„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Andrzej Pyszczek

Użytkowanie instalacji technicznych

827[01].Z1.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Andrzej Kulka
mgr inż. Marek Rudziński



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Andrzej Pyszczek



Konsultacja:
mgr Radosław Kacperczyk







Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 827[01].Z1.02
„Użytkowanie instalacji technicznych”, zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

6

3.

Cele kształcenia

7

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

8

5.

Ćwiczenia

14

5.1. Instalacje wodne, wykorzystanie wody w zakładach przetwórstwa

spożywczego

14

5.1.1. Ćwiczenia

14

5.2. Instalacje kanalizacyjne i oczyszczanie ścieków

16

5.2.1. Ćwiczenia

16

5.3. Instalacje elektryczne, gazowe, parowe i chłodnicze

18

5.3.1. Ćwiczenia

18

5.4. Instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne

20

5.4.1. Ćwiczenia

20

5.5. Zagrożenia dla środowiska z przemysłu spożywczego i sposoby ich

unieszkodliwiania

22

5.5.1. Ćwiczenia

22

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

24

7.

Literatura

36

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie Operator maszyn i urządzeń przemysłu
spożywczego.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
technodydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które
sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki
osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano
określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ćwiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

Schemat układu jednostek modułowych

827[01].Z1

Eksploatacja maszyn i urządzeń stosowanych

w przetwórstwie spożywczym

827[01].Z1.01

Obsługiwanie maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym

827[01].Z1.02

Użytkowanie instalacji

technicznych

827[01].Z1.03

Obsługiwanie urządzeń

chłodniczych i aparatury

kontrolno-pomiarowej

827[01].Z1.04

Stosowanie środków

transportu w przemyśle

spożywczym

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wyszukiwać podstawowe informacje o instalacjach stosowanych w zakładach
przetwórstwa spożywczego,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

selekcjonować, porządkować, dokumentować i przechowywać informacje,

−

rozróżniać zagrożenia wywołane przez przemysł spożywczy,

−

określać sposoby zasilania zakładu,

−

komunikować się i pracować w zespole,

−

dokonywać oceny swoich umiejętności,

−

analizować treść działania, dobierać metody i plan rozwiązania problemu,

−

samodzielnie podejmować decyzje,

−

współpracować w grupie,

−

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwpożarowych oraz
ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

rozpoznać instalacje techniczne znajdujące się w zakładzie przetwórstwa spożywczego,

–

określić sposoby zasilania zakładu w energię elektryczną, wodę, gaz,

–

zastosować zabezpieczenia instalacji: elektrycznej, gazowej, wodnej, parowej
i chłodniczej,

–

określić rolę izolacji cieplnej w instalacjach grzewczych i chłodniczych,

–

rozróżnić rodzaje i elementy instalacji wentylacyjnej i klimatyzacyjnej,

–

rozpoznać zagrożenia spowodowane złym działaniem instalacji gazowych, parowych,
chłodniczych wentylacyjnych i klimatyzacyjnych,

–

rozróżnić sposoby zapobiegania szkodliwemu oddziaływaniu technologii produkcji na
środowisko,

–

określić technologię oczyszczania ścieków,

–

zastosować sposoby uzdatniania wody dla celów produkcyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego
827[01]

Moduł

Eksploatacja

maszyn

i

urządzeń

stosowanych

w przetwórstwie spożywczym 827[01].Z1

Jednostka modułowa:

Użytkowanie instalacji technicznych 827[01].Z1.02

Temat: Oczyszczanie ścieków.

Cel ogólny: Dobieranie odpowiedniej metody oczyszczania ścieków mleczarskich

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać rodzaje ścieków,

−

określić cel oczyszczania ścieków,

−

określić metodę oczyszczania ścieków,

−

określić ilość powstających ścieków,

−

wskazać środki myjące instalację produkcyjną,

−

wyjaśnić działanie wybranej metody oczyszczania ścieków.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,

−

schematy oczyszczania ścieków,

−

pytania prowadzące,

−

notatniki, pisaki.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–4-osobowych.

Czas trwania zajęć:

−

90 minut.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie Operator maszyn i urządzeń przemysłu
spożywczego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Zadanie dla ucznia

Dokonaj analizy metody oczyszczania ścieków mleczarskich w zakładzie. Wyjaśnij

zasady funkcjonowania dobranej metody.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I
Informacje

Pytania prowadzące:

1. Co to są ścieki?
2. Jakie są rodzaje ścieków?
3. W jaki sposób powstają ścieki?
4. Jakie są właściwości ścieków?
5. W jaki sposób powstają ścieki?
6. Jaka jest metoda oczyszczania ścieków?
7. Jakie są metody oczyszczania ścieków?
8. Jakie wskaźniki są ścieków mleczarskich?
9. Na czym polega oczyszczanie biologiczne?
10. Na czym polega oczyszczanie chemiczne?
11. Jak postępujemy ze ściekami oczyszczonymi?

Faza II
Planowanie

Uczniowie określają:

1. Ile jest metod oczyszczania ścieków?
2. Ile ścieków powstaje podczas produkcji w ciągu doby?
3. Jaką dobrać metodę oczyszczania ścieków?

Faza III
Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach na podstawie schematu rozpoznają rodzaj oczyszczalni

ścieków.

2. Uczniowie ustalają ilość i jakość powstałych ścieków?
3. Uczniowie określają metodę?
4. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność ustaleń.

Faza IV
Wykonanie
1. Uczniowie dobierają metodę oczyszczania ścieków.
2. Uczniowie zapisują wskazane propozycje.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Faza V
Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność dobranej metody oczyszczania ścieków.
2. Po uzyskaniu aprobaty nauczyciela omawiają metodę oczyszczania ścieków.

Faza VI
Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego
827[01]

Moduł

Eksploatacja

maszyn

i

urządzeń

stosowanych

w przetwórstwie spożywczym 827 [01].Z1

Jednostka modułowa:

Użytkowanie instalacji technicznych 827[01].Z1.02

Temat: Instalacje stosowane w zakładzie przetwórstwa spożywczego.

Cel ogólny: Charakteryzowanie stosowanych instalacji w zakładzie.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać rodzaje instalacji,

−

określić zadania instalacji,

−

określić metodę montażu instalacji w zakładzie przetwórstwa spożywczego,

−

rozpoznać elementy instalacji,

−

rozpoznać zagrożenia złym działaniem instalacji,

−

określić sposób zasilania zakładu w energię elektryczną, wodę,

−

sprawdzić poprawność działania instalacji.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,

−

schematy instalacji znajdujących się w zakładzie przetwórstwa spożywczego,

−

pytania prowadzące,

−

notatniki, pisaki.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–4-osobowych.

Czas trwania zajęć:

−

90 minut.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn i urządzeń przemysłu
spożywczego.

Zadanie dla ucznia

Dokonaj opisu instalacji znajdujących się w zakładzie. Sprawdź zapisane instalacje.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I
Informacje

Pytania prowadzące:

1. Jak określamy instalację?
2. Jakie instalacje występują w zakładzie przetwórstwa spożywczego?
3. W jaki sposób zakład jest zasilany energia elektryczną?
4. Jak do zakładu dostarczana jest woda?
5. W jaki sposób wentylujemy zakład?
6. Jak zakład jest zasilany w parę wodną?
7. Jak działa klimatyzacja?
8. Jakie mogą nastąpić awarie instalacji?
9. Jakie zagrożenia występują złym działaniem instalacji elektrycznej?
10. Jakie stosujemy zabezpieczenia instalacji elektrycznej?
11. Jakie stosujemy zabezpieczenia instalacji parowej?
12. Jakie zagrożenia występują złym działaniem instalacji gazowej?

Faza II
Planowanie

Uczniowie określają:

1. Ile rodzajów instalacji występuje w zakładzie?
2. Ile jest pomieszczeń wyposażonych w instalacje wentylacyjną, klimatyzacyjną, wodną?
3. Jaką instalację dobrać do przewietrzania zakładu?

Faza III
Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach na podstawie schematu rozpoznają rodzaj instalacji.
2. Uczniowie ustalają elementy instalacji?
3. Uczniowie określają zabezpieczenia stosowane w instalacjach?
4. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność ustaleń.

Faza IV
Wykonanie
1. Uczniowie instalacje znajdujące się w zakładzie przetwórstwa spożywczego.
2. Uczniowie zapisują w notatniku rozpoznane instalacje.

Faza V
Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność rozpoznanych instalacji.
2. Po uzyskaniu aprobaty nauczyciela omawiają rozpoznane instalacje.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Faza VI
Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5. ĆWICZENIA

5.1. Instalacje wodne, wykorzystanie wody w zakładach

przetwórstwa spożywczego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie

1

Na podstawie filmu przedstawiającego urządzenia do uzdatniania wody dobierz metodę

uzdatniania wody.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na metody uzdatniania wody

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych metod uzdatniania wody,
2) dokonać analizy stosowania metod w uzdatnianiu wody,
3) obejrzeć film o uzdatnianiu wody,
4) rozpoznać i nazwać urządzenia do uzdatniania wody,
5) nazwy rozpoznanych urządzeń zanotować w notatniku.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

film dotyczący uzdatniania wody,

−

schematy urządzeń uzdatniania wody,

−

zdjęcia urządzeń stosowanych w uzdatnianiu wody,

−

notatnik.,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie

2

Na podstawie uzyskanych informacji od nauczyciela zaproponuj metodę zmiękczania

wody stosowaną w przetwórstwie spożywczym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na metody zmiękczania wody.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych metody zmiękczania wody,
2) scharakteryzować metody zmiękczania wody do celów spożywczych,
3) zanotować w notatniku zdobyte informacje,
4) scharakteryzować na forum grupy proponowaną metodę zmiękczania wody.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

przybory do pisania,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.2. Instalacje kanalizacyjne i oczyszczanie ścieków

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie

1

Zaproponuj sposób oczyszczania ścieków mleczarskich.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na metody oczyszczania ścieków
mleczarskich

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odnaleźć informacje o oczyszczaniu ścieków mleczarskich,
2) przeanalizować skład ścieków mleczarskich,
3) zanotować informacje o metodach oczyszczania ścieków mleczarskich,
4) zaproponować metodę oczyszczania ścieków mleczarskich,
5) przedstawić swoją propozycje pozostałym kolegom.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do internetu,

−

ustawa o ochronie środowiska,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie

2

Wykonaj schemat flotacyjnej oczyszczalni ścieków.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na metodę flotacyjną oczyszczania
ścieków.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odnaleźć schemat flotacyjnej oczyszczalni ścieków,
2) wykonać schemat na arkuszu A4,
3) opisać poszczególne elementy oczyszczalni,
4) przedstawić na forum grupy wykonany schemat.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Środki dydaktyczne:

−

materiały kreślarskie,

−

schematy oczyszczalni ścieków,

−

blok techniczny A4,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie

3

Zaproponuj metodę oczyszczania ścieków z zakładów przetwórstwa mięsnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na metody oczyszczania ścieków
z zakładów przetwórstwa mięsa.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odnaleźć informacje o oczyszczaniu ścieków z zakładów przetwórstwa mięsnego,
2) przeanalizować skład i rodzaj ścieków przetwórstwa mięsnego,
3) zanotować informacje o metodach oczyszczania ścieków przetwórstwa mięsnego,
4) zaproponować metodę oczyszczania ścieków przetwórstwa mięsnego,
5) przedstawić swoją propozycje pozostałym kolegom.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do internetu,

−

ustawa o ochronie środowiska,

−

schematy oczyszczalni ścieków,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.3. Instalacje elektryczne, gazowe, parowe i chłodnicze

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie

1

Przeanalizuj zagrożenia dla ludzi wywołane uszkodzeniem instalacji elektrycznej

w zakładzie przetwórczym. Zaproponuj metodę usunięcia awarii.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na sposoby zabezpieczenia instalacji
elektrycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować rodzaje występujących awarii instalacji elektrycznych,
2) skorzystać ze schematów instalacji elektrycznych znajdujących się w zakładzie,
3) zaplanować kolejność wykonywanych czynności,
4) zlokalizować uszkodzenie instalacji,
5) rozpoznać zagrożenia wywołane uszkodzeniem,
6) zaproponować metodę usunięcia awarii,
7) zanotować w notatniku kolejność wykonywanych czynności.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda projektu.

Środki dydaktyczne

−

schematy instalacji elektrycznych,

−

narzędzia i przyrządy do wykrywania i naprawy uszkodzeń instalacji (kontrolki,
amperomierze, czujniki prądu),

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie

2

Wykonaj schemat palnika gazowego na arkuszu A4.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rodzaje instalacji i osprzętu
gazowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać informacje na temat instalacji i osprzętu gazowego,
2) przeanalizować schematy palników gazowych,
3) wymienić rodzaje osprzętu gazowego,
4) wykonać schemat palnika gazowego na arkuszu A4,
5) przedstawić pozostałym uczniom wykonany schemat.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

materiały kreślarskie,

−

papier formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7.

.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.4. Instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie

1

Oblicz krotność wymiany powietrza w sali dydaktycznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wentylację pomieszczeń oraz metody
obliczania wymiany powietrza w pomieszczeniach

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać informacje o instalacjach wentylacyjnych,
2) odnaleźć sposób wykonania obliczeń,
3) zanotować dane do wyliczenia krotności wymiany powietrza,
4) zanotować wymiary sali dydaktycznej,
5) zanotować ilość uczniów przebywających w sali dydaktycznej,
6) zanotować w notatniku wykonane obliczenia,
7) przedstawić pozostałym kolegom wykonane obliczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda projektu.

Środki dydaktyczne

−

wzory obliczenia wymian powietrza,

−

normy wymian powietrza

−

literatura z rozdziału 7,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Ćwiczenie 2

Zaznacz i opisz na schemacie elementy komory klimatyzacyjnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na schematy klimatyzacji pomieszczeń.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odnaleźć schemat komory klimatyzacyjnej,
2) wymienić elementy komory klimatyzacyjnej,
3) zapisać proponowane nazwy elementów komory klimatyzacyjnej na schemacie,
4) przedstawić nazwy elementów pozostałym kolegom.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metody projektu.

Środki dydaktyczne:

−

materiały kreślarskie,

−

schematy komór klimatyzacyjnych,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.5. Zagrożenia dla środowiska z przemysłu spożywczego

i sposoby ich unieszkodliwiania

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie

1

Na podstawie uzyskanych informacji zaproponuj sposób unieszkodliwiania ścieków

z przedsiębiorstwa spożywczego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę zagrożenia dla środowiska przez
przemysł spożywczy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować informacje o metodach oczyszczania ścieków,
2) odnaleźć informacje o możliwościach odprowadzania ścieków do kanalizacji,
3) zanotować w notatniku zdobyte informacje,
4) zaproponować sposób unieszkodliwiania ścieków,
5) przedstawić propozycję pozostałym kolegom.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne

−

komputer z dostępem do internetu,

−

schematy oczyszczania ścieków,

−

literatura z rozdziału 7,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie

2

Zaprezentuj zadania zakładu przemysłu spożywczego w zakresie ochrony środowiska.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na zasady ochrony środowiska przez
przemysł spożywczy, normy dotyczące ilości wprowadzanych zanieczyszczeń do środowiska.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odnaleźć informacje o działalności zakładu spożywczego,
2) odnaleźć informacje o zadaniach zakładów przemysłowych w zakresie ochrony

środowiska,

3) przeanalizować akty prawne dotyczące produkcji spożywczej i korzystania ze

środowiska,

4) zanotować w notatniku zadania zakładu przemysłu spożywczego w dziedzinie ochrony

środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusji dydaktycznej.

Środki dydaktyczne:

−

akty prawne dotyczące ochrony środowiska,

−

komputer z dostępem do internetu,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Użytkowanie instalacji
technicznych”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 8, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, są z poziomu
podstawowego,

−

zadania 6, 7, 9, 12 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. b, 4. b, 5. b, 6. b, 7. d, 8. c, 9. b, 10. d, 11. c,
12. b, 13. c, 14. d, 15. c, 16. a, 17. d, 18. c, 19. d, 20. b.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić powierzchnię Ziemi pod wodą

A

P

c

2

Określić temperaturę wrzenia wody

A

P

c

3

Określić stan stały wody

A

P

b

4

Określić sposoby dostarczania wody do odbiorców

A

P

b

5

Określić jakość wody

A

P

b

6

Dobrać metodę uzdatniania wody

C

PP

b

7

Dobrać instalację kanalizacyjną

C

PP

d

8

Określić miejsce powstawania ścieków

A

P

c

9

Dobrać metodę oczyszczania ścieków

C

PP

b

10 Określić pH ścieków

B

P

d

11 Wyjaśnić BZT ścieków

B

P

c

12 Dokonać analizy oczyszczania ścieków

C

PP

b

13 Określić napięcie zasilania w zakładach

przetwórstwa

A

P

c

14 Określić zadanie instalacji gazowej

B

P

d

15 Wyjaśnić cel stosowania kotłów parowych

B

P

c

16 Wyjaśnić cele wentylacji

B

P

a

17 Rozpoznać symbol pojemności pomieszczenia

A

P

d

18 Określić urządzenie stosowane w wentylacji

mechanicznej

A

P

c

19 Ustalić elementy klimatyzacji

B

P

d

20 Określić problemy ochrony środowiska

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 35 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Ziemia jest pokryta wodami w części

a)

4

1

.

b)

2

2

.

c)

4

3

.

d)

5

2

.

2. Woda wrze w temperaturze

a) 75

0

C.

b) 80

0

C.

c) 100

0

C.

d) 120

0

C.

3. Woda w stanie stałym znajduje się w temperaturze

a) 25

0

C.

b) 0

0

C.

c) 5

0

C.

d) 11

0

C.

4. Do zakładów spożywczych woda jest dostarczana

a) beczkowozami.
b) wodociągiem.
c) wozem strażackim.
d) nie jest dostarczana.

5. Woda do produkcji spożywczej powinna być

a) bezbarwna, zanieczyszczona.
b) bez zapachu, przezroczysta.
c) bez smaku, lekko zanieczyszczona.
d) twarda, zażelaziona.

6. Wodę twardą należy uzdatniać

a) metodą mechaniczną.
b) poprzez gotowanie.
c) poprzez przepuszczanie przez osadnik.
d) poprzez podgrzewanie .

7. Instalacje kanalizacyjne służą do

a) dostarczania wody do zakładu.
b) dostarczania energii elektrycznej.
c) dostarczania gazu.
d) odprowadzania ścieków.

8. Ścieki mleczarskie powstają przede wszystkim podczas

a) przewożenia mleka cysternami.
b) dojenia krów.
c) mycia cystern dostarczających mleko.
d) sprzedaży mleka i jego produktów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

9. Ścieki mleczarskie oczyszczamy

a) chemicznie.
b) biologicznie.
c) mechanicznie.
d) chemiczno-mechanicznie.

10. PH ścieków mleczarskich wynosi

a) 6,0–6.5.
b) 7.0–7.5.
c) 11.0–12.0.
d) 9.0–10.5.

11. BZT

5

ścieków rzeźnickich wynosi

a) 100–1000 mg tlenu na 1l.
b) 1000–5500 mg tlenu na 1l.
c) 1000–4000 mg tlenu na 1l.
d) 2500–5000 mg tlenu na 1l.

12. Pierwszym etapem oczyszczania ścieków przemysłu mięsnego jest oczyszczanie

a) chemiczne.
b) mechaniczne.
c) biologiczne.
d) fizykochemiczne.

13. Do zakładów przemysłu spożywczego dostarczana jest energia elektryczna o napięciu

a) 280V.
b) 210V.
c) 400V.
d) 150V.

14. Zadaniem instalacji gazowej jest

a) transport gazu i wody.
b) transport ścieków i pary wodnej.
c) przesył energii elektrycznej i gazu.
d) transport i rozdział gazu do odbiorców.

15. Kotły parowe stosowane w przetwórstwie spożywczym są wykorzystywane do

a) spalania paliwa.
b) spalania odpadów poprodukcyjnych.
c) zamiany energii cieplnej na parę wodną.
d) nie są używane.

16. Wentylacja w zakładach spożywczych jest wykorzystywana do

a) wymiany powietrza w pomieszczeniach.
b) poprawy procesu spalania w kotłach.
c) osuszania pomieszczeń wilgotnych.
d) w zakładach spożywczych nie jest stosowana.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

17. We wzorze na obliczanie wymiany powietrza pojemność pomieszczenia jest oznaczona

a) n.
b) L.
c) nL.
d) V.

18. Do wentylacji mechanicznej wykorzystujemy

a) okna znajdujące się w pomieszczeniach.
b) dzwi znajdujące się w pomieszczeniach.
c) wentylatorów.
d) znajdujących się otworów nawiewnych.

19. W skład klimatyzacji wchodzą między innymi urządzenia

a) oczyszczające i sprzątające
b) grzejne i oświetlające.
c) chłodzące i gotujące.
d) ogrzewające i chłodzące.

20. Najważniejszy problem ochrony środowiska w przedsiębiorstwach przemysłu

spożywczego dotyczy
a) produktów i opakowań.
b) gospodarki wodno-ściekowej.
c) ilości zatrudnionych pracowników.
d) przestarzałych technologii produkcyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Użytkowanie instalacji technicznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Użytkowanie instalacji
technicznych”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 19, 20, są z poziomu
podstawowego,

−

zadania 5, 6, 7, 16 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. b, 4. b, 5. b, 6. b, 7. d, 8. c, 9. b, 10. d, 11. c,
12. b, 13. c, 14. d, 15. c, 16. a, 17. d, 18. c, 19. d, 20. b.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić jakość wody

B

P

d

2

Rozpoznać element instalacji wodociągowej

A

P

d

3

Określić rodzaje odbiorników ścieków

B

P

c

4

Określić rodzaje powstających ścieków

B

P

c

5

Dobrać metodę mycia rurociągu

C

PP

c

6

Dokonać analizy zużycia wody

C

PP

a

7

Dokonać analizy ilości ścieków

C

PP

c

8

Rozpoznać miejsce klarowania ścieków

A

P

a

9

Wyjaśnić cel zerowania instalacji elektrycznej

B

P

b

10

Rozpoznać elementy instalacji gazowej

B

P

c

11

Określić cel obróbki termicznej

B

P

d

12

Rozpoznać elementy instalacji parowej

A

P

b

13

Określić zadanie instalacji chłodniczej

B

P

c

14

Rozpoznać rodzaj wentylacji

A

P

b

15

Określić metodę wymiany powietrza

B

P

c

16

Dokonać analizy pracy klimatyzacji

C

PP

d

17

Rozpoznać elementy klimatyzacji

A

P

c

18

Wyjaśnić rolę komór klimatyzacyjnych

B

P

d

19

Określić procedury stosowania przepisów
ochrony środowiska

B

P

a

20

Określić rodzaj odpadów

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 35 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Wymagania jakościowe stawiane wodzie dla przemysłu spożywczego określa

a) ustawa o ochronie środowiska.
b) prawo wodne.
c) rozporządzenie w sprawie klasyfikacji wód.
d) rozporządzenie w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej dla

ludności.

2. Elementami instalacji wodociągowej są

a) rury, zawory, mieszalniki.
b) zasuwy, ogrodzenia, zawory.
c) urzadzenia transportowe, reduktory ciśnienia.
d) zawory, wodomierze, rury.

3. Ścieki przemysłowe mogą być odprowadzane

a) na pola.
b) do rzek.
c) do kanalizacji.
d) do wodociągu.

4. W zakładach przemysłu spożywczego powstają ścieki

a) tylko przemysłowe.
b) tylko opadowe.
c) przemysłowe i bytowe.
d) nie powstają żadne ścieki.

5. Do mycia kwasowego rurociągu mleczarskiego stosujemy

a) Combiclean.
b) EDTA.
c) Acidclean.
d) wodę z mydłem.

6. Zużycie wody na 1000 l mleka wynosi

a) 5–10 m

3

.

b) 7–15 m

3

.

c) 20–30 m

3

.

d) 4–8 m

3

.

7. Podczas produkcji 1000 l mleka powstają ścieki w ilości

a) 5–10 m

3

/m

3

.

b) 3–7 m

3

/m

3

.

c) 1–2 m

3

/m

3

.

d) 4–6 m

3

/m

3

.

8. Klarowanie ścieków odbywa się w

a) osadnikach.
b) kanalizacji.
c) mieszalnikach.
d) piaskownikach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

9. Zerowaniem nazywamy

a) podłączenie urządzenie do gniazda zasilającego.
b) połączenie obudowy urządzenia z przewodem ochronno-neutralnym.
c) głównym wyłącznikiem maszyny.
d) informacją zamieszczoną o zasilaniu maszyny.

10. W skład instalacji gazowej wchodzą

a) reduktor ciśnieniowy, wodomierz.
b) kurek, palenisko.
c) armatury, kurek główny.
d) rury stalowe i z PCV.

11. Do obróbki termicznej w przemyśle spożywczym zaliczamy

a) mycie surowca zimną wodą.
b) mycie środków transportu.
c) mycie hal produkcyjnych.
d) gotowanie.

12. Do prawidłowego działania instalacji parowej wysokoprężnej niezbędne są

a) urządzenia odpowietrzające.
b) urządzenia odpowietrzające i nawietrzające.
c) czasowy dopływ wody.
d) odpowiednio przeszkoleni pracownicy.

13. Instalacja chłodnicza w zakładach przemysłu spożywczego służy do

a) chłodzenia maszyn i urządzeń.
b) chłodzenia instalacji znajdującej się w hali produkcyjnej.
c) wymiany ciepła między produktem i środkiem chłodniczym.
d) do pasteryzacji wyrobów.

14. Stosowana wentylacja w zakładach może być

a) nawiewajaca zanieczyszczone powietrze.
b) naturalna i mechaniczna.
c) otwierana i zamykana.
d) w zakładach nie stosuje się żadnej wentylacji.

15. Wentylacja mechaniczna występuje jako

a) grawitacyjna, podciśnieniowa.
b) wysokoprężna, naturalna.
c) niskoprężna, podciśnieniowa.
d) wysokoprężna nawiewna.

16. Zadaniem klimatyzacji przemysłowej jest

a) doprowadzenie czystego powietrza do pomieszczeń biurowych.
b) utrzymanie stałej temperatury w chłodniach.
c) ogrzewanie pomieszczeń socjalnych.
d) utrzymania w pomieszczeniach parametrów powietrza odpowiadającego przepisom

bhp i procesu technologicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

17. Klimatyzacja skalda się z

a) zbiorników zimnej wody.
b) zbiorników ciepłej wody.
c) urządzeń do ogrzewania i chłodzenia.
d) zbiorników czystego powietrza.

18. Podstawowym elementem instalacji klimatyzacyjnych są

a) wywiewniki i nawiewniki.
b) czerpnie powietrza.
c) zbiorniki zimnej i ciepłej wody.
d) komory klimatyzacyjne.

19. Przedsiębiorstwa przemysłu spożywczego w zakresie ochrony środowiska zobowiązane

są
a) prowadzić ewidencję odpadów.
b) wprowadzać ścieki do wód.
c) likwidować wentylatory i filtry.
d) informować o wysokości produkcji.

20. W zakładach przemysłu spożywczego dominują odpady

a) popioły.
b) organiczne.
c) nieorganiczne.
d) osady ściekowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Użytkowanie instalacji technicznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

7. LITERATURA

1. Bartkiewicz B.: Oczyszczanie ścieków przemysłowych. PWN, Warszawa 2002
2. Dąbrowski A.: Aparatura i urządzenia techniczne w przemyśle spożywczym. WSiP,

Warszawa1994

3. Dąbrowski A.: Podstawy techniki w przemyśle spożywczym. WSiP, Warszawa 1999
4. Dłużewski M.: Technologia żywienia. WSiP, Warszawa 2001
5. Hoszek W. Urządzanie zakładów gastronomicznych i gospodarstw domowych. Format

AB Warszawa 1998

6. Jastrzębski W.: Wyposażenie techniczne zakładów gastronomicznych. WSiP, Warszawa

1982

7. Krygier K.: Ogrzewalnictwo wentylacja klimatyzacja. WSiP, Warszawa 2005
8. Leszczyński H.: Aparatura i urządzenia chłodnicze. WSiP, Warszawa 2000
9. Podstawy przetwórstwa spożywczego. Format AB, Warszawa 1998
10. Przydrożny S.: Wentylacja. Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1991

Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

Czasopisma
1. Nowa Edukacja Zawodowa
2. Edukator Zawodowy – www.koweziu.edu.pl/edukator/index.php