemy stworzyć

dystrybucj

ę wysokiej jakości, stabilną i skalowalną. Instalacje można

łatwo konfigurować, dzięki czemu system może pełnić różne role: od

firewalla, poprzez naukow

ą stację roboczą po potężny serwer.

Cech

ą, która najbardziej wyróżnia Debiana spośród innych dystrybucji

GNU/Linuksa jest system zarz

ądzania pakietami -- narzędzia te dają

administratorowi systemu Debian ca

łkowitą kontrolę nad zainstalowanymi

pakietami, w tym mo

żliwość zainstalowania pojedynczego pakietu lub

automatycznej aktualizacji ca

łego systemu. Można także zapobiec

aktualizacji poszczególnych pakietów. Mo

żna nawet powiedzieć

systemowi zarz

ądzania pakietami o programach, które samodzielnie

skompilowa

łeś/skompilowałaś i o tym jakie zależności one zaspokajają.

Aby chroni

ć system przed końmi trojańskimi i innymi wrogimi

programami, serwery Debiana sprawdzaj

ą, czy pakiety pochodzą od ich

rzeczywistych opiekunów. Opiekunowie bardzo staraj

ą się z kolei

konfigurowa

ć pakiety w bezpieczny sposób. Jeśli pojawiają się

problemy z bezpiecze

ństwem pakietów, poprawki dostępne są zazwyczaj

bardzo szybko. Dzi

ęki temu, że system łatwo jest aktualizować,

poprawki w bezpiecze

ństwie można automatycznie pobrać z Internetu i

zainstalowa

ć.

Podstawow

ą i najlepszą metodą na otrzymanie pomocy dotyczącej systemu

Debian GNU/Linux i kontakt z opiekunami s

ą listy dyskusyjne prowadzone

przez Debiana (w czasie pisania tego dokumentu jest ich ponad 90).
Naj

łatwiejszym sposobem na zapisanie się na listę jest wykorzystanie

strony s

łużącej do zapisywania się

(http://www.debian.org/MailingLists/subscribe).

1.4. Czym jest Debian GNU/Hurd
------------------------------

Debian GNU/Hurd to system Debian GNU, który zamiast monolitycznego
j

ądra Linuksa używa GNU Hurd --- zestawu serwerów działających wokół

mikroj

ądra GNU Mach. Hurd jest wciąż w budowie i nie nadaje się

jeszcze do codziennego u

żytku, ale prace trwają. Hurd jest obecnie

rozwijany tylko dla architektury i386, cho

ć po stabilizacji systemu

zostan

ą opracowane wersje dla innych architektur.

ęcej informacji można znaleźć na stronie Debiana GNU/Hurd

(http://www.debian.org/ports/hurd/) i li

ście dyskusyjnej

<debian-hurd@lists.debian.org>.

1.5. Jak zdoby

ć najnowszą wersję tego dokumentu?

------------------------------------------------

Dokument ten zmienia si

ę bardzo często. Sprawdź strony Debiana 2.2

(http://www.debian.org/releases/2.2/), gdzie dost

ępne są najnowsze

informacje na temat wersji 2.2. Uaktualnione wersje tego podr

ęcznika

ą także dostępne na oficjalnych stronach Podręcznika Instalacji

(http://www.debian.org/releases/2.2/i386/install).

1.6. Organizacja tego dokumentu
-------------------------------

Ten dokument ma s

łużyć jako podręcznik tym, którzy używają Debiana po

raz pierwszy. Staramy si

ę tu robić jak najmniej założeń na temat

poziomu wiedzy u

żytkownika, jednak zakładamy ogólną wiedzę na temat

pracy sprz

ętu.

Zaawansowani u

żytkownicy także mogą znaleźć w tym dokumencie

interesuj

ące informacje, takie jak minimalne rozmiary instalacji,

szczegó

ły na temat sprzętu obsługiwanego przez system instalacyjny

Debiana i tym podobne. Zach

ęcamy zaawansowanych użytkowników do

przejrzenia dokumentu.

Ogólnie rzecz bior

ąc, dokument jest przeznaczony do przeczytania w

łości, oprowadza użytkownika po procesie instalacji. Oto

poszczególne kroki tego procesu i odpowiadaj

ące im rozdziały w tym

podr

ęczniku.

1. Sprawd

ź, czy sprzęt, który posiadasz odpowiada wymaganiom systemu

instalacyjnego, rozdzia

ł Część 2, `Wymagania systemowe'.

2. Zrób kopi

ę zapasową systemu i zaplanuj jego układ oraz

konfiguracj

ę sprzętu przed zainstalowaniem Debiana, rozdział

ęść 3, `Zanim zaczniesz'.

3. Podzia

ł dysku na partycje jest bardzo ważną częścią instalacji,

bo dany uk

ład partycji prawdopodobnie nie będzie przez pewien

czas zmieniany.

4. W rozdziale Cz

ęść 5, `Metody instalacji Debiana' zostały

przedstawione ró

żne sposoby instalacji Debiana. Wybierz i

odpowiednio przygotuj najbardziej no

śnik instalacyjny, który

najbardziej Ci odpowiada.

5. Nast

ępnie uruchom system instalacyjny. Informacje na ten temat

ą w rozdziale Część 6, `Uruchamianie systemu instalacyjnego';

zawiera on tak

że informacje na temat problemów, które mogą

wyst

ąpić podczas startu oraz radzenia sobie z nimi.

6. Przeprowad

ź wstępną konfigurację systemu, jest to opisane w

rozdziale Cz

ęść 7, `Początkowa konfiguracja systemu przy użyciu

programu `dbootstrap'', w podrozdzia

łach od Rozdział 7.1,

`Wprowadzenie do `dbootstrap'' do Rozdzia

ł 7.14, ```Konfiguracja

sieci'''.

7. Zainstaluj system podstawowy, rozdzia

ł Rozdział 7.15,

```Instalacja systemu podstawowego'''.

8. Uruchom nowo zainstalowany system podstawowy i przeprowad

ź kilka

niezb

ędnych działań, rozdział Rozdział 7.19, `Moment prawdy'.

9. Zainstaluj reszt

ę systemu używając programu `dselect' lub

`apt-get'; rozdzia

ł Rozdział 7.27, `Instalacja reszty systemu'.

Po zainstalowaniu systemu mo

żesz przeczytać rozdział Część 8, `Kolejne

kroki oraz gdzie znale

źć więcej informacji'. Mówi on gdzie można

znale

źć więcej informacji na temat Uniksa i Debiana oraz o tym, jak

zamieni

ć jądro. Jeśli chcesz zbudować własny system instalacyjny ze

źródeł, przeczytaj Część 9, `Informacje techniczne na temat systemu

instalacyjnego'.

Informacje na temat tego dokumentu, i tego jak przyczyni

ć się do jego

rozwoju mo

żna znaleźć w rozdziale Część 11, `Administrivia'.

1.7. UWAGA: Ten dokument nie jest uko

ńczony

-------------------------------------------

Dokument ten jest niekompletny i prawdopodobnie zawiera b

łędy,

problemy gramatyczne, itp. Je

śli widzisz słowa ``FIXME'' lub

``TODO'', mo

żesz być pewien/pewna, że jesteśmy świadomi tego, że dana

ęść nie jest kompletna. Będziemy wdzięczni za pomoc, sugestie, a

łaszcza łaty.

Wersje dotycz

ące architektur innych niż x86 tego dokumentu są

szczególnie niekompletne, niedok

ładne i niesprawdzone. Zwłaszcza tu

potrzebna jest pomoc!

Wersje robocze tego dokumentu mo

żna znaleźć pod adresem

http://www.debian.org/releases/2.2/i386/install. Znajduje si

ę tam

lista wersji dokumentu dla poszczególnych architektur i j

ęzyków.

Dost

ępne są także źródła. Więcej informacji na temat tego, jak nam

pomóc mo

żesz znaleźć w rozdziale Część 11, `Administrivia'. Będziemy

wdzi

ęczni za sugestie, komentarze, łaty i zgłoszenia błędów (błędy

nale

ży zgłaszać w pakiecie `boot-floppies', wcześniej sprawdziwszy,

czy kto

ś już nie zgłosił danego błędu).

1.8. Na temat praw autorskich i licencji na oprogramowanie
----------------------------------------------------------

Jestem przekonany,

że znasz licencje na większość komercyjnego

oprogramowania - zgodnie z nimi mo

żna używać tylko jednej kopii

programu na jednym komputerze. W systemie Debian GNU/Linux jest
inaczej. Zach

ęcamy Cię do zainstalowania kopii na każdym komputerze w

szkole lub w miejscu pracy. Podaruj kopi

ę swoim znajomym, pomóż go

zainstalowa

ć na ich komputerach! Możesz nawet wykonać tysiące kopii i

_sprzedawa

ć_ je - z kilkoma ograniczeniami. Wszystko to dzięki temu,

że Debian jest oparty na _oprogramowaniu wolnodostępnym_.

To,

że oprogramowanie jest wolnodostępne nie znaczy, że nie ma ono

praw autorskich, ani

że płyty CD na których jest rozprowadzane są za

darmo. Wolnodost

ępne znaczy między innymi, że licencje poszczególnych

programów nie zmuszaj

ą Cię do płacenia za rozprowadzanie lub używanie

ich. Oznacza tak

że, że każdy może rozszerzać, dostosowywać i

modyfikowa

ć oprogramowanie oraz rozprowadzać efekty swojej pracy.[1]

Wiele programów w systemie jest obj

ętych licencją _GNU_ _General

Public License_, lub inaczej _GPL_. GPL wymaga udost

ępnienia _kodu

źródłowego_ programów gdy rozpowszechnia się ich kopię. Dzięki temu

żytkownik ma możliwość modyfikacji programów. Dlatego włączyliśmy

kod

źródłowy do dystrybucji.[2] Istnieje kilka innych rodzajów praw

autorskich i licencji programów b

ędących częścią Debiana. Możesz

pozna

ć prawa autorskie i licencję każdego programu patrząc do pliku

`/usr/doc/<nazwa-pakietu>/copyright' po zainstalowaniu danego pakietu
w systemie.

Wi

ęcej informacji na temat licencji i tego, jak Debian decyduje czy

ś jest na tyle wolnodostępne, by być włączonym do głównej

dystrybucji mo

żna znaleźć w Wytycznych Debiana dotyczących

Oprogramowania Wolnodost

ępnego

(http://www.debian.org/social_contract#guidelines).

Najwa

żniejszą uwagą prawną jest fakt, że to oprogramowanie nie ma

żadnych gwarancji_. Programiści, którzy tworzyli te programy robili

to dla dobra spo

łeczności. Nie ma gwarancji na przydatność

oprogramowania w jakimkolwiek celu. Jednak dzi

ęki temu, że

oprogramowanie jest darmowe, masz prawo dopasowa

ć je do swoich potrzeb

w jakikolwiek sposób.

[1] Zauwa

ż, że rozprowadzamy także wiele pakietów, które nie spełniają

naszych kryteriów wolnodost

ępności. Są one udostępnione w działach

`contrib' lub `non-free'; patrz Debian FAQ
(http://www.debian.org/doc/FAQ/), pod ``The Debian FTP archives''.

[2] informacje na temat tego, jak znale

źć i rozpakować pakiety źródłowe

Debiana znajduj

ą się w Debian FAQ (http://www.debian.org/doc/FAQ/) pod

``Basics of the Debian Package Management System''.

-------------------------------------------------------------------------------

2. Wymagania systemowe
----------------------

Ten rozdzia

ł zawiera informacje na temat sprzętu potrzebnego do

uruchomienia Debiana. Znajduj

ą się tu także odnośniki do dalszych

informacji na temat sprz

ętu obsługiwanego przez GNU i Linuksa.

2.1. Obs

ługiwany sprzęt

-----------------------

Debian nie wnosi dodatkowych wymaga

ń sprzętowych ponad te, które

posiada j

ądro Linuksa i narzędzia GNU. Dlatego każda architektura lub

platforma, na któr

ą zostało przeniesione jądro Linuksa, libc, `gcc', i

tym podobne, oraz na któr

ą istnieje wersja Debiana, umożliwia jego

dzia

łanie.

ą jednak pewne ograniczenia w naszym zestawie dyskietek

instalacyjnych dotycz

ące obsługiwanego sprzętu. Być może niektóre

architektury obs

ługiwane przez Linuksa mogą nie mieć odpowiadających

im dyskietek instalacyjnych. Je

śli tak jest, być może będziesz

musia

ł/musiała utworzyć specjalny dysk instalacyjny (patrz Rozdział

9.3, `Zamiana j

ądra na dyskietce Rescue Floppy') lub skorzystać z

instalacji sieciowej.

Zamiast opisywa

ć różne konfiguracje sprzętu, które są obsługiwane w

architekturze Intel x86, ten rozdzia

ł zawiera ogólne informacje i

odno

śniki do miejsc, w których można znaleźć ich więcej.

2.1.1. Obs

ługiwane architektury

-------------------------------

Debian 2.2 obs

ługuje sześć architektur: komputery zgodne z Intel x86,

maszyny Motorola 680x0 jak Atari, Amiga, oraz Makintosze, maszyny DEC
Alpha, maszyny Sun SPARC, maszyny ARM i StrongARM oraz niektóre
maszyny IBM/Motorola PowerPC, w tym CHRP, PowerMac i PReP.
Architektury te nazywamy tu odpowiednio: _i386_, _m68k_, _alpha_,
_sparc_, _arm_ i _powerpc_.

Ten dokument opisuje instalacj

ę dla architektury _i386_. Jeśli

szukasz informacji na temat innych architektur, zobacz strony
Debian-Ports (http://www.debian.org/ports/).

2.1.2. Obs

ługa procesorów, płyt głównych i kart grafiki

-------------------------------------------------------

Kompletne informacje na temat obs

ługiwanych urządzeń peryferyjnych

żna znaleźć w Linux Hardware Compatibility HOWTO

(http://www.linuxdoc.org/HOWTO/Hardware-HOWTO.html). Ten rozdzia

opisuje jedynie podstawy.

2.1.2.1. Procesor
-----------------

Obs

ługiwane są prawie wszystkie procesory zgodne z x86, w tym

procesory AMD i Cyrix. Obs

ługiwane są także nowsze procesory Athlon

oraz K6-2 i K6-3. Jednak Linux _nie_ b

ędzie działał na procesorach

286 lub starszych.

2.1.2.2. Magistrala systemowa
-----------------------------

Magistrala systemowa to cz

ęść płyty głównej, która pozwala procesorowi

komunikowa

ć się z peryferiami, na przykład z pamięciami masowymi.

Komputer musi u

żywać magistrali ISA, EISA, PCI, Architektury

Microchannel (MCA, u

żywanej w serii PS/2 IBM-a), lub VESA Local Bus

(VLB, czasem zwanej VL bus).

2.1.2.3. Karta grafiki
----------------------

Na konsoli powiniene

ś/powinnaś używać karty grafiki zgodnej z VGA.

Prawie ka

żda nowoczesna karta grafiki spełnia ten wymóg. Archaiczne

standardy jak CGA, MDA lub HGA równie

ż powinny działać, zakładając, że

nie potrzebujesz obs

ługi X11. Zauważ, że X11 nie jest używany podczas

opisanego w tym dokumencie procesu instalacji.

Obs

ługa Debiana dla interfejsów graficznych jest ograniczona

żliwościami systemu XFree86 X11. Nowsze sloty grafiki AGP są

łaściwie modyfikacją PCI, a większość kart AGP będzie dobrze działała

z XFree86. Szczegó

ły na temat obsługiwanych magistral, kart,

monitorów i urz

ądzeń wskaźnikowych można znaleźć pod adresem

http://www.xfree86.org/. Debian 2.2 jest rozprowadzany z X11 w wersji
3.3.6.

2.1.2.4. Laptopy
----------------

Laptopy tak

że są obsługiwane. Są one często specjalizowane lub

zawieraj

ą niekompatybilny sprzęt. Aby sprawdzić, czy dany model

laptopa dobrze pracuje pod kontrol

ą systemu GNU/Linux, przejrzyj Linux

Laptop pages (http://www.cs.utexas.edu/users/kharker/linux-laptop/).

2.1.3. Wiele procesorów
-----------------------

Obs

ługa wielu procesorów -- zwana także ``symmetric multi-processing''

lub SMP -- jest obs

ługiwana przez tą architekturę. Jednak standardowe

ądro Debiana 2.2 nie obsługuje SMP. Nie powinno to przeszkodzić

instalacji, gdy

ż standardowe, jednoprocesorowe jądro powinno uruchomić

ę na komputerze wieloprocesorowym; jądro po prostu użyje pierwszego

procesora.

Aby wykorzysta

ć zalety posiadania wielu procesorów powinieneś/powinnaś

wymieni

ć standardowe jądro Debiana. Jest to opisane w rozdziale

Rozdzia

ł 8.5, `Kompilowanie nowego jądra'. W tym momencie (wersja

ądra 2.2.17) obsługę SMP włącza się wybierając opcję ``symmetric

multi-processing'' w cz

ęści `General'' konfiguracji jądra. Jeśli

ędziesz kompilować programy w systemie wieloprocesorowym, zwróć uwagę

na flag

ę `-j' w dokumentacji make(1).

2.2. No

śniki instalacyjne

-------------------------

Istniej

ą cztery różne nośniki, które mogą zostać użyte do instalacji

Debiana: dyskietki, CD-ROMy, lokalne partycje dysku lub sie

ć. Różne

ęści tej samej instalacji mogą używać różnych sposobów: opiszemy to

w Cz

ęść 5, `Metody instalacji Debiana'.

Instalacja z dyskietek jest popularna, cho

ć zazwyczaj najmniej

żądana. W wielu przypadkach będziesz musiał/musiała wykonać

pierwszy start systemu z dyskietki, u

żywając Rescue Floppy. Zazwyczaj

ędzie potrzebna dyskietka wysokiej gęstości (1440 kilobajtów) 3 i pół

calowa. S

ą również dostępne dyskietki instalacyjne podwójnej gęstości

5,25 cala (1200 KB).

Dla niektórych architektur mo

żna także przeprowadzić instalację z

CD-ROMu. Na maszynach, na których mo

żna załadować system z CD-ROMu,

żna przeprowadzić zupełnie bezdyskietkową instalację. Nawet, jeśli

Twój system na to nie pozwala, mo

żesz do instalacji użyć CD-ROMu w

łączeniu z innymi metodami po uprzednim załadowaniu systemu z innego

śnika; patrz Rozdział 6.4, `Instalacja z CD-ROM-u'.

Obs

ługiwane są zarówno CD-ROMy SCSI jak i IDE/ATAPI. Dodatkowo

wszystkie niestandardowe interfejsy CD obs

ługiwane przez Linuksa (jak

np. nap

ędy Mitsumi i Matsushita) są obsługiwane przez dyskietki

startowe. Jednak modele te b

ędą wymagały do działania specjalnych

parametrów startowych, poza tym jest ma

ło prawdopodobne, że uda się z

takich nap

ędów wystartować system. Linux CD-ROM HOWTO

(http://www.linuxdoc.org/HOWTO/CDROM-HOWTO.html) zawiera dok

ładne

informacje na temat u

żywania CD-ROMów w Linuksie.

Inn

ą opcją jest instalacja z lokalnego dysku. Jeśli masz wolne

miejsce na partycjach innych ni

ż te, na które chcesz zainstalować

system, jest to z pewno

ścią dobra metoda. Na niektórych platformach

istniej

ą nawet specjalne programy instalacyjne, służące do ładowania

Linuksa z AmigaOS, TOS lub MacOS.

Ostatni

ą opcją jest instalacja sieciowa. Możesz zainstalować system

przez HTTP lub NFS. Inn

ą opcją jest instalacja bezdyskowa przy użyciu

ładowania systemu z sieci i montowania przez NFS wszystkich lokalnych

systemów plików -- prawdopodobnie b

ędzie do tego potrzebne co najmniej

16MB RAM. Po zainstalowaniu systemu podstawowego mo

żna zainstalować

reszt

ę przez każdy rodzaj połączenia sieciowego (w tym PPP), poprzez

FTP, HTTP lub NFS.

Bardziej szczegó

łowe opisy tych metod jak i wskazówki dotyczące wyboru

najlepszej metody znajduj

ą się w rozdziale Część 5, `Metody instalacji

Debiana'. Prosimy czyta

ć dalej, aby upewnić się czy urządzenie, z

którego zamierzasz

ładować i instalować system jest obsługiwane przez

program instalacyjny Debiana.

2.2.1. Obs

ługiwane pamięci masowe

---------------------------------

Dyski startowe Debiana zawieraj

ą jądro, które zostało zbudowane w taki

sposób, aby zmaksymalizowa

ć ilość systemów na jakich może działać.

Niestety zwi

ększa to jego rozmiary, a jądro zawiera mnóstwo

sterowników, które nigdy nie zostan

ą użyte (z rozdziału Rozdział 8.5,

`Kompilowanie nowego j

ądra' możesz nauczyć się jak własnoręcznie

zbudowa

ć jądro). Jednak obsługa największej możliwej ilości urządzeń

jest potrzebna by upewni

ć się, że Debian może być zainstalowany w

wielu konfiguracjach sprz

ętu.

Ogólnie rzecz bior

ąc, system instalacji Debiana obsługuje dyskietki,

nap

ędy IDE, dyskietki IDE, urządzenia IDE na porcie równoległym,

nap

ędy i kontrolery SCSI. Obsługiwane systemy plików obejmują między

innymi: MINIX, FAT, rozszerzenia Win-32 FAT (VFAT), (zwró

ć uwagę, że

NTFS nie jest obs

ługiwany przez system instalacyjny; można dodać jego

obs

ługę później, jak to opisano w rozdziale Rozdział 8.5,

`Kompilowanie nowego j

ądra').

Zamiast opisywa

ć obsługiwany sprzęt dużo łatwiej jest opisać sprzęt,

który _nie_ jest obs

ługiwany przez system ładowania Debiana.

ługiwane są interfejsy dysków emulujące interfejs twardych dysków

``AT'' zwane cz

ęsto MFM, RLL, IDE, lub ATA. Bardzo stare kontrolery

twardych dysków u

żywane w komputerze IBM XT są obsługiwane tylko jako

modu

ł. Kontrolery dysków SCSI wielu różnych producentów są

obs

ługiwane. Więcej szczegółów można znaleźć w Linux Hardware

Compatibility HOWTO
(http://www.linuxdoc.org/HOWTO/Hardware-HOWTO.html).

Nie s

ą obsługiwane napędy IDE SCSI i niektóre kontrolery SCSI, w tym

* Kontrolery SCSI zgodne z protoko

łem EATA-DMA jak na przykład

SmartCache III/IV, rodziny kontrolerów SmartRAID oraz kontrolery
DPT PM2011B i PM2012B.

* Rodzina kontrolerów 53c7 NCR (cho

ć kontrolery 53c8 i 5380 są

obs

ługiwane)

2.3. Wymagania co do rozmiaru pami

ęci i przestrzeni dyskowej

------------------------------------------------------------

Twój komputer musi mie

ć co najmniej 12MB pamięci i 64MB wolnego

miejsca na twardym dysku. Je

śli chcesz zainstalować sensowną ilość

oprogramowania, w

łączając w to System X Window oraz programy dla

programistów i biblioteki, b

ędzie potrzebne co najmniej 300 MB. W

miar

ę kompletna instalacja zajmuje około 800 MB. Aby zainstalować

_wszystko_, co jest dost

ępne w Debianie, będzie potrzebne około 2 GB.

W zasadzie nie ma sensu instalowa

ć wszystkiego, ponieważ niektóre z

pakietów koliduj

ą z innymi.

2.4. Peryferia i inny sprz

ęt

----------------------------

Linux obs

ługuje wiele różnych urządzeń jak myszy, drukarki, skanery,

modemy, karty sieciowe, urz

ądzenia PCMCIA, itp. Jednak żadne z tych

urz

ądzeń nie jest wymagane do instalacji systemu. Ten rozdział

zawiera informacje na temat urz

ądzeń _nie_ obsługiwanych przez system

instalacyjny, mimo tego,

że mogą być one obsługiwane przez Linuksa.

Sprawd

ź w Linux Hardware Compatibility HOWTO

(http://www.linuxdoc.org/HOWTO/Hardware-HOWTO.html) czy twój konkretny
sprz

ęt jest obsługiwany przez Linuksa.

Niektóre karty sieciowe nie s

ą obsługiwane przez system instalacyjny

Debiana (mimo,

że Linux je obsługuje), w tym karty i protokoły AX.25,

karty 3Com EtherLink Plus (3c505) i EtherLink16 (3c507);, karty
NI5210, zwyk

łe karty NE2100, karty NI6510 i NI16510 EtherBlaster,

karty SEEQ 8005, karty Schneider & Koch G16, karty Ansel
Communications EISA 3200 i wbudowane karty Zenith Z-Note. Karty
sieciowe Microchannel (MCA) nie s

ą obsługiwane przez standardowy

system instalacji, ale sprawd

ź Linux on MCA disk images

(ftp://ns.gold-link.com/pub/LinuxMCA/), gdzie znajduj

ą się

nieoficjalne obrazy dyskietek, a tak

że archiwa dyskusji Linux MCA

(http://www.dgmicro.com/linux_frm.htm). Sieci FDDI tak

że nie są

obs

ługiwane przez dyski instalacyjne, tak protokoły jak i urządzenia.

śli chodzi o ISDN, to protokół D-channel dla (starego) niemieckiego

1TR6 nie jest obs

ługiwany. Karty Spellcaster BRI ISDN także nie są

obs

ługiwane przez system instalacyjny.

Urz

ądzenia dźwiękowe nie są obsługiwane domyślnie, ale tak jak to

nadmieniono powy

żej, rozdział Rozdział 8.5, `Kompilowanie nowego

ądra' zawiera informacje na temat własnoręcznego budowania jądra.

2.5. Kupowanie sprz

ętu specjalnie dla systemu GNU/Linux

-------------------------------------------------------

Jest obecnie kilku producentów, którzy sprzedaj

ą komputery z

zainstalowanym Debianem lub innym systemem GNU/Linux. Mo

żesz zapłacić

za taki przywilej wi

ęcej, ale dzięki temu można być spokojnym, że

sprz

ęt jest dobrze obsługiwany przez Linuksa. Jeśli musisz kupić

maszyn

ę z zainstalowanym systemem Windows, uważnie przeczytaj

licencj

ę, być może uda się ją odrzucić i uzyskać od sprzedawcy zwrot

pieni

ędzy. Szczegóły pod adresem http://www.linuxmall.com/refund/.

Niezale

żnie od tego, czy kupujesz system z zainstalowanym Linuksem,

czy nawet u

żywany system, nadal ważne jest, aby sprawdzić, czy sprzęt

jest obs

ługiwany przez jądro Linuksa. Sprawdź, czy sprzęt występuje w

listach, do których odno

śniki umieszczone są powyżej. Niech Twój

sprzedawca (o ile jest taki) wie,

że kupujesz sprzęt dla Linuksa.

Wspomagaj dystrybutorów, którzy wspomagaj

ą Linuksa.

2.5.1. Unikaj nietypowego lub zamkni

ętego sprzętu

-------------------------------------------------

Niektórzy producenci sprz

ętu po prostu nie chcą nam powiedzieć jak

pisa

ć sterowniki do ich sprzętu. Inni nie chcą dać nam dostępu do

dokumentacji bez zgody na nieujawnianie, co nie pozwoli

łoby na

opublikowanie kodu

źródłowego Linuksa. Jednym z przykładów jest

system d

źwięku DSP laptopów IBM użyty w jednym z ostatnich systemów

ThinkPad -- w niektórych z nich podobnie zosta

ł potraktowany modem.

Innym przyk

ładem jest niestandardowy sprzęt w starej serii Makintoszy.

Jako,

że nigdy nie uzyskaliśmy dostępu do dokumentacji na temat tych

urz

ądzeń, po prostu nie działają one pod Linuksem. Możesz pomóc

prosz

ąc producenta takiego sprzętu o wydanie dokumentacji. Jeśli

poprosi o to wystarczaj

ąco wiele osób, zrozumieją że społeczność

wolnego oprogramowania jest wa

żnym rynkiem.

2.5.2. Sprz

ęt tylko dla Windows

-------------------------------

Niepokoj

ącą tendencją jest pojawianie się modemów i drukarek tylko dla

Windows. W niektórych przypadkach s

ą one specjalnie zaprojektowane

pod obs

ługę Microsoft Windows i noszą miano ``WinModem'' lub

``Wykonane specjalnie do pracy w Windows''. Robi si

ę tak zazwyczaj

poprzez usuni

ęcie z nich procesorów i przesunięcie jego zadania do

sterownika Windows, który jest wykonywany przez procesor komputera. W
ten sposób sprz

ęt jest tańszy, ale oszczędności często _nie_

przechodz

ą na użytkownika, a urządzenie może być nawet sprzedawane

dro

żej niż jego odpowiednik z zachowaną ``inteligencją''.

Powinno si

ę unikać sprzętu ``tylko dla Windows'' z dwóch powodów. Po

pierwsze producenci zazwyczaj nie udost

ępniają zasobów potrzebnych do

napisania sterownika dla Linuksa. Zazwyczaj sprz

ęt i jego interfejs

programowy jest niestandardowy, a dokumentacja nie jest dost

ępna bez

umowy o nie ujawnianiu, o ile w ogóle istnieje. Uniemo

żliwia to ich

życie dla wolnego oprogramowania ponieważ jego twórcy udostępniają

kod

źródłowy swoich programów. Po drugie, jeśli z urządzenia usunie

ę jego wewnętrzny procesor, cała praca spada na system operacyjny,

który musi j

ą wykonywać często _w czasie rzeczywistym_, co powoduje,

że procesor w czasie obsługi urządzenia nie może wykonywać innych

programów. Jako

że typowy użytkownik Windows nie uruchamia na swoim

komputerze tylu zada

ń jednocześnie, co użytkownik Linuksa, producenci

maj

ą nadzieję, że użytkownicy nie zauważą obciążenia, jakie na system

nak

łada ich sprzęt. Jednak każdy system wielozadaniowy, nawet Windows

95 czy NT, cierpi z powodu obni

żonej wydajności przy takich

urz

ądzeniach.

żesz pomóc w tej sytuacji zachęcając producentów do wydawania

dokumentacji i innych informacji niezb

ędnych do oprogramowania ich

sprz

ętu, ale najlepszą strategią jest po prostu unikanie tego typu

sprz

ętu dopóki nie zostanie uwzględniony w Linux Hardware

Compatibility HOWTO
(http://www.linuxdoc.org/HOWTO/Hardware-HOWTO.html).

2.5.3. RAM z fa

łszywą lub ``wirtualną'' kontrolą parzystości

------------------------------------------------------------

Je

śli poprosisz w sklepie komputerowym o pamięć z kontrolą

parzysto

ści, prawdopodobnie otrzymasz moduły z _wirtualną

parzysto

ścią_, zamiast z _prawdziwą parzystością_. SIMMy z wirtualną

parzysto

ścią można zazwyczaj (ale nie zawsze) rozpoznać po dodatkowym,

mniejszym uk

ładzie scalonym. Moduły pamięci z wirtualną parzystością

dzia

łają dokładnie jak te bez kontroli parzystości. Nie potrafią one

okre

ślić czy występuje błędny bit pamięci na płytach głównych, które

obs

ługują kontrolę parzystości. Nie płać za moduły z wirtualną

parzysto

ścią więcej, niż za moduły bez kontroli parzystości. Jednak

spodziewaj si

ę większej ceny za moduły SIMM z kontrolą parzystości, bo

tak na prawd

ę płaci się tam za dodatkowy bit pamięci na każde 8 bitów.

śli chcesz uzyskać kompletne informacje na temat pamięci RAM dla

architektury Intel x86, i jak

ą pamięć najlepiej kupować, przeczytaj PC

Hardware FAQ
(ftp://rtfm.mit.edu/pub/usenet-by-
hierarchy/comp/sys/ibm/pc/hardware/systems/).

-------------------------------------------------------------------------------

3. Zanim zaczniesz
------------------

3.1. Kopie zapasowe
-------------------

Zanim zaczniesz, zrób kopi

ę zapasową każdego pliku w systemie.

Instalacja mo

że wymazać wszystkie dane z twardego dysku! Programy

żywane podczas instalacji są pewne i sprawdzone, wiele z nich jest

żywanych z powodzeniem od lat, jednak jeden błędny ruch może Cię dużo

kosztowa

ć. Nawet po zrobieniu kopii zapasowej bądź uważny/uważna i

przemy

śl zawsze swoje odpowiedzi i ruchy. Dwie minuty myślenia mogą

zaoszcz

ędzić godzin niepotrzebnej pracy.

śli planujesz mieć więcej niż jeden system operacyjny zainstalowany

w komputerze, upewnij si

ę, że dysponujesz nośnikiem instalacyjnym

pozosta

łych systemów. Zwłaszcza, jeśli masz zamiar dzielić dysk, być

że zajdzie potrzeba odtworzenia programu ładującego system (ang.

boot loader) lub -- w niektórych przypadkach (np. Macintosh) --
ca

łego systemu.

3.2. Potrzebne informacje
-------------------------

Oprócz tego dokumentu b

ędą Ci potrzebne: strona podręcznika dla

programu cfdisk (cfdisk.txt), strona podr

ęcznika dla programu fdisk

(fdisk.txt), podr

ęcznik obsługi dselect (dselect-beginner.html), oraz

Linux Hardware Compatibility HOWTO
(http://www.linuxdoc.org/HOWTO/Hardware-HOWTO.html).

Je

śli Twój komputer jest podłączony do sieci przez 24 godziny na dobę

(tj. po

łączenie Ethernet lub podobne -- nie połączenie modemowe),

powiniene

ś/powinnaś poprosić administratora sieci o następujące

informacje:

* Nazw

ę komputera (niewykluczone, że można będzie zdecydować

samodzielnie).

* Nazw

ę domeny.

* Adres IP komputera.

* Adres IP sieci.

* Mask

ę sieci.

* Adres rozg

łaszania (broadcast).

* Adres IP domy

ślnej bramy (gateway), o ile taka _istnieje_ w danej

sieci.

* System w sieci, który powinien by

ć używany jako serwer DNS

(Domain Name Service).

* Czy komputer jest pod

łączony do sieci z wykorzystaniem Ethernetu.

* Czy urz

ądzeniem sieciowym jest karta Ethernet PCMCIA; jeśli tak,

to równie

ż posiadany typ kontrolera PCMCIA.

śli jedynym łączem sieciowym Twojego komputera jest połączenie

szeregowe przy u

życiu PPP lub podobnego połączenia modemowego,

prawdopodobnie nie b

ędziesz instalować systemu podstawowego przez

sie

ć. W takim przypadku nie przejmuj się konfiguracją sieci aż do

czasu zako

ńczenia instalacji. Konfiguracja połączenia PPP jest

wyja

śniona poniżej, w rozdziale Rozdział 7.26, `Konfiguracja PPP'.

3.3. Ustawienia sprz

ętu i systemu operacyjnego przed instalacją

---------------------------------------------------------------

Czasem trzeba nieco zmieni

ć ustawienia systemu przed instalacją.

Najgorzej jest na platformie x86, w innych architekturach ustawienia
sprz

ętu są znacznie prostsze.

Ten rozdzia

ł opisuje konfigurację sprzętu, która może być potrzebna

przed instalacj

ą Debiana. Ogólnie rzecz biorąc, wymaga to sprawdzenia

i ewentualnie odpowiedniego ustawienia firmware Twojego systemu.
``Firmware'' to rdzenne oprogramowanie u

żywane przez sprzęt, jest

najcz

ęściej uruchamiane podczas startu komputera (po włączeniu

zasilania).

3.3.1. Wywo

ływanie menu Set-Up BIOS-u

-------------------------------------

BIOS wykonuje podstawowe zadania potrzebne do uruchomienia komputera i
umo

żliwia systemowi operacyjnemu dostęp do sprzętu. Twój system

prawdopodobnie umo

żliwia dostęp do menu ustawień, za pomocą którego

żna skonfigurować BIOS. Przed instalacją _musisz_ upewnić się, że

BIOS jest poprawnie ustawiony, w przeciwnym wypadku mo

że dochodzić do

nag

łych załamań systemu lub Debiana nie będzie się dało zainstalować.

Pozosta

ła część rozdziału jest pożyczona z PC Hardware FAQ

(ftp://rtfm.mit.edu/pub/usenet-by-
hierarchy/comp/sys/ibm/pc/hardware/systems/),
a dok

ładniej z części odpowiadającej na pytanie "Jak dostać się do

menu konfiguracji CMOS?". Sposób dost

ępu do menu konfiguracyjnego

BIOS (albo ``CMOS'') zale

ży od tego, kto jest jego producentem:

[Od: burnesa@cat.com (Shaun Burnet)]

AMI BIOS
Klawisz Del podczas trwania testów po w

łączeniu komputera (ang.

POST)

Award BIOS
Ctrl-Alt-Esc, lub Del podczas trwania testów po w

łączeniu

komputera (ang. POST)

DTK BIOS
Klawisz Esc podczas trwania testów po w

łączeniu komputera (ang.

POST)

IBM PS/2 BIOS
Ctrl-Alt-Ins po Ctrl-Alt-Del

Phoenix BIOS
Ctrl-Alt-Esc lub Ctrl-Alt-S

[Od: mike@pencom.com (Mike Heath)] Niektóre komputery 386 nie
posiadaj

ą menu konfiguracyjnego CMOS w BIOSie. Jeśli nie posiadasz

dyskietki instalacyjnej i/lub diagnostycznej dla komputera, mo

żesz

żyć odpowiedniego programu shareware/freeware. Patrz

ftp://oak.oakland.edu/pub/simtelnet/msdos/.

3.3.2. Wybór urz

ądzenia, z którego następuje start systemu

----------------------------------------------------------

Wiele menu ustawienia BIOSu pozwala na wybór urz

ądzenia, z którego

nast

ąpi start systemu. Każ BIOSowi szukać systemu operacyjnego na

`A:' (pierwszy nap

ęd dyskietek), następnie na pierwszym CD-ROMie

(prawdopodobnie oznaczonym jako `D:' lub `E:'), a pó

źniej na `C:'

(pierwszy dysk twardy). W ten sposób mo

żna załadować system z

dyskietki lub z CD-ROMu, które s

ą dwoma najbardziej popularnymi

sposobami instalacji Debiana.

Je

śli posiadasz nowszy kontroler SCSI i podłączony do niego napęd

CD-ROM, to prawdopodobnie b

ędzie możliwe uruchomienie z niego systemu.

Wystarczy tylko w

łączyć ładowanie systemu z CD-ROMu w SCSI-BIOSie

Twojego kontrolera. Poza tym b

ędzie konieczne uzyskanie ładowania

systemu z dyskietki, Ustawia si

ę to w BIOSie komputera.

śli nie da się załadować systemu bezpośrednio z CD-ROMu, nie

rozpaczaj. Uruchom w DOSie `E:\install\boot.bat' (wstaw liter

oznaczaj

ącą Twój napęd CD-ROM w miejsce `E') aby rozpocząć proces

instalacji. Szczegó

ły dostępne są poniżej, w rozdziale Rozdział 6.4,

`Instalacja z CD-ROM-u'.

Je

śli chcesz instalować Debiana z partycji FAT (DOS), w ogóle nie będą

Ci potrzebne dyskietki. Wi

ęcej informacji dostępnych jest w rozdziale

Rozdzia

ł 6.3.1, `Ładowanie z partycji DOS'.

3.3.3. Pami

ęć typu extended a pamięć typu expanded

--------------------------------------------------

Je

śli Twój system udostępnia zarówno pamięć typu ex_ten_ded jak i typu

ex_pan_ded, nale

ży je ustawić tak, żeby było dostępnej jak najwięcej

pami

ęci extended i jak najmniej pamięci expanded jak to możliwe.

Linux wymaga pami

ęci typu extended i nie potrafi używać pamięci typu

expanded.

3.3.4. Ochrona antywirusowa
---------------------------

Wy

łącz wszystkie funkcje ochrony przed wirusami jakie oferuje BIOS.

śli posiadasz kartę antywirusową albo inny specjalny sprzęt, wyłącz

go lub usu

ń fizycznie z komputera przed uruchomieniem systemu

GNU/Linux. Nie jest on zgodny z tym systemem, a poza tym dzi

ęki

uprawnieniom w systemach plików i pami

ęci chronionej jądra Linuksa,

prawie nie s

łyszy się o wirusach.[1]

[1] Po zainstalowaniu systemu mo

żesz włączyć ochronę Boot Sektora, jeśli

chcesz. Nie ma sensu go zmienia

ć po ustawieniu boot managera. Nie daje

żadnej dodatkowej ochrony Linuksowi, ale jeśli używasz również

Windows, mo

że zapobiec katastrofie.

3.3.5. Shadow RAM
-----------------

By

ć może płyta główna Twojego komputera obsługuje _shadow RAM_ albo

BIOS caching. Mo

żesz widzieć ustawienia takie jak: ``Video BIOS

Shadow'', `C800-CBFF Shadow'', itp. _Wy

łącz_ jakikolwiek shadow RAM.

Jest on u

żywany aby przyspieszyć dostęp do ROMu na płycie głównej i

niektórych kontrolerach. Linux po za

ładowaniu nie używa tej pamięci

ROM poniewa

ż używa własnych, szybkich, 32-bitowych programów zamiast

16-bitowych programów w ROM. Wy

łączenie shadow RAM może zwolnić pewną

jej ilo

ść, dzięki czemu programy będą mogły jej używać jak zwykłej

pami

ęci. Pozostawienie shadow RAM włączoną może zakłócić dostęp

Linuksa do sprz

ętu.

3.3.6. Zaawansowane zarz

ądzanie energią (APM)

---------------------------------------------

Je

śli płyta główna Twojego komputera obsługuje zaawansowane

zarz

ądzanie energią (ang. Advanced Power Management -- APM),

skonfiguruj j

ą tak, aby zarządzanie energią było kontrolowane przez

APM. Wy

łącz tryby czuwania, zawieszenia, drzemki i snu (ang. doze,

standby, suspend, nap, sleep) a tak

że czasowe wyłączenie pracy dysku

twardego. Linux mo

że przejąć kontrolę nad tymi trybami i potrafi je

lepiej wykorzysta

ć niż BIOS. Wersja jądra znajdująca się na

dyskietkach instalacyjnych nie obs

ługuje jednak APM, bo użytkownik

pewnego laptopa zg

łaszał awarie systemu, kiedy APM był włączony. Po

zainstalowaniu Linuksa mo

żesz zbudować własną wersję jądra Linuksa,

potrzebne instrukcje zawarte s

ą w rozdziale Rozdział 8.5,

`Kompilowanie nowego j

ądra'.

3.3.7. Prze

łącznik ``turbo''

----------------------------

Wiele systemów ma prze

łącznik _turbo_, który kontroluje prędkość

procesora. Wybierz szybsze ustawienie. Je

śli BIOS pozwala na

łączenie programowej kontroli przełącznika turbo (lub prędkości

procesora), wy

łącz ją i ustaw system na działanie w szybszym trybie.

Okazuje si

ę, że w jednym z systemów Linux może przypadkiem dotknąć

programowej kontroli prze

łącznika turbo w czasie wykrywania urządzeń.

3.3.8. Podkr

ęcanie procesora

----------------------------

Wielu ludzi próbuje u

żywać procesora przy większej prędkości niż ta,

do której zosta

ł przeznaczony. Czasem to działa, ale jest czułe na

temperatur

ę i inne czynniki i może zniszczyć system. Jeden z autorów

tego dokumentu u

żywał podkręconego systemu przez rok, a wtedy system

zacz

ął przerywać działanie programu `gcc' podczas kompilacji jądra

systemu operacyjnego. Przywrócenie pr

ędkości procesora do nominalnej

warto

ści rozwiązało problem.

3.3.9. Nieprawid

łowe moduły pamięci

-----------------------------------

Kompilator `gcc' jest cz

ęsto pierwszą rzeczą, która umiera z powodu

uszkodzonych ko

ści pamięci (lub innych problemów, które w

nieprzewidziany sposób zmieniaj

ą dane) ponieważ buduje ogromne

struktury danych, które przemierza wiele razy. B

łąd w tych

strukturach spowoduje prób

ę wykonania nieprawidłowej instrukcji lub

dost

ępu do nieistniejącego obszaru pamięci. Symptomem będzie śmierć

`gcc' z powodu niespodziewanego sygna

łu.

Najlepsze p

łyty główne obsługują RAM z kontrolą parzystości i powiedzą

Ci, je

śli w pamięci występuje błędny bit. Niestety nie potrafią

naprawi

ć błędu i zazwyczaj natychmiast następuje załamanie systemu.

Tak czy inaczej lepiej by

ć powiadomionym/powiadomioną o błędnej

pami

ęci, niż gdyby dane miały być cicho zmieniane. Dlatego najlepsze

systemy maj

ą płyty główne i pamięć, które zapewniają kontrolę

parzysto

ści, patrz rozdział Rozdział 2.5.3, `RAM z fałszywą lub

``wirtualn

ą'' kontrolą parzystości'.

śli posiadasz RAM z prawdziwą kontrolą parzystości oraz płytę

łówną, która potrafi to wykorzystać, włącz opcje, które sprawią, że

łyta główna będzie przerywać pracę przy wystąpieniu błędu pamięci.

3.3.10. Procesory Cyrix i b

łędy dyskietek

-----------------------------------------

Wielu u

żytkowników procesorów Cyrix musiało wyłączyć pamięć podręczną

w swoich komputerach, bo w przeciwnym wypadku dyskietki mia

ły błędy.

śli będzie to konieczne, pamiętaj aby po zakończeniu instalacji

ponownie w

łączyć pamięć podręczną, bo bez niej system działa _o wiele_

wolniej, ni

ż kiedy jest włączona.

Nie wydaje nam si

ę, że jest to wina procesora Cyrix. Być może Linux

ędzie mógł to obejść. Będziemy nadal próbować rozwiązać ten problem.

Dla tych, których interesuj

ą aspekty techniczne: podejrzewamy, że

pami

ęć podręczna staje się wadliwa po przejściu z kodu 16-bitowego do

32-bitowego.

3.3.11. Ró

żne ustawienia BIOS, na które należy uważać

-----------------------------------------------------

Je

śli BIOS oferuje coś takiego jak ``15-16 MB Memory Hole'' (dziura w

pami

ęci 15-16 MB), prosimy to wyłączyć. Linux spodziewa się znaleźć

tam pami

ęć, o ile posiadasz tyle RAMu.

łoszono nam, że płyta główna Intel Endeavor posiada opcję ``LFB''

lub ``Linear Frame Buffer''. Ma ona dwa ustawienia: ``Disabled'' i
``1 Megabyte'' (wy

łączona i 1 Megabajt). Ustaw ją na ``1 Megabyte''.

śli jest wyłączona, dyskietka instalacyjna nie jest czytana w

prawid

łowy sposób a system ulegał załamaniu. W czasie pisania tego

dokumentu nie wiadomo jeszcze o co chodzi w tym przypadku -- po prostu
dzia

ła tylko z tym ustawieniem.

3.3.12. Ró

żne ustawienia urządzeń peryferyjnych, na które należy uważać

-----------------------------------------------------------------------

Poza ustawieniami BIOSu, by

ć może zmian będą wymagać niektóre

ustawienia na samych kartach. Niektóre z nich maj

ą menu, inne

polegaj

ą na ustawieniach zwor. Ten dokument nie może dostarczyć

informacji na temat ka

żdego urządzenia, mamy za to zamiar udostępnić

tu pomocne wskazówki.

śli jakieś karty obsługują ``pamięć mapowaną'' (``mapped memory''),

powinna by

ć zmapowana pomiędzy 0xA0000 i 0xFFFFF (od 640KB do prawie 1

megabajta) albo na adres co najmniej 1 megabajt wi

ększy niż całkowita

ilo

ść pamięci RAM w systemie.

3.3.13. Wi

ęcej niż 64 MB RAM

----------------------------

J

ądro Linuksa nie zawsze jest w stanie wykryć zainstalowaną ilość

pami

ęci. Jeśli jest tak w Twoim wypadku zobacz rozdział Rozdział 6.1,

`Argumenty

ładowania'.

-------------------------------------------------------------------------------

4. Dzielenie dysku twardego na partycje
---------------------------------------

4.1. T

ło

--------

Partycjonowanie dysku oznacza po prostu dzielenie dysku na cz

ęści.

żda z nich jest niezależna od innych. Można to porównać do

stawiania

ścian w budynku: jeśli postawisz meble w jakimś pokoju, nie

ływa to na wygląd innego pokoju.

śli już posiadasz system operacyjny (Windows95, Windows NT, OS/2,

MacOS, Solaris, FreeBSD) i chcesz zainstalowa

ć Linuksa na tym samym

dysku, b

ędziesz prawdopodobnie musiał/musiała go przepartycjonować.

Ogólnie rzecz bior

ąc, zmiana partycji na której istnieje już system

plików zniszczy znajduj

ące się na niej informacje. Przed

przepartycjonowaniem zawsze powinno si

ę zrobić kopię zapasową danych.

żywając analogii z budynkiem: przed przesuwaniem ściany dobrze jest

usun

ąć meble, bo inaczej ryzykuje się ich zniszczenie. Na szczęście

istnieje alternatywa dla niektórych u

żytkowników. Patrz Rozdział 4.7,

`Bezstratne partycjonowanie przy instalacji z systemów DOS, Win-32 lub
OS/2'.

GNU/Linux potrzebuje conajmniej jednej partycji dla siebie. Mo

żesz

mie

ć jedną partycję zawierającą cały system operacyjny, aplikacje i

prywatne pliki. Wielu ludzi uwa

ża, że niezbędna jest także partycja

wymiany, cho

ć nie jest to rzeczywiście konieczne. Miejsce wymiany

(ang. swap) to obszar na dysku przeznaczony dla systemu operacyjnego,
które umo

żliwia mu wykorzystanie taniego miejsca na dysku jako

`pami

ęci wirtualnej'. Umieszczenie miejsca wymiany na osobnej

partycji umo

żliwia Linuksowi znacznie wydajniejsze z niego

korzystanie. Mo

żliwe jest wykorzystanie jako partycji wymiany

zwyk

łego pliku, ale nie jest to zalecane.

Jednak wiele osób decyduje si

ę dać GNU/Linuksowi większą ilość

partycji. Jest kilka powodów, dla których warto jest podzieli

ć dysk

na kilka mniejszych partycji. Pierwszy z nich to bezpiecze

ństwo. W

razie awarii dysku zazwyczaj naruszona jest tylko jedna partycja.
Dzi

ęki temu konieczne jest przywrócenie (z kopii zapasowych, które

skrupulatnie tworzy

łeś/tworzyłaś) tylko części systemu.

Powiniene

ś/powinnaś utworzyć przynajmniej ``partycję główną'' (ang.

``root partition''). Zawiera ona najbardziej niezb

ędne składniki

systemu. Je

śli ulegną uszkodzeniu inne partycje, wciąż będzie możliwe

ładowanie systemu i naprawienie uszkodzeń. Dzięki temu nie będzie

konieczna ponowna instalacja systemu.

Inny powód jest wa

żny głównie w przypadku zastosowań profesjonalnych i

zale

ży od wykorzystania systemu. Załóżmy, że coś wymyka się spod

kontroli i zaczyna zjada

ć miejsce na dysku. Jeśli proces sprawiający

problemy ma uprawnienia administratora systemu (system nie pozwala na
u

żywanie pewnego fragmentu dysku przez zwykłych użytkowników), to może

ę nagle okazać, że na dysku brakuje miejsca. Nie jest to dobre dla

systemu, poniewa

ż używa on plików do wielu rzeczy. Nie musi to być

nawet problem pochodzenia lokalnego. Na przyk

ład jeśli ktoś zasypie

ę poczta elektroniczną, może zapełnić Twój dysk. Używając kilku

partycji mo

żna obronić się przed tego typu problemami. Używając znów

poczty elektronicznej jako przyk

ładu: umieszczając `/var/spool/mail'

na osobnej partycji wi

ększość systemu będzie działać nawet, jeśli ktoś

zasypie Ci

ę listami.

Inny powód pojawia si

ę, jeśli używasz dużego dysku IDE i nie używasz

ani adresowania LBA, ani dodatkowych sterowników (czasem dostarczanych
przez producentów), ani nowego BIOS-u (wyprodukowanego po 1998 roku)
obs

ługującego rozszerzenia dużych dysków. W tym przypadku będzie

konieczne umieszczenie g

łównej partycji na pierwszych 1024 cylindrach

dysku (zazwyczaj oko

ło 524 MB).

Jedyn

ą prawdziwą wadą używania większej ilości partycji jest fakt, że

zazwyczaj trudno jest z góry okre

ślić swoje wymagania. Jeśli któraś z

partycji oka

że się za mała, będziesz musiał/musiała albo zainstalować

system jeszcze raz, albo b

ędziesz skazany/skazana na ciągłe

przenoszenie danych z miejsca na miejsce w poszukiwaniu wolnej
przestrzeni na danej partycji. Z drugiej strony, je

śli partycja

ędzie za mała to będzie się marnowała przestrzeń, która mogłaby być

wykorzystana w innym miejscu. Przestrze

ń dyskowa jest teraz tania,

ale po co wyrzuca

ć pieniądze w błoto?

4.1.1. Drzewo katalogów
-----------------------

Poni

ższa lista opisuje niektóre ważniejsze katalogi. Ma za zadanie

pomóc Ci okre

ślić sposób podziału dysku na partycje. Jeśli ten

rozdzia

ł jest dla Ciebie zbyt niejasny, zignoruj go i powróć tutaj po

przeczytanii reszty podr

ęcznika instalacji.

* `/': korze

ń oznacza punkt startowy hierarchii katalogów. Zawiera

niezb

ędne programy, które może załadować komputer, w tym jądro,

biblioteki systemowe, pliki konfiguracyjne w `/etc' i inne
potrzebne pliki. Zazwyczaj wymaga oko

ło 30-50 MB, ale liczba ta

że się wahać.

Uwaga: _nie_ twórz osobnych partycji na katalogi `/etc', `/bin',
`sbin', `/lib' ani `/dev'; system nie b

ędzie się w stanie

ładować.

* `/dev': ten katalog zawiera ró

żne pliki urządzeń, które są

interfejsami do ró

żnych części sprzętu. Więcej informacji

zawiera rozdzia

ł Rozdział 4.3, `Nazwy urządzeń w Linuksie'.

* `/usr': w tym katalogu znajduj

ą się wszystkie programy dla

żytkowników (`/usr/bin'), biblioteki (`/usr/lib'), dokumentacja

(`/usr/share/doc') itp. Ta cz

ęść systemu plików wymaga większą

ęść miejsca. Powinno się na niego przeznaczyć przynajmniej

300-500 MB. Je

śli będziesz instalować więcej pakietów,

powiniene

ś/powinnaś zwiększyć ilość miejsca przeznaczonego na ten

katalog.

* `/home': ka

żdy użytkownik będzie umieszczał swoje dane w

podkatalogu tego katalogu. Jego rozmiar zale

ży od ilości

żytkowników, którzy będą używali tego systemu jak i od wielkości

plików, jakie b

ędą przechowywane w tym katalogu. W zależności od

planowanego u

życia powinno się zarezerwować ok. 100 MB dla

żdego użytkownika, ale tą liczbę należy dostosować do własnych

potrzeb.

* `/var': wszystkie zmieniaj

ące się dane, jak artykuły grup

dyskusyjnych (ang. news), poczta elektroniczna, strony WWW,
cache APT-a itp. b

ędzie przechowywany w tym katalogu. Jego

rozmiar zale

ży w dużym stopniu od sposobu użycia komputera, ale

dla wi

ększości ludzi będzie podyktowany przede wszystkim

wymaganiami narz

ędzia zarządzania pakietami. Jeśli planujesz

zainstalowa

ć z sieci prawie wszystko, co ma do zaoferowania

Debian, wszystko na raz, to prawdopodobnie wystarczy przeznaczy

na ten katalog 2-3 gigabajtów. Je

śli będziesz instalować

wszystko etapami (to jest najpierw narz

ędzia i usługi, później

tekstowe programy u

żytkowe, później X, ...) to powinno wystarczyć

oko

ło dwustu do pięciuset megabajtów. Jeśli chcesz oszczędzać

miejsce na dysku i nie planujesz u

żywać APT-a (przynajmniej do

ększych uaktualnień) możesz przeznaczyć na ten katalog 30 lub

40 MB.

* `/tmp': pliki tymczasowe tworzone przez programy
najprawdopodobniej b

ędą tworzone właśnie w tym katalogu. Powinno

wystarczy

ć zazwyczaj 20-50 MB.

* `/proc': ten wirtualny system plików nie potrzebuje miejsca na
dysku. Zawiera on ciekawe i cenne dane na temat dzia

łającego

systemu.

4.2. Planowanie u

życia systemu

------------------------------

It is important to decide what type of machine you are creating. This
will determine disk space requirements and affect your partitioning
scheme.

There are a number of default ``Profiles'' which Debian offers for
your convenience (see Rozdzia

ł 7.24, `Wybór i instalacja profili').

Profiles are simply sets of package selections which make it easier
for you, in that a number of packages are automatically marked for
installation.

Each given profile has a size of the resulting system after
installation is complete. Even if you don't use these profiles, this
discussion is important for planning, since it will give you a sense
of how large your partition or partitions need to be.

The following are some of the available profiles and their sizes:

Server_std
This is a small server profile, useful for stripped down server
which does not have a lot of niceties for shell users. It
basically has an FTP server, a web server, DNS, NIS, and POP. It
will take up around 50MB. Of course, this is just size of the
software; any data you serve up would be additional.

Dialup
A standard desktop box, including the X window system, graphics
applications, sound, editors, etc. Size of the packages will be
around 500MB.

Work_std
A more stripped-down user machine, without the X window system or

X applications. Possibly suitable for a laptop or mobile
computer. The size is around 140MB. (Note that the author has a
pretty simple laptop setup including X11 in even less, around
100MB).

Devel_comp
A desktop setup with all the development packages, such as Perl,
C, C++, etc. Size is around 475MB. Assuming you are adding X11
and some additional packages for other uses, you should plan
around 800MB for this type of machine.

Remember that these sizes don't include all the other materials which
are usually to be found, such as user files, mail, and data. It is
always best to be generous when considering the space for your own
files and data. Notably, the Debian `/var' partition contains a lot
of state information. The `dpkg' files (with information on all
installed packages) can easily consume 20MB; with logs and the rest,
you should usually allocate at least 50MB for `/var'.

4.2.1. Ograniczenia dysków PC
-----------------------------

Generalnie BIOS PC-tów stawia dodatkowe ograniczenia w
partycjonowaniu. Istnieje limit ilo

ści ``podstawowych'' (ang.

primary) i ``logicznych'' (ang. logical) partycji, jak

ą może zawierać

dysk. Poza tym instniej

ą ograniczenia dotyczące miejsca położenia na

dysku systemu, który mo

że załadować BIOS wyprodukowany przed latami

1994-1998. Wi

ęcej informacji można znaleźć w Linux Partition HOWTO

(http://www.linuxdoc.org/HOWTO/mini/Partition.html) oraz Phoenix BIOS
FAQ (http://www.phoenix.com/pcuser/bios.html#Q5.7), jednak ten
rozdzia

ł zawiera krótki opis, który pomoże Ci zaplanować większość

sytuacji.

Partycje ``podstawowe'' to pocz

ątkowy system podziału dysków PC.

Jednak mo

że być ich tylko cztery. Aby obejść to ograniczenie

wymy

ślono partycje ``rozszerzone'' lub ``logiczne''. Ustawiając jedną

z partycji podstawowych jako ``rozszerzon

ą'' można podzielić miejsce

przeznaczone na t

ą partycję na partycje logiczne. W ramach jednej

partycji rozszerzonej mo

żna utworzyć do sześćdziesięciu partycji

logicznych, jednak na dysku mo

żna umieścić najwyżej jedną partycję

rozszerzon

ą.

Linux ogranicza ilo

ść partycji na dysku do 15 na dyskach SCSI (3

żyteczne partycje podstawowe, 12 partycji logicznych) i 63 partycji

na dyskach IDE (3 u

żyteczne partycje podstawowe, 60 partycji

logicznych).

Ostatni

ą rzeczą, jaką należy wiedzieć na temat BIOS-u PC jest, że

partycja startowa (ang. boot partition) to jest partycja zawieraj

ąca

ądro musi mieścić się na pierwszych 1024 cylindrach dysku, _chyba że_

posiadasz BIOS wyprodukowany przed (w zale

żności od producenta)

1994-1998 rokiem, obs

ługujący ``Enhanced Disk Drive Support

Specification''. Zarówno LILO (program

ładujący jądro Linuksa), jak i

dodawany przez Debiana program `mbr' u

żywają BIOS-u, aby załadować

ądro Linuksa do pamięci RAM. Jeśli zostaną znalezione rozszerzenia

BIOS-u przerwania 0x13 dost

ępu do dużych dysków, to zostaną one użyte.

W przeciwnym wypadku zostan

ą użyte zwykłe metody dostępu, które nie

umo

żliwiają odczytania danych znajdujących się na dysku powyżej 1023

cylindra. Po za

ładowaniu Linuksa nie istnieją te ograniczenia bez

wzgl

ędu na to, jaki BIOS jest w Twoim komputerze, ponieważ Linux nie

żywa BIOS-u aby uzyskać dostęp do dysku.

śli posiadasz duży dysk być może konieczne będzie użycie technik

łumaczenia cylindrów, które można włączyć w programie ``Setup''

BIOS-u, jak LBA (Logiczne Adresowanie Bloków) lub tryb CHS
(``Large''). Wi

ęcej informacji na temat problemów z dużymi dyskami

żna znaleźć w Large Disk HOWTO

(http://www.linuxdoc.org/HOWTO/Large-Disk-HOWTO.html). Je

śli używasz

techniki t

łumaczenia cylindrów, a BIOS nie obsługuje rozszerzeń dużych

dysków, wtedy b

ędzie konieczne takie rozmieszczenie partycji, aby

partycja startowa mie

ściła się poniżej _przetłumaczonego_ cylindra

1024.

Zalecanym sposobem osi

ągnięcia tego jest utworzenie małej (5-10 MB

powinno wystarczy

ć) partycji na początku dysku, którą należy uczynić

startow

ą. Następnie należy w pozostającym obszarze utworzyć dowolne

inne potrzebne partycje. Taka partycja startowa _musi_ by

zamontowana w katalogu `/boot', poniewa

ż w tym katalogu będą

przechowywane j

ądro/jądra Linuksa. Taka konfiguracja będzie działała

w ka

żdym systemie, bez względu na to, czy zostanie użyte tłumaczenie

LBA lub CHS i czy BIOS obs

ługuje odpowiednie rozszerzenia.

4.3. Nazwy urz

ądzeń w Linuksie

------------------------------

Nazwy dysków i partycji w Linuksie mog

ą się różnić od nazw w innych

systemach operacyjnych. Musisz zna

ć te nazwy podczas tworzenia i

montowania partycji. Oto podstawowe nazwy:

* Pierwszy nap

ęd dyskietek to ``/dev/fd0''.

* Drugi nap

ęd dyskietek to ``/dev/fd1''.

* Pierwszy dysk SCSI (wed

ług adresów ID SCSI) to ``/dev/sda''.

* Drugi dysk SCSI (wed

ług adresów) to ``/dev/sdb'', itd.

* Pierwszy CD-ROM SCSI to ``/dev/scd0'', znany tak

że jako

``/dev/sr0''.

* Pierwszy (master) dysk na pierwszym kontrolerze IDE to
``/dev/hda''.

* Drugi (slave) dysk na pierwszym kontrolerze IDE to ``/dev/hdb''.

* Pierwszy i drugi dysk na drugim kontrolerze IDE to odpowiednio
``/dev/hdc'' i ``/dev/hdd''. Nowsze kontrolery IDE mog

ą mieć dwa

kana

ły, działające jak dwa kontrolery.

* Pierwszy dysk XT to ``/dev/xda''.

* Drugi dysk XT to ``/dev/xdb''.

Nazwy partycji na ka

żdym z dysków tworzy się dodając jej numer do

nazwy dysku: ``sda1'' i ``sda2'' odpowiadaj

ą pierwszej i drugiej

partycji na pierwszym dysku SCSI w Twoim systemie.

Oto przyk

ład. Załóżmy, że masz dwa dyski SCSI, jeden pod adresem SCSI

2, a drugi po adresem SCSI 4. Pierwszy dysk (adres 2) nazywa si

wtedy ``sda'', a drugi ``sdb''. Je

śli na dysku ``sda'' są 3 partycje,

ędą się nazywać ``sda1'', ``sda2'', i ``sda3''. To samo odnosi się

do dysku ``sdb'' i jego partycji.

Zwró

ć uwagę, że jeśli posiadasz kilka kontrolerów SCSI kolejność

dysków szybko mo

że się okazać niejasna. Najlepszym rozwiązaniem w tym

wypadku jest przeczytanie komunikatów startowych, zak

ładając że zna

ę modele dysków.

Linux oznacza parycje podstawowe jako nazwy dysków plus numer od 1 do
4. Na przyk

ład pierwsza partycja podstawowa na pierwszym (master)

dysku to `/dev/hda1'. Partycje logiczne zaczynaj

ą być liczone od 5,

ęc pierwsza partycja logiczna na tym dysku to `/dev/hda5'.

Pami

ętaj, że partycja rozszerzona, to jest partycja podstawowa

zawieraj

ąca partycje logiczne nie jest użyteczna sama w sobie. Odnosi

ę to tak do dysków IDE jak i SCSI.

4.4. Zalecany uk

ład partycji

----------------------------

Jak to opisano powy

żej, powinno się posiadać oddzielną partycję główną

(ang. root partition) i wi

ększą partycję `/usr', jeśli jest

wystarczaj

ąco dużo miejsca. Przykłady zamieszczone są poniżej.

ększości użytkowników wystarczają te dwie partycje. Jest to tym

bardziej w

łaściwe, jeśli posiadasz jeden mały dysk, ponieważ tworzenie

ększej ilości partycji może spowodować marnowanie miejsca.

W niektórych przypadkach mo

że być potrzebna oddzielna partycja

`/usr/local' je

śli planujesz instalować programy, które nie są częścią

Debiana. Je

śli Twoja maszyna ma być serwerem poczty, może być

konieczne utworzenie oddzielnej partycji `/var/spool/mail'. Cz

ęsto

utworzenie osobnej partycji wielko

ści 20 do 32 MB na katalog `/tmp'

jest dobrym pomys

łem. Jeśli instalujesz serwer dla mnóstwa

żytkowników, dobrze jest posiadać dużą oddzielną partycję `/home'.

Ogólnie mówi

ąc, partycjonowanie dysku zależy od roli, jaką ma spełniać

komputer.

Przy bardzo skomplikowanych systemach powiniene

ś/powinnaś przeczytać

Multi Disk HOWTO
(http://www.linuxdoc.org/HOWTO/Multi-Disk-HOWTO.html). Zawiera ono
informacje ciekawe g

łównie dla ISP i ludzi konfigurujących serwery.

śli chodzi o wielkość partycji wymiany, jest na to wiele poglądów.

Jedn

ą z zasad jest posiadanie takiej ilości miejsca wymiany, ile jest

pami

ęci operacyjnej, choć dla większości użytkowników nie ma sensu

posiadanie wi

ęcej niż 64 MB miejsca wymiany. W większości przypadków

nie powinno by

ć go także mniej niż 16 MB. Oczywiście są wyjątki od

tych regu

ł. Jeśli będziesz rozwiązywać układy 10000 równań na

maszynie z 256 MB RAM-u, b

ędzie potrzebny gigabajt (lub więcej)

miejsca wymiany.

Przy architekturach 32-bitowych (i386, m68k, 32-bitowy SPARC, i
PowerPC), maksymalna wielko

ść partycji wymiany to 2 GB (na Alphie i

SPARC64 jej wielko

ść jest tak duża, że można ją uznać za

nieograniczon

ą). Powinno to wystarczyć dla większości instalacji.

śli jednak masz duże wymagania co do wielkości miejsca wymiany

spróbuj rozrzuci

ć partycje po kilku dyskach i jeśli to możliwe na

ró

żnych kanałach SCSI lub IDE. Jądro będzie odpowiednio dostosowywało

ich u

życie aby zwiększyć wydajność.

4.5. Przyk

ładowe partycjonowanie

--------------------------------

Jako przyk

ład podajemy domową maszynę jednego z autorów - 32 MB RAM i

1,7 GB dysk IDE na `/dev/hda'. Jest na nim 500 megabajtowa partycja
przeznaczona na inny system operacyjny na `/dev/hda1' (powinna mie

200MB bo i tak nigdy jej nie u

żywam). Partycja wymiany o wielkości 32

MB mie

ści się na `/dev/hda3' a reszta (około 1,2GB na `/dev/hda2') to

partycja Linuksa.

4.6. Partycjonowanie przed instalacj

-------------------------------------

Istniej

ą dwa momenty w których można przeprowadzić partycjonowanie:

przed instalacj

ą Debiana lub podczas jej trwania. Jeśli Twój komputer

ędzie w całości przeznaczony na Debiana, powinieneś/powinnaś

przeprowadzi

ć partycjonowanie podczas instalacji. (Rozdział 7.7,

```Podzia

ł dysku na partycje'''). Jeśli masz komputer z więcej niż

jednym systemem operacyjnym, powiniene

ś/powinnaś danemu systemowi

operacyjnemu pozwoli

ć utworzyć swoje własne partycje.

Nast

ępujące rozdziały zawierają informacje na temat partycjonowania w

innym systemie operacyjnym przed instalacj

ą. Zwróć uwagę, że będzie

konieczna zamiana nazw partycji w ró

żnych systemach; patrz Rozdział

4.3, `Nazwy urz

ądzeń w Linuksie'.

4.6.1. Partycjonowanie w DOC lub Windows
----------------------------------------

Je

śli manipulujesz istniejącymi partycjami FAT lub NTFS, zaleca się

albo u

życie poniższych instrukcji, albo używanie standardowych

narz

ędzi Windows lub DOS. W przeciwnym wypadku nie jest konieczne

partycjonowanie w DOS lub Windows; narz

ędzia Linuksa zazwyczaj lepiej

dzia

łają.

4.7. Bezstratne partycjonowanie przy instalacji z systemów DOS, Win-32 lub
OS/2
----------------------------------------------------------------------------

Cz

ęsto instaluje się Linuksa w systemie, w którym już jest

zainstalowany DOS (w tym Windows 3.1), Win32 (czyli Windows 95, 98 lub
NT), lub OS/2 i wa

żne jest, aby umieścić Debiana na tym samym dysku

bez niszczenia istniej

ącego systemu. Jak to wyjaśniono w Rozdział

4.1, `T

ło', zmniejszenie rozmiaru istniejącej partycji prawie na pewno

spowoduje zniszczenie istniej

ących danych, chyba że zachowane są

specjalne

środki ostrożności. Opisana tutaj metoda, choć nie

gwarantuje bezpiecze

ństwa danych, działa w praktyce wyjątkowo dobrze.

Zaleca si

ę _utworzenie kopii zapasowej_.

Zanim przejdziesz dalej, powiniene

ś/powinnaś zdecydować jak podzielić

dysk. Metoda podana tutaj umo

żliwi jedynie podział istniejącej

partycji na dwie cz

ęści. Jedna z nich będzie zawierała pierwotny

system operacyjny, a druga b

ędzie używana przez Debiana. Podczas

instalacji Debiana b

ędziesz mieć możliwość dowolnego wykorzystania

ęści przeznaczonej dla Debiana, to znaczy jako miejsce wymiany lub

system plików.

Pomys

ł polega na przeniesieniu wszystkich danych na początek partycji

przed zmian

ą podziału dysku tak, żeby nic nie zginęło. Ważne jest,

aby robi

ć jak najmniej między przeniesieniem danych a

przepartycjonowaniem aby zminimalizowa

ć szansę zapisania pliku w

pobli

żu końca partycji, ponieważ zmniejszy to wielkość obszaru, jaki

żna ``odciąć'' od partycji.

Najpierw nale

ży skopiować program `fips', który można znaleźć w

katalogu `tools/' na najbli

ższym serwerze lustrzanym Debiana.

Rozpakuj archiwum ``zip'' i skopiuj pliki `RESTORRB.EXE', `FIPS.EXE' i
`ERRORS.TXT' na dyskietk

ę z systemem operacyjnym. Dyskietkę taką

żna utworzyć przy pomocy komendy `sys a:' w systemie DOS. `fips'

zawiera bardzo dobr

ą dokumentację, którą dobrze jest przeczytać.

Przeczytanie dokumentacji b

ędzie konieczne jeśli używasz sterownika

kompresji dysku lub zarz

ądcę dysków (ang. disk manager). Utwórz

dyskietk

ę i przeczytaj dokumentację _zanim_ zdefragmentujesz dysk.

Nast

ępnie należy przenieść wszystkie dane na początek partycji.

`defrag', znajduj

ący się w standardowym systemie DOS 6.0 i

pó

źniejszych dobrze radzi sobie z tym zadaniem. Dokumentacja programu

`fips' zawiera list

ę innych programów tego typu. Zwróć uwagę, że

śli posiadasz Windows 95, musisz uruchomić `defrag' w Windows,

poniewa

ż DOS nie rozumie VFAT umożliwiającego używanie długich nazw

plików u

żywanego w Windows 95 i późniejszych.

Kiedy program do defragmentacji wykona swoje zadanie (co mo

że zająć

łuższy czas w przypadku dużych dysków) uruchom ponownie komputer przy

pomocy dyskietki `fips', któr

ą wcześniej utworzyłeś/utworzyłaś.

Nast

ępnie po prostu wpisz `a:\fips' i podążaj za instrukcjami.

Zwró

ć uwagę, że istnieje wiele innych programów do zarządzania

partycjami, których mo

żesz użyć, jeśli `fips' nie spełni swojego

zadania.

4.8. Partycjonowanie w DOS
--------------------------

Wielu ludzi do

świadcza problemów z partycjami FAT (partycje dla DOS)

śli zostały utworzone lub ich rozmiar został zmieniony za pomocą

narz

ędzi Linuksowych. Na przykład niektórzy zgłosili słabą wydajność,

ągłe problemy z programem `scandisk' lub inne dziwne problemy z

systemem DOS lub Windows.

Najwyra

źniej jeśli tworzysz lub zmieniasz rozmiar partycji dla systemu

DOS dobrze jest wype

łnić kilka pierwszych sektorów zerami. Aby to

zrobi

ć, przed uruchomieniem `format' w DOS-ie należy w Linuksie wydać

komend

dd if=/dev/zero of=/dev/hdXX bs=512 count=4

-------------------------------------------------------------------------------

5. Metody instalacji Debiana
----------------------------

Debiana mo

żna zainstalować z wielu źródeł, zarówno lokalnych (CD-ROM,

dysk twardy, dyskietki) jak i z sieci (FTP, NFS, PPP, HTTP). Debian
obs

ługuje różne konfiguracje sprzętu, więc często można wybrać spośród

wielu ewentualno

ści. Ten rozdział opisuje wszystkie możliwe

ewentualno

ści i wskazówki pomagające wybrać jedną z nich.

Dla ró

żnych etapów instalacji można dokonać różnych wyborów. Na

przyk

ład instalację można zacząć z dyskietki, ale później dostarczyć

reszty potrzebnych plików z dysku twardego.

W czasie instalacji system b

ędzie się zmieniał od małego,

ograniczonego i mieszcz

ącego się na RAM-dysku do pełnego systemu

Debian, zainstalowanego na dysku twardym. Jednym z podstawowych zada

pocz

ątkowych faz instalacji jest zwiększenie ilości obsługiwanego

przez system sprz

ętu (na przykład kart rozszerzeń) i oprogramowania

(np. protoko

łów sieciowych i sterowników systemów plików). Dzięki

temu w pó

źniejszych fazach instalacji można korzystać z większej

ilo

ści źródeł plików niż wcześniej.

Dla wi

ększości ludzi będzie użycie zestawu płyt CD. Jeśli masz taki

zestaw i Twoja maszyna obs

ługuje ładowanie systemu bezpośrednio z

łyty, to świetnie! Po prostu skonfiguruj system, aby ładował się z

CD-ROM-u, jak to opisano w Rozdzia

ł 3.3.2, `Wybór urządzenia, z

którego nast

ępuje start systemu', wsuń płytę do napędu, zrestartuj

system i przejd

ź do następnego rozdziału. Jeśli okaże się, że ten

standardowy sposób instalacji nie dzia

ła na Twojej maszynie, możesz tu

wróci

ć, aby spróbować znaleźć inne jądro lub metodę instalacji. W

szczególno

ści należy zwrócić uwagę, że niektóre zestawy płyt zawierają

ró

żne jądra na różnych płytach, więc może okazać się, że załadowanie

systemu z p

łyty innej niż pierwsza powiedzie się.

5.1. Przegl

ąd procesu instalacji

--------------------------------

Ten przegl

ąd zwraca uwagę na momenty, w których należy wybrać nośnik

instalacyjny, lub podj

ąć decyzję, która wpłynie na to, które źródła

ędą dostępne później. Instalacja składa się z następujących kroków:

1. Zaczynasz od za

ładowania systemu instalacyjnego.

2. Odpowiadasz na kilka pyta

ń wstępnie konfigurujących system.

3. Wskazujesz no

śnik zawierający jądro i sterowniki.

4. Wybierasz sterowniki do za

ładowania.

5. Podajesz no

śnik zawierający źródło systemu podstawowego.

6. Restartujesz system i ko

ńczysz konfigurację.

7. Instalujesz dodatkowe pakiety z oprogramowaniem.

Podczas dokonywania wyborów nale

ży pamiętać o kilku rzeczach.

Pierwsza dotyczy wyboru j

ądra. Jądro, które wybierzesz do

przeprowadzenia instalacji b

ędzie tym samym jądrem, którego będzie

żywał Twój pełny system. Muisz wybrać odpowiedni pakiet sterowników,

poniewa

ż sterowniki zależą od jądra. Opiszemy teraz krótko szczegóły

wyboru j

ądra, a dokładniej zestawu instalacyjnego.

Ró

żne jądra mają różne możliwości obsługi sieci, tym samym

rozszerzaj

ąc lub ograniczając możliwości wyboru źródeł dla innych

plików, zw

łaszcza w początkowych fazach instalacji.

Wreszcie -- niektóre sterowniki, które ka

żesz załadować, umożliwiają

obs

ługę różnych urządzeń (np. kart sieciowych, kontrolerów dysków

twardych) lub systemów plików (np. NTFS lub NFS). Umo

żliwia to wybór

dodatkowych

źródeł w dalszych etapach instalacji.

5.2. Wybór w

łaściwego zestawu instalacyjnego

--------------------------------------------

Obrazy j

ądra są dostępne w kilku "smakach", z których każdy obsługuje

inny zestaw sprz

ętu. "Smaki" dostępne w systemie Debian GNU/Linux 2.2

dla architektury Intel x86 to:

``waniliowe'' (vanilla)
Standardowy pakiet j

ądra w Debianie. Zawiera prawie wszystkie

sterowniki obs

ługiwane przez Linuksa, zbudowane w postaci

modu

łów. Są to między innymi sterowniki dla urządzeń sieciowych,

urz

ądzeń SCSI, kart dźwiękowych, urządzeń Video4Linux itp. Smak

``waniliowy'' sk

łada się z jednej dyskietki ratunkowej (Rescue

Floppy), jednej z g

łównym systemem plików i trzech dyskietek ze

sterownikami (Driver Floppies).

``udma66''
Bardzo podobne do ``waniliowych'', ale dodatkowo zawiera

łaty

Andre Hedricka, dzi

ęki którym obsługuje urządzenia UDMA66.

``compact''
Podobne do ``waniliowych'', ale nie zawieraj

ą wielu rzadziej

żywanych sterowników (dźwięk, v4l, itp). Dodatkowo posiada

wbudowan

ą obsługę popularnych kart sieciowych PCI -- NE2000, 3COM

3c905, Tulip, Via-Rhine i Intel EtherExpress Pro100. Dzi

ęki tym

sterownikom mo

żna w pełni wykorzystać opcję instalacji sieciowej

Debiana instaluj

ąc sterowniki i system podstawowy przez sieć, co

wymaga utworzenia jedynie dyskieteki ratunkowej i dyskietki z
g

łównym systemem plików. Wreszcie ``compact'' zawiera również

kilka popularnych sterowników RAID: DAC960 i SMART2 Compaq'a.
Smak ``compact'' sk

łada się z jednej dyskietki ratunkowej, jednej

z g

łównym systemem plików i jednej ze sterownikami.

``idepci''
To j

ądro obsługuje tylko urządzenia IDE i PCI (i bardzo niewielką

liczb

ę urządzeń ISA). Tego "smaku" należy użyć w przypadku, gdy

sterowniki SCSI w innych zestawach powoduj

ą zawieszenie systemu

przy starcie (prawdopodobnie z powodu konfliktu zasobów lub

źle

zachowuj

ącej się karty/sterownika w systemie). Jądro ``idepci''

ma tak

że wbudowany sterownik dyskietki IDE, więc można go

wykorzysta

ć do instalacji z urządzeń LS120 lub ZIP.

Cho

ć opisaliśmy ile dyskietek 1.44MB jest potrzebnych w przypadku

żdego ze "smaków", to możesz wybrać inny nośnik instalacyjny.

Pliki konfiguracyjne j

ądra dla każdego z tych smaków można znaleźć w

ich katalogach w pliku o nazwie ``kernel-config''.

5.3.

Żródła instalacji dla różnych etapów

-----------------------------------------

Ten rozdzia

ł opisuje jaki sprzęt _może_ i zazwyczaj _będzie_ działać w

ró

żnych etapach instalacji. Nie jest zagwarantowane, że każde

urz

ądzenie opisanego typu będzie działało z każdym jądrem. Na

przyk

ład dyski RAID nie będą dostępne jeśli nie zainstaluje się

odpowiednich sterowników.

5.3.1.

Ładowanie początkowego systemu instalacyjnego

----------------------------------------------------

Za

ładowanie systemu instalacyjnego jest prawdopodobnie najtrudniejszym

etapem. Nast

ępny rozdział opisuje dodatkowe szczegóły, ale do wyboru

jest zazwyczaj

* dyskietka ratunkowa (Rescue Floppy)

* CD-ROM, z którego mo

żna załadować system

* dysk twardy, dzi

ęki programowi ładującemu działającemu w innym

systemie operacyjnym

5.3.2. No

śniki źródłowe i etapy instalacji

------------------------------------------

Nast

ępująca tabela wskazuje, których źródeł można użyć w każdym z

etapów instalacji. Kolumny wskazuj

ą poszczególne etapy instalacji, są

uporz

ądkowane od lewej do prawej w kolejności, w jakiej występują. W

kolumnie po prawej stronie s

ą wymienione sposoby pobierania plików.

Puste pole oznacza,

że dany sposób nie jest obsługiwany w danym etapie

instalacji, `T' oznacza,

że jest, a `P', że tylko w niektórych

przypadkach.

Ładowanie | Obraz jądra | Sterowniki | System podst. | Pakiety | nośnik
----------+-------------+------------+---------------+---------+------------
P | | | | | tftp
P | T | T | T | | dyskietki
P | T | T | T | Y | CD-ROM
P | T | T | T | Y | dysk twardy
| T | T | T | Y | NFS
| | P | Y | Y | LAN
| | | | Y | PPP

Powy

ższa tabela pokazuje na przykład, że PPP można użyć tylko do

sprowadzenia pakietów.

Zwró

ć uwagę, że system instalacyjny poprosi Cię o wskazanie źródła

obrazu j

ądra i sterowników tylko przy niektórych metodach instalacji.

śli uruchomisz system z CD-ROM-u, system instalacyjny automatycznie

wybierze j

ądro i sterowniki z płyty. Ważne jest, że _zaraz po

ładowaniu systemu z dyskietki można przełączyć się na lepsze źródło

instalacji_. Nale

ży jednak pamiętać, że _nie wolno_ pomieszać różnych

zestawów instalacyjnych, na przyk

ład biorąc dyskietkę startową z

jednej podarchitektury, a dyskietki ze sterownikami - z innej.

Kolumna ``

Ładowanie'' zawiera tylko litery `P', ponieważ obsługiwane

metody

ładowania różnią się bardzo pomiędzy architekturami.

Wiersze ``LAN'' i ``PPP'' odnosz

ą się do Internetowych metod transferu

(FTP, HTTP itp.) przez Ethernet lub lini

ę telefoniczną. Niektóre

ądra pozwalają na wykorzystanie tych sposobów wcześniej. Eksperci

mog

ą także wykorzystać te połączenia do zamontowania dysków i

przeprowadzenia innych operacji celem przyspieszenia ca

łego procesu.

Dostarczenie pomocy w takich przypadkach jest poza zakresem tego
dokumentu.

5.3.3. Zalecenia
----------------

Zdob

ądź zestaw płyt CD Debian GNU/Linux. Załaduj z nich instalację, o

ile to mo

żliwe.

śli doczytałeś/doczytałaś tak daleko, to prawdopodobnie nie było to

żliwe. Jeśli problemem było to, że nie dało się załadować systemu z

łyty, można przy pomocy plików na płycie utworzyć dyskietki startowe

i z nich za

ładować system, lub zrobić to z innego systemu

operacyjnego.

Je

śli i to nie jest możliwe, możesz wykorzystać puste miejsce na

partycji jakiego

ś systemu operacyjnego. W początkowych fazach

instalacji system jest w stanie odczyta

ć wiele różnych systemów

plików. (Za wyj

ątkiem NTFS -- konieczne jest uprzednie załadowanie

odpowiedniego sterownika). Je

śli może przeczytać Twój system plików,

powiniene

ś/powinnaś pobrać z sieci dokumentację, obrazy dysków

startowych i narz

ędzia a także archiwum ze sterownikami (w postaci

jednego pliku) i system podstawowy (tak

że w postaci jednego pliku).

ładuj system instalacyjny, a kiedy o nie zapyta, wskaż mu pliki,

które pobra

łeś/pobrałaś.

To s

ą tylko wskazówki. Powinno się wybrać takie źródła, jakie będą

najwygodniejsze. Dyskietki nie s

ą ani wygodnym, ani pewnym nośnikiem,

ęc radzimy ich używać tylko w ostateczności. Jednak w porównaniu z

innymi sposobami

ładowania systemu mogą w pewnych przypadkach

dostarczy

ć najłatwiejszego sposobu na rozpoczęcie instalacji, jeśli

Twój system je obs

ługuje.

5.4. Opis plików systemu instalacyjnego
---------------------------------------

Ten rozdzia

ł zawiera listę plików, które można znaleźć w katalogu

`disks-i386'. By

ć może ich pobranie w ogóle nie będzie konieczne.

Zale

ży to od wybranej przez Ciebie metody ładowania i instalacji

systemu podstawowego.

Wi

ększość z plików to obrazy dyskietek, czyli pojedyncze pliki, które

żna zapisać na dyskietkę. Ich wielkość zależy oczywiście od

wielko

ści dyskietki docelowej. Na przykład na standardową dyskietkę

3.5 calow

ą mieści się 1.44MB danych. Na standardową dyskietkę 5.25

cala mie

ści się 1.2MB danych, więc jeśli masz taki napęd dyskietek,

żyj tych obrazów. Obrazy dyskietek 1.44MB znajdują się w katalogu

`images-1.44'. Obrazy dyskietek 1.2MB znajduj

ą się w katalogu

`images-1.20'. Obrazy dyskietek 2.88MB, których u

żywa się głównie do

ładowania systemu z CD-ROM-u, znajdują się w katalogu `images-2.88'.

śli do czytania tego dokumentu używasz przeglądarki WWW na

komputerze pod

łączonym do sieci, możesz prawdopodobnie pobrać

odpowiednie pliki zaznaczaj

ąc ich nazwy. W przypadku przeglądarki

Netscape nale

ży przytrzymać klawisz SHIFT klikając na URL aby pobrać

plik. Pliki mo

żna pobrać z URL-i w tym dokumencie lub z

http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main/disks-i386/current/,
albo odpowiedniego katalogu na dowolnym serwerze lustrzanym Debiana
(http://www.debian.org/distrib/ftplist).

5.4.1. Dokumentacja
-------------------

_Podr

ęcznik instalacji:_

install.pl.txt
install.pl.html
install.pl.pdf
Plik, który w

łaśnie czytasz, dostępny w formatach ASCII, HTML lub

PDF.

_Strony podr

ęcznika systemowego dla poszczególnych narzędzi do

partycjonowania:_
fdisk.txt
cfdisk.txt
Instrukcje u

żywania dostępnych programów do partycjonowania.

http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/basecont.txt
Lista zawarto

ści systemu podstawowego.

http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/md5sum.txt
Lista sum kontrolnych MD5 dla plików binarnych. Je

śli masz

program `md5sum', mo

żesz upewnić się, że pliki nie są uszkodzone

uruchamiaj

ąc komendę `md5sum -v -c md5sum.txt'.

5.4.2. Pliki potrzebne do za

ładowania systemu instalacyjnego

------------------------------------------------------------

_Obrazy dyskietek ratunkowych (Rescue Floppy):_
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.20/rescue.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main

/disks-i386/current/images-1.20/safe/rescue.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/rescue.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/compact/rescue.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/idepci/rescue.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/safe/rescue.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/udma66/rescue.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-2.88/rescue.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-2.88/compact/rescue.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-2.88/idepci/rescue.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-2.88/udma66/rescue.bin
Dyskietk

ę ratunkową (Rescue Floppy) wykorzystuje się do

przeprowadzania instalacji i w przypadkach awaryjnych, na
przyk

ład kiedy system nie chce się załadować z jakiegoś powodu.

Dlatego zaleca si

ę utworzenie tej dyskietki nawet, jeśli nie

ędzie się jej używało do instalacji.

_Obrazy dyskietki/tek z g

łównym systemem plików:_

http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.20/root.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/root.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/compact/root.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/idepci/root.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/udma66/root.bin
Ten plik zawiera obraz tymczasowego systemu plików, który jest

ładowany do pamięci po uruchomieniu systemu z dyskietki

ratunkowej. U

żywa się go do instalacji z twardego dysku i

dyskietek.

_J

ądro Linux:_

http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/linux
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/compact/linux
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/idepci/linux
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/udma66/linux
Jest to obraz j

ądra Linux, używany do instalacji z twardego dysku

i p

łyt CD. Nie jest potrzebny do instalacji z wykorzystaniem

dyskietek.

_Program do

ładowania Linuksa z DOS-u:_

http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/dosutils/loadlin.exe
B

ędziesz go potrzebować, jeśli instalujesz system z partycji DOS

lub z CD-ROM-u. Patrz Rozdzia

ł 6.3.1, `Ładowanie z partycji

DOS'.

_Pliki wsadowe instalacji z DOS-u:_
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/install.bat

http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/compact/install.bat
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/idepci/install.bat
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/udma66/install.bat
Pliki wsadowe DOS-u do uruchamiania instalacji Debiana z DOS-u.
U

żywa się go w przypadku instalacji z dysku twardego lub

CD-ROM-u. Patrz Rozdzia

ł 6.3.1, `Ładowanie z partycji DOS'.

5.4.3. Pliki sterowników
------------------------

Te pliki zawieraj

ą moduły jądra (sterowniki) dla wszystkich urządzeń,

które nie s

ą niezbędne do załadowania systemu. Aby móc użyć

odpowiednich modu

łów należy zainstalować odpowiednie archiwum ze

sterownikami i wybra

ć te sterowniki, których chcesz użyć.

Zwró

ć uwagę, że archiwum ze sterownikami musi odpowiadać wybranemu

uprzednio j

ądru.

_Obrazy dyskietek ze sterownikami (Driver Floppies):_
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.20/driver-1.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.20/driver-2.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.20/driver-3.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.20/driver-4.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.20/safe/driver-1.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.20/safe/driver-2.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.20/safe/driver-3.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.20/safe/driver-4.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/driver-1.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/driver-2.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/driver-3.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/compact/driver-1.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/idepci/driver-1.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/safe/driver-1.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/safe/driver-2.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/safe/driver-3.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/udma66/driver-1.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/udma66/driver-2.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/udma66/driver-3.bin
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/images-1.44/udma66/driver-4.bin
S

ą to Obrazy dyskietek ze sterownikami.

_Archiwum Driver Floppies_
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/drivers.tgz
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/compact/drivers.tgz
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/idepci/drivers.tgz
http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/udma66/drivers.tgz
Je

śli nie musisz używać dyskietek, wybierz jeden z tych plików.

5.4.4. Pliki z systemem podstawowym
-----------------------------------

``System podstawowy Debiana'' to zbiór najbardziej podstawowych
pakietów koniecznych do uruchomienia Debiana w zwyk

ły sposób. Po

zainstalowaniu i skonfigurowaniu systemu podstawowego mo

żna

zainstalowa

ć setki innych pakietów dodatkowych.

ą system podstawowy, który można zainstalować na

partycji Linuksa w czasie procesu instalacji. Jest to podstawowe
minimum potrzebne do zainstalowania reszty pakietów. Pliku
`http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main/disks-
i386/current/base2_2.tgz'
u

żywa się do instalacji z nośnika innego niż dyskietki, tj.

CD-ROM-u, dysku twardego lub NFS.

5.4.5. Narz

ędzia

----------------

http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main
/disks-i386/current/dosutils/rawrite2.exe
Jest to program DOS-owy s

łużący do zapisania obrazu na dyskietkę.

Nie powinno si

ę kopiować obrazów na dyskietkę, ale zapisać w

``surowy'' sposób.

Teraz zajmiemy si

ę szczegółami poszczególnych metod instalacji. Dla

wygody s

ą ułożone w takiej kolejności, jak rzędy w tabeli opisującej

ró

żne źródła instalacji.

5.5. Dyskietki
--------------

5.5.1. Niezawodno

ść dyskietek

-----------------------------

Najwi

ększym problemem dla instalujących Debiana po raz pierwszy jest

zawodno

ść dyskietek.

Dyskietka ratunkowa sprawia najwi

ększe problemy, ponieważ jest czytana

bezpo

średnio przez sprzęt, przed uruchomieniem Linuksa. Często sprzęt

nie czyta dyskietek tak dobrze jak sterownik dysku Linuksa i mo

że

zatrzyma

ć się nagle bez wypisania żadnego komunikatu błędu, jeśli

przeczyta nieprawid

łowe dane. Mogą też pojawić się problemy z

dyskietkami ze sterownikami oraz z systemem podstawowym., z których
wi

ększość objawia się wypisaniem mnóstwa komunikatów o błędach

wej

ścia/wyjścia dysku.

śli instalacja zatrzymuje się na jednej z dyskietek, należy w

pierwszej kolejno

ści ponownie pobrać z sieci dany obraz i zapisać go

na _inn

ą_ dyskietkę. Samo ponowne sformatowanie poprzedniej dyskietki

że nie wystarczyć, nawet jeśli została sformatowana i zapisana bez

łędów. Czasem można spróbować zapisać daną dyskietkę na innym

komputerze.

Jeden z u

żytkowników zgłosił, że musiał zapisać dyskietkę _trzy_ razy

zanim zadzia

łała.

Inni u

żytkownicy zgłaszali, że czasem wystarczy spróbować załadować

dan

ą dyskietkę kilka razy restartując pomiędzy próbami komputer.

Wszystko to z powodu wadliwego sprz

ętu lub firmowego oprogramowania

urz

ądzeń.

5.5.2.

Ładowanie systemu z dyskietek

------------------------------------

Ładowanie systemu z dyskietek jest obsługiwane przez większość

platform. Review and integrate the 2 discussions for m68k.

Aby za

ładować system z dyskietek po prostu pobierz obrazy dyskietek

ratunkowej (Rescue Floppy) i sterowników (Driver Floppies).

Je

śli będzie to konieczne, możesz także zmodyfikować dyskietkę

ratunkow

ą; patrz Rozdział 9.3, `Zamiana jądra na dyskietce Rescue

Floppy'.

System plików nie zmie

ścił się na dyskietce ratunkowej, więc na

dyskietk

ę musisz też zapisać obraz systemu plików. Tworzy się ją tak

samo, jak inne dyskietki. Po za

ładowaniu z dyskietki ratunkowej jądro

poprosi ci

ę o dyskietkę z systemem plików. Wsuń tą dyskietkę do

nap

ędu i wciśnij _Enter_. Patrz także Rozdział 6.5, `Ładowanie z

dyskietki Rescue Floppy'.

5.5.3. Instalacja systemu podstawowego z dyskietek
--------------------------------------------------

UWAGA: Nie jest to zalecana metoda instalacji Debiana, poniewa

dyskietki s

ą często zawodnym nośnikiem danych. Tej metody należy użyć

śli nie masz żadnych wolnych systemów plików na dysku.

Wykonaj nast

ępujące kroki:

1. Zdob

ądź następujące obrazy dyskietek (pliki te są opisane

dok

ładniej w rozdziale Rozdział 5.4, `Opis plików systemu

instalacyjnego'):

* obraz dyskietki ratunkowej

* obrazy dyskietek ze sterownikami

* obrazy dyskietek z systemem podstawowym, tzn., `base-1.bin',
`base-2.bin', itd.

* obraz g

łównego systemu plików

2. Zgromad

ź odpowiednią ilość dyskietek na wszystkie obrazy, które

musisz zapisa

ć.

3. Utwórz obrazy, jak to opisano w rozdziale Rozdzia

ł 5.5.4,

`Tworzenie dyskietek z obrazów'.

4. Wsu

ń dyskietkę ratunkową do napędu i zrestartuj komputer.

5. Przejd

ź do rozdziału Część 6, `Uruchamianie systemu

instalacyjnego'.

5.5.4. Tworzenie dyskietek z obrazów
------------------------------------

Obraz dyskietki to plik zawieraj

ący całą zawartość dyskietki w

_surowej_ postaci. Obrazu dyskietki (np. `rescue.bin') nie mo

żna po

prostu skopiowa

ć na dyskietkę. Należy do tego celu użyć specjalnego

programu, który zapisze je w _surowym_ trybie. Jest to konieczne,
poniewa

ż obrazy są surowym przedstawieniem zawartości dyskietki.

Istniej

ą różne techniki tworzenia dyskietek z obrazów zależne od

Twojej platformy. Ten rozdzia

ł opisuje jak utworzyć dyskietki z

obrazów dla ró

żnych platform.

Niezale

żnie od używanej metody należy pamiętać o zabezpieczeniu

dyskietki po jej zapisaniu, aby upewni

ć się, że nie zostanie ona

przypadkowo zniszczona.

5.5.4.1. Zapisywanie obrazu na dyskietk

ę w systemie Linux lub UNIX

------------------------------------------------------------------

Aby zapisa

ć obrazy na dyskietki, prawdopodobnie będzie konieczne

uzyskanie uprawnie

ń administratora. Wsuń pustą dyskietkę do napędu i

wydaj komend

dd if=<plik> of=/dev/fd0 bs=1024 conv=sync ; sync

gdzie <plik> to nazwa jednego z obrazów. `/dev/fd0' to zazwyczaj
nazwa pierwszego nap

ędu dyskietek, może być inna w Twojej stacji

roboczej (w systemie Solaris b

ędzie to `/dev/fd/0'). Komenda ta może

ę zakończyć przed zapisaniem dyskietki przez system, więc przed

wyj

ęciem dyskietki zaczekaj na zgaszenie się diody sygnalizującej

prac

ę napędu. W niektórych systemach do wysunięcia dyskietki

konieczne jest wydanie komendy (w systemie Solaris -- `eject').

Niektóre systemy próbuj

ą automatycznie zamontować dyskietkę po jej

wsuni

ęciu do napędu. Możliwe, że będzie konieczne wyłączenie tej

opcji zanim system pozwoli na zapisanie dyskietki w trybie surowym.
Niestety w ró

żnych systemach różnie się to robi. W systemie Solaris

żna obejść zarządzanie wolumenami aby uzyskać surowy dostęp do

dyskietki. Najpierw sprawd

ź czy dyskietka jest montowana

automatycznie (u

żyj `volcheck' lub odpowiadającej mu komendy w

managerze plików). Nast

ępnie użyj podanej powyżej komendu `dd',

zamie

ń tylko `/dev/fd0' na `/vol/rdsk/<nazwa_dyskietki>', gdzie

<nazwa_dyskietki> jest nazw

ą nadaną w czasie formatowania (lub

`unnamed_floppy', je

śli nie nadano jej nazwy). wyłącz `vold'. W

przypadku innego systemu zapytaj administratora.

5.5.4.2. Zapisywanie obrazów w systemach DOS, Windows lub OS/2
--------------------------------------------------------------

W katalogu z obrazami znajdziesz program `rawrite2.exe'. Jest tam
równie

ż plik `rawrite2.txt' opisujący sposób użycia programu

`rawrite2'.

Aby zapisa

ć zapisać obraz dyskietki najpierw uruchom DOS. Przy próbie

życia `rawrite2' z okna DOS w Windows może pojawić się wiele

problemów. Podwójne klikanie na `rawrite2' w Explrorerze Windows
tak

że nie działa. Jeśli nie wiesz jak załadować DOS, naciśnij _F8_ w

czasie startu Windows.

Po za

ładowaniu DOS-u, użyj komendy

rawrite2 -f <plik> -d <nap

ęd>

gdzie <plik> to jeden z obrazów a <nap

ęd> to ``a:'' lub ``b:'', w

zale

żności od tego, którego napędu używasz.

5.6. CD-ROM
-----------

Ładowanie systemu z CD-ROM-u jest jednym z najłatwiejszych sposobów na

zainstalowanie systemu. Je

śli nie masz szczęścia i jądro na CD-ROM-ie

nie dzia

ła w Twoim przypadku, musisz skorzystać z innej techniki.

Instalacja z CD-ROM-u jest opisana w rozdziale Rozdzia

ł 6.4,

`Instalacja z CD-ROM-u'.

Zwró

ć uwagę, że niektóre napędy CD mogą wymagać specjalnych

sterowników, wi

ęc będą niedostępne we wczesnych etapach instalacji.

5.7. Dysk twardy
----------------

Ładowanie z instniejącego systemu operacyjnego jest często

najwygodniejsze. W przypadku niektórych systemów jest to jedyny
obs

ługiwany sposób instalacji. Metoda ta jest opisana w rozdziale

Rozdzia

ł 6.3, `Ładowanie z twardego dysku'.

Pliki na twardym dysku mog

ą być niedostępne we wczesnych fazach

instalacji z powodu egzotycznego sprz

ętu lub systemu plików. Jeśli

nie s

ą obsługiwane przez Linuksa, mogą nie być dostępne nawet pod sam

koniec!

5.8. Instalacja z NFS
---------------------

Z powodu natury tej metody instalacji tylko system podstawowy i
dodatkowe pakiety mog

ą być zainstalowane przez NFS. Konieczne jest

posiadanie lokalnie dyskietki ratunkowej i ze sterownikami. Aby
zainstalowa

ć system przez NFS jest konieczne przejście przez zwykłą

instalacj

ę, jak to opisano w Część 7, `Początkowa konfiguracja systemu

przy u

życiu programu `dbootstrap''. Nie zapomnij załadować modułu

(sterownika) dla swojej karty Ethernet, a tak

że modułu systemu plików

dla NFS.

Kiedy `dbootstrap' poprosi Ci

ę o wskazanie systemu podstawowego

(Rozdzia

ł 7.15, ```Instalacja systemu podstawowego'''),

powiniene

ś/powinnaś wybrać NFS.

-------------------------------------------------------------------------------

6. Uruchamianie systemu instalacyjnego
--------------------------------------

Ten rozdzia

ł rozpoczyna się ogólnym opisem ładowania systemu Debian

GNU/Linux, a nast

ępnie przedstawia dokładne informacje na temat

żdego ze sposobów ładowania i kończy się radami użytecznymi w razie

problemów.

Zwró

ć uwagę, że w niektórych systemach `Control-Alt-Delete' nie

resetuje poprawnie komputera, wi

ęc zaleca się ``zimny'' restart.

śli instalujesz z istniejącego systemu operacyjnego (np. z DOS-u)

nie masz wyboru. W przeciwnym wypadku wykonaj przed

ładowaniem zimny

start.

6.1. Argumenty

ładowania

------------------------

Parametry

ładowania jądra Linux zazwyczaj używane są do upewnienia

ę, że urządzenia peryferyjne działają poprawnie. W większości

wypadków j

ądro może samo wykryć informacje dotyczące urządzeń

zewn

ętrznych. Jednak w niektórych wypadkach będziesz musiał/musiała

troch

ę jądru pomóc.

śli ładujesz system z dyskietki Rescue Floppy lub z CD-ROM-u

zobaczysz zach

ętę ładowania (ang. boot prompt) `boot:'. Szczegółowe

informacje na temat u

żywania parametrów ładowania z Rescue Floppy

żna znaleźć w Rozdział 6.5, `Ładowanie z dyskietki Rescue Floppy'.

śli ładujesz Linuksa z istniejącego systemu operacyjnego, musisz

żyć innych sposobów przekazywania parametrów ładowania. Jeśli na

przyk

ład instalujesz z systemu DOS, możesz zmodyfikować plik

`install.bat' u

żywając dowolnego edytora tekstu. Pełne informacje na

temat parametrów

ładowania można znaleźć w Linux BootPrompt HOWTO

(http://www.linuxdoc.org/HOWTO/BootPrompt-HOWTO.html); ten rozdzia

zawiera tylko szkic najistotniejszych parametrów.

Je

śli uruchamiasz system po raz pierwszy, spróbuj wykorzystać domyślne

parametry (tzn. nie próbuj ustawia

ć żadnych argumentów) i zobacz czy

dzia

ła poprawnie. Prawdopodobnie nie będzie żadnych problemów. Jeśli

jednak jakie

ś się pojawią, spróbuj uruchomić komputer ponownie i

poszuka

ć dodatkowych parametrów, które poinformują system o Twoim

sprz

ęcie.

Kiedy j

ądro ładuje się, na początku procesu ładowania powinien pojawić

ę komunikat `Memory: <dostępna>k/<całkowita>k available'.

<ca

łkowita> powinna odpowiadać wyrażonej w kilobajtach całkowitej

dost

ępnej ilości pamięci w systemie. Jeśli tak nie jest, musisz użyć

parametru `mem=<ram>', gdzie <ram> jest ilo

ścią dostępnej pamięci z

dodan

ą literą ``k'' oznaczającą kilobajty, lub ``m'' -- megabajty. Na

przyk

ład zarówno `mem=65536k' jak i `mem=64m' oznaczają 64MB RAM.

Niektóre systemy maj

ą napędy dyskietek z ``odwróconymi DCL'' (ang.

``inverted DCLs''). Je

śli pojawiają się błędy przy czytaniu dyskietki

nawet je

śli wiesz, że dyskietka ani napęd nie są uszkodzone, spróbuj

doda

ć parametr `floppy=thinkpad'.

W niektórych systemach, jak IBM PS/1 lub ValuePoint (które zawieraj

dyski ST-506) dysk IDE mo

że nie być poprawnie rozpoznany. Spróbuj

najpierw bez parametrów i zobacz, czy dysk IDE jest rozpoznany
poprawnie. Je

śli tak nie jest, sprawdź geometrię dysku (cylindry,

łowice i sektory) i użyć parametru

`hd=<cylindry>,<g

łowice>,<sektory>'.

śli masz czarno-biały monitor, użyj argumentu `mono'. W przeciwnym

wypadku system instalacyjny domy

ślnie użyje kolorów.

śli ładujesz system używając konsoli szeregowej jądro zazwyczaj samo

to wykryje. Je

śli do komputera jest podłączona karta graficzna

(framebuffer) i klawiatura, by

ć może będzie konieczne dodanie

parametru `console=<urz

ądzenie>', gdzie <urządzenie> jest portem

szeregowym - zazwyczaj ``ttyS0''.

Jak nadmieniono powy

żej, pełne informacje na temat parametrów

ładowania można znaleźć w Linux BootPrompt HOWTO

(http://www.linuxdoc.org/HOWTO/BootPrompt-HOWTO.html), w tym rady
dotycz

ące rzadko spotykanego sprzętu. Częste problemy opisane są

poni

żej w rozdziale Rozdział 6.7, `Co zrobić w przypadku problemu?'.

6.1.1. Argumenty `dbootstrap'
-----------------------------

System instalacyjny rozpoznaje kilka argumentów, które mog

ą się okazać

pomocne.

quiet
System instalacyjny pominie pro

śby o potwierdzenie i spróbuje

samodzielnie wykona

ć właściwe czynności. Jeśli znasz system

instalacyjny, jest to dobra metoda na uciszenie procesu.

vebose
Zadawaj jeszcze wi

ęcej pytań niż zwykle.

debug
Generuj dodatkowe komunikaty do dziennika systemowego (patrz
Rozdzia

ł 7.1.1, `Używanie powłoki i przeglądanie dziennika

systemowego'), w tym wszystkie uruchamiane komendy.

bootkbd=<...>
Wybierz wcze

śniej klawiaturę, której chcesz użyć, na przykład

`bootkbd=qwerty/pl'

mono
U

żyj trybu monochromatycznego, zamiast kolorowego

6.2. Interpretacja komunikatów startowych j

ądra

-----------------------------------------------

Podczas startu mo

żesz zobaczyć wiele komunikatów typu `can't find

something' (nie mo

żna znaleźć czegoś), lub `something not present'

(czego

ś nie ma), `can't initialize something' (nie można

zainicjalizowa

ć czegoś), lub nawet `this driver release depends on

something' (ta wersja sterownika wymaga czego

ś). Większość tych

komunikatów jest nieszkodliwa. Widzisz je, powiewa

ż jądro do systemu

instalacyjnego jest zbudowane tak, aby dzia

łało na komputerach z

wieloma ró

żnymi urządzeniami peryferyjnymi. Oczywiście żaden komputer

nie b

ędzie zawierał wszystkich możliwych urządzeń, więc system

operacyjny mo

że wypisać kilka komunikatów ostrzegawczych gdy szuka

urz

ądzeń, których nie posiadasz. Możesz także zauważyć, że system

zatrzymuje si

ę na chwilę. Dzieje się tak, gdy jądro czeka na

odpowied

ź urządzenia, którego nie ma w systemie. Jeśli uważasz, że

czas startu systemu jest nie do przyj

ęcia, możesz po instalacji

utworzy

ć własne jądro (patrz Rozdział 8.5, `Kompilowanie nowego

ądra').

6.3.

Ładowanie z twardego dysku

-------------------------------

W pewnych przypadkach mo

żna chcieć załadować Linuksa z innego systemu

operacyjnego. Mo

żesz także załadować system instalacyjny w inny

sposób, ale zainstalowa

ć system podstawowy z dysku.

6.3.1.

Ładowanie z partycji DOS

-------------------------------

Mo

żna zainstalować Debiana z istniejącej już partycji DOS na tej samej

maszynie. Masz dwa wyj

ścia: albo spróbować instalacji bezdyskietkowej

albo za

ładować system z dyskietki Rescue Floppy ale zainstalować

system podstawowy z lokalnego dysku.

Aby spróbowa

ć instalacji bezdyskietkowej, wykonaj następujące kroki:

1. Umie

ść następujące pliki z najbliższego lustrzanego serwera FTP

Debiana w katalogu na partycji DOS:

* Jeden z obrazów Rescue Floppy, jeden z obrazów g

łównego

systemu plików (ang. root image), jeden z plików j

ądra

Linux i jeden z wsadowych plików DOS z Rozdzia

ł 5.4.2,

`Pliki potrzebne do za

ładowania systemu instalacyjnego'

* Jedno z archiwów Driver Floppies z Rozdzia

ł 5.4.3, `Pliki

sterowników'

* http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main/disks-
i386/current/base2_2.tgz
(patrz Rozdzia

ł 5.4.4, `Pliki z systemem podstawowym')

* http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main/disks-
i386/current/dosutils/loadlin.exe
(patrz Rozdzia

ł 5.4.2, `Pliki potrzebne do załadowania

systemu instalacyjnego')

2. Za

ładuj DOS (nie Windows) bez ładowania sterowników. Aby to

zrobi

ć, musisz nacisnąć _F8_ we właściwym momencie (i opcjonalnie

wybra

ć opcję ``tylko wiersz poleceń trybu awaryjnego'').

3. Uruchom `install.bat' z tego katalogu w DOS-ie.

4. Przejd

ź do Część 6, `Uruchamianie systemu instalacyjnego'.

śli chcesz załadować system z dyskietek, ale zainstalować system

podstawowy z partycji DOS, sprowad

ź i utwórz dyskietkę Rescue Floppy i

Driver Floppies tak jak to opisano w Rozdzia

ł 5.5.4, `Tworzenie

dyskietek z obrazów'. Sprowad

http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main/disks-
i386/current/base2_2.tgz
i umie

ść ten plik gdzieś na partycji DOS.

6.3.2. Instalacja z partycji Linnuksa
-------------------------------------

Mo

żesz zainstalować Debiana także z partycji ext2 lub Minix. Ten

sposób mo

że być odpowiedni na przykład w przypadku zamiany

zainstalowanej dystrybucji Linuksa na Debiana.

Nale

ży zwrócić uwagę, że partycja _z której_ instalujesz nie powinna

ć jedną z partycji _na którą_ instalujesz Debiana (np. `/', `/usr',

`/lib', itd.).

Aby zainstalowa

ć z istniejącej już partycji Linuksa postępuj zgodnie z

poni

ższymi instrukcjami.

1. Sprowad

ź następujące pliki i umieść je w katalogu na istniejącej

partycji Linuksa. U

żyj największych możliwych plików dla Twojej

architektury:

* obraz dyskietki Rescue Floppy patrz Rozdzia

ł 5.4.2, `Pliki

potrzebne do za

ładowania systemu instalacyjnego'

* jedno z archiwów Driver Floppies z Rozdzia

ł 5.4.3, `Pliki

sterowników'

* http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main/disks-
i386/current/base2_2.tgz

2. Mo

żesz użyć dowolnej metody ładowania podczas instalacji z

partycji. Poni

ższe instrukcje zakładają, że korzystasz z

dyskietek, ale mo

żna użyć dowolnej metody.

3. Utwórz dyskietk

ę Rescue Floppy jak to opisano w Rozdział 5.5.4,

`Tworzenie dyskietek z obrazów'. Zwró

ć uwagę, że nie będzie

potrzebna dyskietka Driver Floppies.

4. Wsu

ń dyskietkę Rescue Floppy do napędu i zrestartuj komputer.

5. Przejd

ź do Część 6, `Uruchamianie systemu instalacyjnego'.

6.4. Instalacja z CD-ROM-u
--------------------------

Je

śli posiadasz płytkę, z której można załadować system i jeśli Twoja

architektura obs

ługuje ładowanie systemu z CD-ROM-u nie będą potrzebne

żadne dyskietki. Być może będziesz musiał/musiała skonfigurować

sprz

ęt tak jak to opisano w Rozdział 3.3.2, `Wybór urządzenia, z

którego nast

ępuje start systemu'. Następnie włóż CD-ROM do napędu i

zrestartuj komputer.

Je

śli Twój sprzęt nie obsługuje ładowania systemu z CD-ROMu, należy

uruchomi

ć DOS i wykonać plik `boot.bat' znajdujący się w katalogu

`\boot' na p

łytce CD. Następnie przejdź do Część 7, `Początkowa

konfiguracja systemu przy u

życiu programu `dbootstrap''.

Nawet je

śli nie możesz załadować systemu z CD-ROM-u, możesz

zainstalowa

ć z niego podstawowy system Debiana. Po prostu załaduj

system instalacyjny z dowolnego innego no

śnika, a kiedy nadejdzie

moment instalacji systemu podstawowego lub dodatkowych pakietów wska

CD-ROM jak to opisano w Rozdzia

ł 7.15, ```Instalacja systemu

podstawowego'''.

6.5.

Ładowanie z dyskietki Rescue Floppy

----------------------------------------

Ładowanie z dyskietki Rescue Floppy jest łatwe: wsuń dyskietkę Rescue

Floppy do pierwszego nap

ędu dyskietek i zrestartuj komputer naciskając

_reset_ lub wy

łączając komputer i włączając go ponownie.[1] Jak

wspomniano powy

żej, zaleca się ``zimny'' restart. Powinieneś/powinnaś

zauwa

żyć aktywność napędu dyskietek, a następnie ekran powitalny

dyskietki Rescue Floppy, a na ko

ńcu zachętę `boot:'.

śli używasz innej metody startu, postępuj zgodnie z instrukcjami aż

dojdziesz do zach

ęty `boot:'. Jeśli korzystasz z dyskietek mniejszych

ż 1.44MB, a w zasadzie jeśli w ogóle masz zamiar korzystasz z

dyskietek do za

ładowania systemu na tej architekturze musisz użyć

ładowania systemu z ramdyskiem, przez co jesteś zmuszony/zmuszona

żywać dyskietki z głównym systemem plików (ang. root disk).

Po zach

ęcie `boot:' możesz zrobić dwie rzeczy. Możesz nacisnąć

klawisz od _F1_ do _F10_ aby obej

żeć kilka stron pożytecznych

informacji, albo za

ładować system.

Informacje na temat u

żytecznych parametrów ładowania można przeczytać

po naci

śnięciu klawiszy _F4_ i _F5_. Jeśli użyjesz jakichś paramatrów

dla j

ądra, nie zapomnij wpisać metodę ładowania (domyślna to `linux')

i spacj

ę przed pierwszym argumentem (np. `linux floppy=thinkpad').

Naci

śnięcie wyłącznie klawisza _Enter_ ma taki sam efekt jak wpisanie

`linux' bez

żadnych parametrów.

Dyskietka nazywa si

ę Rescue Floppy, ponieważ można jej użyć do

ładowania systemu i wykonania napraw, jeśli pojawi się problem,

który spowoduje,

że systemu nie będzie się dało uruchomić z dysku

twardego. Dlatego nale

ży zachować tą dyskietkę nawet po

zainstalowaniu systemu. Po naci

śnięciu _F3_ pojawi się więcej

informacji na temat tego, jak u

żywać dyskietki Rescue Floppy.

Po naci

śnięciu klawisza _Enter_, powinien pojawić się komunikat

`Loading...', po nim `Uncompressing Linux...', a nast

ępnie więcej

informacji na temat sprz

ętu w Twoim systemie. Więcej informacji na

temat tego etapu

ładowania systemu można znaleźć poniżej.

śli wybierzesz inną niż domyślna metodę ładowania, np. ``ramdisk''

lub ``floppy'', pojawi si

ę prośba o dyskietkę z głównym systemem

plików. Wsu

ń tą dyskietkę do pierwszego napędu dyskietek i naciśnij

_Enter_. (Je

śli wybierzesz floppy1, wsuń dyskietkę do drugiego

nap

ędu.)

[1] Po wy

łączeniu komputera należy odczekać około minuty.

6.6.

Ładowanie z CD-ROM-u

-------------------------

Ładowanie z CD-ROM-u wymaga tylko włożenia płytki do napędu i

zrestartowania komputera. System powinien si

ę załadować i powinna

pojawi

ć się zachęta `boot:'. Teraz można wpisać parametry i wybrać

ądro do załadowania.

_FIXME: facts and documentation about CD-ROMs needed_

6.7. Co zrobi

ć w przypadku problemu?

------------------------------------

Je

śli pojawią się problemy i jądro zatrzyma się w czasie ładowania,

nie wykrywa urz

ądzeń, które są w systemie lub napędy nie są poprawnie

rozpoznawane, najpierw nale

ży spróbować podać parametry ładowania, jak

zosta

ło to opisane w Rozdział 6.1, `Argumenty ładowania'.

ęsto problemy można rozwiązać wyjmując z komputera dodatkowe

urz

ądzenia i próbując uruchomić komputer jeszcze raz. Problemy

sprawiaj

ą zwłaszcza modemy wewnętrzne, karty dźwiękowe i urządzenia

Plug-n-Play.

Je

śli masz bardzo starą maszynę, a jądro zatrzymuje się po wypisaniu

komunikatu `Checking 'hlt' instruction...' (sprawdzanie instrukcji
'hlt'...), powiniene

ś/powinnaś użyć przy ładowaniu argumentu `no-hlt',

co powoduje wy

łączenie tego testu.

śli nadal masz problemy, prosimy o przysłanie zgłoszenia błędu.

ślij list elektroniczny na adres <submit@bugs.debian.org>. _Musisz_

łączyć następujące linie na samym początku listu:

Package: boot-floppies
Version: <wersja>

Zamiast <wersja> wpisz numer wersji systemu instalacyjnego, której
u

żywałeś/używałaś. Jeśli nie znasz numeru wersji, wpisz w to miejsce

dat

ę sprowadzenia z sieci i dodaj dystrybucję, której dotyczy system

instalacyjny (np. ``stable'', ``frozen'').

Powiniene

ś/powinnaś także zamieścić w zgłoszeniu następujące

informacje:

architecture: i386
model: <producent sprz

ętu i model>

memory: <ilo

ść pamięci RAM>

scsi: <kontroler SCSI, je

śli go posiadasz>

cd-rom: <model CD-ROM-u i typ interface'u, np., ATAPI>
network card: <karta sieciowa, je

śli ją posiadasz>

pcmcia: <szczegó

ły na temat jakichkolwiek urządzeń PCMCIA>

W zale

żności od typu błędu dobrze jest też zgłosić czy instalujesz na

dysk IDE czy SCSI, inne urz

ądzenia zewnętrzne takie jak karta

źwiękowa, pojemność dysku i model karty grafiki.

Opisz tak

że na czym polega problem, widoczne komunikaty jądra w

przypadku jego zatrzymania si

ę. Opisz kroki, które doprowadziły

system do stanu, w którym wyst

ąpił błąd.

-------------------------------------------------------------------------------

7. Pocz

ątkowa konfiguracja systemu przy użyciu programu `dbootstrap'

--------------------------------------------------------------------

7.1. Wprowadzenie do `dbootstrap'
---------------------------------

`dbootstrap' to program uruchamiany po za

ładowaniu systemu

instalacyjnego. Jest on odpowiedzialny za pocz

ątkową konfigurację

systemu i instalacj

ę ``systemu podstawowego''.

łównym zadaniem programu `dbootstrap', oraz głównym celem początkowej

konfiguracji systemu, któr

ą przeprowadzisz, jest ustawienie pewnych

podstawowych elementów systemu. Mo

że być konieczne użycie ``modułów

ądra'', czyli sterowników dołączanych do jądra w odpowiednim

momencie. Modu

łami są sterowniki urządzeń pamięci masowych, kart

sieciowych, obs

ługa języków oraz obsługa innych urządzeń zewnętrznych,

których obs

ługa nie została wbudowana w jądro, które

wybra

łeś/wybrałaś.

Przy pomocy `dbootstrap' wykonuje si

ę takie czynności jak

partycjonowanie i formatowanie dysku, jak i konfiguracj

ę urządzeń

sieciowych. Konfiguracja tych elementów systemu odbywa si

ę na

pocz

ątku, ponieważ często jest to konieczne do poprawnego działania

systemu.

`dbootstrap' jest prost

ą aplikacją z interfejsem znakowym,

zaprojektowan

ą do działania w różnych sytuacjach (na przykład do

instalacji przez po

łączenie szeregowe). Jest łatwy w użyciu.

Poprowadzi Ci

ę przez instalację krok po kroku. Możesz także wrócić i

powtórzy

ć niektóre kroki, jeśli popełnisz błąd.

W programie `dbootstrap' mo

żna poruszać się przy pomocy klawiszy

strza

łek, klawisza _Enter_ oraz _Tab_.

7.1.1. U

żywanie powłoki i przeglądanie dziennika systemowego

------------------------------------------------------------

Je

śli jesteś doświadczonym użytkownikiem UNIX-a lub Linuksa, naciśnij

_Left Alt-F2_ aby przenie

ść się do drugiej _konsoli wirtualnej_. W

tym celu nale

ży nacisnąć w tym samym momencie klawisz _Alt_ po lewej

stronie klawisza ``space'' i klawisz funkcyjny _F2_. Po zmianie
konsoli nale

ży nacisnąć klawisz _Enter_, co spowoduje uruchomienie

pow

łoki `ash', która jest klonem powłoki Bourne'a. W tym momencie

system dzia

ła z RAM-dysku i jest dostępny ograniczony zestaw narzędzi.

żna zobaczyć ich listę wpisując polecenie `ls /bin /sbin /usr/bin

/usr/sbin'. Aby wykona

ć wszystkie potrzebne czynności należy używać

odpowiednich pozycji w menu. Pow

łoka i komendy są udostępnione tylko

na wypadek k

łopotów. W szczególności należy używać menu w celu

aktyacji partycji wymiany, poniewa

ż system instalacyjny nie jest w

stanie wykry

ć, że zrobiono to z powłoki. Naciśnij _Lewy Alt-F1_ aby

powróci

ć do menu. Linux udostępnia do 64 konsol wirtualnych, ale

dyskietka Rescue Floppy u

żywa tylko kilku z nich.

Komunikaty b

łędów są przekierowywane na trzecią konsolę wirtualną

(inaczej `tty3'). Mo

żna dostać się na nią naciskając _Lewy Alt-F3_

(przytrzyma

ć klawisz _Alt_ i nacisnąć klawisz funkcyjny _F3_), a

powróci

ć do `dbootstrap' przy pomocy _Lewy Alt-F1_.

Komunikaty te mo

żna też znaleźć w `/var/log/messages'. Po zakończeniu

instalacji plik ten jest kopiowany do `/var/log/installer.log' w nowym
systemie.

7.2. ``Uwagi dotycz

ące wydania''

--------------------------------

Pierwszy ekran, który zobaczysz po starcie `dbootstrap' to ``Uwagi
dotycz

ące wydania''. Ekran ten przedstawia wersję `boot-floppies',

której w

łaśnie używasz i krótko przedstawia rozwijających Debiana.

7.3. ``G

łówne menu procedury instalacyjnej systemu Debian GNU/Linux''

---------------------------------------------------------------------

Mo

żesz zobaczyć okienko dialogowe z napisem ``Program instalacyjny

rozpoznaje aktualny stan instalacji aby okre

ślić kolejny etap.''. W

przypadku niektórych systemów zniknie ono zbyt szybko, aby je
odczyta

ć. Będziesz je widzieć pomiędzy etapami głównego menu.

Program instalacyjny, `dbootstrap', b

ędzie sprawdzać stan systemu

przed ka

żdym krokiem. Dzięki temu można zrestartować instalację nie

trac

ąc wykonanej już pracy. Jeśli będziesz musiał/musiała przerwać

instalacj

ę w samym środku, to przy następnej próbie konieczne będzie

tylko skonfigurowanie klawiatury, ponowne aktywowanie partycji wymiany
i ponowne zamontowanie zainicjalizowanych wcze

śniej partycji.

Wszystkie inne czynno

ści, które były wykonane zostaną zapamiętane i

nie trzeba ich b

ędzie powtarzać.

Podczas ca

łej instalacji będzie widoczne główne menu, zatytułowane

``G

łówne menu procedury instalacyjnej systemu Debian GNU/Linux''.

Pozycje u góry menu b

ędą zmieniały się odzwierciedlając postęp w

instalacji. Phil Hughes napisa

ł w Linux Journal

(http://www.linuxjournal.com/),

że nawet _kurę_ można by nauczyć

instalowa

ć Debiana! Chodziło mu o to, że instalacja polega głownie na

stukaniu w klawisz _Enter_. Na pierwszej pozycji w menu instalacyjnym
jest zawsze czynno

ść, którą powinno się wykonać wnioskując na

podstawie tego, co ju

ż zostało zrobione. Pozycja ta powinna być

zatytu

łowana ``Dalej''.

7.4. ``Konfiguracja klawiatury''
--------------------------------

Przesu

ń podświetlenie na pozycję ``Dalej'' i naciśnij klawisz _Enter_

aby przej

ść do menu konfiguracji klawiatury. Wybierz klawiaturę

odpowiadaj

ącą Twojemu językowi lub coś podobnego, jeśli nie jest

dost

ępny typ, który chciałbyś/chciałabyś wybrać.[1] Po zainstalowaniu

systemu b

ędzie można wybrać klawiaturę spośród większej ilości

ustawie

ń (w tym celu należy jako root uruchomić program `kbdconfig' po

zako

ńczeniu instalacji).

Przesu

ń podświetlenie na wybraną pozycję i naciśnij _Enter_. Do

przesuwania pod

świetlenia użyj klawiszy strzałek - są w tym samym

miejscu niezale

żnie od układu klawiatury.

śli instalujesz system na bezdyskowej stacji roboczej możesz pominąć

kilka nast

ępnych kroków, ponieważ nie istnieją żadne lokalne dyski,

które mo

żna by podzielić. W tym przypadku następnym krokiem będzie

Rozdzia

ł 7.14, ```Konfiguracja sieci'''. Po nim system instalacyjny

poprosi Ci

ę o zamontowanie głównej partycji NFS - patrz rozdział

Rozdzia

ł 7.10, ```Zamontowanie uprzednio przygotowanej partycji'''.

[1] W wi

ększości przypadków właściwe będzie ustawienie ``Poland'', co

odpowiada wi

ększości klawiatur stosowanych w Polsce - przyp. tłumacza.

7.5. Wcze

śniejsze ładowanie sterowników

---------------------------------------

W pewnych rzadko spotykanych sytuacjach mo

że być konieczne załadowanie

sterowników z dyskietki. Zazwyczaj mo

żna pominąć ten krok i wybrać

``Alternatywa''.

7.6. Ostatnia szansa!
---------------------

Powiedzieli

śmy Ci, aby zrobić kopie zapasowe dysków? Nadchodzi

pierwsza okazja na omy

łkowe wykasowanie zawartości wszystkich dysków i

zarazem ostatnia szansa na uratowanie starego systemu. Je

śli jeszcze

nie zrobi

łeś/zrobiłaś kopii wszystkich dysków wysuń dyskietkę z

nap

ędu, zresetuj system i zrób kopie zapasowe.

7.7. ``Podzia

ł dysku na partycje''

----------------------------------

Je

śli nie podzieliłeś/podzieliłaś dysków aby utworzyć partycję na

system plików Linuksa i partycj

ę wymiany, tj. tak, jak to opisano w

rozdziale Rozdzia

ł 4.6, `Partycjonowanie przed instalacją', następnym

krokiem b

ędzie ``Podział dysku na partycje''. Jeśli

utworzy

łeś/utworzyłaś przynajmniej jedną partycję Linuksa i

przynajmniej jedn

ą partycję wymiany, pozycją ````Dalej'''' będzie

``Przygotowanie i aktywowanie partycji wymiany''. Mo

żliwe jest, że

nawet ta pozycja si

ę nie ukaże, jeśli Twój system ma mało pamięci i

partycja wymiany zosta

ła aktywowana zaraz po starcie systemu

instalacyjnego. Niezale

żnie od tego, co znajduje się na pozycji

````Dalej'''' mo

żesz użyć klawisza strzałki w dół aby wybrać ``Podział

dysku na partycje''.

Menu ``Podzia

ł dysku na partycje'' zawiera listę urządzeń dyskowych,

które mo

żna przepartycjonować i uruchamia program do partycjonowania.

Musisz utworzy

ć przynajmniej jedną partycję ``Linux native'' (typ 83)

i w wi

ększości przypadków również przynajmniej jedną partycję wymiany

``Linux swap'' (typ 82), jak to wyja

śniono w rozdziale Część 4,

`Dzielenie dysku twardego na partycje'. Je

śli nie masz pewności co do

tego, jak podzieli

ć dysk wróć do tego rozdziału i przeczytaj go.

W zale

żności od Twojej architektury możesz użyć różnych programów.

Oto programy lub program dost

ępne dla Twojej architektury:

`fdisk'
Podstawowy program do partycjonowania dla Linuksa, dobry dla
ekspertów; przeczytaj stron

ę podręcznika systemowego dla programu

fdisk (fdisk.txt).

`cfdisk'
Prosty w u

życiu, pełnoekranowy program do partycjonowania dla

reszty z nas; przeczytaj stron

ę podręcznika systemowego dla

programu cfdisk (cfdisk.txt).

Jeden z tych programów zostanie uruchomiony po wybraniu pozycji
``Podzia

ł dysku na partycje'' z menu. Jeśli nie zostanie uruchomiony

ten program, którego chcesz u

żyć, możesz zamknąć go, przejść do

pow

łoki (konsola 2) i ręcznie wpisać nazwę programu (z ewentualnymi

argumentami), którego chcesz u

żyć. Następnie pomiń krok ``Podział

dysku na partycje'' w programie `dbootstrap' i przejd

ź do następnego.

Zalecamy u

życie partycji wymiany, choć jeśli nalegasz można się bez

niej obej

ść o ile Twój system ma conajmniej 12MB pamięci RAM. Jeśli

nie chcesz partycji wymiany, kontynuuj wybieraj

ąc z menu ``Kontynuacja

bez partycji wymiany''.

Pami

ętaj, aby oznaczyć partycję startową jako ``Bootable''.

7.8. ``Przygotowanie i aktywowanie partycji wymiany''
-----------------------------------------------------

To b

ędzie kolejny krok po utworzeniu conajmniej jednej partycji

partycji. Mo

żesz zainicjalizować i uaktywnić nową partycję lub

uaktywni

ć wcześniej zainicjalizowaną partycję albo w ogóle kontynuować

bez tworzenia partycji wymiany. Zawsze mo

żna zainicjalizować już

wcze

śniej zainicjalizowaną partycję, więc wybierz ``Przygotowanie i

aktywowanie partycji wymiany'', chyba

że na pewno wiesz co robisz.

Wybranie tej pozycji spowoduje wy

świetlenie okienka dlalogowego z

napisem ``Prosz

ę wskazać partycję, która zostanie aktywowana jako

urz

ądzenie wymiany.''. Domyślnie powinna zostać przedstawiona

partycja, któr

ą już do tego celu skonfigurowałeś/skonfigurowałaś.

śli tak jest, po prostu naciśnij _Enter_.

Nast

ępnie pojawia się prośba o potwierdzenie, ponieważ inicjalizacja

niszczy wszystkie dane uprzednio znajduj

ące się na tej partycji.

śli wszystko jest w porządku, wybierz ``Tak''. Możesz zobaczyć

łysk na ekranie w momencie uruchomienia programu inicjalizującego.

7.9. ``Przygotowanie partycji Linuksa''
---------------------------------------

W tym momencie nast

ępną pozycją do wyboru powinno być ``Przygotowanie

partycji Linuksa''. Je

śli tak nie jest, oznacza to, że nie

uko

ńczyłeś/ukończyłaś jeszcze partycjonowania dysku, albo że nie

wybra

łeś/wybrałaś jeszcze żadnej z pozycji decydującej o tym, co

zrobi

ć z partycją wymiany.

żesz zainicjalizować partycję Linuksa lub zamontować już wcześniej

zainicjalizowan

ą partycję. Zwróć uwagę na to, że przy pomocy programu

`dbootstrap' _nie_ jest mo

żliwe zainstalowanie nowego systemu na

starym bez zniszczenia tego pierwszego. Je

śli chcesz tylko dokonać

aktualizacji istniej

ącego systemu Debian, nie musisz używać programu

`dbootstrap' - Debian jest w stanie sam si

ę zaktualizować. Więcej

informacji na temat tego, jak wykona

ć aktualizację do wersji Debian

2.2 znajduje si

ę w instrukcjach dotyczących aktualizacji

(http://www.debian.org/releases/2.2/i386/release-notes/).

Dlatego je

śli chcesz użyć istniejących partycji, które nie są puste,

powiniene

ś/powinnaś je zainicjalizować (powoduje to wymazanie

wszystkich plików). Co wi

ęcej, konieczne jest zainicjalizowanie

wszystkich partycji utworzonych w czasie partycjonowania. W zasadzie
jedynym powodem, dla którego mo

żna by zamontować partycję bez jej

inicjalizacji jest montowanie partycji, na której wykona

ło się już

wcze

śniej jakąś część instalacji przy pomocy tej samej wersji systemu

instalacyjnego.

Wybierz pozycj

ę ``Przygotowanie partycji Linuksa'' aby zainicjalizować

i zamontowa

ć partycję `/'. Pierwsza partycja, którą zamontujesz lub

zainicjalizujesz b

ędzie zamontowana jako `/' (partycja główna).

Zostanie zadane pytanie o to, czy zachowa

ć zgodność z jądrem Linux

wcze

śniejszym niż 2.2. Jeśli odpowiesz tutaj ``Nie'', nie będzie

żliwe używanie instalowanego systemu z jądrem 2.0 lub wcześniejszym,

z powodu pewnych opcji systemu plików, których starsze j

ądra nie

obs

ługują. Jeśli masz pewność, że nigdy nie będziesz używać jądra 2.0

lub wcze

śniejszego, możesz tutaj odpowiedzieć ``Nie''. Domyślną

warto

ścią jest ``Tak'', co pozwala zachować zgodność.

System zapyta Ci

ę także czy ma sprawdzić twarde dyski. Domyślnie

pomija si

ę te testy, ponieważ może zabrać to dużo czasu, a poza tym

nowoczesne dyski same wykrywaj

ą uszkodzone sektory i radzą sobie z

nimi. Jednak je

śli nie masz pewności co do jakości Twojego systemu

lub masz stary sprz

ęt, dobrze jest sprawdzić dyski.

Nast

ępne okna dialogowe to tylko prośby o potwierdzenie. Zostaniesz

poproszony/poproszona o potwierdzenie swoich decyzji, poniewa

formatowanie partycji niszczy ich zawarto

ść. Zostanie też podana

informacja o tym,

że jedna z partycji zostaje zamontowana jako `/'.

łaściwie jest montowana jako `/target', ale po restarcie systemu

ędzie to `/'.)

Po zamontowaniu partycji `/', je

śli masz inne partycje, które

chcia

łbyś/chciałabyś przygotować i zamontować, wybierz z menu

``Alternatywa''. Dotyczy to tych, którzy maj

ą oddzielne partycje

przeznaczone na katalogi `/boot', `/var', `/usr' lub inne, które
powinny zosta

ć zainicjalizować i/lub zamontowane teraz.

7.10. ``Zamontowanie uprzednio przygotowanej partycji''
-------------------------------------------------------

Alternatyw

ą dla Rozdział 7.9, ```Przygotowanie partycji Linuksa'''

jest krok ``Zamontowanie uprzednio przygotowanej partycji''. U

żyj go,

śli chcesz wznowić instalację, która została przerwana, lub jeśli

chcesz zamontowa

ć partycję, na której masz dane, które chcesz

zachowa

ć, lub która została wcześniej sformatowana.

śli instalujesz system na bezdyskowej stacji roboczej w tym momencie

powiniene

ś/powinnaś zamontować główną partycję z serwera NFS. Określ

ścieżkę do serwera NFS w standardowej składni NFS, to znaczy

`<nazwa-lub-IP-serwera>:<

ścieżka-zasobu>'. Jeśli chcesz zamontować

teraz równie

ż inne systemy plików, możesz to zrobić w tym momencie.

śli jeszcze nie skonfigurowałeś/skonfigurowałaś sieci jak to opisano

w Rozdzia

ł 7.14, ```Konfiguracja sieci''', to wybór instalacji NFS

poprosi Ci

ę o to.

7.11. ``Instalacja j

ądra i modułów systemu operacyjnego''

---------------------------------------------------------

Nast

ępnym krokiem jest instalacja jądra i jego modułów w nowym

systemie.

Zobaczysz menu urz

ądzeń, z których można zainstalować jądro. Wybierz

urz

ądzenie, z którego chcesz zainstalować jądro i moduły. Zwróć

uwag

ę, że możesz wybrać dowolne z podanych urządzeń --- nie musisz

wybiera

ć tego, z którego uruchomiłeś/uruchomiłaś instalację (patrz

ęść 5, `Metody instalacji Debiana').

Zwró

ć uwagę, że przedstawione opcje zależą od tego, jaki sprzęt wykrył

`dbootstrap'. Je

śli instalujesz system z oficjalnego CD-ROM-u,

program powinien automatycznie go u

żyć.

śli instalujesz z lokalnego systemu plików, masz do wyboru dwie

opcje: ``harddisk'', je

śli partycja z potrzebnymi plikami jeszcze nie

jest zamontowana, lub ``mounted'' w przeciwnym wypadku. W obu
przypadkach system poprosi Ci

ę o wskazanie ścieżki do archiwum

Debiana, czyli miejsca na dysku, w którym znajduj

ą się potrzebne do

instalacji pliki (opisane w Rozdzia

ł 6.3, `Ładowanie z twardego

dysku'). Je

śli masz lokalną kopię archiwum Debiana, możesz podać

katalog, w którym si

ę ona znajduje (często `/archive/debian').

Archiwum mo

żna poznać po tym, że zawiera struktury katalogów takie jak

(`debian/dists/stable/main/disks-i386/current'). Mo

żesz wpisać

ścieżkę samodzielnie, lub użyć `<...>', co pozwala przeglądać drzewo

katalogów.

Nast

ępnie system poprosi Cię o wskazanie dokładnego katalogu, który

zawiera potrzebne pliki (mo

że on zależeć od Twojej podarchitektury).

Zwró

ć uwagę na to, że system może wymagać istnienia plików (a także

podkatalogów, o ile s

ą potrzebne w danym wypadku) dokładnie w podanym

katalogu. W czasie szukania plików `dbootstrap' b

ędzie wypisywał

komunikaty na trzeciej konsoli (patrz Rozdzia

ł 7.1.1, `Używanie

pow

łoki i przeglądanie dziennika systemowego').

śli pojawi się opcja ``domyślnie'', powinieneś/powinnaś jej użyć. W

przeciwnym wypadku u

żyj opcji ''lista'', co pozwoli programowi

`dbootstrap' samodzielnie znale

źć odpowiednie pliki (pamiętaj, że może

to zaj

ąć dużo czasu, jeśli montujesz system plików przez NFS). Jeśli

to si

ę nie uda, możesz spróbować samodzielnie określić dokładny

katalog u

żywając opcji ''ręcznie''.

śli instalujesz system z dyskietek powinieneś/powinnaś wsunąć do

nap

ędu dyskietkę Rescue Floppy (która prawdopodobnie znajduje się już

w nap

ędzie), a następnie dyskietkę Driver Floppies.

śli chcesz zainstalować jądro i moduły przez sieć, możesz do tego

celu u

żyć opcji ``sieć'' (HTTP) lub ``nfs''. Aby tak zrobić, Twoja

karta sieciowa musi by

ć obsługiwana przez standardowe jądro (patrz

Rozdzia

ł 2.4, `Peryferia i inny sprzęt'). Jeśli nie widać tych

pozycji, b

ędziesz musiał/musiała wybrać ``Anuluj'', wrócić do do menu

i wybra

ć krok ``Konfiguracja sieci'' (patrz Rozdział 7.14,

```Konfiguracja sieci'''), a nast

ępnie ponownie wybrać ten krok. W

przypadku opcji ``nfs'' b

ędzie konieczne podanie nazwy i ścieżki

serwera NFS. Zak

ładając, że poprawnie umieściłeś/umieściłaś obrazy

Rescue Floppy i Driver Floppies na serwerze NFS, pliki te powinny by

dost

ępne do instalacji jądra i modułów. W przypadku opcji ``sieć'',

ędzie konieczne podanie pełnego URL-a, zawierającego nazwę serwera i

katalog.

7.11.1. NFS
-----------

Wybierz opcj

ę ``nfs'' i podaj `dbootstrap'-owi nazwę serwera NFS i

ścieżkę. Zakładając, że obrazy dysku ratunkowego i ze sterownikami

zosta

ły umieszczone we właściwym miejscu na serwerze, powinny być one

dost

ępne do instalacji jądra i modułów. System plików NFS zostanie

zamontowany w katalogu `/instmnt'. Wska

ż lokalizację potrzebnych

plików tak jak przy opcji ``partycja'', lub ``zamontowane''.

7.11.2. Sie

------------

Wybierz opcj

ę ``sieć'' i podaj `dbootstrap'-owi URL (adres

internetowy) archiwum Debiana. Warto

ść domyślna będzie działała

dobrze w wi

ększości przypadków. ¦cieżka zazwyczaj jest taka sama w

przypadku wszystkich oficjalnych serwerów lustrzanych Debiana. Mo

żesz

tak

że kazać pobrać pliki przez serwer pośredniczący (proxy).

7.11.3. G

łówny system plików przez NFS

--------------------------------------

Je

śli instalujesz system na bezdyskowej stacji roboczej, sieć powinna

ć już skonfigurowana tak, jak to opisano w Rozdział 7.14,

```Konfiguracja sieci'''. Powiniene

ś/powinnaś widzieć opcję

pozwalaj

ącą na instalację jądra i modułów z NFS. Wykorzystaj opcję

``nfs'' tak, jak to opisano w powy

ższym akapicie.

że być konieczne podjęcie innych kroków w przypadku innych nośników

instalacyjnych.

7.12. ``Konfiguracja urz

ądzeń PCMCIA''

--------------------------------------

Instnieje jeden krok alternatywny, _przed_ wybraniem opcji
``Konfiguracja modu

łów - sterowników urządzeń'', mianowicie

``Konfiguracja urz

ądzeń PCMCIA''. W tym kroku włącza się obsługę

urz

ądzeń PCMCIA.

śli posiadasz jakieś urządzenia PCMCIA, ale ich obsługa nie jest Ci

potrzebna do instalacji Debiana (np. instalacja z wykorzystaniem
karty Ethernet PCMCIA), to nie musisz konfigurowa

ć kart PCMCIA w tym

momencie. Mo

żesz łatwo skonfigurować i włączyć obsługę kart PCMCIA

pó

źniej, po zakończeniu instalacji. Jednak do instalacji potrzebna Ci

ędzie karta sieciowa PCMCIA, musisz przeprowadzić ten krok, aby

łączyć obsługę PCMCIA przed konfiguracją sieci.

śli chcesz zainstalować obsługę urządzeń PCMCIA, wybierz opcję

alternatywn

ą ``Konfiguracja modułów - sterowników urządzeń''. Pojawi

ę pytanie o typ kontrolera PCMCIA, który posiadasz. W większości

przypadków b

ędzie to `i82365'. W niektórych przypadkach będzie to

`tcic'. Je

śli nie masz pewności, sprawdź typ kontrolera w opisie

sprz

ętu. Zazwyczaj można zostawić kilka następujących po tym pytaniu

opcji pustych. Niektóre urz

ądzenia jednak mają specjalne wymagania.

Linux PCMCIA HOWTO (http://www.linuxdoc.org/HOWTO/PCMCIA-HOWTO.html)
zawiera wiele informacji, które mog

ą się przydać w przypadku, gdyby

nie dzia

łały wartości domyślne.

W niektórych niezwyk

łych przypadkach może być także konieczne

przeczytanie i modyfikacja pliku `/etc/pcmcia/config.opts'. Mo

żesz

otworzy

ć drugi terminal wirtualny (_lewy Alt i F2_) i na nim

zmodyfikowa

ć ten plik a następnie ponownie skonfigurować urządzenia

PCMCIA r

ęcznie przeładowując moduły używając programów `insmod' i

`rmmod'.

Po prawid

łowym skonfigurowaniu i zainstalowaniu obsługi urządzeń

PCMCIA powiniene

ś/powinnaś wrócić i skonfigurować sterowniki urządzeń

tak, jak to opisano w nast

ępnym rozdziale.

7.13. ``Konfiguracja modu

łów - sterowników urządzeń''

-----------------------------------------------------

Wybierz z menu pozycj

ę ``Konfiguracja modułów - sterowników urządzeń''

i poszukaj urz

ądzeń, które są w Twoim systemie. Skonfiguruj

sterowniki tych urz

ądzeń, a będą one ładowane przy każdym starcie

systemu.

Nie musisz konfigurowa

ć wszystkich urządzeń w tym momencie; konieczne

jest tylko skonfigurowanie tych urz

ądzeń, które będą potrzebne w

czasie instalacji systemu podstawowego. Obejmuje to tak

że urządzenia

Ethernet.

W ka

żdym momencie po zainstalowaniu systemu możesz zmienić

konfiguracj

ę modułów przy pomocy programu `modconf'.

7.14. ``Konfiguracja sieci''
----------------------------

Musisz skonfigurowa

ć sieć nawet wtedy, kiedy Twój system nie będzie

pod

łączony do żadnej sieci. W takim przypadku będziesz musiał/musiała

odpowiedzie

ć tylko na dwa pytania: ``Wprowadź nazwę komputera'' i

``Czy Twój system jest pod

łączony do sieci?''.

śli Twój system jest podłączony do sieci, będziesz potrzebować

informacji opisanych w rozdziale Rozdzia

ł 3.2, `Potrzebne informacje'.

Jednak je

śli Twoim głównym łączem sieciowym będzie PPP, _NIE_

powiniene

ś/powinnaś konfigurować sieci.

Program `dbootstrap' zada Ci kilka pyta

ń na temat sieci; wpisz

informacje zgromadzone w czasie czytania rozdzia

łu Rozdział 3.2,

`Potrzebne informacje'. System podsumuje równie

ż konfigurację sieci i

poprosi Ci

ę o potwierdzenie. Następnie będzie potrzebne określenie

podstawowego urz

ądzenia sieciowego. Zazwyczaj będzie to ``eth0''

(pierwsza karta Ethernet). W przypadku laptopa, bardziej
prawdopodobne b

ędzie, że podstawowym urządzeniem sieciowym będzie

``pcmcia''.

Niektóre szczegó

ły, które mogą okazać się pomocne, lub nie: program

zak

łada, że adres IP sieci jest koniunkcją bitową adresu IP systemu i

maski sieci. Za

łoży też, że brama jest również serwerem DNS. Jeśli

nie mo

żesz znaleźć odpowiedzi na któreś z tych pytań, przyjmij

warto

ści domyślne podane przez program -- możesz je zmienić po

zainstalowaniu systemu, modyfikuj

ąc plik `/etc/network/interfaces'.

7.15. ``Instalacja systemu podstawowego''
-----------------------------------------

W czasie kroku ``Instalacja systemu podstawowego'' zobaczysz menu
urz

ądzeń, z których można zainstalować system podstawowy. Należy

wybra

ć właściwe urządzenie.

śli wybierzesz instalację z systemu plików na twardym dysku lub z

CD-ROMu, pojawi si

ę prośba o ścieżkę do pliku

http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main/disks-
i386/current/base2_2.tgz
. Je

śli posiadasz oficjalny nośnik, to wartość domyślna powinna być

prawid

łowa. W przeciwnym wypadku wpisz ścieżkę do pliku zawierającego

system podstawowy, wzgl

ędem punktu montowania urządzenia. Tak jak w

przypadku kroku ``Instalacja j

ądra i modułów systemu operacyjnego''

żesz albo pozwolić programowi `dbootstrap' wyszukać plik, albo

wpisa

ć ścieżkę przy zachęcie.

śli wybierzesz instalację z dyskietek, wsuwaj kolejne dyskietki

wtedy, gdy o to poprosi `dbootstrap'. Je

śli jedna z dyskietek jest

uszkodzona i nie daje si

ę odczytać, będzie konieczne powtórne

utworzenie jej na innej dyskietce i ponowne podanie wszystkich
dyskietek. Po przeczytaniu wszystkich dyskietek system zainstaluje
przeczytane pliki. Mo

że to zająć 10 lub więcej minut na powolnych

komputerach, mniej na szybkich.

Je

śli instalujesz system z NFS, wybierz NFS i kontunuuj. Pojawi się

pro

śba o określenie serwra, zasobu na serwerze i podkatalogu, w którym

żna znaleźć plik

http://http.us.debian.org/debian/dists/potato/main/disks-
i386/current/base2_2.tgz
. Je

śli masz problemy z montowaniem systemu plików przez NFS, upewnij

ę czy czas systemowy na serwerze odpowiada mniej więcej czasowi na

komputerze, na którym instalujesz system. Mo

żesz zmienić datę na

drugim terminalu u

żywając komendy `date'. Patrz strona podręcznika

systemowego date(1).

7.16. ``Konfiguracja systemu podstawowego''
-------------------------------------------

W tym moemencie, po przeczytaniu wszystkich plików, które tworz

minimalny system Debian, musisz skonfigurowa

ć kilka rzeczy przed

uruchomieniem systemu.

Zostanie zadane pytanie o stref

ę czasową. Jest wiele sposobów aby ją

ustawi

ć. Zalecamy przejście do panelu ``Katalogi:'' i wybranie

swojego pa

ństwa (lub kontynentu). To spowoduje zmianę dostępnych

stref czasowych, wi

ęc należy przejść do panelu ``Strefy czasowe:'' i

wybra

ć lokalizację geograficzną (tzn. państwo, region lub miasto).

Nast

ępnie zostanie zadane pytanie o to, czy zegar systemowy jest

ustawiony na czas GMT, czy czas lokalny. Wybierz GMT (tzn. ``Tak'')
je

śli na tym komputerze będzie działać tylko UNIX. Wybierz czas

lokalny (tzn. ``Nie'') je

śli będziesz używać poza Debianem również

innego systemu operacyjnego. UNIX (Linux nie jest wyj

ątkiem)

zazwyczaj ustawia czas GMT na zegarze systemowym i konwertuje widoczny
czas na czas lokalny. Pozwala to systemowi na poprawn

ą zmianę czasu z

zimowego na letni i odwrotnie oraz pami

ętać o latach przestępnych, a

nawet umo

żliwia użytkownikom zgłoszonym do systemu z innych stref

czasowych samodzielnie ustawia

ć strefę czasową dla własnego terminala.

7.17. ``Przygotowanie Linuksa do uruchamiania z twardego dysku''
----------------------------------------------------------------

Je

śli wybierzesz opcję automatycznego ładowania Linuksa z dysku

twardego, a _nie_ instalujesz systemu na maszynie bezdyskowej
zobaczysz pytanie o g

łówny sektor ładujący. Jeśli nie używasz

programu zarz

ądzającego ładowaniem (a tak prawdopodobnie jest, jeśli

nie wiesz co to za program) i nie masz innego systemu operacyjnego na
tej samej maszynie, odpowiedz MSG-YES; na to pytanie. Zwró

ć uwagę, że

śli odpowiesz ``Tak'', nie będzie możliwe na przykład normalne

ładowanie systemu DOS. Bądź uważny/uważna i przeczytaj Rozdział

8.3, `Reaktywowanie DOS i Windows'. Je

śli odpowiesz ``Tak'', następne

pytanie b

ędzie dotyczyło tego, czy chcesz, aby Linux był ładowany

automatycznie z dysku twardego po w

łączeniu komputera. Jeśli

odpowiesz ``Tak'', g

łówna partycja Linuksa zostanie oznaczona jako

_partycja

ładowalna_ -- ta, która zostanie załadowana z dysku

twardego.

Zwró

ć uwagę, że ładowanie wielu systemów operacyjnych to bardzo

skomplikowane zagadnienie. Ten dokument nie próbuje nawet opisa

ró

żnych programów zarządzających ładowaniem, które mogą się różnić

ędzy architekturami, a nawet podarchitekturami. Więcej informacji

żesz znaleźć w dokumentacji swojego programu zarządzającego

ładowaniem. Pamiętaj: kiedy pracujesz nad ładowaniem systemu

ostro

żności nigdy za wiele.

Standardowym programem

ładującym dla architektury i386 jest ``LILO''.

Jest to skomplikowany program oferuj

ące wiele opcji, takich jak

ładowanie systemów DOS, NT i OS/2. Prosimy dokładnie przeczytać

dokumentacj

ę w katalogu `/usr/doc/lilo/', jeśli masz jakieś szczególne

potrzeby. Patrz te

ż LILO mini-HOWTO

(http://www.linuxdoc.org/HOWTO/mini/LILO.html).

Mo

żesz teraz pominąć ten krok i ustawić partycję ładowalną później,

przy pomocy programów `fdisk' lub `activate'.

Je

śli coś popsujesz i nie będziesz mógł/mogła załadować DOSum będzie

konieczne u

życie komendy `fdisk /mbr' aby zapisać nowy sektor ładujący

DOS. Jednak oznacza to,

że nie będziesz mógł/mogła wrócić do Debiana!

ęcej informacji na ten temat znajduje się w rozdziale Rozdział 8.3,

`Reaktywowanie DOS i Windows'.

Je

śli instalujesz system na stacji bezdyskowej, ładowanie systemu z

lokalnego dysku raczej nie ma sensu, wi

ęc krok ten należy pominąć.

7.18. ``Przygotowanie dyskietki startowej''
-------------------------------------------

Dyskietk

ę startową powinienieś/powinnaś utworzyć nawet jeśli masz

zamiar

ładować system z twardego dysku, ponieważ może się zdarzyć, że

program

ładujący zostanie nieprawidłowo zainstalowany na dysku, a

dyskietka startowa prawie zawsze b

ędzie działała. Wybierz pozycję

``Przygotowanie dyskietki startowej'' z menu i zgodnie z poleceniem
wsu

ń pustą dyskietkę do napędu. Upewnij się, że dyskietka nie jest

zabezpieczona przed zapisem. Kiedy program sko

ńczy ją formatować i

zapisywa

ć jądro opisz tą dyskietkę ``Dysk startowy'' i zabezpiecz

przed zapisem.

7.19. Moment prawdy
-------------------

Je

śli w napędzie są jakaś dyskietka, wyjmij ją (chyba że jest to

dyskietka startowa, a nie umo

żliwiłeś/umożliwiłaś ładowania systemu z

twardego dysku). Wybierz z menu pozycj

ę ``Zrestartowanie systemu''.

śli system nie chce się załadować, użyj do uruchomienia systemu

śnika, z którego uruchamiałeś/uruchamiałaś instalację (np. Rescue

Floppy), lub dyskietki startowej, o ile tak

ą utworzyłeś/utworzyłaś.

śli _nie_ użyjesz do tego celu utworzonej dyskietki startowej,

ędzie konieczne wpisanie specjalnych parametrów ładowania. Na

przyk

ład przy ładowaniu zainstalowanego systemu przy pomocy dyskietki

Rescue Floppy musisz napisa

ć `rescue root=<root>', gdzie <root> to

Twoja partycja g

łówna, na przykład ``/dev/sda1''.

Debian powinien si

ę załadować i powinieneś/powinnaś zobaczyć

komunikaty, które ju

ż wcześniej widziałeś/widziałaś podczas ładowania

systemu instalacyjnego, a nast

ępnie pewną ilość nowych komunikatów.

7.20. Ustawianie has

ła administratora

-------------------------------------

Konto _root_, czasem nazywane te

ż _super-użytkownik_ omija wszystkie

zabezpieczenia w systemie. Powinno si

ę go używać wyłącznie do

czynno

ści administracyjnych i przez jak najkrótszy czas.

Has

ło powinno mieć długość od 6 do 8 znaków i powinno zawierać zarówno

łe jak i duże litery a także znaki przestankowe. Przy ustawianiu

has

ła administratora należy zwrócić szczególną uwagę, ponieważ

żytkownik tego konta posiada wszystkie uprawnienia. Należy unikać

łów ze słownika i jakichkolwiek prywatnych informacji, które można by

odgadn

ąć.

śli ktokolwiek powie Ci, że potrzebuje hasła administratora, bądź

ostro

żny/ostrożna. Normalnie nie powinno się ujawniać tego hasła,

chyba

że maszyną administruje więcej niż jeden człowiek.

7.21. Utwórz zwyk

łego użytkownika

---------------------------------

System zapyta Ci

ę, czy utworzyć konto zwykłego użytkownika. Powinno

ono by

ć Twoim zwykłym kontem do użytku na codzień. _Nie_ powinno się

żywać konta administratora jako konta osobistego.

Dlaczego nie? Jednym z powodów jest fakt,

że dzięki uprawnieniom

administratora mo

żna trwale uszkodzić system. Innym powodem jest

fakt,

że można niechcący uruchomić _konia trojańskiego_ -- program,

który za plecami u

żytkownika wykorzystuje jego uprawnienia aby złamać

zabezpieczenia systemu. Wi

ęcej szczegółów na ten temat można znaleźć

w dowolnej ksi

ążce na temat bezpieczeństwa systemów UNIX.

Nadaj nowemu kontu dowoln

ą nazwę, jeśli nazywasz się Jan Nowak, możesz

żyć na przykład nazwy ``nowak'', ``jan'', ``jnowak'' lub ``jn''.

7.22. Obs

ługa ukrytych haseł

----------------------------

Nast

ępnie system zapyta, czy hasła mają być ukryte (ang. shadow

passwords). Dzi

ęki temu system jest nieco lepiej zabezpieczony. W

przypadku systemu bez ukrytych hase

ł, hasła są umieszczone (w

zaszyfrowanej postaci) w pliku `/etc/passwd', który wszyscy mog

przeczyta

ć. Ten plik musi być czytelny dla wszystkich, ponieważ

zawiera niezb

ędne dla użytkowników informacje, na przykład

przyporz

ądkowuje numerom użytkowników ich nazwy. Dlatego ktoś może

wykorzystuj

ąc ten plik przeprowadzić atak ``brutalnej siły'' (ang.

brute force attack) (tzn. przeprowadzi

ć automatycznie test wszystkich

żliwych kombinacji znaków w haśle) i odgadnąć hasła.

śli hasła są ukryte, to przechowuje się je w pliku `/etc/shadow',

który mo

że czytać i modyfikować tylko administrator, a czytać tylko

łonkowie grupy ``shadow''. Dlatego zalecamy użycie ukrytych haseł.

Konfiguracj

ę systemu ukrytych haseł można przeprowadzić przy pomocy

komendy `shadowconfig'. Po instalacji mo

żna przeczytać plik

`/usr/share/doc/passwd/README.debian.gz', który zawiera wi

ęcej

informacji.

7.23. Removing PCMCIA
---------------------

Je

śli nie używasz urządzeń PCMCIA, możesz usunąć w tym momencie

odpowiednie pakiety. Dzi

ęki temu start systemu będzie przebiegał w

czystszy sposób. Dzi

ęki temu będzie także łatwiej wymienić jądro

(PCMCIA wi

ąże ze sobą wersje sterowników PCMCIA, modułów jądra i

samego jadra.).

7.24. Wybór i instalacja profili
--------------------------------

System zada teraz pytanie, czy chcesz u

żyć gotowych konfiguracji

przygotowanych przez Debiana. Zawsze mo

żna wybrać, pakiet po

pakiecie, programy, które maj

ą zostać zainstalowane w nowym systemie.

łuży do tego opisany poniżej program `dselect'. Jednak przy około

3950 dost

ępnych w Debianie pakietach może zająć to dużo czasu!

Dlatego jest mo

żliwość instalacji _zadań_ lub _profili_. _zadanie_

jest pojedyncz

ą rzeczą, którą można robić w systemie, na przykład

``Programowanie w Perlu'' lub ``Tworzenie stron WWW'' lub ``Edycja
Chi

ńskich tekstów''. Można wybrać kilka zadań. _Profil_ jest

kategori

ą, do której będzie można zaliczyć dany system, na przykład

``Serwer sieciowy'' lub ``Osobista stacja robocza''. W
przeciwie

ństwie do zadań, można wybrać tylko jeden profil.

Podsumowuj

ąc, jeśli się spieszysz, wybierz jeden profil. Jeśli masz

ęcej czasu, wybierz własny profil i zaznacz zbiór zadań. Jeśli masz

żo czasu i chcesz bardzo precyzyjnie skontrolować co ma być

zainstalowane, a co nie, pomi

ń ten krok i użyj programu `dselect'.

Wkrótce uruchomiony zostanie program `dselect'. Je

śli

zaznaczy

łeś/zaznaczyłaś jakieś profile lub zadania, pamiętaj aby

pomin

ąć krok ``[W]yboru'' w `dselect', ponieważ odpowiednie pakiety

ż zostały wybrane.

łowo ostrzeżenia na temat przedstawienia rozmiarów zadań. Każdy z

rozmiarów jest sum

ą rozmiarów wszystkich pakietów, które dane zadanie

obejmuje. Dlatego je

śli zaznaczy się zadania, które mają wspólne

pakiety, ca

łkowity wymagany obszar na dysku będzie mniejszy niż suma

wielko

ści zaznaczonych zadań.

Po za

łożeniu obu kont (administratora i zwykłego), zostanie

uruchomiony program `dselect'. Przed u

życiem tego programu należy

przeczyta

ć podręcznik dselecta (dselect-beginner.html). Program ten

umo

żliwia zaznaczenie _pakietów_, które zostaną zainstalowane w

systemie. Je

śli posiadasz CD-ROM lub dysk twardy zawierający pakiety

Debiana, które chcesz zainstalowa

ć w swoim systemie, lub jeśli masz

łączenie z Internetem, możesz zrobić to od razu. W przeciwnym

wypadku mo

żna zamknąć program `dselect' i użyć go później, po

przeniesieniu pakietów Debiana do systemu. Aby korzysta

ć z `dselect'

trzeba by

ć administratorem.

7.25. Zg

łaszanie się do systemu

-------------------------------

Po zamkni

ęciu programu `dselect' pojawi się zachęta do zgłoszenia się

do systemu. Zaloguj si

ę na prywatne konto używając wybranego hasła.

System jest gotowy do u

żytku.

7.26. Konfiguracja PPP
----------------------

UWAGA: Je

śli instalujesz system z CD-ROMu i/lub Twój system jest

pod

łączony bezpośrednio do sieci, możesz spokojnie pominąć ten

rozdzia

ł. System instalacyjny zapyta Cię o konfigurację PPP tylko

śli sieć nie została jeszcze skonfigurowana.

System podstawowy zawiera pe

łny pakiet `ppp'. Pozwala on na

pod

łączenie się do internetu przy pomocy modemu. Poniżej znajdują się

podstawowe instrukcje dotycz

ące konfiguracji połączenia PPP. W

systemie istnieje program `pppconfig', który pomaga skonfigurowa

ć PPP.

_Pami

ętaj, aby odpowiedzieć ``provider'' kiedy zada Ci pytanie o nazwę

łączenia modemowego._

Przy pomocy programu `pppconfig' mo

żna przeprowadzić bezproblemową

konfiguracj

ę PPP. Jednak jeśli nie będzie działać w Twoim przypadku,

poni

żej znajdują się dokładniejsze informacje.

Aby skonfigurowa

ć połączenie PPP musisz znać podstawy przeglądania i

edycji plików w Linuksie. Do przegl

ądania plików można użyć programu

`more', a `zmore' do przegl

ądania plików skompresowanych z

rozszerzeniem `.gz'. Aby przejrze

ć plik `README.debian.gz', wpisz

komend

ę `zmore README.debian.gz'. System podstawowy zawiera dwa

edytory: `ae', który jest bardzo prosty w u

życiu, ale nie ma wielu

opcji, a tak

że `elvis-tiny', ograniczony klon programu `vi'. Później

żna zainstalować wiele innych edytorów i przeglądarek, takich jak

`nvi', `less' i `emacs'.

Zmodyfikuj plik `/etc/ppp/peers/provider' i zamie

ń ``/dev/modem'' na

``/dev/ttyS<#>'', gdzie <#> oznacza numer portu szeregowego. W
Linuksie porty szeregowe liczy si

ę od zera. Pierwszy port szeregowy

(tj. `COM1') to `/dev/ttyS0' w Linuksie. Kolejnym krokiem jest
modyfikacja pliku `/etc/chatscripts/provider' i wstawienie numeru
telefonu dostarczyciela us

ług internetowych (ISP), nazwę użytkownika i

has

ła. Prosimy nie usuwać ``\q'', które poprzedza hasło. Dzięki temu

has

ło nie pojawi się w plikach dziennika.

Wielu dostarczycieli u

żywa PAP lub CHAP w celu zalogowania zamiast

uwierzytelniania w trybie tekstowym. Niektórzy u

żywają obu trybów.

śli Twój ISP wymaga PAP lub CHAP, wymagana jest inna procedura.[1]

Wykomentuj wszystko poni

żej komendy wyboru numeru (linii zaczynającej

ę od ``ATDT'') w pliku `/etc/chatscripts/provider', zmodyfikuj plik

`/etc/ppp/peers/provider' tak jak to opisano powy

żej i dodaj linię

`user <nazwa>', gdzie <nazwa> oznacza nazw

ę użytkownika u ISP, z

którym próbujesz si

ę połączyć. Następnie zmodyfikuj plik

`/etc/ppp/pap-secrets' lub `/etc/ppp/chap-secrets' i wpisz tam swoje
has

ło.

ędzie jeszcze konieczna modyfikacja pliku `/etc/resolv.conf' i

dodanie adresów IP serwerów nazw (DNS) dostarczyciela. Linie w
`/etc/resolv.conf' maj

ą następujący format: `nameserver

<xxx.xxx.xxx.xxx>' gdzie <x>y oznaczaj

ą numer IP. Można także dodać

opcj

ę `usepeerdns' do `/etc/ppp/peers/provider', dzięki czemu system

automatycznie wybierze odpowiednie serwery DNS, korzystaj

ąc z

informacji podawanych zazwyczaj przez zdalny system.

Je

śli Twój dostarczyciel nie używa sekwencji logowania innej niż

ększość innych ISP, to wszystko jest gotowe! Rozpocznij połączenie

PPP u

żywając komendy `pon' jako root. Można sprawdzić jego stan przy

pomocy komendy `plog', a zerwa

ć komendą `poff'.

ęcej informacji na temat konfiguracji PPP w Debianie można znaleźć w

pliku `/usr/share/doc/ppp/README.Debian.gz'.

[1] TP S.A wymaga zwyk

łego uwierzytelniania w trybie tekstowym -- przyp.

łum.

7.27. Instalacja reszty systemu
-------------------------------

Informacje na temat instalacji reszty systemu znajduj

ą się w

oddzielnym dokumencie, podr

ęczniku dselecta (dselect-beginner.html).

Pami

ętaj, aby pominąć krok ``[W]yboru'' w `dselect' jeśli używasz

profili i zada

ń w Rozdział 7.24, `Wybór i instalacja profili'.

-------------------------------------------------------------------------------

8. Kolejne kroki oraz gdzie znale

źć więcej informacji

-----------------------------------------------------

8.1. Je

śli jesteś nowy/nowa w UNIX-ie

-------------------------------------

Je

śli od niedawna używasz UNIX-a, powinieneś/powinnaś kupić kilka

ksi

ążek i zacząć je czytać. Unix FAQ

(ftp://rtfm.mit.edu/pub/usenet/news.answers/unix-faq/faq/) zawiera
wiele odno

śników do książek i grup dyskusyjnych, które mogą okazać się

pomocne. Mo

żesz przeczytać też User-Friendly Unix FAQ

(http://www.camelcity.com/~noel/usenet/cuuf-FAQ.htm).

Linux to rodzaj UNIX-a. Na stronach Linux Documentation Project (LDP)
(http://www.linuxdoc.org/) (Projektu dokumentacji Linuksa) znale

źć

żna wiele dokumentów HOWTO i książek w postaci elektronicznej

zwi

ązanych z Linuksem. Wiele z tych dokumentów można zainstalować we

łasnym systemie. W tym celu wystarczy zainstalować pakiet

`doc-linux-html' (wersje HTML) lub `doc-linux-text' (wersje ASCII).

Dokumenty znajd

ą się w katalogu `/usr/doc/HOWTO'. Dostępne są też

przet

łumaczone wersje tych dokumentów. Polskich użytkowników z

pewno

ścią zainteresują pakiety `doc-linux-pl' (odpowiednik

`doc-linux-text') i `doc-linux-pl-html' (odpowiednik `doc-linux-html')
zawieraj

ące dokumentację przetłumaczoną przez członków projektu JTZ

(http://www.jtz.org.pl).

Informacje na temat samego Debiana mo

żna znaleźć poniżej.

8.2. Orientacja w Debianie
--------------------------

Debian jest troch

ę inny niż pozostałe dystrybucje. Nawet jeśli znasz

Linuksa z innych dystrybucji, powiniene

ś/powinnaś dowiedzieć się kilku

rzeczy o Debianie aby utrzyma

ć system w dobrym stanie. Ten rozdział

zawiera materia

ł, który pozwoli Ci oswoić się z Debianem. Nie jest to

podr

ęcznik użytkowania systemu, ale jedynie zarys systemu dla tych,

którym bardzo si

ę spieszy.

Najwa

żniejszą rzeczą, z którą należy się oswoić jest system

zarz

ądzania pakietami. Chodzi głównie o to, aby pozwolić systemowi

zarz

ądzania pakietami sprawować kontrolę nad dużymi częściami systemu.

ędzy innymi:

* `/usr' (z wy

łączeniem `/usr/local')

* `/var' (mo

żesz utworzyć `/var/local' i użyć go do dowolnych

celów)

* `/bin'

* `/sbin'

* `/lib'

Je

śli na przykład samodzielnie zamienisz plik `/usr/bin/perl', będzie

dzia

łał, ale po uaktualnieniu pakietu `perl' plik ten zostanie

zamieniony na wersj

ę z pakietu. Eksperci mogą to obejść ustawiając

pakiety w tryb ``hold'' w programie `dselect'.

8.3. Reaktywowanie DOS i Windows
--------------------------------

Po zainstalowaniu systemu podstawowego i ustawieniu _G

łównego sektora

ładującego_ będziesz mógł/mogła załadować Linuksa, ale prawdopodobnie

nic wi

ęcej. Zależy to od wyboru podczas instalacji. W tym rozdziale

znajdziesz informacje na temat tego, jak umo

żliwić ładowanie innego

systemu, tak aby mo

żna było uruchomić DOS lub Windows.

Program `LILO' zarz

ądzający ładowaniem pozwala na uruchomienie innych

ż Linux systemów operacyjnych. Program ten konfiguruje się przy

pomocy pliku `/etc/lilo.conf'. Po ka

żdej modyfikacji tego pliku

nale

ży uruchomić program `lilo', ponieważ dopiero wtedy zmiany zostaną

uaktywnione.

Wa

żnymi częściamu pliku `lilo.conf' są linie zawierające słowa

kluczowe `image' i `other', a tak

że następujące po nich linie. To one

okre

ślają jaki system zostanie załadowany przez `LILO'. W pliku tym

że być określone jądro (`image'), główna partycja, dodatkowe

parametry j

ądra itp, a także inny niż Linux (`other') system

operacyjny. Te s

łowa kluczowe mogą być użyte więcej niż jeden raz.

Kolejno

ść systemów w pliku konfiguracyjnym jest ważna, ponieważ

okre

śla ona system, który zostanie załadowany automatycznie na

przyk

ład po pewnym czasie (`delay') o ile działanie `LILO' nie zostało

przerwane naci

śnięciem klawisza _SHIFT_.

Bezpo

średnio po zainstalowaniu systemu jedynie obecny system jest

skonfigurowany do uruchomienia przez `LILO'. Je

śli chcesz uruchomić

inne j

ądro, musisz zmodyfikować plik konfiguracyjny `/etc/lilo.conf' i

doda

ć nastpujące linie:

image=/boot/vmlinuz.nowy
label=nowy
append="mcd=0x320,11"
read-only

W przypadku podstawowym niezb

ędne są tylko dwie pierwsze linie. Jeśli

chcesz dowiedzie

ć się czegoś więcej na temat innych opcji, przeczytaj

dokumentacj

ę `LILO'. Można ją znaleźć w katalogu

`/usr/share/doc/lilo/'. Powiniene

ś/powinnaś przeczytać plik

`Manual.txt'. Szybszy start w

świat ładowania zapewniają strony

podr

ęcznika systemowego `LILO': lilo.conf(5) zawiera krótki opis

konfiguracyjnych s

łów kluczowych, a lilo(8) opis konfigurowania

sektora

ładującego.

Zwró

ć uwagę, że w systemie Debian GNU/Linux istnieją także inne

programy

ładujące, takie jak GRUB (w pakiecie `grub'), CHOS (w

pakiecie `chos'), Extended-IPL (w pakiecie `extipl'), loadlin (w
pakiecie `loadlin') itp.

8.4. Inne dokumenty i

źródła informacji

---------------------------------------

Je

śli potrzebujesz informacji na temat konkretnego programu,

powiniene

ś/powinnaś najpierw spróbować użyć komendy `man <program>',

lub `info<program>'.

W katalogu `/usr/doc' tak

że można znaleźć wiele dokumentów. W

szczególno

ści `/usr/doc/HOWTO' i `/usr/doc/FAQ' zawierają wiele

interesuj

ących informacji.

Strony WWW Debiana (http://www.debian.org/) zawieraj

ą wiele informacji

na temat Debiana. W szczególno

ści warto przejżeć Debian FAQ

(http://www.debian.org/doc/FAQ/) i archiwa list dyskusyjnych Debiana
(http://www.debian.org/Lists-Archives/). Cz

łonkowie społeczności

Debiana sami na wzajem si

ę wspierają; aby zapisać się na listę

dyskusyjn

ą Debiana (jedną lub więcej) zobacz służącą do tego stronę

(http://www.debian.org/MailingLists/subscribe).

8.5. Kompilowanie nowego j

ądra

------------------------------

Po co kompilowa

ć nowe jądro? Często nie jest to potrzebne, ponieważ

standardowe j

ądro dostarczane z Debianem obsługuje większość

konfiguracji. Jednak mo

żna skompilować nowe jądro aby:

* korzysta

ć ze specjalnego sprzętu lub pozbyć się konfliktów

sprz

ętowych, które mogą wystąpić w przypadku standardowego jądra

* korzysta

ć ze sprzętu lub opcji takich jak APM (zarządzanie

energi

ą) lub SMP (obsługa wielu procesorów), które nie są

łączone do standardowego jądra

* zoptymalizowa

ć jądro usuwając zbędne sterowniki, co może

przyspieszy

ć czas ładowania systemu

* u

żyć opcji jądra wyłączonych w standardowym jądrze (np. obsługa

firewall-i sieciowych)

* korzysta

ć z uaktualnionej lub rozwojowej wersji jądra

* zrobi

ć wrażenie na kolegach/koleżankach, wypróbować nowe rzeczy

Nie bój si

ę samodzielnie kompilować jądra. Nie jest to trudne, a

przynosi korzy

ści.

Aby skompilowa

ć jądro sposobem Debiana, potrzebne będą następujące

pakiety: `kernel-package', `kernel-source-2.2.17' (najnowsza wersja w
czasie pisania tego dokumentu), `fakeroot' i kilka innych, które
prawdopodobnie s

ą już zainstalowane (plik

`/usr/share/doc/kernel-package/README.gz' zawiera kompletn

ą listę).

Zwró

ć uwagę, że nie _musisz_ kompilować jądra ``sposobem Debiana'',

ale u

żywanie systemu zarządzania pakietami do zarządzania jądrem jest

bezpieczniejsze i

łatwiejsze. W zasadzie źródła Linuksa można wziąć

prosto od Linusa, zamiast z pakietu `kernel-source-2.2.17'
jednocze

śnie kompilując je przy pomocy `kernel-package'.

Zwró

ć uwagę, że w katalogu `/usr/share/doc/kernel-package' można

znale

źć pełną dokumentację na temat używania `kernel-package'. Ten

rozdzia

ł jest jedynie krótkim przewodnikiem.

Od t

ąd zakładamy, że źródła jądra znajdują się w katalogu

`/usr/local/src', i

że jądro jest w wersji 2.2.17. Jako root utwórz

podkatalog katalogu `/usr/local/src' i zmie

ń właściciela tego katalogu

na swoje zwyk

łe konto (nie administratora). Zaloguj się na swoje

zwyk

łe konto i przejdź do katalogu, w którym chcesz odpakować źródła

ądra (`cd /usr/local/src'), wypakuj źródła (`tar xIf

/usr/src/kernel-source-2.2.17.tar.bz2'), wejd

ź do utworzonego katalogu

(`cd kernel-source-2.2.17/'). Teraz mo

żesz skonfigurować jądro (`make

xconfig' je

śli system X11 jest zainstalowany, skonfigurowany i

uruchomiony, `make menuconfig' je

śli jest inaczej). Czytaj teksty

pomocy i wybieraj uwa

żnie. Jeśli masz wątpliwości, zazwyczaj lepiej

jest w

łączyć do jądra sterownik (oprogramowanie, które zarządza

urz

ądzeniami zewnętrznymi, takimi jak karty Ethernet, kontrolery SCSI

itp.), co do którego nie masz pewno

ści. Bądź uważny/uważna: inne

opcje, nie odnosz

ące się do konkretnego sprzętu, a których nie

rozumiesz powinny zosta

ć nietknięte (należy zostawić wartości

domy

ślne). Nie zapomnij włączyć opcji ``Kernel module loader'' w

ęści ``Loadable module support'' (nie jest ona zaznaczona

domy

ślnie). W przeciwnym wypadku mogą wystąpić problemy z Debianem.

Wyczy

ść drzewo katalogów źródła i parametry `kernel-package'. W tym

celu nale

ży wykonać komendę `make-kpkg clean'.

Nast

ępnie skompiluj jądro: `fakeroot make-kpkg --revision=custom.1.0

kernel_image'. Numer podwersji ``1.0'' mo

żna dowolnie zmienić. Jest

to tylko numer, który b

ędzie pomagał Ci panować nad kolejnymi gotowymi

ądrami. Podobnie w miejsce ``custom'' można wstawić dowolne słowo

(np. nazw

ę systemu). Kompilacja jądra może zająć dłuższą chwilę, w

zale

żności od mocy maszyny.

śli potrzebna Ci będzie obsługa PCMCIA, będzie konieczne

zainstalowanie równie

ż pakietu `pcmcia-source'. Rozpakuj archiwum

jako root w katalogu `/usr/src' (wa

żne, aby moduły znalazły się tam,

gdzie s

ą spodziewane, mianowicie w `/usr/src/modules'). Następnie

jako root wykonaj komend

ę `make-kpkg modules_image'.

Po zako

ńczeniu kompilacji należy zainstalować pakiet z jądrem tak

samo, jak ka

żdy inny. Jako root wykonaj komendę `dpkg -i

../kernel-image-2.2.17-<podarch>_custom.1.0_i386.deb'. Cz

ęść

<podarch> oznacza opcjonaln

ą pod-architekturę jak ``i586'', zależną od

ustawionych podczas konfiguracji j

ądra opcji. `dpkg -i

kernel-image...' spowoduje zainstalowanie j

ądra z wszystkimi

potrzebnymi dodatkowymi plikami. Na przyk

ład zostanie zainstalowany

poprawnie plik `System.map' (przydatny w razie odpluskwiania j

ądra) i

`/boot/config-2.2.17' (zawieraj

ący konfigurację jądra). Nowy pakiet

`kernel-image-2.2.17' jest tak

że na tyle sprytny, aby samodzielnie

uruchomi

ć `lilo', aby uaktualnić główny sektor ładujący, więc nie

trzeba b

ędzie samodzielnie tego robić. Jeśli utworzyłeś/utworzyłaś

jakie

ś pakiety modułów, również będziesz musiał/musiała je

zainstalowa

ć.

Nadszed

ł czas na przeładowanie systemu. Przeczytaj uważnie wszystkie

ostrze

żenia wygenerowane przez poprzedni krok i wpisz `shutdown -r

now'.

Wi

ęcej informacji na temat `kernel-package', znajduje sie w katalogu

`/usr/doc/kernel-package'.

-------------------------------------------------------------------------------

9. Informacje techniczne na temat systemu instalacyjnego
--------------------------------------------------------

9.1. Kod

źródłowy

-----------------

Pakiet `boot-floppies' zawiera ca

ły kod źródłowy i dokumentację do

systemu instalacyjnego.

9.2. Rescue Floppy
------------------

Dyskietka Rescue Floppy zawiera system plików Ext2 (lub FAT, w
zale

żności od architektury), więc powinno się dać z niej korzystać

przy pomocy wszystkiego, co potrafi montowa

ć dyski Ext2 lub FAT.

ądro Linuksa znajduje się w pliku `linux'. Plik `root.bin' to

skompresowany programem `gzip' obraz 1.4MB dyskietki z systemem plików
Minix lub Ext2, który zostanie za

ładowany do RAM-dysku i użyty jako

łówny system plików.

9.3. Zamiana j

ądra na dyskietce Rescue Floppy

---------------------------------------------

Je

śli wymiana jądra na dyskietce Rescue Floppy okaże się konieczna,

musisz wkompilowa

ć (bezpośrednio, nie jako moduły) następujące opcje:

* obs

ługę RAM-dysku (`CONFIG_BLK_DEV_RAM')

* obs

ługę początkowego (initrd) RAM-dysku (`CONFIG_BLK_DEV_INITRD')

* obs

ługę jądra dla binariów ELF (`CONFIG_BINFMT_ELF')

* obs

ługę urządzenia Loop (`CONFIG_BLK_DEV_LOOP')

* Systemy plików FAT, Minix i Ext2 (niektóre architektury nie

wymagaj

ą systemów FAT i/lub Minix -- patrz źródła)

Skopiuj nowe j

ądro do pliku `linux' na dyskietce Rescue Floppy i

uruchom skrypt shella `rdev.sh', równie

ż znajdujący się na dyskietce.

Skrypt ten zak

łada, że jądro znajduje się w bierzącym katalogu lub w

`/mnt/linux'. Je

śli tak nie jest, podaj ścieżkę jako argument dla

skryptu.

B

ędzie także konieczna wymiana pliku `modules.tgz' na dyskietce Driver

Floppies. Plik ten zawiera po prostu skompresowane programem `gzip'
archiwum tar katalogu `/lib/modules/<kernel-ver>'; utwórz je z
katalogu g

łównego, tak aby w archiwum mieściły się również wszystkie

katalogi.

9.4. Dyskietki z systemem podstawowym
-------------------------------------

Dyskietki te zawieraj

ą 512-bajtowy nagłówek oraz część skompresowanego

gzip-em archiwum `tar'. Je

śli obetniesz nagłówki i połączysz

zawarto

ść dyskietek, uzyskasz skompresowane archiwum tar. Zawiera ono

system podstawowy, który zostanie zainstalowany na Twoim twardym
dysku.

Po zainstalowaniu tego archiwum musisz przej

ść przez kroki opisane w

Rozdzia

ł 7.16, ```Konfiguracja systemu podstawowego''' i innych menu

`dbootstrap' aby skonfigurowan

ć sieć i musisz samodzielnie

zainstalowa

ć jądro i moduły. Po dokonaniu tego powinieneś/powinnaś

otrzyma

ć działający system.

śli chodzi o czynności wykonywane po instalacji, przeprowadza je

łównie pakiet `base-config'.

-------------------------------------------------------------------------------

10. Dodatek
-----------

10.1. Dodatkowe informacje oraz jak zdoby

ć system Debian GNU/Linux

------------------------------------------------------------------

10.1.1. Dodatkowe informacje
----------------------------

G

łównym źródłem informacji o Linuksie jest Linux Documentation Project

(http://www.linuxdoc.org/). Znajdziesz tam dokumenty HOWTO i
odno

śniki do innych cennych informacji na temat różnych części systemu

GNU/Linux.

10.1.2. Jak zdoby

ć system Debian GNU/Linux

------------------------------------------

Je

śli chcesz kupić zestaw płyt CD, aby z nich zainstalować Debiana,

powiniene

ś/powinnaś przeczytać stronę sprzedawców płyt

(http://www.debian.org/distrib/vendors). Znajdziesz tam list

adresów, pod którymi mo

żna kupić system Debian GNU/Linux na CD-ROMach.

Lista ta jest uporz

ądkowana według państw, więc nie powinieneś/nie

powinna

ś mieć problemów ze znalezieniem sprzedawcy w pobliżu Ciebie.

10.1.3. Serwery lustrzane Debiana
---------------------------------

Je

śli nie mieszkasz w USA, a chcesz pobrać pakiety Debiana, możesz

tak

że wielu z serwerów lustrzanych, które znajdują się poza USA.

Lista pa

ństw i serwerów znajduje się na stronie WWW serwera FTP

Debiana (http://www.debian.org/distrib/ftplist).

10.1.4. GPG, SSH i inne programy dotycz

ące bezpieczeństwa

---------------------------------------------------------

USA wprowadza ograniczenia w eksporcie produktów dotycz

ących obrony,

co niestety dotyczy tak

że oprogramowania kryptograficznego. Do tej

kategorii nale

żą między innymi PGP i ssh. Można jednak importować te

programy do USA.

Aby uchroni

ć użytkowników przed niepotrzebnym ryzykiem prawnym,

niektóre pakiety Debiana s

ą dostępne z serwera poza USA, który zawiera

ró

żne programy kryptograficzne: serwer non-US Debiana

(ftp://nonus.debian.org/debian-non-US/).

Ten tekst zosta

ł wyjęty z pliku README.non-US, który można znaleźć na

żdym serwerze lustrzanym archiwum FTP Debiana. Zawiera on także

list

ę serwerów lustrzanych serwera non-US.

10.2. Urz

ądzenia Linuksa

------------------------

W Linuksie w katalogu `/dev' znajduj

ą się różne pliki specjalne. Te

pliki nazywane s

ą plikami urządzeń. W świecie UNIX-a dostęp do

urz

ądzeń zewnętrznych polega na tym, że za plikami urządzeń kryją się

sterowniki, które komunikuj

ą się ze sprzętem. Plik urządzenia to

interfejs do rzeczywistego elementu systemu. Pliki w katalogu `/dev/'
równie

ż zachowują się inaczej niż zwykłe pliki. Poniżej zamieszczono

list

ę najważniejszych plików urządzeń.

fd0

pierwszy nap

ęd dyskietek

fd1

drugi nap

ęd dyskietek

hda

dysk twardy IDE / CD-ROM na pierwszym porcie IDE (Master)

hdb

dysk twardy IDE / CD-ROM na pierwszym porcie IDE (Slave)

hdc

dysk twardy IDE / CD-ROM na drugim porcie IDE (Master)

hdd

dysk twardy IDE / CD-ROM na drugim porcie IDE (Slave)

hda1

pierwsza partycje pierwszego dysku IDE

hdd15

ętnasta partycja na czwartym dysku IDE

sda

dysk twardy SCSI o najni

ższym SCSI ID (np. 0)

sdb

dysk twardy SCSI o nast

ępnym w kolejności SCSI ID (np. 1)

sdc

dysk twardy SCSI o nast

ępnym w kolejności SCSI ID (np. 2)

sda1

pierwsza partycje pierwszego dysku SCSI

sdd10

dziesi

ąta partycja na czwartym dysku SCSI

sr0 CD-ROM SCSI o najni

ższym SCSI ID

sr1 CD-ROM SCSI o nast

ępnym w kolejności SCSI ID

ttyS0 port szeregowy 0, COM1 w DOS
ttyS1 port szeregowy 1, COM2 w DOS
psaux urz

ądzenie myszy PS/2

gpmdata pseudo-urz

ądzenie przekaźnika z demona GPM (myszy)

cdrom

dowi

ązanie symboliczne do napędu CD-ROM

mouse

dowi

ązanie symboliczne do urządzenia myszy

null

wszystkie dane przekierowane do tego urz

ądzenia znikają

zero

z tego urz

ądzenia można w nieskończoność czytać zera

-------------------------------------------------------------------------------

11. Administrivia
-----------------

11.1. Na temat tego dokumentu
-----------------------------

Ten dokument jest napisany w j

ęzyku SGML, przy pomocy DTD

``DebianDoc''. Dokumenty w formatach wyj

ściowych są generowane przez

programy z pakietu `debiandoc-sgml'.

Aby u

łatwić zarządzanie tym dokumentem używamy kilku opcji SGML,

takich jak jednostki (ang. entities) i oznaczone rozdzia

ły (ang.

marked sections). Pe

łnią one rolę analogiczną do zmiennych i

instrukcji warunkowych w j

ęzykach programowania. ¬ródło SGML do tego

dokumentu zawiera informacje dla wszystkich architektur -- oznaczone
rozdzia

ły oddzielają różne części tekstu jako przeznaczone dla

poszczególnych architektur.

11.2. Wspó

łtworzenie tego dokumentu

-----------------------------------

Je

śli masz problemy lub sugestie dotyczące tego dokumentu, powinieneś

łosić je w postaci zgłoszenia błędu (ang. bug report) w pakiecie

`boot-floppies'. Dok

ładniejsze informacje na temat zgłaszania błędów

żna znaleźć w pakiecie `bug' lub `reportbug', a także w dokumentacji

do systemu

śledzenia błędów Debiana (http://www.debian.org/Bugs/).

łoby uprzejmie z Twojej strony sprawdzić wśród otwartych błędach w

boot-floppies (http://www.debian.org/Bugs/db/pa/lboot-floppies.html)
czy Twój problem zosta

ł już wcześniej zgłoszony. Jeśli tak jest,

żesz dodać więcej informacji wysyłając list na adres

<XXXX@bugs.debian.org>, gdzie <XXXX> jest numerem ju

ż otwartego błędu.

Jeszcze lepiej pobierz kopi

ę źródeł SGML tego dokumentu i utwórz do

nich

łaty (ang. patches). ¬ródła można znaleźć w pakiecie

`boot-floppies'. Spróbuj znale

źć najnowszą wersję w dystrybucji

niestabilnej (ftp://ftp.debian.org/debian/dists/unstable/). Mo

żesz

tak

że przeglądać źródła przy pomocy CVSweb

(http://cvs.debian.org/boot-floppies/). Instrukcje na temat tego, jak

ściągnąć źródła z CVS można znaleźć w README-CVS

(http://cvs.debian.org/~checkout~/boot-floppies/README-
CVS?tag=HEAD%26content-type=text/plain)
w

źródłach.

Prosimy _nie_kontaktowa

ć się bezpośrednio z autorami tego dokumentu.

Istnieje lista dyskusyjna dla twórców systemu instalacyjnego. Nosi
ona nazw

ę <debian-boot@lists.debian.org>. Instrukcje na temat

zapisywania si

ę na nią można znaleźć na stronie zapisów na listy

dyskusyjne Debiana (http://www.debian.org/MailingLists/subscribe).
Archiwa listy mo

żna przeglądać przez WWW na stronie archiwów list

dyskusyjnych Debiana (http://www.debian.org/Lists-Archives/).

11.3. G

łówni współtwórcy

------------------------

Wielu, wielu u

żytkowników i twórców Debiana tworzyło jakieś części

tego dokumentu. Uwaga nale

ży się przede wszystkim Michaelowi

Schmitzowi (obs

ługa m68k), Frankowi Neumannowi (autorowi Instrukcji

instalacyjnych Debiana dla Amigi
(http://www.informatik.uni-oldenburg.de/~amigo/debian_inst.html), Arto
Astali, Ericowi Delaunay/Benowi Collinsowi (obs

ługa SPARCa), Tapio

Lehtonenowi oraz Stéphane Bortzmeyer za liczne modyfikacje i tekst.

Niezwykle pomocny tekst i informacje znaleziono mi

ędzy innymi w HOWTO

Jima Minthy na temat

ładowania systemu z sieci (brak odnośnika),

Debian FAQ (http://www.debian.org/doc/FAQ/), Linux/m68k FAQ
(http://www.linux-m68k.org/faq/faq.html) i Linux for SPARC Processors
FAQ (http://www.ultralinux.org/faq.html) Linux/Alpha FAQ
(http://www.alphalinux.org/faq/FAQ.html). Nale

ży uznać wkład autorów

tych wolno dost

ępnych i bogatych źródeł informacji.

11.4. Znaki handlowe
--------------------

Wszystkie znaki handlowe s

ą własnością odpowiednich właścicieli.

-------------------------------------------------------------------------------

Instalacja Debiana GNU/Linux 2.2 dla architektury Intel x86

Bruce Perens
Sven Rudolph
Igor Grobman
James Treacy
Adam Di Carlo
t

łumaczenie: Marcin Owsiany <porridge@pandora.info.bielsko.pl>

version 2.2.17, 11 September, 2000