1

Jednostki

organizacyjne sektora

finansów publicznych

2

Jednostki bud

ż

etowe

Jednostkami bud

ż

etowymi s

ą

jednostki organizacyjne sektora

finansów publicznych nieposiadaj

ą

ce osobowo

ś

ci prawnej, które

pokrywaj

ą

swoje wydatki bezpo

ś

rednio z bud

ż

etu, a pobrane

dochody odprowadzaj

ą

na rachunek odpowiednio dochodów

bud

ż

etu pa

ń

stwa albo bud

ż

etu jednostki samorz

ą

du

terytorialnego.
Jednostka bud

ż

etowa działa na podstawie statutu okre

ś

laj

ą

cego

w szczególno

ś

ci jej nazw

ę

, siedzib

ę

i przedmiot działalno

ś

ci.

Podstaw

ą

gospodarki finansowej jednostki bud

ż

etowej jest plan

dochodów i wydatków, zwany dalej „planem finansowym jednostki
bud

ż

etowej”.

Jednostki bud

ż

etowe, z zastrze

ż

eniem odr

ę

bnych ustaw, tworz

ą

,

ł

ą

cz

ą

i likwiduj

ą

:

- ministrowie, kierownicy urz

ę

dów centralnych, wojewodowie oraz

inne organy działaj

ą

ce na podstawie odr

ę

bnych ustaw -

pa

ń

stwowe jednostki bud

ż

etowe;

-

organy stanowi

ą

ce jednostek samorz

ą

du terytorialnego - gminne,

powiatowe lub wojewódzkie jednostki bud

ż

etowe.

Prezes Rady Ministrów mo

ż

e utworzy

ć

jednostk

ę

bud

ż

etow

ą

realizuj

ą

c

ą

zadania na rzecz administracji rz

ą

dowej.

3

Samorz

ą

dowe zakłady bud

ż

etowe

Mog

ą

realizowa

ć

zadania własne jednostek bud

ż

etowych z zakresu:

1) gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami u

ż

ytkowymi,

2) dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
3) wodoci

ą

gów i zaopatrzenia w wod

ę

, kanalizacji, usuwania i oczyszczania

ś

cieków komunalnych, utrzymania czysto

ś

ci i porz

ą

dku oraz urz

ą

dze

ń

sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych,
zaopatrzenia w energi

ę

elektryczn

ą

i ciepln

ą

oraz gaz,

4) lokalnego transportu zbiorowego,
5) targowisk i hal targowych,
6) zieleni gminnej i zadrzewie

ń

,

7) kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywania terenów rekreacyjnych i

urz

ą

dze

ń

sportowych,

8) utrzymywania ró

ż

nych gatunków egzotycznych i krajowych zwierz

ą

t, w

tym w szczególno

ś

ci prowadzenia hodowli zwierz

ą

t zagro

ż

onych

wygini

ę

ciem, w celu ich ochrony poza miejscem naturalnego

wyst

ę

powania,

9) Cmentarzy

Organ stanowi

ą

cy jednostki samorz

ą

du terytorialnego tworzy, ł

ą

czy,

przekształca w inn

ą

form

ę

organizacyjno-prawn

ą

i likwiduje samorz

ą

dowy

zakład bud

ż

etowy.

4

Samorz

ą

dowe zakłady bud

ż

etowe –

gospodarka finansowa

1. Samorz

ą

dowy zakład bud

ż

etowy odpłatnie wykonuje zadania, pokrywaj

ą

c koszty

swojej działalno

ś

ci z przychodów własnych;

2. Podstaw

ą

gospodarki finansowej samorz

ą

dowego zakładu bud

ż

etowego jest

roczny plan finansowy obejmuj

ą

cy przychody, w tym dotacje z bud

ż

etu jednostki

samorz

ą

du terytorialnego, koszty i inne obci

ąż

enia, stan

ś

rodków obrotowych,

stan nale

ż

no

ś

ci i zobowi

ą

za

ń

na pocz

ą

tek i koniec okresu oraz rozliczenia z

bud

ż

etem jednostki samorz

ą

du terytorialnego.

3. Samorz

ą

dowy zakład bud

ż

etowy mo

ż

e otrzymywa

ć

z bud

ż

etu jednostki

samorz

ą

du terytorialnego:

dotacje przedmiotowe;
dotacje celowe.

4. W zakresie okre

ś

lonym w odr

ę

bnych ustawach samorz

ą

dowy zakład bud

ż

etowy

mo

ż

e otrzymywa

ć

dotacj

ę

podmiotow

ą

.

5. Nowo tworzonemu samorz

ą

dowemu zakładowi bud

ż

etowemu mo

ż

e by

ć

przyznana jednorazowa dotacja z bud

ż

etu jednostki samorz

ą

du terytorialnego na

pierwsze wyposa

ż

enie w

ś

rodki obrotowe.

6. Dotacje dla samorz

ą

dowego zakładu bud

ż

etowego, z pewnymi wył

ą

czeniami

dotacji, nie mog

ą

przekroczy

ć

50% kosztów jego działalno

ś

ci.

7. Samorz

ą

dowy zakład bud

ż

etowy wpłaca do bud

ż

etu jednostki samorz

ą

du

terytorialnego nadwy

ż

k

ę ś

rodków obrotowych, ustalon

ą

na koniec okresu

sprawozdawczego, chyba

ż

e organ stanowi

ą

cy jednostki samorz

ą

du

terytorialnego postanowi inaczej.

5

Agencje wykonawcze

Agencja wykonawcza jest pa

ń

stwow

ą

osob

ą

prawn

ą

tworzon

ą

na podstawie odr

ę

bnej ustawy w celu realizacji

zada

ń

pa

ń

stwa.

Agencja wykonawcza prowadzi gospodark

ę

finansow

ą

na

zasadach okre

ś

lonych w ustawie o fin. publ. i w ustawie, na

mocy której została powołana
Podstaw

ą

gospodarki finansowej agencji wykonawczej jest

roczny plan finansowy,
Projekt rocznego planu finansowego agencji wykonawczej
ustala jej wła

ś

ciwy organ w porozumieniu z ministrem

sprawuj

ą

cym nadzór nad agencj

ą

wykonawcz

ą

. Po

zatwierdzeniu przez ministra sprawuj

ą

cego nadzór projekt

jest przekazywany Ministrowi Finansów, w trybie i
terminach okre

ś

lonych w przepisach dotycz

ą

cych prac nad

projektem ustawy bud

ż

etowej.

Agencja wykonawcza mo

ż

e otrzymywa

ć

dotacje z bud

ż

etu

pa

ń

stwa, w zakresie okre

ś

lonym w odr

ę

bnych ustawach.

6

Agencja wykonawcza jest obowi

ą

zana corocznie wpłaca

ć

do

bud

ż

etu pa

ń

stwa, na rachunek bie

żą

cy dochodów

pa

ń

stwowej jednostki bud

ż

etowej obsługuj

ą

cej ministra

sprawuj

ą

cego nadzór nad t

ą

agencj

ą

, nadwy

ż

k

ę ś

rodków

finansowych ustalon

ą

na koniec roku, pozostaj

ą

c

ą

po

uregulowaniu zobowi

ą

za

ń

podatkowych. Jednak w

szczególnie uzasadnionych przypadkach wynikaj

ą

cych z

konieczno

ś

ci zapewnienia sprawnego i pełnego wykonywania

zada

ń

agencji wykonawczej Rada Ministrów mo

ż

e, na

wniosek ministra sprawuj

ą

cego nadzór nad agencj

ą

wykonawcz

ą

, wyrazi

ć

zgod

ę

na niewpłacenie nadwy

ż

ki.

Agencje wykonawcze sporz

ą

dzaj

ą

plany finansowe w

układzie zadaniowym na rok bud

ż

etowy i dwa kolejne lata.

Przykłady: Agencja Mienia Wojskowego, Agencja
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Centralny
O

ś

rodek Badania Odmian Ro

ś

lin Uprawnych, Polska

Agencja Rozwoju Przedsi

ę

biorczo

ś

ci

7

Instytucje gospodarki bud

ż

etowej (przejm

ą

zadania dotychczasowych gospodarstw
pomocniczych)

Instytucja gospodarki bud

ż

etowej jest jednostk

ą

sektora finansów

publicznych tworzon

ą

w celu realizacji zada

ń

publicznych, która:

1) odpłatnie wykonuje wyodr

ę

bnione zadania;

2) pokrywa koszty swojej działalno

ś

ci oraz zobowi

ą

zania z uzyskiwanych

przychodów.
Instytucja gospodarki bud

ż

etowej mo

ż

e by

ć

tworzona przez:

1) ministra lub Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, za zgod

ą

Rady

Ministrów, udzielon

ą

na jego wniosek;

2) Inne organy lub kierowników jednostek (wymienionych w ufp w art. 139

ust. 2), jako organu wykonuj

ą

cego funkcje organu zało

ż

ycielskiego.

Instytucja gospodarki bud

ż

etowej mo

ż

e otrzymywa

ć

dotacje z bud

ż

etu

pa

ń

stwa na realizacj

ę

zada

ń

publicznych, je

ż

eli odr

ę

bne ustawy tak

stanowi

ą

.

Podstaw

ą

gospodarki finansowej instytucji gospodarki bud

ż

etowej jest

roczny plan finansowy.
Koszty instytucji gospodarki bud

ż

etowej mog

ą

by

ć

ponoszone tylko w

ramach posiadanych

ś

rodków finansowych obejmuj

ą

cych uzyskane

przychody oraz

ś

rodki z poprzedniego okresu.

8

Nowo tworzonej instytucji gospodarki bud

ż

etowej mo

ż

e by

ć

przyznana jednorazowa dotacja na pierwsze wyposa

ż

enie w

ś

rodki

obrotowe.
Instytucja gospodarki bud

ż

etowej w celu zaci

ą

gni

ę

cia

zobowi

ą

zania przewy

ż

szaj

ą

cego 30% rocznych przychodów jest

obowi

ą

zana uzyska

ć

zgod

ę

organu wykonuj

ą

cego funkcje organu

zało

ż

ycielskiego.

Instytucje gospodarki bud

ż

etowej sporz

ą

dzaj

ą

plany finansowe w

układzie zadaniowym na rok bud

ż

etowy i dwa kolejne lata.

Warto

ść

maj

ą

tku instytucji gospodarki bud

ż

etowej odzwierciedla

fundusz instytucji gospodarki bud

ż

etowej.

Fundusz instytucji gospodarki bud

ż

etowej zwi

ę

ksza si

ę

o:

1) zysk pozostaj

ą

cy w dyspozycji instytucji gospodarki bud

ż

etowej;

2)

ś

rodki z innych

ź

ródeł

Przykład: Zakład Inwestycji Organizacji Traktatu
Północnoatlantyckiego, MAZOWIECKA INSTYTUCJA
GOSPODARKI BUD

Ż

ETOWEJ "MAZOVIA„, Centralny

O

ś

rodek Sportu, Profilaktyczny Dom Zdrowia w Juracie

9

Pa

ń

stwowe fundusze celowe

Pa

ń

stwowy fundusz celowy jest tworzony na podstawie odr

ę

bnych

ustaw.
Przychody pa

ń

stwowego funduszu celowego pochodz

ą

ze

ś

rodków

publicznych, a koszty s

ą

ponoszone na realizacj

ę

wyodr

ę

bnionych zada

ń

pa

ń

stwowych.

Pa

ń

stwowy fundusz celowy nie posiada osobowo

ś

ci prawnej.

Pa

ń

stwowy fundusz celowy stanowi wyodr

ę

bniony rachunek bankowy,

którym dysponuje minister wskazany w ustawie tworz

ą

cej fundusz albo

inny organ wskazany w tej ustawie.
Do pa

ń

stwowych funduszy celowych nie zalicza si

ę

funduszy, których

jedynym

ź

ródłem przychodów, z wył

ą

czeniem odsetek od rachunku

bankowego i darowizn, jest dotacja z bud

ż

etu pa

ń

stwa.

Podstaw

ą

gospodarki finansowej pa

ń

stwowego funduszu celowego jest

roczny plan finansowy.
Ze

ś

rodków pa

ń

stwowego funduszu celowego mog

ą

by

ć

udzielane

po

ż

yczki jednostkom samorz

ą

du terytorialnego, je

ż

eli ustawa tworz

ą

ca

fundusz tak stanowi.
Dysponenci pa

ń

stwowych funduszy celowych sporz

ą

dzaj

ą

plany

finansowe w układzie zadaniowym na rok bud

ż

etowy i dwa kolejne lata.

mog

ą

otrzymywa

ć

dotacje z bud

ż

etu pa

ń

stwa