Publiczny system finansowy

Publiczny system finansowy

O jakie zadania chodzi?

- zadania

związane z pełnieniem

funkcji publicznych sensu stricte

-

zadania

związane z pełnieniem

funkcji społecznych

- zadania

związane z pełnieniem

funkcji gospodarczych

Istota publicznego systemu finansowego -

tworzenie zasobów

ś

rodków pieniężnych (funduszy publicznych) oraz ich przepływ

tak, aby umożliwić władzom publicznym realizację zadań
publicznych

Wykonywanie zadań publicznych oznacza dostarczanie:

- dóbr i usług publicznych

- środków finansowych w postaci transferów -

redystrybucja dochodów

Publiczny system finansowy

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, środkami publicznymi
są:

- dochody

publiczne

- środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej i inne środki

pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi

- przychody

Jakie są źródła finansowania zadań publicznych?

- środki publiczne

Dochody a przychody??

Publiczny system finansowy

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych środki publiczne
przeznacza się na:

- wydatki

publiczne

- rozchody

publiczne

Jakie jest przeznaczenie środków publicznych?

Dochody

publiczne

-

Wydatki

publiczne

gdy

„+”

to

nadwyżka

sektora

finansów publicznych

gdy

„-”

to

deficyt

sektora

finansów publicznych

Wydatki a rozchody??

Publiczny system finansowy

Podstawowe

obszary wydatkowania

ś

rodków publicznych:

- obrona narodowa
- utrzymanie porządku i bezpieczeństwa wewnętrznego
- edukacja
- zdrowie
- ochrona socjalna
- rekreacja i kultura
- infrastruktura
- ochrona środowiska
- wydatki sektorowe
- obsługa działalności sektora publicznego

Publiczny system finansowy

Deficyt sektora finansów publicznych

finansowany jest z

przychodów

pochodzących z następujących źródeł:
- sprzedaż papierów wartościowych oraz inne operacji finansowych
- prywatyzacja majątku skarbu państwa i majątku jst
- spłaty pożyczek udzielonych ze środków publicznych
- otrzymane pożyczki i kredyty

Przychodom

finansującym deficyt odpowiadają

rozchody

obejmujące:

- spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów
- wykup papierów wartościowych
- udzielone pożyczki
- płatności, których źródłem finansowania są przychody z prywatyzacji

majątku skarbu państwa oraz majątku jst

- inne operacje finansowe związane z zarządzaniem długiem publicznym

i płynnością

Publiczny system finansowy

Gromadzenie

(wpływy)

Środki

publiczne

Rozdysponowanie

(wypływy)

Finanse publiczne

– procesy związane z gromadzeniem

ś

rodków publicznych oraz ich rozdysponowaniem

Publiczny system finansowy

-

organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy

kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały

- gminy, powiaty i samorząd województwa
- jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze

jednostek budżetowych

- państwowe i samorządowe fundusze celowe
- uczelnie publiczne
- jednostki badawczo-rozwojowe
- samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej
- państwowe lub samorządowe instytucje kultury
- ZUS, KRUS i zarządzane przez nie fundusze
- Narodowy Fundusz Zdrowia
- Polską Akademię Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne
- Inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie

odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem
przedsiębiorstw, banków i spółek prawa handlowego

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych

sektor finansów publicznych

obejmuje:

Publiczny system finansowy

Podstawowe formy organizacyjno-prawne jednostek sektora
finansów publicznych określone w ustawie o finansach publicznych:

- jednostki budżetowe
- zakłady budżetowe
- gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych
- fundusze celowe

Jednostki budżetowe:

– jednostki, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a

pobrane dochody odprowadzają na rachunek, odpowiednio, dochodów
budżetu państwa lub dochodów budżetu jst –

tzw. zasada rozliczeń brutto,

gospodarka budżetowa

– podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan finansowy

Publiczny system finansowy

Zakłady budżetowe:

– jednostki, które odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania, pokrywają koszty

swojej działalności z przychodów własnych (przy czym mogą otrzymywać
dotacje) -

tzw. zasada rozliczeń netto, gospodarka pozabudżetowa

– podstawą gospodarki finansowej zakładu budżetowego jest plan finansowy

Gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych:

– wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i

finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna.
Gospodarstwo pomocnicze pokrywa koszty swojej działalności z przychodów
własnych (przy czym mogą otrzymywać dotacje) -

tzw. zasada rozliczeń

netto, gospodarka pozabudżetowa

Fundusze celowe:

– fundusz powołany ustawowo, którego przychody pochodzą ze środków

publicznych, a wydatki są przeznaczone na realizację wyodrębnionych zadań

– może działać jako osoba prawna, lub jako wyodrębniony rachunek bankowy,

którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej fundusz

Publiczny system finansowy

Jednostki sektora finansów publicznych wykorzystują środki
publiczne do wykonywania zadań publicznych

Podlegają specjalnym zasadom dyscypliny finansowej, które
odnoszą się do:

- gromadzenia

ś

rodków publicznych –

przymusowo, bezzwrotnie

- wydatkowania

ś

rodków publicznych –

terminowo, oszczędnie

-

rachunkowości i sprawozdawczości

–

w sposób ujednolicony

- kontroli

gospodarowania środkami publicznymi -

kontrola

społeczna

i

finansowa

Publiczny system finansowy

Wydatkowanie środków publicznych:

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych,

wydatki publiczne

powinny być dokonywane:

- w sposób celowy i oszczędny z zachowaniem z zasady

uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów

- w sposób umożliwiający terminową realizację zadań

- w wysokościach i terminach wynikających z wcześniej

zaciągniętych zobowiązań

Publiczny system finansowy

Środki publiczne są gromadzone w formie

funduszy publicznych

Najważniejszy funduszem publicznym jest

budżet państwa

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych środki publiczne,

Budżet państwa

jest rocznym

planem dochodów

i

wydatków

oraz

przychodów

i

rozchodów

:

- organów władzy publicznej, w tym organów administracji

rządowej, organów kontroli i ochrony prawa

- sądów i trybunałów

Publiczny system finansowy

Istota budżetu państwa:

-

aspekt ekonomiczny

- budżet państwa jako fundusz pieniężny,

gromadzący i rozdzielający środki publiczne na rozwój
ekonomiczny państwa oraz wszelkie potrzeby ogólnospołeczne

-

aspekt prawny

– budżet państwa jako akt prawny

-

aspekt polityczny

– budżet jako narzędzie realizacji określonej

polityki społeczno-gospodarczej rządu

Publiczny system finansowy

Zasady budżetowe:

-

zasada jedności materialnej

- zasada jedności formalnej

- zasada jednorodności (roczności)

- zasada szczegółowości

- zasada jawności i przejrzystości

- zasada zupełności

Publiczny system finansowy

Etapy tworzenia budżetu państwa:

- opracowanie pierwszej prognozy dochodów i wydatków

w oparciu o prognozy makroekonomiczne, określające warunki,
w jakich dany budżet będzie realizowany

- sformułowanie założeń do projektów dochodów i wydatków w

resortach

- opracowanie założeń do projektu budżetu oraz ustalenie limitów

wydatków dla poszczególnych dysponentów części budżetowych

- przygotowanie przez ministrów i wojewodów projektów

poszczególnych części budżetu

- przyjęcie przez Radę Ministrów projektu budżetu w formie

uchwały

- prace nad projektem ustawy budżetowej w parlamencie

Publiczny system finansowy

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych,

dochodami budżetu państwa są:

1)

podatki i opłaty

2)

cła

3)

wpłaty z zysku przedsiębiorstw oraz jednoosobowych spółek skarbu państwa

4)

dywidendy

5)

wpłaty z zysku NBP

6)

wpłaty nadwyżek dochodów własnych państwowych zakładów budżetowych oraz
części zysku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych

7)

dochody pobierane przez państwowe jednostki budżetowe

8)

dochody z najmu i dzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze
dotyczące składników majątkowych skarbu państwa

9)

odsetki od środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek
budżetowych

10) odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze środków zgromadzonych na

centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa

11) odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek krajowych i zagranicznych
12) grzywny, mandaty i inne kary pieniężne
13) spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz skarbu państwa
14) inne dochody publiczne

Publiczny system finansowy

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych,

wydatki budżetu państwa

przeznaczone są:

1)

utrzymanie i funkcjonowanie organów władzy publicznej, kontroli i ochrony prawa

2)

zadania wykonywane przez administrację rządową

3)

funkcjonowanie sądów i trybunałów

4)

subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego

5)

dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego

6)

ś

rodki wpłacane do budżetu Unii Europejskiej

7)

subwencje dla partii politycznych

8)

dotacje na zadania określone odrębnymi ustawami

9)

obsługę długu publicznego

10) finansowanie programów i projektów, na których realizację uzyskano środki

pochodzące z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności, Europejskiego
Funduszu Rybołówstwa i inne środki

11) realizację Wspólnej Polityki Rolnej

Publiczny system finansowy

W ustawie budżetowej

dochody budżetowe ujmuje się według:

- źródeł dochodów

- części i działów klasyfikacji budżetowej

W ustawie budżetowej

wydatki budżetowe ujmuje się w

podziale na:

- części, działy i rozdziały klasyfikacji wydatków

-

wyodrębnienia się wydatki przeznaczone na finansowanie programów

operacyjnych, Wspólnej Polityki Rolnej oraz innych programów i projektów
realizowanych z udziałem środków pochodzących z funduszy strukturalnych,
Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rybołówstwa i innych środków

Publiczny system finansowy

Różnica między dochodami a wydatkami budżetu państwa stanowi
odpowiednio

nadwyżkę budżetu państwa

lub

deficyt budżetu

państwa

Deficyt budżetu państwa oraz inne pożyczkowe potrzeby budżetu
państwa mogą być pokryte

przychodami

pochodzącymi z:

- sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku

krajowym i zagranicznym

- kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych

- pożyczek

- prywatyzacji majątku Skarbu Państwa

- nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych

Dochody budżetu państwa – plan na 2010

245 636 184

223 225 010

160 840 000

106 200 000

53 070 000

1 570 000

26 300 000

36 085 000

10

22 411 174

4 223 500

1 804 000

13 656 257

2 727 417

3 370 417

249 006 601

2010

[w tys. zł]

98,6%

89,6%

64,6%

42,6%

21,3%

0,6%

10,6%

14,5%

0%

9%

1,7%

0,7%

5,5%

1,1%

1,4%

100%

2010

[%]

Wyszczególnienie

1. Dochody podatkowe i niepodatkowe

1.1 Dochody podatkowe

1.1.1 Podatki pośrednie

z tego: Podatek VAT

Podatek akcyzowy

Podatek od gier

1.1.2 Podatek dochodowy od osób prawnych

1.1.3 Podatek dochodowy od osób fizycznych

1.1.4 Podatek tonażowy

1.2 Dochody niepodatkowe

1.2.1 Dywidendy

1.2.2 Cło

1.2.3 Opłaty, grzywny, odsetki i inne dochody niepodatkowe

1.2.4 Wpłaty jednostek samorządu terytorialnego

2. Środki z UE i z innych źródeł niepodlegających zwrotowi

DOCHODY OGÓŁEM

Wydatki budżetu państwa – plan na 2010

5 745 969

8 622

98 107

412 159
597 338
830 108

21 000

7 832 560

42 979

1 365 464

836 524
189 011

4 202 184

11 175 476

1 957 279

18 817 248
72 160 474
12 237 154

9 691 498

240 000

34 868 515

81 014 700

1 442 925

11 537 412

6 256 725

12 256 007

2 880 054

89 051

428 154

1 396 537

105 956
483 627

301 220 817

2010 [w tys. zł]

1,9%
0,0%
0,0%
0,1%
0,2%
0,3%
0,0%
2,6%
0,0%
0,5%
0,3%
0,1%
1,4%

3,7%

0,6%

6,2%

24,0%

4,1%
3,2%

0,1%

11,6%

26,9%

0,5%

3,8%
2,1%
4,1%
1,0%

0,0%
0,1%
0,5%
0,0%
0,2%

100%

2010 [%]

Wyszczególnienie

1.

Rolnictwo i łowiectwo

2.

Leśnictwo

3.

Rybołóstwo i rybactwo

4.

Górnictwo i kopalnictwo

5.

Przetwórstwo przemysłowe

6.

Handel

7.

Hotele i restauracje

8.

Transport i łączność

9.

Turystyka

10. Gospodarka mieszkaniowa
11. Działalność usługowa
12. Informatyka
13. Nauka

14. Administracja publiczna

15. Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa

16. Obrona narodowa
17. Obowiązkowe ubezpieczenie społeczne
18. Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa
19. Wymiar sprawiedliwości

20. Dochody od osób pr., fiz. i od innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej oraz wydatki

związane z ich poborem

21. Obsługa długu publicznego

22. Różne rozliczenia
23. Oświata i wychowanie

24. Szkolnictwo wyższe
25. Ochrona zdrowia
26. Pomoc społeczna
27. Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej

28. Edukacyjna opieka wychowawcza
29. Gospodarka komunalna i ochrona środowiska
30. Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego
31. Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody
32. Kultura fizyczna i sport

WYDATKI OGÓŁEM

Deficyt budżetu państwa – plan na 2010

52 214 216

249 006 601

301 220 817

2010

[w tys. zł]

Wyszczególnienie

Deficyt budżetu państwa

Dochody ogółem

Wydatki ogółem

66 647 121

352 506 774

285 859 653

2010

[w tys. zł]

Wyszczególnienie

Saldo

Przychody ogółem

Rozchody ogółem

61 505 774

2 284 742

937 129

IV. Prefinansowanie zadań realizowanych z

udziałem środków pochodzących z budżetu UE

38 296 317

25 000 000

III. Przychody z prywatyzacji i ich rozdysponowanie

7 359 912
1 308 127
1 332 000

5 735

51 500 000

21 881 191

9 116 088

106 139

51 563 284

Obligacje skarbowe
Kredyty otrzymane
Kredyty udzielone
Udział w organizacjach międzynarodowych
Pozostałe

82 666702

II. Finansowanie zagraniczne

117 010 532

60 000 000

6 762 288

177 096 852

43 803

60 000 000

6 762 288

1. Skarbowe papiery wartościowe
2. Pożyczki udzielone
3. Pozostałe
4. Środki na rachunkach budżetowych

352 506 774

243 902 943

Przychody [tys.]

285 859 653

183 772 820

Rozchody

[tys.]

Wyszczególnienie

Razem

I. Finansowanie krajowe

Finanse samorządu terytorialnego

Finanse samorządu terytorialnego

określane są jako zasoby i

ś

rodki pieniężne oraz operacje finansowe, polegające na

gromadzeniu dochodów oraz przychodów, a także dokonywaniu
wydatków i rozchodów przez jednostki samorządu
terytorialnego w celu sfinansowania zadań publicznych

Przesłanki decentralizacji publicznego systemu finansowego:

Samorząd terytorialny może lepiej niż państwo wypełniać niektóre
zadania publiczne ze względu na lepszą znajomość warunków
lokalnych oraz bezpośrednie zainteresowanie efektami działań w
skali lokalnej. Na szczeblu lokalnym możliwe jest pełniejsze
rozpoznanie potrzeb, lepsza alokacja środków, jak również kontrola
ze strony społeczności lokalnej.

Finanse samorządu terytorialnego

W Polsce samorząd terytorialny (gminny) przywrócono w 1990
roku, a 1 stycznia 1999 roku wprowadzono trzy szczeble
samorządu:

województwo

powiat

gmina

Obecnie Polska dzieli się na:

16 województw

379 powiatów

2 478 gmin

Charakterystyka JST

Jednostki s

amorządu terytorialnego mają

osobowość prawną;

przysługuje im prawo własności i inne prawa majątkowe

Przyznanie im osobowości prawnej oznacza, że są one odrębnymi
podmiotami publicznoprawnymi, których

samodzielność podlega

ochronie sądowej

Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy
publicznej wykonując przypadające mu

zadania publiczne

we

własnym imieniu

i

na własną odpowiedzialność

Jednostki samorządu terytorialnego w Polsce wykonują zadania publiczne
niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz
publicznych.

Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w
dochodach publicznych odpowiednio do wykonywanych zadań

Charakterystyka JST

Zmiany w zakresie zadań i kompetencji JST następują wraz
z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych

Samorząd terytorialny ma uprawnienia w zakresie
stanowienia prawa miejscowego

Działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z
punktu widzenia legalności; organami nadzoru nad
działalnością jst w zakresie spraw finansowych są regionalne
izby obrachunkowe

Zadania JST

Zgodnie z Ustawą o finansach publicznych jednostki samorządu terytorialnego
realizują zadania określone w ustawach, a w szczególności:

zadania własne jednostek samorządu terytorialnego

zadania z zakresu administracji rządowej i inne zadania zlecone jednostkom
samorządu terytorialnego ustawami

zadania przejęte do realizacji w drodze umowy lub porozumienia

zadania realizowane wspólnie z innymi jednostkami samorządu terytorialnego

zadania związane z udzielaniem pomocy rzeczowej lub finansowej innym
jednostkom samorządu terytorialnego

Dwie podstawowe kategorie zadań publicznych realizowanych przez JST:

zadania własne

-

służące zaspakajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej

(dotyczą przede wszystkim gospodarki komunalnej oraz usług socjalnych w
zakresie oświaty, ochrony zdrowia i opieki społecznej)

zadania zlecone

-

wynikające z uzasadnionych potrzeb państwa, mają

charakter doraźnej akcji, np. w dziedzinie społecznej, albo też są zadaniami
inwestycyjnymi

Zadania JST

Jednostki samorządu terytorialnego (gmina, powiat, województwo) realizują
zadania związane z pełnieniem funkcji publicznych, społecznych i
gospodarczych, wśród których są zadania dotyczące takich dziedzin jak:

edukacja publiczna

ochrona zdrowia

pomoc społeczna, polityka prorodzinna

ochrona środowiska i przyrody

kultura oraz ochrona zabytków

gospodarka wodna

transport zbiorowy i drogi publiczne

bezpieczeństwo obywateli

Zadania JST

Każda z jednostek samorządu terytorialnego wypełnia zadania w innym zakresie
lub też realizuje inną ich część.

Podstawowym zadaniem

samorządu wojewódzkiego

jest kierowanie rozwojem

regionu oraz wykonywanie usług o charakterze i zasięgu regionalnym.
Kompetencją województwa jest określenie strategii rozwoju województwa i
prowadzenie polityki rozwoju regionu.

Powiaty

powołane są do wykonywania funkcji publicznych w zakresie, który

wykracza poza możliwości gminy. Kształtują warunki życia społeczności
lokalnych w sposób uzupełniający i „wyrównawczy” wobec gmin. Powiat
wykonuje większość publicznych zadań społecznych

Gminy

są podstawową jednostką samorządu terytorialnego. Do zakresu

działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym,
niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Gminy wykonują
większość zadań z zakresu szeroko rozumianej gospodarki komunalnej, np.
dostarczanie wody, energii elektrycznej i gazu oraz wywóz, składowanie i
utylizacja odpadów

Wydatki JST

Wydatki poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego w 2008 r.

2008 rok

62 892 650

18 114 865

51 172 389

13 002 732

145 182 636

[w tys. zł]

43,3%

12,5%

35,2%

9,0%

100%

[w %]

Wyszczególnienie

1. Gminy

2. Powiaty

3. Miasta na prawach powiatu

4. Województwa

WYDATKI JST OGÓŁEM

Dochody JST

Jednostki samorządu terytorialnego odpowiednio do wykonywanych
zadań mają prawo do udziału w dochodach publicznych.

Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
dochodami JST są:

dochody własne

subwencje ogólne

dotacje celowe

Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być:

ś

rodki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi

ś

rodki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej

inne środki określone w odrębnych przepisach

Dochody JST

Źródłami dochodów własnych

dla gmin, powiatów i województw (zgodnie z

ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego) są:

dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe JST oraz wpłaty od zakładów
budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych JST

dochody z majątku JST

spadki, zapisy i darowizny na rzecz JST

dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach

5,0% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją
zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami

odsetki od pożyczek udzielanych przez JST, o ile odrębne przepisy nie stanowią
inaczej

odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody JST

odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych, o ile
odrębne przepisy nie stanowią inaczej

dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego

inne dochody należne JST na podstawie odrębnych przepisów

Dochody JST

Wymienione źródła dochodów są właściwe dla wszystkich
szczebli samorządu terytorialnego w Polsce

Zgodnie z ustawą o dochodach JST dochodami własnymi
jednostek samorządu terytorialnego są również udziały we
wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz
z podatku dochodowego od osób prawnych. Wysokość tych
udziałów wynosi:

dla gmin – 39,34% podatku PIT, 6,71% podatku CIT

dla powiatów – 10,25% podatku PIT, 1,40% podatku CIT

dla województw – 1,60% podatku PIT, 14% podatku CIT

Dochody JST

Gminy mają dodatkowe źródła dochodów własnych:

1.

Wpływy z podatków

:

od nieruchomości

rolnego

leśnego

od środków transportowych

dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej

od spadków i darowizn

od czynności cywilno-prawnych

2.

Wpływy z opłat

:

skarbowej

targowej

miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów

eksploatacyjnej – w części określonej w ustawie Prawo geologiczne i górnicze

innych stanowiących dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrębnych
przepisów

Dochody JST

Subwencja ogólna

jest przekazywanym z budżetu państwa

dochodem uzupełniającym dochody budżetów gmin, powiatów i
samorządów wojewódzkich. Subwencja ma dwie istotne funkcje:

jest instrumentem i gwarancją sfinansowania zadań oświatowych

służy do wyrównywania dysproporcji dochodów między
jednostkami samorządu terytorialnego

Subwencja ogólna

składa się z kilku części:

1) w przypadku gmin i powiatów:

część wyrównawcza

część równoważąca

część oświatowa

2) w przypadku województw:

część wyrównawcza

część regionalna

część oświatowa

Dochody JST

Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być

dotacje

celowe

z budżetu państwa na:

zadania z zakresu administracji rządowej oraz na inne zadania
zlecone ustawami

zadania realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego na
mocy porozumień zawartych z organami administracji rządowej

usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku
publicznego, skutków powodzi i osuwisk ziemnych oraz skutków
innych klęsk żywiołowych

finansowanie lub dofinansowanie zadań własnych

realizację zadań wynikających z umów międzynarodowych

Dotacja jest przekazywana samorządowi na realizację konkretnego
celu –

„dotacja celowa”

Dochody JST

W 2008 r. jednostki samorządu terytorialnego zrealizowały dochody
w kwocie 142 568 988 tys. zł – wyższe o 8,5% niż w 2007 r.

Struktura dochodów w kategoriach JST w 2008 r.

Dochody JST

Struktura dochodów JST:

2007 r.

2008 r.

Dochody własne JST

Dochody gmin

Budżet JST

Podstawę gospodarki finansowej jednostki samorządu
terytorialnego stanowi

uchwała budżetowa

na dany rok

budżetowy

Uchwała budżetowa

zawiera budżet jednostki samorządu

terytorialnego oraz plany przychodów i wydatków zakładów
budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych
i funduszy celowych oraz dochodów własnych jednostek
budżetowych

Budżet jednostki samorządu terytorialnego

to roczny plan

dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej
jednostki

Budżet JST

W budżecie obowiązuje

podział dochodów i wydatków

na:

bieżące

majątkowe

Do

dochodów majątkowych

zalicza się:

dotacje i środki otrzymane na inwestycje

dochody ze sprzedaży majątku

dochody z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w
prawo własności

Dochody bieżące

– dochody budżetowe niebędące dochodami majątkowymi

Do

wydatków majątkowych

zalicza się:

inwestycje i zakupy inwestycyjne

zakup i objęcie akcji

wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego

Wydatki bieżące

– wydatki budżetowe niebędące wydatkami majątkowymi

Wydatki JST

W 2008 r. jednostki samorządu terytorialnego zrealizowały wydatki
w kwocie 145 182 636 tys. zł – wyższe o 12,4% niż w 2007 r.

Struktura wydatków JST:

2007 r.

2008 r.

Wydatki JST

Struktura wydatków bieżących JST:

2007 r.

2008 r.

Wydatki gmin

Struktura wydatków bieżących gmin:

2007 r.

2008 r.

Wydatki gmin

Wydatki gmin w 2008 r. według ważniejszych działów:

Budżet JST

Różnica między dochodami a wydatkami budżetu jednostki
samorządu terytorialnego stanowi odpowiednio

nadwyżkę budżetu

jednostki samorządu terytorialnego lub

deficyt budżetu

jednostki

samorządu terytorialnego

Deficyt budżetu może być pokryty przychodami pochodzącymi z:

kredytów

pożyczek

sprzedaży papierów wartościowych wyemitowanych przez jst

prywatyzacji majątku jednostki samorządu terytorialnego

nadwyżki budżetu jednostki samorządu terytorialnego z lat
ubiegłych

wolnych środków jako nadwyżki środków pieniężnych na
rachunku bieżącym budżetu jednostki samorządu terytorialnego,
wynikających z rozliczeń kredytów i pożyczek z lat ubiegłych

Budżet JST

Rozchodami

jst są:

spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów

wykup papierów wartościowych

płatności wynikające z odrębnych ustaw, których źródłem
finansowania są przychody z prywatyzacji majątku jednostek
samorządu terytorialnego

udzielone pożyczki

Budżet JST

Ograniczenia w korzystaniu z dostępnych źródeł przychodów:

kredyty, pożyczki oraz papiery wartościowe emitowane przez jednostki
samorządu terytorialnego mogą być zaciągane do wysokości określonej w
uchwale budżetowej

łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec roku
budżetowego nie może przekroczyć 60% dochodów tej jednostki w tym roku
budżetowym

łączna kwota przypadających do spłaty w danym roku budżetowym rat kredytów
i pożyczek wraz z należnymi w danym roku odsetkami od tych kredytów i
pożyczek oraz wykupów papierów wartościowych emitowanych przez jednostki
samorządu terytorialnego wraz z należnymi odsetkami i dyskontem od tych
papierów wartościowych, a także potencjalnych spłat kwot wynikających z
udzielonych przez jednostki samorządu terytorialnego poręczeń oraz gwarancji
nie może przekroczyć 15% planowanych na dany rok budżetowy dochodów
jednostki samorządu terytorialnego

Wynik JST w 2008 r.

Wynik JST w 2008 r.

Liczba JST według zrealizowanego wyniku:

Zobowiązania JST

W 2008 r. zobowiązania jednostek samorządu terytorialnego
wynosiły 28 774 694 tys. zł – wzrosły o 11,2% w stosunku do 2007 r.

Struktura zobowiązań JST:

2007 r. 2008 r.

Procedura budżetowa JST

Zarząd jst opracowuje projekt uchwały budżetowej wraz z
objaśnieniami, prognozę dotyczącą łącznej kwoty długu jednostki
na koniec roku budżetowego i lata następne oraz informację o
stanie mienia komunalnego

Przedkłada je, w terminie do 15 listopada roku poprzedzającego
rok budżetowy, organowi stanowiącemu jst (radzie, sejmikowi) i
regionalnej izbie obrachunkowej

RIO przedstawia opinię o projekcie i prognozie oraz o
możliwościach sfinansowania deficytu budżetowego (jeśli projekt
zakłada występowanie deficytu)

Opinię RIO zarząd jednostki przedstawia organowi stanowiącemu

Organ stanowiący jst powinien uchwalić uchwałę budżetową przed
rozpoczęciem roku budżetowego, a w szczególnie uzasadnionych
przypadkach – nie później niż do 31 marca roku budżetowego

Procedura budżetowa JST

Do czasu uchwalenia uchwały budżetowej, jednak nie później niż
do dnia 31 marca roku budżetowego, podstawą gospodarki
finansowej jest projekt uchwały budżetowej przedstawiony
organowi stanowiącemu jst

W przypadku nieuchwalenia uchwały budżetowej we wskazanym
terminie, RIO w terminie do 30 kwietnia roku budżetowego ustala
budżet jednostki w zakresie zadań własnych oraz zadań zleconych

W terminie 21 dni od uchwalenia uchwały budżetowej zarząd
opracowuje układ wykonawczy budżetu, przekazuje podległym
jednostkom informacje o ostatecznych kwotach dochodów i
wydatków oraz o wysokości dotacji i wpłat do budżetu, a także
opracowuje plan finansowy zadań z zakresu administracji rządowej
i innych zadań zleconych na mocy ustaw

Procedura budżetowa JST

Zarząd jednostki samorządu terytorialnego sprawuje ogólny nadzór
nad realizacją, określonych uchwałą budżetową, dochodów i
wydatków, przychodów i rozchodów budżetu tej jednostki

Wykonanie budżetu odbywa się zgodnie z zasadami gospodarki
finansowej, m.in.:

- wydatki mogą być dokonywane w granicach kwot określonych w

planie finansowym

- zgodnie z planowanym przeznaczeniem

- w sposób celowy i oszczędny

- zlecanie zadań powinno następować na zasadzie wyboru

najkorzystniejszej oferty przy zastosowaniu przepisów ustawy o
zamówieniach publicznych

Procedura budżetowa JST

W terminie do dnia 20 marca roku następującego po roku
budżetowym zarząd jednostki samorządu terytorialnego
przedstawia organowi stanowiącemu i regionalnej izbie
obrachunkowej sprawozdanie roczne z wykonania budżetu tej
jednostki, zawierające zestawienie dochodów i wydatków
wynikające z zamknięć rachunków budżetu jednostki samorządu
terytorialnego

Organ stanowiący rozpatruje sprawozdanie z wykonania budżetu
w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku
budżetowym i podejmuje uchwałę w sprawie absolutorium dla
zarządu jednostki samorządu terytorialnego

Polityka fiskalna

Ogół czynności związanych z gromadzeniem i wydatkowaniem
ś

rodków publicznych niezbędnych do realizacji funkcji państwa

składa się na politykę fiskalną

Polityka fiskalna państwa

oznacza dobór źródeł i metod

gromadzenia dochodów publicznych, jak też kierunków i sposobów
realizacji wydatków publicznych dla osiągnięcia celów społecznych
i gospodarczych, ustalonych przez właściwe organy publiczne

Funkcje polityki fiskalnej:

-

funkcja alokacyjna

-

funkcja redystrybucyjna

-

funkcja stabilizacyjna

Polityka fiskalna

Instrumenty polityki fiskalnej:

1) Dochody publiczne

-

podatki

(podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek dochodowy od

osób fizycznych, podatek od towarów i usług, podatek akcyzowy, podatek od
gier, podatek od nieruchomości, podatek rolny, podatek leśny, podatek od
ś

rodków transportowych, podatek, od czynności cywilnoprawnych, podatek

od spadków i darowizn)

-

cła

-

pozostałe daniny publiczne (opłaty, składki)

2) Wydatki publiczne

3) Deficyt budżetowy

Polityka fiskalna

Zaciąganie przez państwo kredytów, pożyczek, sprzedaż
skarbowych papierów wartościowych prowadzi do powstania
długu publicznego

Dług publiczny

suma zobowiązań finansowych zaciągniętych

przez jednostki sektora finansów publicznych

Zadłużenie sektora finansów publicznych

obejmuje:

-

zadłużenie sektora rządowego

-

zadłużenie sektora samorządowego

-

zadłużenie sektora ubezpieczeń społecznych

Polityka fiskalna

Granice zadłużenia

Konstytucja RP:

dług publiczny nie może przekroczyć 60% wartości rocznego
produktu krajowego brutto

Ustawa o finansach publicznych:

gdy stosunek łącznej kwoty państwowego długu publicznego,
powiększonej o kwotę przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i
gwarancji udzielonych przez podmioty sektora finansów
publicznych, do PKB będzie kształtował się w przedziale 50-55%
PKB lub 55-60% PKB wówczas konieczne jest podjęcie
określonych działań ostrożnościowych i sanacyjnych

Państwowy dług publiczny

566 883

565 462

28 107

24 967

2 775

597 764

XII.2008

477 920

476 552

23 283

19 991

5 060

506 264

XII.2006

439 334

438 416

20 172

17 156

7 084

466 590

[w mln zł]

XII.2005

500 214

498 963

24 483

21 203

2 745

527 442

XII.2007

IX.2009

625 699

624 490

32 073

28 992

2 019

659 790

Wyszczególnienie

1. Zadłużenie sektora rządowego, w tym:

- zadłużenie Skarbu Państwa

2. Zadłużenie sektora samorządowego, w tym:

-

zadłużenie JST

3. Zadłużenie sektora ubezpieczeń

społecznych

ZADŁUśENIE SEKTORA FINANSÓW
PUBLICZNYCH

Państwowy dług publiczny

9 4 ,2 %

4 ,3 %

1 ,5 %

9 4 ,4 %

4 ,6 %

1 ,0 %

9 4 ,8 %

4 ,6 %

0 ,5 %

9 4 ,8 %

4 ,7 %

0 ,5 %

9 4 ,8 %

4 ,9 %

0 ,3 %

9 1 ,0 %

9 2 ,0 %

9 3 ,0 %

9 4 ,0 %

9 5 ,0 %

9 6 ,0 %

9 7 ,0 %

9 8 ,0 %

9 9 ,0 %

1 0 0 ,0 %

1 0 1 ,0 %

XII.2 0 0 5

XII.2 0 0 6

XII.2 0 0 7

XII.2 0 0 8

IX.2 0 0 9

Z a d łu ż e n ie s e kto r a r z ą d o w e g o

Z a d łu ż e n ie s e kto ra s a mo rz ą d o w e g o

Z a d łu ż e n ie s e kto r a u b e z p ie c z e ń s p o łe c z n y c h

Zadłużenie Skarbu Państwa

71,7%

28,3%

73,6%

26,4%

75,8%

24,2%

73,7%

26,3%

73,3%

26,7%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

XII.2005

XII.2006

XII.2007

XII.2008

XII.2009

Dług kra jow y

Dług z a gra nic z ny

Zadłużenie Skarbu Państwa

98,9%

1,1%

99,5%

0,5%

99,9%

0,1%

99,8%

0,2%

99,9%

0,1%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

XII.2005

XII.2006

XII.2007

XII.2008

XII.2009

Ska rbow e pa pie ry w a rtoś c iow e

Poz os ta ły dług kra jow y

67,3%

32,7%

71,8%

28,2%

76,2%

23,8%

80,9%

19,1%

79,4%

20,6%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

XII.2005

XII.2006

XII.2007

XII.2008

XII.2009

Ska rbow e pa pie ry w a rtoś c iow e

Dług z tytułu kre dytów

Dług krajowy

Dług zagraniczny

Rynkowy system finansowy

Zmienna wartość pieniądza w czasie

Rynkowy system finansowy

jest mechanizmem współtworzenia

i przepływu środków pieniężnych działającym w oparciu o
podmioty prywatne (instytucje finansowe)

W gospodarce rynkowej o alokacji kapitału od posiadających

kapitał do tych, którzy nie mają kapitału, a mają pomysły na jego
efektywne wykorzystanie, decyduje cena kapitału (koszt
pieniądza), czyli poziom stopy procentowej

Czynniki kształtujące koszt pieniądza:

- ryzyko podstawowe

- inflacja

- preferencje czasowe dla konsumpcji

- koszt utraconych korzyści

Zmienna wartość pieniądza w czasie

Zmienna wartość pieniądza w czasie –

jedna z podstawowych

prawidłowości wykorzystywanych w finansach polegająca na
tym, że:

”złotówka w garści jest warta więcej niż złotówka

spodziewana w przyszłości”

Zmienna wartość pieniądza w czasie

Zastosowanie zmiennej wartości pieniądza w czasie:

Porównywanie stóp zwrotu z inwestycji

Ocena efektywności projektów inwestycyjnych

Wycena instrumentów finansowych

Wycena przedsiębiorstwa

Obliczanie kosztu kapitału i wybór najtańszego źródła
finansowania

Zmienna wartość pieniądza w czasie

Wartość przyszła FV

Inwestowanie

oznacza wyrzeczenie się bieżącej konsumpcji

dla przyszłych korzyści. Teraźniejszość jest znana, a przyszłość
to zawsze tajemnica, a więc jest to wyrzeczenie się pewnego dla
niepewnych korzyści

Inwestowanie oznacza zmianę dochodu bieżącego na dochód
przyszły – celem jest osiągnięcie dochodu wyższego niż ten,
który zainwestowano na początku

Kapitalizacja

– proces przechodzenia od dzisiejszej wartości,

tzw. wartości bieżącej PV do wartości przyszłej FV

Wartość przyszła FV

– kwota, jaką uzyskamy w przyszłości

przy danym oprocentowaniu z dzisiaj zainwestowanych środków
pieniężnych

Wartość przyszła FV

Rodzaje oprocentowania:

proste – odsetki zawsze obliczane są od kapitału zainwestowanego

na początku

złożone – odsetki w kolejnych okresach naliczane są nie tylko od

kapitału zainwestowanego na początku, ale również od
odsetek otrzymanych w okresach wcześniejszych
(odsetki są reinwestowane, czyli doliczane do kapitału
początkowego, tzw. kapitalizacja odsetek,
oprocentowanie składane)

Procent prosty

)

1

(

n

r

PV

FV

⋅

+

⋅

=

FV – wartość przyszła

PV – wartość bieżąca

n – liczba okresów naliczania odsetek

r – stopa procentowa

Procent prosty

Przykład

Jaką kwotę zgromadzimy w banku po 3 latach, jeżeli możemy
ulokować na rachunku 1 000 zł, a bank oferuje roczne
oprocentowanie w wysokości 5%, ale odsetki nalicza na koniec
lokaty

Procent składany

FV – wartość przyszła

PV – wartość bieżąca

n – liczba okresów

r – stopa procentowa

FV = PV · (1 + r)

n

Procent składany

Przykład

Jaką kwotę zgromadzimy w banku po 3 latach, jeżeli możemy ulokować
na rachunku 1 000 zł, a bank oferuje roczne oprocentowanie w
wysokości 5%, przy czym odsetki naliczane są na koniec każdego roku i
dopisywane do kapitału początkowego

FV = 1000 + 50 + 52,5 + 55,13 = 1157,63

Procent składany – kapitalizacja

odsetek częściej niż raz w roku

Przykład

Masz do wyboru dwa produkty bankowe:

lokatę 3-miesięczną o oprocentowaniu 8%, odsetki dopisane są

na koniec okresu, a zerwanie lokaty wiąże się z utratą odsetek

konto oszczędnościowe o oprocentowaniu 6 %, odsetki

dopisywane są na koniec każdego miesiąca

Dzisiaj masz do dyspozycji 10 tys. zł. Ile będziesz miał na koncie
w przypadku konta oszczędnościowego, a ile w przypadku lokaty
po 3 miesiącach?

Efektywna stopa procentowa

1

)

1

(

−

+

=

m

ef

m

R

R

Stopa procentowa uwzględniająca częstotliwość kapitalizacji
odsetek to tzw.

efektywna stopa procentowa –

umożliwia

porównywanie depozytów o różnych stopach oprocentowania i
różnych okresach kapitalizacji

Przykład

BZ WBK oferuje lokatę na 7 dni oprocentowaną 2,15% p.a., oraz na 14
dni oprocentowaną 2,25%. Który wariant jest korzystniejszy przy 14
dniach trwania inwestycji?

Jak nie płacić podatku Belki od lokat bankowych?

R – nominalna stopa procentowa

m – liczba kapitalizacji w ciągu roku

Wartość przyszła renty

Renta –

stałe płatności (o równej wartości), dokonywane w

regularnych odstępach czasu, np. co miesiąc, co rok

Rodzaje:

1. Ze względu na moment wystąpienia płatności

renta płatna z dołu – płatność występuje na końcu każdego okresu

renta płatna z góry – płatność występuje na początku każdego okresu

2. Ze względu na liczbę rent

renta czasowa – skończona liczba rent (annuity)

renta wieczysta – nieskończona liczba rent (perpetuity)

Wartość przyszła renty

Wartość przyszła renty płatnej z dołu:

FVA – wartość przyszła renty (future value of annuity)

PMT – renta (okresowa płatność)

r – oczekiwana stopa procentowa odpowiadająca okresowi płacenia renty

n – liczba płatności (maksymalna liczba okresów kapitalizacji)

FVIFA – czynnik wartości przyszłej renty

)

,

(

1

)

1

(

)

1

(

)

1

(

...

)

1

(

)

1

(

1

0

2

1

r

n

FVIFA

PMT

r

r

PMT

r

PMT

r

PMT

r

PMT

r

PMT

FVA

n

n

t

t

n

n

n

⋅

=

−

+

⋅

=

+

⋅

=

+

⋅

+

+

+

⋅

+

+

⋅

=

∑

=

−

−

−

Wartość przyszła renty

Przykład

Postanawiamy co roku odkładać na fundusz inwestycyjny 3000 zł
(wpłata na koniec roku). Jaką kwotę uzyskamy po 10 latach
zakładając, że przeciętna roczna stopa zwrotu wynosi np. 5%.

Wartość bieżąca PV

Wartość bieżąca

Dyskontowanie proste:

)

1

(

1

n

r

FV

PV

⋅

+

⋅

=

)

1

(

n

r

PV

FV

⋅

+

⋅

=

Wartość bieżąca

Dyskontowanie złożone:

n

r

FV

PV

)

1

(

1

+

⋅

=

FV = PV · (1 + r)

n

Wartość bieżąca

Przykład

Jaką kwotę musimy dzisiaj wpłacić do banku, aby po trzech
latach można było z zaoszczędzonych środków kupić samochód
za 40 000 zł jeśli stopa procentowa wynosi 6% oraz:

odsetki są naliczane jednorazowo po okresie lokaty

odsetki są naliczane na koniec każdego roku i dopisywane do

wartości kapitału

Wartość bieżąca renty

)

,

(

)

)

1

(

1

1

(

)

1

(

)

1

(

...

)

1

(

)

1

(

1

2

1

r

n

PVIFA

PMT

r

r

r

PMT

r

PMT

r

PMT

r

PMT

r

PMT

PVA

n

n

t

t

n

⋅

=

=

+

⋅

−

⋅

=

+

=

=

+

+

+

+

+

+

=

∑

=

Wartość bieżąca renty płatnej z dołu:

PVA – wartość bieżąca renty (present value of annuity)

PMT – renta (okresowa płatność)

r –stopa dyskontowa odpowiadająca okresowi płacenia renty

n – liczba płatności (maksymalna liczba okresów dyskontowania)

PVIFA – czynnik wartości bieżącej renty

Wartość bieżąca renty

Przykład

Jaką kwotę musimy zdeponować w banku, jeżeli chcemy, aby
nasze dziecko przez 10 lat otrzymywało stypendium roczne w
wysokości 2000 zł? Obowiązuje roczna kapitalizacja odsetek, a
oprocentowanie rachunku wynosi 4 % rocznie

2 000

2 000

2 000

2 000

2 000

2 000

2 000

2 000

10

10

Wartość bieżąca

Wartość bieżąca

pozwala nam obliczyć dzisiejszą wartość

danego instrumentu przy określonej stopie procentowej poprzez
dodawanie do siebie wartości bieżącej wszystkich przyszłych
płatności, jakie spodziewamy się otrzymać; pozwala nam
obliczyć właściwą stopę rentowności, jaką można uzyskać z
danego instrumentu – stopę, która przyrównuje wartość bieżącą
płatności otrzymanych z określonego instrumentu z jego
wartością dzisiejszą

Wartość bieżąca

Przykład

– zdolność kredytowa

Jaki kredyt hipoteczny możesz zaciągnąć przy założeniu, że
będzie on spłacany w równych miesięcznych ratach przez okres
30 lat (40 lat) przy stopie procentowej wynoszącej 7%?
Załóżmy również, że ze względu na wielkość osiąganych
dochodów i ponoszonych wydatków miesięcznie jesteś w stanie
płacić ratę w wysokości 1 200 PLN

Wartość bieżąca

Przykład

Zaciągamy kredyt w kwocie 10 000 oprocentowany stopą 7% w
skali roku. Ile wyniesie rata przy założeniu, że:

a) kredyt będzie spłacany w równych miesięcznych ratach
przez okres 1 roku

b) kredyt będzie spłacany w miesięcznych ratach malejących
przez okres 1 roku

Jak wygląda harmonogram spłaty kredytu?

Wartość bieżąca

liczba dni do wykupu t

dyskontowanie

PV - cena

bonu P

FV - wartość
nominalna N

)

360

*

1

(

t

r

FV

P

+

=

N

Wycena bonu:

Wartość bieżąca

Rentowność bonu:

n

PV

FV - PV

r

360

⋅

=

r – stopa rentowności bonu
N – wartość nominalna bonu
P – wartość rynkowa bonu (bieżąca cena)
n – liczba dni od momentu zakupu do dnia wykupu bonu

n

P

N - P

r

360

⋅

=

Wartość bieżąca

Przykład

Chcemy wycenić bon o terminie wykupu 52W o wartości
nominalnej 10000 i wymaganej rentowności 6,11%.

Chcemy wycenić bon o trzynastotygodniowym terminie wykupu o
wartości nominalnej 10000 zł przy wymaganej rentowności 5,2%.

Mamy bon o wartości nominalnej 10 000 na 40 dni przed wykupem.
Jaką ma on rentowność jeżeli kosztuje 9945 zł?

Obliczenie rentowności jest przydatne do porównywania
inwestycji

Wartość bieżąca

Przykład

Inwestor nabył obligację zerokuponową z rentownością 7,25% na
dokładnie dwa lata przed jej wykupem (wartość nominalna 1000 zł)

Proszę obliczyć cenę nabycia tej obligacji

Wycena obligacji również polega na obliczeniu wartości
bieżącej przepływów finansowych, które ona generuje

Przykład

Proszę wycenić obligację pięcioletnią (wartość nominalna 1000 zł) jeżeli
jest ona oprocentowana 6% w skali roku (kupon płacony rocznie) a
inwestorzy oczekują dla takiej inwestycji stopy dochodu w wysokości
12% w skali roku