MAKROEKONOMIA

1

Temat

8. Model keynesowski a gospodarka otwarta

BILANS HANDLOWY

Bilans handlu zagranicznego( bilans handlowy) obejmuje bilans handlu widzialnego, czyli
zestawienie importu i eksportu danego kraju w ciągu roku. Jeżeli wartość eksporu
przewyższa wartość importu saldo jest pozytywne. Jeżeli wartość importu jest wyższa od
wartości eksportu to saldo jest negatywne.
Bilans handlowy jest częścią bilansu płatniczego, obejmuje –oprócz ruchu towarów- ruch
kapitałów , obrót usług oraz transfery

1

.

Bilans handlowy jest zestawieniem wartości towarów wywiezionych za granicę(eksport) i
wartości przywiezionych z zagranicy( import) w danym okresie czasu – z reguły w ciągu
jednego roku

2

.

KORZYŚCI Z WYMIANY MIĘDZYNARODOWEJ:

•

Państwo zyskuje możliwość uzyskania towarów, których w kraju nie mogłoby w ogóle
wytworzyć.

•

Zyskuje możliwość uzyskania większej wartości towarów, niżby wynikało z wartości
towarów wytworzonych w ramach PKB, ponieważ w zamian za towary eksportowane
uzyskuje towary importowane, o wartości niższej od tej, którą zapłaciłoby za
wytworzenie ich w kraju. Korzyści stąd płynące są tym większe im wyższe są ceny
towarów eksportowanych od cen towarów importowanych. Terms of trade- jest to
wskaźnik przeciętnych cen towarów eksportowanych dzielony przez Wskaźnik
przeciętnych cen towarów importowanych.

•

Przy wysokiej stopie bezrobocia i niskim wykorzystaniu zdolności produkcyjnych, w
wyniku Zbyt małego globalnego popytu każdy wzrost popytu ze strony zagranicy
powoduje zwiększenie produkcji, wzrost zatrudnienia i zmniejszenie nie
wykorzystanych zdolności produkcyjnych.

•

Zwiększenie eksportu daje możliwość zwiększenia importu.

•

Możliwość zaciągania zagranicznych pożyczek pozwala uzyskać ujemne saldo bilansu
handlowego, co pozwala na zwiększenie importu bez zwiększania eksportu

3

.

CŁA

Istnieją dwie powszechnie stosowane formy protekcjonizmu : cło i kontygent. Cło – jest to
szczególny podatek lub opłata celna na importowane lub eksportowane towary

4

.

Cła są to wprowadzone przez państwo, obowiązkowe opłaty na rzecz skarbu pobierane w
chwili przywozu towarów do kraju lub ich wywozu

5

.

1

Oyrzanowski B. Makroekonomia , Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1997 , s.223

2

Urbaniak P. , Podstawy Ekonomii cz.2 Makroekonomia, Wydawnictwo eMPi

2

, Poznań 1996, s.139

3

Oyrzanowski B. , Makroekonomia , Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1997, s. 226

4

Becla A., Czaja S. , Grabowska M. , Jakubowski R. , Jończy R. ,Elementy makroekonomii , Wydawnictwo I-BiS ,

Wrocław 2002, s.328

5

Oyrzanowski B. , Makroekonomia, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1997, s. 229

MAKROEKONOMIA

2

Cło to opłaty nakładane przez państwo na towary przekraczające jego granicę celną.
Cło jest odpowiednikiem podatku zwiększającego dochody budżetowe państwa jego efektem
jest wzrost cen i obciążanie nabywcy dodatkowymi kosztami.

RODZAJE CEŁ

Cła autonomiczne i umowne

Cło autonomiczne – jest to z nikim nie uzgodniona decyzja jednego państwa. Często spotyka
się to jednak z kontrposunięciami innych państw co w konsekwencji prowadzi do
zniwelowania skutków cła autonomicznego.
Cło umowne – ma często formę umowy. Porozumienie takie określa poziom
wprowadzonego cła, czas jego obowiązywania. W efekcie dochodzi do dwustronnego lub
wielostronnego „wiązania” ceł i uzależniania poziomu taryf celnych w różnych krajach.

Cła minimalne

-

to cła z handlu z krajami posiadającymi klauzulę największego

uprzywilejowania ( KNU).

Cła maksymalne-

stosowane w handlu z krajami ,które nie uzyskały klauzuli największego

uprzywilejowania. Z założenia cła te są wyższe od ceł minimalnych.

Cło preferencyjne

– jest niższe od cła minimalnego. Cła te są wyjątkiem od klauzuli nie

przysługują zatem krajom , które ją uzyskały. Stosowane są w handlu z krajami ,które
traktowane są korzystniej niż przewiduje klauzula. Stawka celna może zostać ustalona na
poziomie zerowym powstają wówczas tzw. preferencje celne.

Cło dyskryminacyjne –

jest wyższe od ceł maksymalnych. Występuje w kilku formach np. cło

retorsyjne stosowane jako odwet na nieprzyjazne działania kraju.

Cła wyrównawcze

– stosowane są w celu neutralizacji ekonomicznego efektu subsydiów

zastosowanych przez eksportera zagranicznego.

Cła antydumpingowe

– niwelują negatywne skutki eksportu poniżej kosztów produkcji

6

.

Cła importowe

- są nakładane na towary przywożone do danego kraju w celu ochrony

bilansu handlowego, ochrony produkcji krajowej przed zagraniczną konkurencją oraz
ochrony poziomu cen wewnętrznych. Stosowane są w polityce ekonomicznej państwa w celu
zwiększenia dochodów budżetowych.

Cła eksportowe

– służą państwu do kształtowania wielkości i kierunków handlu

zagranicznego. W pierwszej kolejności nakładane są na wyroby, które mają zagwarantowany
długofalowy zbyt na rynku jednego lub wielu krajów wówczas państwo ma możliwość
wykorzystania cła do regulowania podaży eksportowej.

6

Wg http:/międzynarodowe – stosunki gospodarcze.wiedza.pl

MAKROEKONOMIA

3

Eksport

netto

-

różnica

między

eksportem

a

importem

danej

gospodarki;

Zrównoważony bilans handlu zagranicznego - występuje w przypadku, gdy eksport
produktów jest dla danego kraju równy importowi

7

7

Wg

www.abc

-ekonimii.net.pl