Metodyka WF studia I stopnia wyklad 03

prof. nadzw. dr hab. Tomasz Frołowicz

METODYKA

WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

Studia I stopnia

Wykład 3

„Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie,

jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero ma ułożyć.”

Jędrzej Śniadecki

1. Założenia reformy

PODSTAWA PROGRAMOWA

KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

(stan od roku szkolnego 2009/2010 roku)

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

1. Założenia reformy

2. Struktura projektu Podstawy programowej

3. Co nowego w wychowaniu fizycznym?

Mankamenty obowiązującej Podstawy programowej:

Nie gwarantuje w wystarczający sposób pożądanego stopnia

jednolitości edukacji na terenie całego kraju, (przykład
z Podstawy programowej: „Aktywność ruchowa o charakterze
rekreacyjno-sportowym w dwóch wybranych formach indywidualnych i
dwóch zespołowych”).

Część celów, treści i osiągnięć uczniów przenosi do ścieżek

edukacyjnych (międzyprzedmiotowych), których realizacja nie

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

edukacyjnych (międzyprzedmiotowych), których realizacja nie
podlega efektywnej kontroli).

Zakłada funkcjonowanie dwóch dokumentów (Podstawy…

i Standardów egzaminacyjnych), co powoduje kolizje interpretacyjne.

Wśród osiągnięć uczniów przewiduje dyspozycje niemierzalne, nie

nadające się do wykorzystania w procesie formułowania wymagań
związanych z ocenianiem (przykład z Podstawy programowej:
„Przyjęcie odpowiedzialności za zdrowie własne i innych”).

Nie umożliwia efektywnych sposobów zewnętrznej kontroli jakości

niektórych dziedzin edukacji, w tym wychowania fizycznego.

Założenia reformy:

a) sześciolatek w szkole

b) „szkoła przyjaźnie wymagająca” oraz

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

„edukacja przyjazna, skuteczna i bezpieczna

Afganistan

Polska

Systemy edukacji: typy szkół

i wiek rozpoczynania nauki w wybranych krajach

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

Japonia

Polska (od 2012)

Kalendarz zmian programowych

Rok szkolny

Zreformowane nauczanie w klasach

2009/2010

I SP

I Gimnazjum

2010/2011

II SP

II Gimnazjum

2011/2012

III SP

III Gimnazjum

2012/2013

IVSP

I L

I T

I ZSZ

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

2012/2013

IVSP

I L

I T

I ZSZ

2013/2014

V SP

II L

II T

II ZSZ

2014/2015

VI SP

III L

III T

III ZSZ

2015/2016

IV T

I LU

2016/2017

II LU

SP – szkoła podstawowa, L – liceum, T – technikum,

ZSZ – zasadnicza szkoła zawodowa, LU – liceum uzupełniające

Szkoła przyjaźnie wymagająca

- reforma programowa kształcenia ogólnego

2009-2015

Wnioski z badań PISA – Programme for

International Student Assessement

(Międzynarodowy Program Oceny Umiejętności Uczniów):

Spojrzenie na system edukacyjny z perspektywy efektów

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

Spojrzenie na system edukacyjny z perspektywy efektów

kształcenia wymaga konsekwentnej kontynuacji

Słabością polskiej szkoły jest brak nacisku na rozwijanie

przez szkołę bardziej złożonych umiejętności uczniów

Rozwijanie złożonych umiejętności wymaga zmian w

programach szkolnych i metodach pracy z uczniem – od
pierwszego dnia pobytu ucznia w szkole

Szkoła musi brać pod uwagę także potrzeby najsłabszych i

najlepszych uczniów

Chcemy uczyć wybierać

Zależy nam na zwiększeniu możliwości indywidualizacji

nauki.

Chcemy stworzyć takie rozwiązania organizacyjne, które

Szkoła przyjaźnie wymagająca

- reforma programowa kształcenia ogólnego

2009-2015

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

Chcemy stworzyć takie rozwiązania organizacyjne, które

będą sprzyjały systematycznemu wdrażaniu uczniów do
świadomego dokonywania wyboru.

Na wszystkich etapach edukacyjnych będzie należało

wybierać pewne rodzaje zajęć.

W każdym typie szkoły, w grupach zainteresowań

odbywać się będą zajęcia wychowania fizycznego.

Struktura projektu Podstawy programowej:

a) I etap edukacji (szkoła podstawowa)

b) II etap edukacji (szkoła podstawowa)

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

c) III etap edukacji (gimnazjum)

ROZPORZĄDZENIE MEN

zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej

wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

stan od roku szkolnego 2009/2010

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego

w poszczególnych typach szkół

Załącznik nr 2

Podstawa programowa kształcenia ogólnego

dla szkół podstawowych

1) WSTĘP

(etapy edukacji, cele edukacji, kluczowe umiejętności

uczniów, ogólne warunki realizacji, lista przedmiotów)

2) I ETAP EDUKACYJNY: KLASY I-III,

edukacja wczesnoszkolna

a) Cele kształcenia – wymagania ogólne

b) Treści nauczania – klasa I

w zakresie: edukacji polonistycznej, języka obcego, edukacji

muzycznej, edukacji plastycznej, edukacji społecznej, edukacji

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

muzycznej, edukacji plastycznej, edukacji społecznej, edukacji

przyrodniczej, edukacji matematycznej, zajęć komputerowych,

zajęć praktyczno-technicznych, wychowania fizycznego, etyki

c) Treści nauczania i umiejętności – wymagania

szczegółowe na koniec klasy III

w zakresie tych samych dziedzin edukacji jak wyżej, a

dodatkowo języka mniejszości narodowej lub grupy etnicznej,

języka regionalnego – języka kaszubskiego

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

Zalecane warunki i sposób realizacji

3) II ETAP EDUKACYJNY: KLASY IV-VI

a) opisy przedmiotów:

język polski, język obcy, muzyka,

plastyka, historia i społeczeństwo, przyroda, matematyka, zajęcia

komputerowe, zajęcia praktyczno-techniczne,

wychowanie fizyczne

wychowanie do życia w rodzinie, etyka, język mniejszości

narodowej lub etnicznej, język regionalny – język kaszubski

(struktura opisu każdego przedmiotu taka sama: Cele

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

(struktura opisu każdego przedmiotu taka sama: Cele

kształcenia – wymagania ogólne, Treści nauczania i

umiejętności – wymagania szczegółowe)

Zalecane warunki i sposób realizacji

(po kolei,

w odniesieniu do wszystkich przedmiotów)

Załącznik nr 4

Podstawa programowa kształcenia ogólnego

dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych,

których ukończenie umożliwia przystąpienie

do egzaminu maturalnego `

1) WSTĘP

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

1) WSTĘP

(etapy edukacji, cele kształcenia, kluczowe

umiejętności uczniów, ogólne warunki realizacji, programy

nauczania i ocenianie, lista przedmiotów)

Załącznik nr 5 dotyczy szkół zawodowych, w kwestii

wychowania fizycznego odwołuje się do załącznika nr 4

2) III ETAP EDUKACYJNY

a) opisy przedmiotów:

język polski, języki obce nowożytne,

muzyka, plastyka,

zajęcia artystyczne

, historia, wiedza o

społeczeństwie, geografia, biologia, chemia, fizyka, matematyka,

informatyka,

zajęcia praktyczno-techniczne

wychowanie fizyczne

edukacja dla bezpieczeństwa, wychowanie do życia w rodzinie,

etyka, język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

– język kaszubski

(struktura opisu każdego przedmiotu taka sama: Cele

kształcenia – wymagania ogólne, Treści nauczania i

umiejętności – wymagania szczegółowe)

Zalecane warunki i sposób realizacji

(po kolei,

w odniesieniu do wszystkich przedmiotów)

Podstawa programowa a program nauczania

(stan do 2009 roku)

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

łc

cele
edukacji

zadania
szkoły

treści

szczegółowe cele

kształcenia

i wychowania

materiał

nauczania

założenia

programowe

Standardy wymagań

będące podstawą przeprowadzania

sprawdzianów i egzaminów

łc

treści
nauczania

osiągnięcia
ucznia

procedury osiągania

szczegółowych

celów

opis założonych

osiągnięć ucznia

i propozycje metod

ich oceny

NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA

A PROGRAM NAUCZANIA

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

szczegółowe cele

kształcenia i wychowania

treści zgodne z treściami

nauczania zawartymi

w podstawie programowej

kształcenia ogóln

ego

łc

Cele kształcenia
– wymagania

ogólne

Treści nauczania

Studia I stopnia

Wykład 3

sposoby osiągania celów

kształcenia i wychowania,

z uwzględnieniem możliwości

indywidualizacji pracy

opis założonych osiągnięć

ucznia

propozycje kryteriów oceny

i metod sprawdzania

osiągnięć ucznia

łc

Zalecane warunki
i sposób realizacji

Treści nauczania
i umiejętności
– wymagania

szczegółowe

Co nowego w wychowaniu fizycznym

a) wymagania szczegółowe
c) obligatoryjność i fakultatywność WF
d) edukacja zdrowotna w WF

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

d) edukacja zdrowotna w WF

Liczba godzin wychowania fizycznego

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

Zmiany liczby obligatoryjnych godzin WF w Polsce

– do 1997 roku 2 godziny

– do 2002 roku 3 godziny

3 godziny 4 godziny 4 godziny 3 godziny

od 2003

WAśNE!
Rozporządzenie MEN w sprawie ramowych planów
nauczania w szkołach publicznych

Średni tygodniowy wymiar WF w minutach w kolejnych

etapach edukacji w wybranych krajach europejskich

(wg J. Pospiech, 2006)

Kraj

6-9 lat

10-12 lat 13-16 lat 17-19 lat

POLSKA

135

180

135

PORTUGALIA

135

180

Ilość WF w Europie

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

FRANCJA

165

110

SZWAJCARIA

150

SŁOWACJA

135

LITWA

120

CZECHY

LUKSEMBURG

IRLANDIA

Liczba godzin zajęć obligatoryjnych

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

Zmiany liczby obligatoryjnych godzin WF w Polsce

– do 1997 roku 2 godziny

– od 1998 do 2002 roku 3 godziny

Średnia liczba uczniów w oddziale szkoły

dane GUS z roku 2007/2008

Typ szkoły

publiczna

niepubliczna

szkoła podstawowa

gimnazjum

szkoła ponadgimnazjalna

Wymagania szczegółowe

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

III ETAP

IV ETAP

II ETAP

diagnozy spraw.

i aktywności fiz.

oraz rozwoju fiz.

diagnozy

sprawności fiz.

i rozwoju fiz.

diagnozy

sprawności

fizycznej

diagnozy

sprawności

i aktywności fiz.

ło

3 GODZ.

4 GODZ.

7 lat

19 lat

3 GODZ.

LEKCYJNE

I ETAP

treningu

zdrowotnego

oraz rozwoju fiz.

i rozwoju fiz.

fizycznej

i aktywności fiz.

treningu

zdrowotnego

treningu

zdrowotnego

treningu

zdrowotnego

sportów całego

życia

i wypoczynku

sportów całego

życia

i wypoczynku

sportów całego

życia

i wypoczynku

sportów całego

życia

i wypoczynku

bezpiecznej

aktywności fiz. i

higieny osobistej

bezpieczeństwa i

higieny osobistej

bezpiecznej

aktywności fiz. i

higieny osobistej

bezpiecznej

aktywności fiz. i

higieny osobistej

sportu

tańca

ło

Wymagania szczegółowe

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

Diagnoza sprawności i aktywności fizycznej, np.:

I etap:
umie wykonać próbę mięśni siły brzucha oraz próbę gibkości

dolnego odcinka kręgosłupa,

II etap:

II etap:
wykonuje bez zatrzymania marszowo-biegowy test Coopera,
III etap:
wykonuje wybrany przez siebie zestaw prób do oceny

wytrzymałości, siły i gibkości.

Wymagania szczegółowe

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

Trening zdrowotny, np.:

I etap:
skacze przez skakankę, wykonuje przeskoki jednonóż

i obunóż nad niskimi przeszkodami,

II etap:

II etap:
wykonuje próbę wielobojową składającą się z biegu, skoku

i rzutu,

III etap:
przeprowadza rozgrzewkę,

Wymagania szczegółowe

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

Bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista, np.:

I etap:
potrafi wybrać bezpieczne miejsce do zabaw i gier ruchowych,

wie do kogo zwrócić się o pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia

lub życia,

II etap:
omawia zasady bezpiecznego zachowania się nad wodą

i w górach,

III etap:
demonstruje ergonomiczne podnoszenie i przenoszenie

przedmiotów o różnej wielkości i ciężarze,

Wymagania szczegółowe

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

Sporty całego życia i wypoczynek, np.:

I etap:
Uczeń bierze udział w zabawach, mini grach i grach

terenowych, zawodach sportowych, respektując reguły

i podporządkowując się decyzjom sędziego,

II etap:
organizuje w gronie rówieśników zabawę, grę ruchową,

rekreacyjną, stosując przepisy w formie uproszczonej,

III etap:
ustawia się prawidłowo na boisku w ataku i obronie,

Wymagania szczegółowe

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

Sport, np.:

II etap:
uczestniczy w sportowych rozgrywkach klasowych w roli

zawodnika, stosując zasady czystej gry: szacunku dla

rywala, respektowania przepisów gry, podporządkowania

się decyzjom sędziego, podziękowania za wspólną grę,

III etap:
stosuje zasady czystej gry: niewykorzystywanie przewagi

losowej, minimalizacja cierpienia rywala,

Wymagania szczegółowe

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykłady 3 i 4

Taniec

, np.:

II etap:
wykonuje improwizację ruchową do wybranej muzyki,
III etap:

III etap:
opracowuje i wykonuje indywidualnie, w parze

lub zespole dowolny układ tańca

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykłady 3 i 4

Edukacja zdrowotna, wymagania szczegółowe dla III etapu, np.:
wymienia zachowania sprzyjające i ryzykowne dla zdrowia oraz

wyjaśnia na czym polega i od czego zależy dokonywanie

wyborów korzystnych dla zdrowia,

wyjaśnia, w jaki sposób może dawać i otrzymywać różne rodzaje

wsparcia społecznego,

omawia dlaczego i w jaki sposób można opierać się presji oraz

namowom do używania substancji psychoaktywnych i innych

zachowań ryzykownych.

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykłady 3

W jakim stopniu szkolne wychowanie fizyczne

może zaspakajać różne potrzeby

różnych uczniów?

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

Czy po zakończeniu nauki szkolnej będziesz uczestniczył

w aktywności fizycznej:

Irlandia – tak – ok. 70% (T. Jones i inni, 1997),
Polska – tak – ok. 60% chłopcy

ok. 50% dziewczęta (J. Pośpiech, 2006)

Liczba obowiązkowych godzin WF w szkole (średnio przez

12 lat nauki w szkole):

Irlandia – 0,8,
Polska – 3,5,

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

Co uczniowie będą wybierać w szkole?

W podstawowej:

część zajęć w ramach WF

W gimnazjum:

część zajęć w ramach WF

, zajęcia

artystyczne, zajęcia praktyczno-techniczne.

W ponadgimnazjalnej: 2-4 przedmioty o rozszerzonym

programie,

część zajęć w ramach WF

, zajęcia

programie,

część zajęć w ramach WF

, zajęcia

artystyczne, historię i społeczeństwo, przyrodę,

ekonomię w praktyce.

Ważne!

Rozporządzenie MEN w sprawie dopuszczalnych form realizacji

dwóch godzin obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

Kalendarz zmian programowych

Rok szkolny

Zreformowane nauczanie w klasach

2009/2010

I SP

I Gimnazjum

2010/2011

II SP

II Gimnazjum

2011/2012

III SP

III Gimnazjum

2011/2012

III SP

III Gimnazjum

2012/2013

IVSP

I L

I T

I ZSZ

2013/2014

V SP

II L

II T

II ZSZ

2014/2015

VI SP

III L

III T

III ZSZ

2015/2016

IV T

I LU

2016/2017

II LU

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 3

CO NOWEGO W WYCHOWANIU FIZYCZNYM?

a) wymagania szczegółowe

b) zajęcia do wyboru (model 2+2 i 1+2)

c) edukacja zdrowotna