W ciągu 10-lat istnienia państwa Izrael, od 1948 r. do 1958 r.,

jego ludność wzrosła z 650 tysięcy do ponad 2 milionów.
Zadziwiający jest rozwój kraju ze stanu pustyni do stanu
wytwórczości.

IZRAEL POTĘśNIEJE

1 stycznia 1959 r. komunistyczny rząd Rumunii

zezwolił 150 tys. śydom na emigrację do Izraela.

1 kwietnia 1959 r. izraelskie rozgłośnie radiowe pomyłkowo nadały

specjalne hasło, oznaczające powszechną mobilizację rezerwistów.
Wywołało to panikę w Izraelu oraz alarm bojowy wojsk syryjskich i
jordańskich.

Od początku 1959 r. do Izraela zaczął docierać sprzęt wojskowy z

RFN. Dostawy docierały przez porty francuskie, i było tajemnicą
źródło ich pochodzenia. Przychodziły samoloty, śmigłowce,
samochody, artyleria, moździerze i amunicja. Był to wszystko sprzęt
oparty na francuskich licencjach, lub kupiony przez RFN we Francji
lub Szwecji.
Jednocześnie francuscy specjaliści od 1959 r. rozpoczęli
współpracę z Izraelem przy tworzeniu pocisków kierowanych
powietrze-powietrze typu Matra. Pod koniec lat pięćdziesiątych w
Izraelu przebywało 50 naukowców i 400 specjalistów z RFN,
ekspertów od broni rakietowej i energii atomowej.
W 1959 r. z najlepszych żołnierzy izraelskiej Brygady Piechoty
Golani utworzono specjalną jednostkę rozpoznawczą Sayered
Golani. Od odznaki, którą noszą żołnierze Sayeret Golani nazywani
są "Latającymi Lampartami".

1 lutego 1959 r. palestyńscy terroryści podłożyli minę lądową przy

Moshavie Zavdiel, na której zginęło 3 Izraelczyków.
27 kwietnia 1959 r. palestyńscy fedaini zastrzelili w Masadzie 2
żydowskich turystów pieszych.

5 lipca 1959 r. została podjęta decyzja o sprzedaży izraelskiej

broni (pistoletów maszynowych) do Niemiec. Wywołało to kryzys w
izraelskim rządzie.

Produkcja przemysłowa w Izraelu od 1957 r. do 1959 r. wzrosła o

28%. W przemyśle zatrudnionych było 30%, a w rolnictwie 16%
ludności. W miastach mieszkało 75% ludności. Wartość eksportu w
1959 r. wyniosła 181 mln. dolarów. Deficyt bilansu płatniczego
wyniósł 304,4 mln dolarów (w 1958 r. wynosił 334 mln dolarów).
Deficyt ten pokryto głównie bezzwrotnymi wpływami zagranicznymi,
jak fundusze organizacji syjonistycznych i reparacje z Niemiec (od
1959 r. Izrael otrzymuje rocznie z RFN towary o wartości 59 mln.
dolarów), oraz wzrostem zadłużenia zagranicznego. Zadłużenie

zagraniczne wyniosło 600 mln dolarów, w tym wartość akcji
Pożyczki Niepodległości i Rozwoju rozprowadzonych wśród śydów
amerykańskich wynosiła 359,5 mln. dolarów.

We wrześniu 1959 r. na sesji Rady Ligi Arabskiej

w Casablance odrzucono propozycję sekretarza
generalnego ONZ, by osiedlać na stałe
palestyńskich uchodźców w tych krajach, w
których aktualnie przebywają. Rada postanowiła
wzmóc bojkot gospodarczy Izraela, zalecając
utworzenie specjalnych komisji w każdym kraju
arabskim do przestudiowania wszystkich aspektów
tego problemu i opracowania projektów do
realizacji.

10 października 1959 r. powstała popierana przez

Syrię palestyńska organizacja al-Fatah
(Zwycięstwo).

W 1959 r. władze egipskie zatrzymały na Kanale

Sueskim dwa statki - duński i grecki - wiozące
towary izraelskie. Izrael złożył protest w Radzie
Bezpieczeństwa i wniósł sprawę na XIII sesję
Zgromadzenia Ogólnego ONZ, oskarżając ZRA o
postępowanie sprzeczne z rezolucjami ONZ. Jako
mediator wystąpił sekretarz generalny ONZ
Hammarskjoeld. Jednak ZRA stanęła twardo na
stanowisku, że znajduje się w stanie wojny z
Izraelem i w związku z tym ma prawo nie
przepuścić statków ani ładunków izraelskich przez
Kanał Sueski.

W listopadzie 1959 r. przedstawiciel Arabii

Saudyjskiej w ONZ zakwestionował prawa Izraela
do korzystania z zatoki Akaba. Zdaniem Arabii
Saudyjskiej zatoka ta stanowi arabskie wody
terytorialne. Król Saud domagał się wycofania z
rejonu zatoki Akaba wojsk ONZ, które stacjonują
na półwyspie Synaj i stanowią swego rodzaju
ochronę dla żeglugi izraelskiej.

3 grudnia 1959 r. odbyły się w Izraelu wybory do IV Knesetu. Było

to największe osiągnięcie wyborcze w dziejach Partii Robotników
Ziemi Izraela (Mifleget Poalei Erec Israel, w skrócie Mapai).
17 grudnia 1959 r. premierem izraelskiego rządu został wybrany
ponownie Dawid Ben Gurion. Sprawował swoje obowiązki do 2
listopada 1961 r.

W latach 1959-1965 armia izraelska przeprowadziła

operację "Jaszin", w której ewakuowano 250 tys. śydów z
Maroka do Izraela. W ten sposób uniknęli oni
prześladowań ze strony Arabów.

31 stycznia 1960 r. wybuchły starcia na granicy

izraelsko-syryjskiej. Z ufortyfikowanych stanowisk na
wzgórzach Golan Syryjczycy ostrzeliwali kibuce w Galilei i
rybaków na jeziorze Kineret. Rajdy terrorystów
pozostawiały za sobą zabitych kibucników, zniszczone
domy i zaminowane pola. Syria próbowała także odwrócić
bieg Jordanu, by pozbawić Izrael wody. Izraelczycy
odpowiadali nalotami.
Na granicy egipsko-izraelskiej incydenty zbrojne
osiągnęły punkt kulminacyjny w lutym 1960 r.

14 marca 1960 r. w USA spotkali się przywódcy

Izraela i Niemiec, David Ben Gurion z Konradem
Adenauerem. Po negocjacjach podpisano umowę o
niemieckiej pomocy finansowej dla Izraela. RFN
pożyczało Izraelowi 35 mln. dolarów rocznie
(oprocentowanych na 3,6%), przy czym każda
kolejna wypłata miała być rezultatem ponawianej
przez Izrael prośby. Pożyczki były udzielane na
okres 10 lat.
Rozpoczęła się współpraca gospodarcza między
obu państwami.

26 kwietnia 1960 r. palestyńscy terroryści zastrzelili żydowskiego

mieszkańca Ashkelonu.

Na przełomie kwietnia i maja 1960 r. dokerzy

amerykańscy zbojkotowali egipskie statki w porcie
Nowego Jorku w USA. Była to odpowiedź na
restrykcyjne praktyki egipskie w Kanale Sueskim w
stosunku do statków płynących z ładunkami dla
Izraela.
W odpowiedzi doszło do kontr bojkotu statków
amerykańskich w portach arabskich i wzrostu
napięcia w stosunkach między USA i Zjednoczoną
Republiką Arabską. W związku z tym senat
amerykański uchwalił poprawkę do ustawy
zagranicznej, która zezwala prezydentowi
wstrzymać pomoc dla ZRA, jeżeli nadal nie będzie
przepuszczała ładunków izraelskich przez Kanał
Sueski.

Na początku lat 60-tych siły zbrojne Izraela stanęły przed

wyzwaniem groźby nowoczesnej chemicznej wojny. W związku z

tym rozwijano nowe technologie w rodzimym przemyśle obronnym.
Zakupiono nowoczesne bombowce dla sił powietrznych.
Równocześnie zwiększono zakupy broni, głównie z Francji i USA.

W maju 1960 r. doszło do zatargu

dyplomatycznego pomiędzy Argentyną i Izraelem
w związku z uprowadzeniem z terytorium
Argentyny przez ochotników izraelskich
hitlerowskiego zbrodniarza wojennego Adolfa
Eichmanna. Sprawa znalazła się na forum Rady
Bezpieczeństwa ONZ, która w czerwcu 1960 r.
uchwaliła przedstawiony przez Argentynę projekt
rezolucji, zalecającej między innymi, by rząd
Izraela udzielił Argentynie należytego
zadośćuczynienia z powodu naruszenia
suwerennych praw Argentyny. Ostatecznie konflikt
dyplomatyczny między Argentyną i Izraelem
zlikwidowany został w formie wspólnego
oświadczenia rządów obu państw z 4 sierpnia 1960
r.

16 czerwca 1960 r. Izrael uruchomił pierwszy reaktor atomowy w

Nachal Sorek na Negewie.

Od 1960 r. Izrael jest eksporterem produktów rolniczych. Stało się

to możliwe dzięki wielkiemu wysiłkowi instytucji badawczych i
przemysłu rolnego, wdrażaniu innowacji i wprowadzaniu produkcji
na rynek krajowy, co ułatwiło postęp i uzyskanie racjonalnych cen.
Stało się wtedy oczywistym, że kibuce nie będą mogły przetrwać,
ograniczając się wyłącznie do sprzedaży produktów rolniczych na
rynku krajowym.
Towarzyszył temu rozwój przemysłu tworzyw sztucznych,
którego wyroby stały się masowe. Ułatwiło to zastosowanie nowych
technologii w nawadnianiu ziemi metodą kropelkową w kibucach na
pustyni Negew. Przy okazji, w Izraelu stworzono ogólnokrajowy,
skomputeryzowany system tzw. ksiąg stadnych, obejmujących listy
rodowodowe, z których korzystają zarówno gospodarstwa
mleczarskie, jak i hodowcy.
Jakkolwiek Izrael nie jest wielkim krajem, to jednak zdołał w
ciągu kilku lat nasycić własny rynek żywnością i jej przetworami
oraz skierował znaczną część produktów tego rodzaju na eksport.

W 1960 r. iracki generał Kassem oskarżył ZRA

(Zjednoczona Republika Arabska) i Jordanię o
aneksję części ziem palestyńskich i rzucił hasło
utworzenia republiki palestyńskiej oraz armii
palestyńskiej. W związku z tą sytuacją Irak do
połowy 1960 r. nie brał udziału w większości
imprez Ligi Arabskiej. W drugiej połowie roku

nastąpiła normalizacja tych stosunków.

W lipcu 1960 r. Iran uznał istnienie państwa

Izrael.
W odpowiedzi Egipt zerwał stosunki
dyplomatyczne z Iranem. Liga Arabska potępiła
zachowanie Iranu, jednak żadne inne państwo
arabskie nie zerwało z nim stosunków. Istotnym
tłem przesilenia były dostawy nafty irańskiej do
Izraela z perspektywą rozbudowania alternatywnej
drogi eksportu do Europy z pominięciem Suezu.

8 grudnia 1960 r, amerykański samolot wywiadowczy CIA,

przelatując nad pustynią Negew w Izraelu, wykonał serię zdjęć, na
których był widoczny reaktor atomowy w miejscowości Dimona.
Wywołało to zaskoczenie w CIA.

W latach 1961-1964 Izrael kupił we Francji 41

myśliwców MD-450 Ouragan. Utworzono z nich
eskadrę Tayeset 107, bazującą w Ramat-David.

W kwietniu 1961 r. rozpoczął się w Izraelu proces sądowy

hitlerowskiego zbrodniarza Adolfa Eichmanna (ujętego w 1960 r. w
Argentynie). Został skazany na karę śmierci - był to jedyny
przypadek takiego wyroku sądowego w Izraelu. Wyrok wykonano
31 maja 1962 r.

5 lipca 1961 r. izraelska armia przeprowadziła udany test

pierwszego izraelskiego pocisku rakietowego Szawit-2.

W 1961 r. Syria zerwała unię z Egiptem.

15 sierpnia 1961 r. odbyły się w Izraelu wybory do V Knesetu.

Ponownie wybory wygrała Partia Robotników Ziemi Izraela (Mifleget
Poalei Erec Israel, w skrócie Mapai), ale coraz większe poparcie
zyskiwała partia komunistyczna oraz ogólni syjoniści połączeni
razem z liberałami.
2 listopada 1961 r. premierem izraelskiego rządu został wybrany
ponownie Dawid Ben Gurion. Sprawował swoje obowiązki do 17
czerwca 1963 r., kiedy ustąpił z urzędu i zamieszkał w kibucu Sde
Boker na Negewie niedaleko Beer Szewy. Tam zmarł 1 grudnia
1973 r.

9 lutego 1962 r. minister finansów Lewi Eszkol zapowiedział

rozpoczęcie "nowej polityki ekonomicznej" Izraela. Między innymi
zdewaluowano walutę izraelską.

16 marca 1962 r. w odwecie za ostrzeliwanie izraelskich

rybaków, armia izraelska zaatakowała syryjskie

stanowiska graniczne w Nukeb. W walkach zginęło 30
Syryjczyków i 7 Izraelczyków.

W latach 1962-1970 Egipt był zaangażowany w

wojnę domową w Jemenie. Znajdowało się tam
około 60-70 tys. egipskich żołnierzy. Egipt starał
się w ten sposób poprawić swój nadwerężony
autorytet i szukał zwycięstwa. Wojna w Jordanii
okazała się jednak dla Egiptu bardzo kosztowną i
długotrwałą awanturą.

W maju 1962 r. do Izraela przybył dwumilionowy śyd. Ilość śydów

w Palestynie pomnożyła się dwa i pół razy od 1948 r. Spis ludności
wykazał, że 38% ludności stanowią "sabras" (obywatele zrodzeni w
Izraelu). Rozwijało się rolnictwo, przemysł i budownictwo
mieszkaniowe dla nowych imigrantów.

W 1962 r. rząd Francji opowiedział się za prawem

uchodźców palestyńskich do powrotu, co
rozpoczęło pogarszanie się stosunków na linii
Paryż-Tel Awiw. Takie zachowanie Francji wynikało
z chęci szybkiego zakończenia konfliktu w Algierii i
uzyskania w tej sprawie poparcia państw
arabskich.

27 września 1962 r. prezydent USA John

Kennedy wyraził zgodę na sprzedaż Izraelowi
przeciwlotniczych pocisków rakietowych typu Hawk
i obiecał dostawę 48 samolotów szturmowych typu
Skyhawk (dostarczono je dopiero po wojnie w
1967 r.).

22 października 1962 r. w Hajfie wybuchł strajk generalny. Był to

widoczny znak protestu przeciwko gwałtownym podwyżkom cen.

1 maja 1963 r. prezydentem Izraela został Zalman Shazar.

Sprawował on swoje obowiązki do 23 maja 1973 r.

26 czerwca 1963 r. premierem izraelskiego rządu został wybrany

Lewi Eshkol. Wywodził się on również z lewicowej partii Mapai.
Sprawował swoje obowiązki do 15 grudnia 1964 r.

W kwietniu 1963 r. Izrael podpisał z francuskim

koncernem Dassault kontrakt na stworzenie
systemu balistycznego ziemia-ziemia. Wymagania
izraelskie mówiły o dwustopniowym pocisku
zdolnym do przeniesienia 750 kg głowicy na

odległość 235-500 km z dokładnością CEP
mniejszą niż 1 km. Francuską odpowiedzią był
pocisk MD-620 (izraelskie oznaczenie Jericho I).
Konstrukcja ta wymaga mniej niż dwóch godzin na
przygotowanie do startu i może być odpalana z
wyrzutni mobilnych. Pocisk jest zasilany paliwem
ciekłym.

W 1963 r. utworzono w Izraelu nowy Uniwersytet w Hajfie.

W 1963 r. władze niemieckie przekazały Izraelowi

62,5 miliona dolarów na prowadzenie dalszych
badań nad energią atomową i bronią rakietową.

5 stycznia 1964 r. z nieoficjalną wizytą do Izraela

przyleciał papież Paweł VI.

25 maja 1964 r. z inicjatywy Egiptu i Jordanii

powstała w Kairze Organizacja Wyzwolenia
Palestyny (OWP).
28 maja 1964 r. Kongres OWP wyłonił
Palestyńską Radę Narodową oraz siłę zbrojną -
Armię Wyzwolenia Palestyny. Uchwalona wówczas
Palestyńska Karta Narodowa stwierdzała
nielegalność powstania państwa Izrael i
konieczność wojny o wyzwolenie Palestyny spod
syjonistycznej okupacji. OWP otrzymywała rocznie
400 mln. dolarów od państw naftowych na swoją
działalność.
2 czerwca 1964 r. na czele OWP staje Jaser
Arafat (urodzony w 1929 r.). Prawdziwym
imieniem Jasera Arafata jest Abd al-Rahman abd
al-Bauf Arafat al-Qud al-Husseini. Skrócił je, aby
ukryć swoje pokrewieństwo z byłym muftim
Jerozolimy, Haj Muhammedem Amin al-Husseinim,
który współpracował z nazistami niemieckimi
podczas II wojny światowej.

W 1964 r. Stany Zjednoczone Ameryki namówiły

rząd RFN, aby Niemcy przekazali we własnym
imieniu Izraelowi 150 czołgów typu Patton,
przechowywanych w amerykańskich arsenałach na
terenie RFN. Czołgi te trafiły do Włoch, gdzie
poddano je dokładnym przeróbkom, aby zatrzeć
wszelkie ślady ich pochodzenia, i dopiero w takim
stanie trafiły do Izraela.
W 1964 r. Stany Zjednoczone stały się głównym
dostawcą broni dla Izraela. USA starały się
utrzymać równowagę sił z ZSRR na Bliskim

Wschodzie, dlatego rozpoczęły się dostawy
ofensywnych broni do Izraela, włączając w to
samoloty, czołgi i zmotoryzowaną artylerię.
W 1964 r. Izrael zakupił w Wielkiej Brytanii trzy
okręty podwodne "Dakar", "Dolphin" i "Leviathan".

--------------------------------------------------

Materiały opracowywane na podstawie: patrz Bibliografia.