FARMAKOLOGIA – ĆWICZENIA VI

Leki pobudzające mięsień macicy – indukcja porodu, pobudzenie zbyt słabych
skurczów.

1. Oksytocyna – hormon tylnego płata przysadki mózgowej zwiększający syntezę

prostaglandyn.
Podawana we wlewie (1 jm/100ml 5% glukozy od 2-8 kp/min do 40 kp/min)
lub dożylnie 5jm.
Przeciwwskazania: nadmierne napięcie mięśnia macicy, stany grożące
pęknięciem macicy, zły stan płodu, nieprawidłowy mechanizm porodu,
nieprawidłowa budowa kanału rodnego, zły stan matki, łożysko przodujące.

2. Prostaglandyny – organizm wykazuje taką samą wrażliwość we wszystkich

trymestrach ciąży. Przyspiesza dojrzewanie szyjki macicy.
Wskazania: indukcja porodu, krwawienia poporodowe, indukcja poronienia lub
porodu w ciąży obumarłej.
Działania niepożądane: skurcz oskrzeli, przyspieszenie perystaltyki, nudności,
wymioty, wzrost ciśnienia śródgałkowego, zaczerwienienie twarzy.
Np. dinoprostan: tabletki dopochwowe, iniekcje (sprowokowanie porodu), żel
do szyjki macicy.

Czynniki zwiększające ryzyko ciąży przedwczesnej:

1. Leki (NPLZ) – prostaglandyny
2. Stres
3. Zakażenia wirusowe np. chlamydia
4. Inne zakażenia
5. Urazy
6. Ciąża bliźniacza
7. Wiek poniżej 18 rż i powyżej 35 rż
8. Inne choroby współistniejące: cukrzyca, nadciśnienie, choroby tarczycy, wady

genetyczne dziecka

Leki hamujące mięsień macicy – stosowane między 26. a 37. t.c. (w porodzie
przedwczesnym).

1. Leki pobudzające receptor β

2

- adrenergiczne.

Mechanizm działania: Blokują czynność skurczową macicy poprzez pobudzanie
receptorów β

2

- adrenergicznych, pobudzają również receptory β

1

w sercu i

działają inotropowo +, chronotropowo +, dromotropowo +, batmotropowo +.
Działają również lipolitycznie, diabetogennie, antydiuretycznie i wpływają na
równowagę kwasowo – zasadową. Tokolityki wywołują nieznaczną tachykardię
płodu, wzrost objętości wyrzutowej serca ciężarnej, zwiększa perfuzję łożyska,

zwiększa zaopatrzenie płodu w tlen a zmniejsza czynność skurczową macicy i
ułatwia maciczno-łożyskowy przepływ krwi.
Przeciwwskazania: wady serca, niewydolność układu krążenia, łożysko
oddzielające się przedwcześnie lub przodujące. Długotrwała terapia β

2-

adrenomimetykami (zwiększa ryzyko powikłań sercowo-płucnych lub obrzęku
płuc u matki).
Np. fenoterol, ritodrine.
Działania niepożądane: rozkurcz moczowodów i przewodu pokarmowego, ból
w klatce piersiowej, kołatanie serca, uczucie gorąca i niepokoju, hiperglikemia,
kwasica, drgawki.

2.

Antagoniści receptora oksytoceynowego – atosiban (iniekcje)
Zastosowanie: zahamowanie porodu przedwczesnego.
Przeciwwskazania: rzucawka, zakażenia wewnątrzmaciczne, obumarcie płodu,
krwotok przedporodowy, łożysko przodujące lub odklejenie łożyska.
Działania niepożądane: nudności, wymioty, tachykardia, bóle głowy,
nadciśnienie, ból w klatce piersiowej, uczucie gorąca, hiperglikemia.

3.

Siarczan magnezu – IV. Hamuje skurcze samoistne oraz wywołane egzogenną
oksytoctyną. Skuteczność magnezu jest podobna do β

2

- adrenomimetyków, ale

jego podawanie musi być pod ścisłą kontrolą, bo może doprowadzić do
hipermagnezemii.
Działania niepożądane: hipermagnezemia (biegunka, zaczerwienienie skóry,
bradykardia, osłabienie mięśniowe, zmniejszenie napięcia mięśni poprzecznie
prążkowanych, zatrzymanie serca w rozkurczu, hamowanie ośrodka
oddechowego, śpiączka). Działania niepożądane znosimy za pomocą
glukonianu wapnia.

4.

Leki blokujące kanały wapniowe – nifedypina, nikardypina, werapamil. Leki
te blokując kanały wapniowehamują spontaniczny skurcz macicy jak i
wywołane oksytocyną. Działania niepożądane: zmniejszenie ciśnienia krwi.
UWAGA: Podawanie ich razem z siarczanem magnezu może prowadzić do
blokady nerwowo-mięśniowej.

5.

Inhibitory COX1 i COX2 (NLPZ) – indometacyna. Skuteczna, ale bardzo
dużo działań niepożądanych. Przenika przez łożysko osiągając stężenie u płodu
podobne jak u matki. Hamuje syntezę prostaglandyn również u płodu.
Powoduje przedwczesne zamknięcie przewodu Botala (nadciśnienie płucne,
niewydolność serca, sinica, niewydolność nerek u płodu). W przypadku
konieczności zastosowania podaje się max 2 dni. Ze względu na hamowanie
tromboksanu prowadzi do zaburzeń krzepnięcia krwi, krwawień i zwiększa
ryzyko umieralności okołoporodowej.

Działania niepożądane leków stosowanych w antykoncepcji:

1.

Wzrost wagi

2.

Bezpłodność

3.

Zaburzenia hormonalne

4.

Spadek libido

5.

Wymioty

6.

Bóle głowy

7.

Problemy skórne – trądzik

8.

Bóle sutków, piersi, drażliwość piersi

9.

Alergie

10.

Ryzyko wystąpienia zakrzepicy

11.

Zatrzymanie wody w organizmie

12.

Zmiany nastroju – depresja

13.

Zwiekszone ryzyko raka piersi

14.

Obrzęki

15.

Zwiększone ryzyko ciąży pozamacicznej

16.

Infekcje wewnątrzmaciczne

17.

Infekcje układu moczowego

18.

Zwiększone ryzyko chorób kobiecych

19.

Zawał mięśnia sercowego

20.

Hepatotoksyczność

21.

Zaburzenia funkcji białek co prowadzi do zaburzeń hormonów tarczycy, funkcji
przysadki i nadnerczy

22.

Wzrost cholesterolu całkowitego

23.

Udar mózgu

24.

Zaburzenia przepływu mózgowego krwi

25.

Plamienia międzycykliczne

26.

Wzrost pigmentacji skóry

27.

Suchość pochwy

28.

Urazy mechaniczne szyjki macicy

29.

Wypadanie włosów

30.

Hirsutyzm

31.

Rozmiękczenie układu moczowego

32.

Bakteriomocz

33.

Żółtaczka

34.

Rumień wielopostaciowy

HORMONALNA TERAPIA ZASTĘPCZA (HTZ) – wskazana przy duzym ryzyku
wystąpienia osteoporozy po menopauzie.