Aparatowy utylizacji odpadów toksycznych

(313201)

Technicy i inny

ś

redni personel

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Aparatowy utylizacji odpadów toksycznych
(313201)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-089-4 (89)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach.................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

4

2. Opis zawodu................................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie.............................................................

7

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

8

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

8

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

9

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Przygotowywanie surowca do utylizacji zgodnie z pro-

cedurami post

ę

powania z odpadami Kz1 ....................... 10

3.2. Wykonywanie procesów utylizacji w instalacjach do

przetwarzania odpadów toksycznych Kz2 ...................... 11

3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 13

5. Słownik ........................................................................................ 14

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

313201 Aparatowy utylizacji odpadów toksycznych

Grupa wielka 3 – Technicy i inny

ś

redni personel (w Mi

ę

dzynarodo-

wej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 3).

Grupa elementarna 3132 – Operatorzy urz

ą

dze

ń

do spalania odpa-

dów, uzdatniania wody i pokrewni (w Mi

ę

dzynarodowym Standardzie

Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 3132 Incinerator and
water treatment plant operators).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja E. Dostawa wody; gospodarowanie

ś

ciekami i odpadami

oraz działalno

ść

zwi

ą

zana z rekultywacj

ą

, Dział 38. Działalno

ść

zwi

ą

zana ze zbieraniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem

odpadów; odzysk surowców, Grupa 38.1. Zbieranie odpadów.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

ń

analitycznych na 15 stanowiskach pracy

w 5 przedsi

ę

biorstwach (du

ż

e – 1, małe − 3, mikro − 1, w tym 1 pro-

dukcyjne, 1 handlowe oraz 3 usługowe), przeprowadzonych w lutym
i marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Piotr Pietrzak – Polska Grupa Gospodarki Odpadami Ekogal-

-Ekopur Sp. z o.o. w Zgierzu,

•

Tomasz Konfederak – EKOBAU Sp. z o.o. w Opolu,

•

Kazimierz Szpala – ekspert niezale

ż

ny, były pracownik firmy

EKOBAU Sp. z o.o. w Opolu,

•

Paweł Krawczak – Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli

i Kształcenia Praktycznego w Łodzi.

5

Ewaluatorzy:

•

Romuald Michalak – Ekologiczna Gospodarka Odpadami Likwi-

dacja i Transport EGOLIT Sp. z o.o. w Łani

ę

tach,

•

Marcin Mirys – ZRS Sanator-Bis s.c. w Aleksandrowie Łódzkim.

Recenzenci:

•

Alicja Zawadzka – Wydział In

ż

ynierii Procesowej i Ochrony

Ś

ro-

dowiska Politechniki Łódzkiej w Łodzi,

•

Anna Rolewicz-Kali

ń

ska – Wydział In

ż

ynierii

Ś

rodowiska Poli-

techniki Warszawskiej w Warszawie.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Robert Borysiewicz (przewodnicz

ą

cy) – Stowarzyszenie Polskich

Przedsi

ę

biorców Gospodarki Odpadami w Zgierzu,

•

Tadeusz Bakuła – przedstawiciel pracodawców, BAKTA Tadeusz

Bakuła w Kr

ę

sku,

•

Konrad Kujawski – Zwi

ą

zek Zawodowy In

ż

ynierów i Techników,

Okr

ę

g Łódzki.

Data zatwierdzenia:

•

08.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Aparatowy utylizacji odpadów toksycznych obsługuje instalacje

i urz

ą

dzenia do przetwarzania odpadów toksycznych.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Zawód aparatowy utylizacji odpadów toksycznych jest zawodem

o charakterze przetwórczym. Celem pracy aparatowego utylizacji od-
padów toksycznych jest przetwarzanie odpadów toksycznych w odpady
nietoksyczne lub substancje b

ą

d

ź

materiały nadaj

ą

ce si

ę

do dalszego

wykorzystania przemysłowego. Podstawowym zadaniem aparatowego
utylizacji odpadów toksycznych jest obsługa instalacji przetwarzaj

ą

cej

odpady według instrukcji prowadzenia procesu. Aparatowy utylizacji
odpadów toksycznych jest odpowiedzialny za wła

ś

ciwe zasilanie insta-

lacji surowcami (w tym odpadami), nadzór nad prawidłowo

ś

ci

ą

przebie-

gu procesu oraz za jego zako

ń

czenie (jedynie w przypadku procesów

okresowych).

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Miejscem pracy aparatowego utylizacji odpadów toksycznych jest

zakład przetwarzania odpadów toksycznych lub miejsce zainstalowania
instalacji mobilnej do utylizacji odpadów. Zabudowa zakładu zale

ż

y od

rodzaju instalacji przetwarzaj

ą

cej odpady toksyczne. Podczas obsługi

niektórych instalacji mog

ą

wyst

ę

powa

ć

zagro

ż

enia dla zdrowia spowo-

dowane uci

ąż

liwymi warunkami pracy, np. wysoka temperatura, hałas,

drgania, zapylenie i wyst

ę

powanie lotnych szkodliwych substancji

w powietrzu. Z tego wzgl

ę

du szczególnie wa

ż

ne jest planowanie i or-

ganizowanie procesów technologicznych zgodnie z wymaganiami sani-
tarno-higienicznymi, zasadami i przepisami BHP, ochrony ppo

ż

., ergo-

nomii i ochrony

ś

rodowiska. Praca aparatowego utylizacji odpadów

toksycznych mo

ż

e przebiega

ć

w systemie jedno-, dwu- lub trzyzmia-

nowym. Aparatowy utylizacji odpadów toksycznych obsługuje urz

ą

dze-

nia samodzielnie (proste instalacje) lub w zespole (w przypadku zło

ż

o-

nych instalacji) i wtedy jego praca jest nadzorowana.

7

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Aparatowy utylizacji odpadów toksycznych powinien mie

ć

dobry

wzrok, odró

ż

nia

ć

barwy, mie

ć

dobry w

ę

ch oraz cechowa

ć

si

ę

ogóln

ą

dobr

ą

sprawno

ś

ci

ą

fizyczn

ą

. Bardzo wa

ż

na jest zdolno

ść

koncentracji

i podzielno

ść

uwagi, poniewa

ż

aparatowy utylizacji cz

ę

sto wykonuje

równocze

ś

nie czynno

ś

ci dotycz

ą

ce obsługiwania instalacji i kontroli jej

pracy. Aparatowy utylizacji odpadów toksycznych powinien cechowa

ć

si

ę

dokładno

ś

ci

ą

, rzetelno

ś

ci

ą

oraz szczególnie dbało

ś

ci

ą

o czysto

ść

i porz

ą

dek w obr

ę

bie obsługiwanej instalacji. Przydatn

ą

cech

ą

jest

umiej

ę

tno

ść

pracy w zespole. Przeciwwskazaniem do wykonywania

zawodu s

ą

alergie oraz choroby, których napady mog

ą

zakłóca

ć

nadzór

nad aparatur

ą

do utylizacji (np. epilepsja).

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Osi

ą

gni

ę

cie kompetencji zawodowych wła

ś

ciwych dla zawodu apa-

ratowy utylizacji odpadów toksycznych mo

ż

liwe jest przez uko

ń

czenie

szkole

ń

praktycznych (przyuczenie) na stanowisku pracy, sta

ż

e oraz

zdobywanie do

ś

wiadczenia w trakcie pracy. Aparatowy utylizacji odpa-

dów toksycznych powinien bra

ć

udział w szkoleniach organizowanych

w przedsi

ę

biorstwie, przez stowarzyszenia i inne organizacje bran

ż

o-

we, przez producentów maszyn lub w wyspecjalizowanych o

ś

rodkach

szkoleniowych. Aparatowy utylizacji odpadów toksycznych, w zale

ż

no-

ś

ci od obsługiwanej instalacji, powinien posiada

ć

uprawnienia,

np. energetyczne, obsługi urz

ą

dze

ń

ci

ś

nieniowych lub inne wymagane

do obsługi instalacji mobilnych. Warunkiem koniecznym jest posiadanie
prawa jazdy oraz uko

ń

czenie szkolenia dla kierowców przewo

żą

cych

ładunki niebezpieczne potwierdzonego certyfikatem. Pracodawcy naj-
ch

ę

tniej zatrudniaj

ą

na stanowisku aparatowego utylizacji odpadów

toksycznych osoby z wykształceniem w zawodach: 813134 Operator
urz

ą

dze

ń

przemysłu chemicznego, 311603 Technik technologii che-

micznej lub z wykształceniem zawodowym po kierunkach mechanicz-
nych, głównie obsługi maszyn i urz

ą

dze

ń

.

8

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Aparatowy utylizacji odpadów toksycznych mo

ż

e awansowa

ć

na sta-

nowisko mistrza (brygadzisty) zespołu obsługuj

ą

cego instalacj

ę

. Posia-

daj

ą

c kompetencje w zawodzie aparatowego utylizacji odpadów toksycz-

nych, mo

ż

na pracowa

ć

na równorz

ę

dnych stanowiskach robotniczych

w zawodach z grupy 3132 Operatorzy urz

ą

dze

ń

do spalania odpadów,

uzdatniania wody i pokrewni, np. 313206 Operator spalarni odpadów
komunalnych; 313208 Operator urz

ą

dze

ń

oczyszczania

ś

cieków.

2.7. Zadania zawodowe

Z1.

Pobieranie surowca (w tym odpadu) do przetwarzania odpadów
toksycznych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z2.

Prowadzenie procesu technologicznego przetwarzania odpadów
toksycznych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z3.

Obsługiwanie instalacji do przetwarzania odpadów toksycznych
(niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z4.

Kontrolowanie przebiegu procesu przetwarzania odpadów tok-
sycznych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z5.

Kontrolowanie zako

ń

czenia procesu przetwarzania odpadów

toksycznych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z6.

Kontrolowanie i powiadamianie o konieczno

ś

ci dostaw surowca

i odbioru produktu (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z7.

Magazynowanie produktu przetwarzania odpadów toksycznych
(niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z8.

Prowadzenie dokumentacji procesowej przetwarzania odpadów
toksycznych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z9.

Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepi-
sami BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii i ochrony

ś

rodowiska (nie-

zb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Przygotowywanie surowca do utylizacji zgodnie z procedurami

post

ę

powania z odpadami (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1, Z2, Z6, Z8, Z9).

Kz2 – Wykonywanie procesów utylizacji w instalacjach do przetwarza-

nia odpadów toksycznych (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z2, Z3, Z4, Z5, Z7, Z8, Z9).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1÷Z9).

9

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w za-

wodzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu kwalifikacji na poziomie 3

wła

ś

ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-

skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (gru-

pa wielka 3 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ą

ca zawód aparatowego utylizacji odpadów toksycz-

nych:
1) w zakresie wiedzy: zna podstawowe fakty, zasady, procesy i poj

ę

cia

ogólne, zna i rozumie podstawowe zale

ż

no

ś

ci w zawodzie aparato-

wy utylizacji odpadów toksycznych przy przygotowaniu surowca do
utylizacji i wykonywaniu procesów utylizacji oraz w szerszym zakre-
sie elementarne uwarunkowania prowadzonej działalno

ś

ci w bran

ż

y

gospodarki odpadami;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: ma umiej

ę

tno

ś

ci wymagane do realizacji

niezbyt prostych zada

ń

i rozwi

ą

zywania prostych, typowych proble-

mów w zawodzie aparatowy utylizacji odpadów toksycznych po-
przez dobieranie podstawowych metod, narz

ę

dzi, materiałów i in-

formacji przy obsłudze instalacji i urz

ą

dze

ń

do przetwarzania odpa-

dów toksycznych, potrafi wykonywa

ć

zadania według ogólnej in-

strukcji w cz

ęś

ciowo zmiennych warunkach; umie odbiera

ć

i formu-

łowa

ć

niezbyt zło

ż

one wypowiedzi, tak

ż

e bardzo proste wypowiedzi

w j

ę

zyku obcym.

10

3. Opis kompetencji zawodowych

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z6, Z8, Z9 wymaga posia-

dania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Przygotowywanie surowca do utylizacji zgodnie

z procedurami post

ę

powania z odpadami Kz1

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

ę

cia ogólne i zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

-

zane z przygotowywaniem surow-
ca do utylizacji, w szczególno

ś

ci

zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ergonomii, ochrony

ś

rodowiska w zakresie przygo-

towywania surowca do utyliza-
cji;

−

procedury post

ę

powania z od-

padami;

−

rodzaje surowców (w tym od-
padów) stosowanych w proce-
sie przetwarzania odpadów
toksycznych;

−

metody oceny surowców;

−

zagro

ż

enia zwi

ą

zane ze sto-

sowanymi surowcami;

−

dokumentacj

ę

procesu prze-

twarzania.

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania zwi

ą

zane z przy-

gotowywaniem surowca do utyli-
zacji według okre

ś

lonej instrukcji,

w cz

ęś

ciowo zmiennych warun-

kach, w szczególno

ś

ci potrafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepi-

sów BHP, ochrony ppo

ż

., er-

gonomii, ochrony

ś

rodowiska

w zakresie

przygotowywania

surowca do utylizacji;

−

post

ę

powa

ć

z odpadami tok-

sycznymi;

−

rozpoznawa

ć

surowce (w tym

odpady) w procesie przetwa-
rzania;

−

ocenia

ć

zagro

ż

enia zwi

ą

zane

ze stosowanymi surowcami;

−

reagowa

ć

na zagro

ż

enia zwi

ą

-

zane ze stosowanymi surow-
cami;

−

dokumentowa

ć

przebieg i wy-

niki procesów przetwarzania
zgodnie z instrukcj

ą

prowa-

dzenia procesu.

11

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z2, Z3, Z4, Z5, Z7, Z8, Z9 wymaga po-

siadania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Wykonywanie procesów utylizacji w instalacjach

do przetwarzania odpadów toksycznych Kz2

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

ę

cia ogólne i zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

-

zane z wykonywaniem procesów
utylizacji w instalacjach do prze-
twarzania odpadów toksycznych,
w szczególno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ergonomii, ochrony

ś

rodowiska w zakresie wyko-

nywana procesów jednostko-
wych w instalacjach do prze-
twarzania odpadów toksycz-
nych;

−

technologi

ę

realizowanego pro-

cesu przetwarzania odpadów
toksycznych;

−

budow

ę

i działanie aparatów

i urz

ą

dze

ń

działaj

ą

cych w in-

stalacji do przetwarzania od-
padów toksycznych;

−

zasady post

ę

powania w sytu-

acjach awaryjnych okre

ś

lonych

w instrukcji;

−

procedury kontroli jako

ś

ci pro-

cesu;

−

zagadnienia zwi

ą

zane z moni-

toringiem parametrów proce-
sów.

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania zwi

ą

zane z wyko-

nywaniem

procesów

utylizacji

w instalacjach do przetwarzania
odpadów

toksycznych

według

okre

ś

lonej instrukcji, w cz

ęś

ciowo

zmiennych warunkach, w szcze-
gólno

ś

ci potrafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepi-

sów BHP, ochrony ppo

ż

., er-

gonomii, ochrony

ś

rodowiska

w zakresie wykonywana pro-
cesów jednostkowych w insta-
lacjach do przetwarzania od-
padów toksycznych;

−

obsługiwa

ć

i nadzorowa

ć

dzia-

łanie poszczególnych elemen-
tów instalacji przetwarzania
odpadów toksycznych;

−

obsługiwa

ć

urz

ą

dzenia do mo-

nitorowania parametrów pro-
cesu;

−

prowadzi

ć

proces przetwarzania

odpadów toksycznych zgodnie
z instrukcj

ą

technologiczn

ą

;

−

interpretowa

ć

wyniki oceny jako-

ś

ciowej produktu;

−

stosowa

ć

zasady post

ę

powa-

nia w sytuacjach awaryjnych;

−

współpracowa

ć

ze słu

ż

bami

kontroli wewn

ę

trznej zakładu

(np. laboratorium kontroli jako-

ś

ci).

12

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za wykonywanie zada

ń

zawodowych

zwi

ą

zanych z obsług

ą

instalacji i urz

ą

dze

ń

do przetwarzania odpa-

dów toksycznych,

−

przewiduje skutki podejmowanych działa

ń

w trakcie prowadzenia

procesu technologicznego przetwarzania odpadów toksycznych,

−

pracuje cz

ęś

ciowo samodzielnie i podejmuje współprac

ę

w zorgani-

zowanych warunkach pracy przy obsługiwaniu instalacji do przetwa-
rzania odpadów toksycznych,

−

ocenia wpływ swoich działa

ń

realizowanych w ramach współpracy

zespołowej przy utylizacji odpadów toksycznych i ponosi odpowie-
dzialno

ść

za ich skutki.

13

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu aparatowego

utylizacji odpadów toksycznych przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 313201 Aparatowy utylizacji

odpadów toksycznych

14

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.