Gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

GRÓŹLICZE ZAPALENIE OPON

MÓZGOWO - RDZENIOWYCH

1. W. Jakimowicz „Neurologia kliniczna”
2. Z. Dziubek „Choroby zakaźne i pasożytnicze”
3. R. Mazur „Postawy kliniczne neurologii”

EPIDEMIOLOGIA:

•

częściej u dzieci

ETIOLOGIA:

•

prątek gruźlicy :

-

wnika drogą krwiopochodną

-

wtórnie do zmian gruźliczych w innych narządach

PATOGENEZA:

•

reakcja opon jest mniej nasilona niż w zapaleniu ropnym

•

zapalenie :

-

toczy się głownie na podstawie mózgu

-

żółtawy, galaretowaty nalot włóknikowy, obecność gruzełków i ziarniny na

podstawie mózgu
-

opona miękka lekko pogrubiała

-

często zrośnięcie zbiorników PMR i wodogłowie

•

gruźliczak mózgu :

- manifestuje się jak guz mózgu

OBRAZ KLINICZNY:

•

przebieg :

-

objawy rozwijają się podostro, rzadko ostro

•

w okresie początkowym :

-

łatwa męczliwość

-

apatia

-

brak łaknienia

-

↓

m.c

-

bóle głowy

-

↑

temperatury

-

nocne poty

-

zaburzenia snu

-

stan taki trwa ok. 2 – 3 tyg. po czym następuje wyraźnie zespół podrażnienia opon

•

zespół oponowy :

•

objawy ubytkowe :

-

zaburzenia świadomości, aż do śpiączki

-

zaburzenia psychoruchowe

-

głuchota (VIII)

-

porażenia nerwów gałkoruchowych

-

porażenia nerwów VII, IX, XII

-

napady drgawkowe

-

niedowłady

-

↓

sprawności intelektualnej

-

niekiedy afazja, zaburzenia móżdżkowe

-

obrzęk tarczy n.II

1/2

Gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

-

objaw karkowo – paluchowy Hermana :

→

przy zgięciu karku występuje prostowanie palucha

- zespół psychoorganiczny

ROZPOZNANIE:

•

płyn mózgowo – rdzeniowy :

-

płyn ksantochromiczny, mętny, włóknikowy, może tworzyć pajęczynkę

-

cytoza : kilkaset/mm

3

, przewaga kk. 1 – jądrzastych

-

białko : > 1 g/l, a nawet > 10 g/l

-

Cl : < 116 mmol/l

-

glukoza : < 45 mg%

-

ciśnienie :

↑

-

badanie : oglądanie met. Ziehl – Nelsena, izolacja, PCR

-

zmiany w PMR cofają się bardzo powoli i niekiedy pełna normalizacja dopiero po

kilku latach od wyleczenia

•

w rozpoznaniu może pomóc :

-

stwierdzenie zmian gruźliczych w płucach

•

próba tuberkulinowa :

- u większości chorych wypada ujemnie

RÓŻNICOWANIE:

LECZENIE:

•

leczenie przeciwprątkowe :

-

przez pierwsze 3 miesiące :

→

izoniazyd

→

pirazynamid

→

rifampicyna

-

przez następne 3 miesiące :

→

izoniazyd

→

rifamipicyna

-

przez następne 6 miesięcy :

→

te 2 leki, ale 2x/tydzień

POWIKŁANIA:

•

wodogłowie :

- spowodowanie zarastaniem zbiorników PMR

ROKOWANIE:

•

całkowite wyleczenie 50 – 60 %

•

śmiertelnośc ok. 25%

•

u ok.20% pozostają objawy ubytkowe i zaburzenia psychiczne

PROFILAKTYKA:

PATRZ TEŻ:

•

zapalenie opon i mózgu

2/2