5/2.J.4. Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku
pracy przedstawiciela handlowego

Rozdzia³ 5/2.J.4.

5/2.J.4. Ocena ryzyka zawodowego przedstawiciela handlowego

5. Ryzyko zawodowe

czerwiec 2008

Marek Kaczmarski

Spis treœci

1. Opis stanowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1

2. Zakres obowi¹zków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1

3. Organizacja pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2

4. Wymagane kwalifikacje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2

5. Identyfikacja zagro¿eñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3

6. Stosowane œrodki profilaktyczne . . . . . . . . . . . . . . .

6

7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy

za ostatnie 5 lat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7

8. Karta oceny ryzyka zawodowego. . . . . . . . . . . . . . .

7

1. Opis stanowiska

Miejsce pracy

Miejsce pracy przedstawiciela handlowego zwanego równie¿ doradc¹ technicz-
no-handlowym to zwykle:

l

biuro w okreœlone dni tygodnia oraz

l

teren – u potencjalnych klientów.

PRZYKŁAD

W zale¿noœci od reprezentowanej bran¿y, klientami przedstawicieli handlowych mog¹ byæ:

l

hurtownie,

l

sklepy,

l

wykonawcy prac budowlanych, itp.

Stanowisko pracy mieœci siê te¿ w samochodzie s³u¿bowym.

Wyposażenie

Pracownik u¿ytkuje:

l

samochód s³u¿bowy (osobowy),

l

komputer przenoœny (laptop) wraz z drukark¹,

l

telefon komórkowy oraz

l

sprzêt stanowi¹cy wyposa¿enie biura (m.in.: drukarki komputerowe, skanery,
kserokopiarki, sprzêt kuchenny – np. czajnik elektryczny i ekspres do kawy).

Do rêcznego transportu oferowanych produktów pracownik wykorzystuje wózek
dwuko³owy.

2. Zakres obowi¹zków

Zakres
obowiązków

Przedstawiciel handlowy – doradca techniczno-handlowy:

l

zajmuje siê sprzeda¿¹ produktów lub us³ug danej firmy,

l

utrzymuje kontakt handlowy z potencjalnymi odbiorcami,

l

doradza potencjalnym klientom zakup okreœlonego rodzaju produktów/us³ug,

czerwiec 2008

1

OPINIE

Rozdział

5/2.J.4.

l

rozpowszechnia wœród potencjalnych odbiorców materia³y informacyjne, np.
katalogi,

l

organizuje akcje reklamowe produktów firmy, akcje promocyjne, itp.

Pracodawca przydziela doradcy techniczno-handlowemu pewien rejon dzia³ania
(np.: region kraju, województwo, miasto, itp.), na którym ma on zaj¹æ siê sprzeda¿¹
oraz promocj¹ produktu/us³ugi.

PRZYKŁAD

Najczêœciej terenem dzia³ania przedstawiciela handlowego jest rejon kraju œciœle okreœlony, np.: gra-
nicami administracyjnymi danego województwa, miasta lub mo¿e byæ to opisany wewnêtrznymi
uregulowaniami pracodawcy region, np. pó³nocno-wschodni, centralny, itp. obejmuj¹ce kilka wo-
jewództw, lub konkretne powiaty.

3. Organizacja pracy

Praca ma charakter indywidualny – pracownik musi sam wykonaæ okreœlon¹ pracê,
za której wyniki jest rozliczany. Z tego powodu wa¿na jest umiejêtnoœæ bardzo dobrej
organizacji w³asnego dnia pracy. Pracownik sam musi zaplanowaæ iloœæ i miejsca wi-
zyt oraz zakres prowadzonych dzia³añ. Oprócz tego powinien uwzglêdniæ potrzebne
przerwy w pracy, przegl¹dy techniczne samochodu, itp. dzia³ania.

Pracownik pracuje wed³ug zadaniowego systemu czasu pracy, czêsto powy¿ej
8 godzin dziennie. Przez jeden, dwa dni w tygodniu pracownik wykonuje swoje
czynnoœci w biurze firmy, a w pozosta³e dni pracuje w swoim regionie u klientów.
Du¿¹ czêœæ czasu pracy zajmuje przedstawicielowi handlowemu dojazd samocho-
dem do i od klienta.

4. Wymagania kwalifikacyjne

Do podjêcia pracy u danego pracodawcy na stanowisku przedstawiciela handlo-
wego niezbêdne jest minimum œrednie wykszta³cenie. Kierunek wykszta³cenia
powinien byæ uzale¿niony od sprzedawanego asortymentu produktów (ale nie ma
takiego œcis³ego wymogu, co wiêcej w niektórych przypadkach – np. œrodki higieny
lub kosmetyki bardziej liczy siê doœwiadczenie w bran¿y sprzeda¿y ni¿ zdobyte
wykszta³cenie). Ponadto kandydat ma zapewnione szkolenie z grupy oferowanych
produktów.
Od kandydata wymaga siê ponadto:

l

znajomoœci obs³ugi komputera i urz¹dzeñ biurowych,

l

posiadania prawa jazdy odpowiedniej kategorii.

Brak przeciwwskazañ do zatrudnienia na stanowisku pracy powinno byæ potwier-
dzone zaœwiadczeniem lekarskim.

PRZYKŁAD

Przy przyjmowaniu do pracy, oprócz badañ lekarskich, nie s¹ konieczne dodatkowe orzeczenia o stanie
zdrowia. Kandydat na przedstawiciela handlowego ma byæ odporny na stres – poniewa¿ praca ta
wymaga szybkiego tempa (przemieszczanie siê po wyznaczonym obszarze dzia³ania). Nie powinien
mieæ tak¿e zaburzeñ sprawnoœci koñczyn górnych i dolnych. Przeciwwskazaniem do wykonywania

2

czerwiec 2008

OPINIE

5. Ryzyko zawodowe

Rozdział

5/2.J.4.

pracy na stanowisku przedstawiciela handlowego s¹ wady wymowy, które uniemo¿liwiaj¹ komunika-
cjê werbaln¹ z klientem. Wa¿na jest te¿ dobra ogólna sprawnoœæ fizyczna.

5. Identyfikacja zagro¿eñ

Pracê przedstawiciela handlowego zalicza siê do prac lekkich pod wzglêdem
obci¹¿enia fizycznego. Najpowa¿niejszym zagro¿eniem, wynikaj¹cym z warunków
pracy, jest niebezpieczeñstwo wynikaj¹ce z ci¹g³ego przemieszczania siê z miejsca na
miejsce. Ze wzglêdu na tê cechê pracy, przedstawiciel handlowy jest nara¿ony na wy-
padek drogowy bardziej ni¿ inni kierowcy. Pracownik nara¿ony jest te¿ na choroby
krêgos³upa i narz¹dów ruchów (ze wzglêdu na czêste siedzenie za biurkiem czy za
kierownic¹ samochodu, dŸwiganie przedmiotów) oraz przeziêbienia.

Zagro¿enie lub czynnik

niebezpieczny,

szkodliwy, uci¹¿liwy

ród³o zagro¿enia

Mo¿liwe skutki

1

2

3

Zagro¿enia fizyczne, chemiczne i psychofizyczne

Poœlizgniêcie, potkniêcie
i upadek na tym samym
poziomie.

Droga dojœcia do klienta –
œliskie (b³oto, œnieg) i nierów-
ne (wykruszone) powierzch-
nie posadzki. Nieporz¹dek
na stanowisku pracy. Obu-
wie o œliskiej podeszwie.

Nadwerê¿enia miêœni i œciê-
gien, z³amania, zwichniêcia,
st³uczenia ca³ego cia³a.

Potkniêcie siê i upadek
na ni¿szy poziom.

Przemieszczanie siê po
schodach.

St³uczenia, pot³uczenia
ca³ego cia³a, zwichniêcia
stawów, naci¹gniêcia
miêœni, z³amania koñczyn.

Wymuszona pozycja cia³a.

Praca biurowa w pozycji
siedz¹cej. Wielogodzinne
prowadzenie samochodu
s³u¿bowego. Opieranie
³okcia o framugê okna
pojazdu (bez klimatyzacji).

D³ugotrwa³e i nawracaj¹ce
dolegliwoœci uk³adu miêœ-
niowo-szkieletowego. Dole-
gliwoœci reumatyczne, w tym
zmiany zwyrodnieniowe lub
zapalenia stawu barkowego
po lewej stronie cia³a.

Wypadek komunikacyjny.

Ruch drogowy podczas
podró¿y s³u¿bowej samo-
chodem. D³ugotrwa³e pro-
wadzenie pojazdów samo-
chodowych. Z³e warunki
atmosferyczne i drogowe
(opady, oblodzenia, uliczne
korki). Nadmierna prêdkoœæ.
Dzia³anie w poœpiechu.

Pot³uczenia, z³amania naj-
czêœciej koñczyn, rozleg³e
urazy wewnêtrzne, ampu-
tacje urazowe, w skrajnych
przypadkach œmieræ po-
szkodowanego.

czerwiec 2008

3

5/2.J.4. Ocena ryzyka zawodowego przedstawiciela handlowego

OPINIE

Rozdział

5/2.J.4.

1

2

3

Potr¹cenie lub najechanie
przez innego uczestnika
ruchu.

Ruch drogowy podczas
usuwania awarii samocho-
du stoj¹cego na poboczu
drogi.

Pot³uczenia, zwichniêcia sta-
wów, z³amania koñczyn,
obra¿enia wewnêtrzne,
ciê¿kie urazy, amputacje
urazowe, nawet œmieræ.

Zmienne warunki atmosfe-
ryczne.

Praca na otwartej przestrze-
ni i w kabinie samochodu.
Wysoka temperatura lub
przeci¹gi w kabinie samo-
chodu, nara¿enie na nag³e
zmiany temperatur po
wyjœciu z klimatyzowanej
kabiny.

Przeziêbienia, anginy,
grypy, zapalenia oskrzeli,
p³uc, zatok.

Przeci¹¿enie narz¹du
wzroku.

Wielogodzinne prowadze-
nie pojazdu:
• bezpoœrednie i odbite pro-

mieniowanie s³oneczne,

• oœlepianie przez innych

u¿ytkowników w czasie
jazdy w nocy.

D³ugotrwa³a praca na kom-
puterze.

Zmêczenie wzroku, bóle
g³owy i okresowe z³e samo-
poczucie. Bóle ga³ek
ocznych. £zawienie, zjawi-
sko olœnienia. Mo¿liwoœæ
zmian skórnych i chorób
oczu.

Stres.

Presja kierownictwa
zwi¹zana z wynikami pracy
(zw³aszcza w przypadku
niezrealizowania planów
sprzeda¿y). Wielogodzinne
negocjacje handlowe
(zw³aszcza w przypadku
niepowodzeñ). Opracowy-
wanie materia³ów i udzia³
w przetargach. Kontakty
z klientami (obs³uga). Jazda
samochodem. Wspó³zawo-
dnictwo w obrêbie firmy.
Niepokój o wysokoœæ wy-
nagrodzenia i lêk o utratê
pracy. Przeci¹¿enie prac¹.
Brak czasu na ¿ycie rodzinne.

Nerwice, psychozy, choro-
by uk³adu pokarmowego,
uk³adu kr¹¿enia, bezsen-
noϾ, itp.

Agresja ze strony ludzi.

Kontakty z klientami. U¿y-
cie si³y osób postronnych
w celach przestêpczych.

Urazy cia³a ze skutkiem
trudnym do przewidzenia,
a¿ do œmiertelnego w³¹cznie.

Pogryzienie przez psa –
agresja ze strony innych
zwierz¹t.

Tereny prywatne – zwierzê-
ta bez nadzoru.

Skaleczenia (rany szarpane
i k³ute), pot³uczenia, siniaki
– zw³aszcza nóg, powa¿ne
obra¿enia cia³a.

4

czerwiec 2008

OPINIE

5. Ryzyko zawodowe

Rozdział

5/2.J.4.

1

2

3

Energia elektryczna.

U¿ywane urz¹dzenia zasi-
lane pr¹dem elektrycznym
(w tym oœwietlenie). Nie-
sprawna instalacja elek-
tryczna w biurze.

Poparzenia. Utrata przytom-
noœci. Zatrzymanie akcji
serca. Œmieræ.

Uderzenie o nieruchome
elementy.

Elementy wejœæ i wyposa¿e-
nia pomieszczeñ.

Urazy cia³a, szczególnie
niebezpieczne urazy g³owy.

Uderzenia przez ruchome
elementy.

Skrzyd³o bramy, okna,
drzwi, szlaban przy wjeŸ-
dzie na teren firmy.

St³uczenia cia³a, najczêœciej
palców d³oni, urazy g³owy.

Kontakt z ostrymi, szorstki-
mi krawêdziami.

Elementy konstrukcji bram.
Krawêdzie opakowañ
transportowanych próbek,
produktów, itp.

Skaleczenia i zak³ucia –
najczêœciej d³oni.

Po¿ar.

Zapalenie siê paliwa w wy-
niku wypadku drogowego
lub zwarcia w instalacji
elektrycznej. Nie wy³¹czone
elektryczne urz¹dzenia
grzejne w biurze (poœpiech
w pracy). Gromadzenie
w pomieszczeniach biuro-
wych materia³ów palnych.

Zatrucie dymami po¿aro-
wymi – tlenkiem wêgla,
poparzenie, a nawet œmieræ.

Poparzenia termiczne.

Podczas przygotowywania
kawy lub herbaty – kontakt
z gor¹cymi powierzchniami
w pomieszczeniu socjalnym.

Oparzenie I i II stopnia
skóry r¹k.

Przeci¹¿enie uk³adu ruchu.

Podnoszenie, przenoszenie
opakowañ z próbkami pro-
duktów lub produktami do-
starczanymi do klienta.

Urazy krêgos³upa, barków,
nadgarstków.

Zagro¿enia biologiczne

Zagro¿enie

ród³o zagro¿enia

Mo¿liwe skutki zagro¿enia

Grupa

Droga zaka¿enia

Wirusy grypy (typu A, B, C)
orthomyxovirdae

.

Ludzie.

Grypa, zapalenie p³uc.

Gr. 2, szczepienia

Drog¹ powietrzno-kropel-
kow¹.

Gronkowiec z³ocisty
Staphlococcus areus

.

Ludzie.

Zaka¿enia ropne, zapalenie
górnych dróg oddecho-
wych, alergia skórna.

czerwiec 2008

5

Rozdział 5/2.J.4.

OPINIE

Rozdział

5/2.J.4.

1

2

3

Gr. 2, brak szczepieñ A.

Drog¹ powietrzno-kropel-
kow¹, powietrzno-py³ow¹,
pokarmow¹, bezpoœrednio.

Pr¹tek gruŸlicy Mycoba
cterium tuberculosis

.

Ludzie.

GruŸlica p³uc, rzadziej
innych narz¹dów.

Gr. 3, szczepienia.

Drog¹ powietrzno-kropel-
kow¹.

Salmonell choleraesuis.

Woda, produkty roœlinne
i zwierzêce, posi³ki w pracy.

Salmonelloza, zapalenie
¿o³¹dka i jelit, zatrucia
pokarmowe.

Gr. 3, szczepienia.

Drog¹ pokarmow¹.

6. Stosowane œrodki profilaktyczne

Pracodawca zapewnia:

l

szkolenia bhp ogólne i stanowiskowe (tak¿e szkolenie okresowe) oraz

l

systematyczne badania lekarskie.

PRZYKŁAD

W trakcie instrukta¿y stanowiskowych du¿y nacisk k³adziony jest na zasady wykonywania transpor-
tu rêcznego, w tym zasady wykonywania za³adunku i roz³adunku przewo¿onych towarów.

Firma zapewnia równie¿ doszkalanie w zakresie techniki bezpiecznej jazdy samo-
chodem.

Środki ochrony
i ubrania
robocze

Przedstawiciel handlowy wyposa¿ony zosta³ w:

l

rêkawice robocze,

l

ocieplan¹ kurtkê na sezon jesienno-zimowy,

l

okulary przeciws³oneczne oraz

l

kamizelkê odblaskow¹ i he³m ochronny, które wykorzystuje w trakcie napraw
samochodu prowadzonych na drodze i wizyt u klientów na placach budowy.

Omówione ryzyko zawodowe dotyczy przedstawiciela handlowego, który zajmu-
je siê sprzeda¿¹ okuæ budowlanych. Dlatego zdarza siê, ¿e pracownik wykonuje
swoje czynnoœci u klientów tak¿e na terenie budowy. St¹d wœród œrodków ochrony
indywidualnej, w jakie wyposa¿ono pracownika, znalaz³ siê he³m ochronny.

Ponadto firma dba o dobry stan i odpowiednie wyposa¿enie wykorzystywanych
samochodów – zapewnia regularne kontrole stanu technicznego pojazdów (po
uzgodnieniu terminów z pracownikiem), w tym wymianê ogumienia w zale¿no-
œci od sezonu. Wszystkie pojazdy maj¹ obowi¹zkowe ubezpieczenia komunika-
cyjne, a ka¿dorazowo przed przyst¹pieniem do podró¿y przedstawiciel handlo-
wy obowi¹zkowo sprawdza, czy ma odpowiednie dokumenty potwierdzaj¹ce
op³acenie OC.

6

czerwiec 2008

OPINIE

Rozdział 5/2.J.4.

Rozdział

5/2.J.4.

Ka¿de zg³oszenie o uczestnictwie w zdarzeniu drogowym jest przedmiotem po-
stêpowania wyjaœniaj¹cego.

Firma wprowadzi³a te¿ kary za nagminne ³amanie przepisów prawa ruchu dro-
gowego i powodowanie wypadków lub kolizji.

W firmie wprowadzono procedurê sprawdzania prawa jazdy i doœwiadczenia
zwi¹zanego z kategori¹ prawa jazdy pracownika. Przed przyznaniem prawa do
u¿ytkowania samochodu s³u¿bowego pracodawca (w³aœciciel) lub bezpoœredni
prze³o¿ony odbywa próbn¹ jazdê z nowo zatrudnianym pracownikiem. Jazda taka
nie mo¿e byæ krótsza ni¿ 30 minut.

Pracownik zobowi¹zany jest do poinformowania bezpoœredniego prze³o¿onego
o utracie prawa jazdy.

7. Statystyka wypadków przy pracy i chorób
zawodowych na stanowisku pracy za ostatnie 5 lat

W ostatnim okresie nie zanotowano wypadków przy pracy w tej grupie zawo-
dowej.

8. Karta oceny ryzyka zawodowego

Poni¿sza karta oceny ryzyka zawodowego zosta³a opracowana w skali trójstop-
niowej wg Polskiej Normy PN-N-18002:2000.
Poniewa¿ jest to karta przyk³adowa, to w przypadku konkretnego stanowiska pra-
cy w Pañstwa firmie, przedstawiciel handlowy mo¿e nie byæ nara¿ony na czêœæ
z opisanych zagro¿eñ, natomiast mog¹ pojawiæ siê inne, nieuwzglêdnione w niniej-
szej ocenie.

PRZYKŁAD

Jeœli pracownik sprzedaje us³ugi œwiadczone przez zak³ad, to nie wyst¹pi¹ zagro¿enia zwi¹zane
z transportem próbek i gotowych wyrobów do klienta – np. przeci¹¿enie uk³adu miêœniowo-szkie-
letowego.

czerwiec 2008

7

Rozdział 5/2.J.4.

OPINIE

Rozdział

5/2.J.4.

Rozdzia³

5/2.J.4.

Rozdzia³

5/2.J.4.

KARTA

OCENY

RYZYKA

ZAWODOWEGO

Data

…...........

Numer

Karty

....................................

Sporz¹dzi³

zespó³

Stanowisko

pracy

Przedstawiciel

handlowy

Liczba

nara¿onych

........................

............................................................

............................................................

............................................................

Charakterystyka

stanowiska

pracy:

Miejsce

pracy

to:

•

biuro

w

okreœlone

dni

tygodnia

oraz

•

teren

obejmuj¹cy

obszar

po³udniowo-wschodniej

Polski

(województwa:

lubelskie,

podkarpackie,

œwiêtokrzyskie

i

ma³opolskie),

na

którym

ma

siê

on

zajmowaæ

sprzeda¿¹

okuæ

budowlanych,

•

kabina

samochodu.

Praca

polega

na

ci¹g³ym

kontakcie

z

klientami

z

danego

regionu;

osobiste

kontakty

s¹

intensywne

i

niezbêdne.

Praca

wymaga

czêstego

przemieszczania

siê

z

miejsca

na

miejsca

w

obrêbie

wyznaczonego

rejonu

kraju.

System

czasu

pracy

jest

zadaniowy

(najczêœciej

s¹

to

godziny

pracy

biur

i

sklepów,

hurtowni,

itp.).

W

pracy

wykorzystywane

s¹:

•

komputer

–

laptop

oraz

drukarka,

•

telefon

komórkowy,

•

samochód

osobowy.

Dokumenty

odniesienia:

–

rozp.

MPiPS

z

26.9.1997

r.

w

sprawie

ogólnych

prze

-

pisów

bhp

(tj.

Dz.U.

z

2003

r.

Nr

169,

poz.

1650,

ze

zm.),

–

rozp.

MPiPS

z

1.12.1998

r.

w

sprawie

bhp

na

stanowi

-

skach

wyposa¿onych

w

monitory

ekranowe

(Dz.U.

Nr

148,

poz.

973),

–

rozp.

MPiPS

z

14.3.2000

r.

w

sprawie

bhp

przy

rêcz-

nych

pracach

transportowych

(Dz.U.

Nr

26,

poz.

313,

ze

zm.),

–

ustawa

–

Prawo

o

ruchu

drogowym

z

20.6.1997

r.

(tj.

Dz.U.

z

2005

r.

Nr

108,

poz.

908,

ze

zm.),

–

polska

Norma

PN-N-18002:2000.

Zagro¿enia

fizyczne,

chemiczne

i

psychofizyczne

Lp.

Zagro¿enie

ród³o

zagro¿enia

Wyniki

pomiarów

Ciê¿koœæ

szkód

Prawdopodobieñstwo

Oszacowanie

ryzyka

Dzia³ania

profilaktyczne

12

3

4

5

6

7

1.

Poœlizgniêcie,

potkniêcie

i

upadek

na

tym

samym

poziomie.

Droga

dojœcia

do

klienta

–

œliskie

(b³oto,

œnieg)

inierówne

(wy

-

kruszone)

powierzchnie

po

-

sadzki.

Nieporz¹dek

na

stano

-

wisku

pracy.

Obuwie

o

œliskiej

podeszwie.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Dzia³ania

ograniczaj¹ce

poœpiech,

zw³aszcza

podczas

wizyty

u

klienta.

Stosowanie

odpowiedniego

obuwia

o

dobrej

przyczepnoœci

do

pod³o¿a

(najlepiej

obuwie

z

p³askimi

obcasami

ichropowatymi

podeszwami).

Bie¿¹ca

kontrola

stanu

posadzki

na

terenie

zak³adu.

W

przypadku

zauwa¿enia

Rozdział 5/2.J.4.

WZÓR

8

12

3

4

5

6

7

ubytków,

wykruszeñ

–

bie¿¹ce

naprawy.

Dba³oœæ

o

³ad

i

porz¹dek

w

miejscu

wykonywania

pracy.

Sto

-

sowanie

znaków

bezpieczeñstwa

na

terenie

zak³adu.

2.

Potkniêcie

i

upadek

na

ni¿szy

poziom.

Przemieszczanie

siê

po

scho

-

dach.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Stosowanie

odpowiedniego

obuwia

(najlepiej

z

p³askimi

obcasami

i

chro

-

powatymi

podeszwami).

Wzmo¿ona

uwaga

w

czasie

przemieszczania

siê

po

schodach.

Oznakowanie

krawêdzi

stopni

na

terenie

zak³adu.

Dzia³ania

ograniczaj¹ce

poœpiech.

3.

Wymuszona

pozycja

cia³a.

Praca

biurowa

w

pozycji

sie-

dz¹cej.

Wielogodzinne

prowa-

dzenie

samochodu

s³u¿bowe-

go.

Opieranie

³okcia

o

framugê

okna

pojazdu

(bez

klimatyzacji).

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Praca

biurowa.

W³aœciwe

przygo-

towanie

stanowiska

do

pracy

z

kom-

puterem:

dobór

biurek

(wysokoϾ,

wielkoϾ

blatu).

Prawid³owo

wyre-

gulowane

siedzisko

spe³niaj¹ce

wy-

magania

przepisów.

Zastosowanie

podnó¿ka.

Odpowiednie

ustawienie

monitora.

Klawiatura

umieszczona

w

sposób

umo¿liwiaj¹cy

oparcie

nad-

garstków

na

powierzchni

sto³u.

Prowadzenie

samochodu.

W³aœci

-

we

ustawienie,

po³o¿enia

siedziska,

(pozycja

cia³a

w

czasie

jazdy

powinna

byæ

mo¿liwie

wyprostowana,

zag³ó

-

wek

ustawiony

tak,

aby

ty³

g³owy

znajdowa³

siê

na

wysokoœci

jego

œrodka).

Kontrolowanie

po³o¿enia

lu

-

sterek

zewnêtrznych.

Eliminowanie

przyzwyczajeñ

opierania

³okcia

o

fra

-

mugê

okna

podczas

prowadzenia

po

-

jazdu

–

korzystanie

z

pod³okietników

znajduj¹cych

siê

na

wyposa¿eniu

sa

-

mochodów.

WZÓR

Rozdział 5/2.J.4.

9

12

3

4

5

6

7

Ogólne.

W³aœciwa

organizacja

pracy

–

rozplanowanie

i

roz³o¿enie

w

cza

-

sie

zadañ

odpowiednio

dobieraj¹c

przerwy

i

okresy

odpoczynku.

4.

Wypadek

komunika

-

cyjny.

Ruch

drogowy

podczas

podró

-

¿y

s³u¿bowej

samochodem.

D³ugotrwa³e

prowadzenie

pojazdów

samochodowych.

Z³e

warunki

atmosferyczne

i

drogowe

(opady,

oblodzenia,

uliczne

korki).

Nadmierna

prêdkoœæ.

Dzia³anie

w

poœ

-

piechu.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Odpowiednie

zarz¹dzanie

podró

-

¿ami

s³u¿bowymi,

w

tym:

w³aœciwe

planowanie

jazdy,

korzystanie

z

tras

najmniej

mêcz¹cych,

jazda

w

miarê

mo¿liwoœci

poza

godzinami

szczytu.

Stosowanie

przerw

i

okresów

prze

-

znaczonych

na

odpoczynek.

Bez

-

wzglêdny

zakaz

korzystania

z

telefo

-

nu

komórkowego

bez

zestawu

g³oœnomówi¹cego

w

trakcie

jazdy

samochodem

–

montowanie

zesta-

wów

g³oœnomówi¹cych

w

ka¿dym

samochodzie.

Zakaz

prowadzenia

d³ugich

rozmów

w

czasie

jazdy.

Prawid³owy

dobór

parku

samocho-

dowego

i

dba³oœæ

o

stan

techniczny

wykorzystywanych

pojazdów

(prze-

gl¹dy,

ogumienie).

Cykliczne

szkole-

nia

kierowców

w

zakresie

praktyk

bezpiecznej

jazdy.

Okresowe

bada

-

nia

lekarskie

kierowców

–

przedsta

-

wicieli

handlowych.

Przestrzeganie

Kodeksu

drogowego,

w

tym

prze

-

strzeganie

obowi¹zuj¹cych

ograni

-

czeñ

prêdkoœci.

Stosowanie

siê

do

wymaganych

norm

czasu

pracy

pod

-

czas

prowadzenia

samochodu.

Rozdział 5/2.J.4.

WZÓR

10

12

3

4

5

6

7

5.

Potr¹cenie

lub

najecha

-

nie

przez

innego

uczest

-

nika

ruchu.

Ruch

drogowy

podczas

usuwa

-

nia

awarii

samochodu

stoj¹cego

na

poboczu

drogi.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Sygnalizowanie

postoju

pojazdu

z

p

o

-

wodu

uszkodzenia

lub

wypadku

po

-

przez

w³¹czenie

œwiate³

awaryjnych

pojazdu,

a

ponadto:

•

na

autostradzie

–

umieszczenie

ostrzegawczego

trójk¹ta

odbla

-

skowego

w

odleg³oœci

100

m

za

pojazdem

na

jezdni

lub

poboczu,

odpowiednio

do

miejsca

unieru

-

chomienia

pojazdu,

•

poza

obszarem

zabudowanym

–

przez

umieszczenie

w

odleg³oœci

30–50

m

za

pojazdem

ostrze-

gawczego

trójk¹ta

odblaskowego

i

w³¹czenie

œwiate³

awaryjnych.

Stosowanie

kamizelek

odblaskowych

po

zmierzch

u

i

w

gorszych

warun-

kach

atmosferycznych.

Zachowanie

szczególnej

ostro¿noœci.

6.

Zmienne

warunki

atmosferyczne.

Praca

na

otwartej

przestrzeni

i

w

kabinie

samochodu.

Wyso

-

ka

temperatura

lub

przeci¹gi

w

kabinie

samochodu.

Nara¿e

-

nie

na

nag³e

zmiany

temperatur

po

wyjœciu

z

klimatyzowanej

kabiny.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Odpowiedni

ubiór

do

panuj¹cych

wa-

runków

pogodowych.

Przestrzeganie

zasad

zachowania

siê

w

czasie

pro

-

wadzenia

pojazdu,

w

tym

m.in.:

uni

-

kanie

przeci¹gów,

opuszczania

szyb,

nieprawid³owego

ustawiania

regulacji

klimatyzacji

w

kabinie

samochodu.

7.

Przeci¹¿enie

narz¹du

wzroku.

Wielogodzinne

prowadzenie

pojazdu:

•

bezpoœrednie

i

odbite

pro

-

mieniowanie

s³oneczne,

•

oœlepianie

przez

innych

u¿yt

-

kowników

w

czasie

jazdy

w

nocy.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Prowadzenie

samochodu.

W³aœci

-

we

planowanie

jazdy

trasy

uwzglêd

-

niaj¹c

konieczne

przerwy

i

okresy

odpoczynku.

Kontrolne

badania

wzroku.

Stosowanie

w³aœciwie

do

-

branych

okularów

przeciws³onecz

-

nych

oraz

korekcyjnyc

h

–

z

filtrami.

WZÓR

Rozdział 5/2.J.4.

11

12

3

4

5

6

7

D³ugotrwa³a

praca

na

kompu

-

terze.

Praca

biurowa.

Przerwy

w

pracy

(co

godzinê

5

minut).

W³aœciwe

oœwietlenie

stanowiska

pracy

(w

tym

usytuowanie

monitora

ekranowego

wzglêdem

okien

i

lamp

oœwietlenio

-

wych,

stosowanie

¿aluzji

w

oknach).

Ustawienie

prawid³owego

kontrastu

obrazu

na

monitorze.

8.

Stres.

Presja

kierownictwa

zwi¹zana

z

wynikami

pracy

(zw³aszcza

w

przypadku

niezrealizowania

planów

sprzeda¿y).

Wielogo

-

dzinne

negocjacje

handlowe

(zw³aszcza

w

przypadku

niepo-

wodzeñ).

Opracowywanie

ma-

teria³ów

i

udzia³

w

przetargach.

Kontakty

z

klientami

(obs³uga).

Jazda

samochodem.

Wspó³za-

wodnictwo

w

obrêbie

firmy.

Niepokój

o

wysokoϾ

wyna-

grodzenia

i

lêk

o

utratê

pracy.

Przeci¹¿enie

prac¹.

Brak

czasu

na

¿ycie

rodzinne.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Podjêcie

dzia³añ

koryguj¹cych

stre

-

suj¹ce

elementy

œrodowiska

pracy,

m.in.

poprzez:

ustalenie

jasnego

po

-

dzia³u

obowi¹zków

pomiêdzy

pra

-

cownikami.

Planowanie

pracy.

Dba³oœæ

o

poprawne

relacje

pomiê-

dzy

pracownikami.

Jasne

zasady

wy-

nagradzania

zapisane

w

regulaminie

pracy.

Anga¿owanie

pracowników

w

ustalanie

sposobów

i

terminów

wykonania

poszczególnych

prac.

Ustalanie

grafików

czasu

wolnego.

Æwiczenia

technik

relaksacji

podczas

przerw

w

pracy.

9.

Agresja

ze

strony

ludzi.

Kontakty

z

klientami.

U¿ycie

si³y

osób

postronnych

w

celach

przestêpczych.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Identyfikacja

niebezpiecznych

warun

-

ków

w

œrodowisku

pracy

oraz

prze

-

kazywanie

odpowiednich

ostrze¿eñ

w

razie

wyst¹pienia

tego

typu

zagro

-

¿eñ.

Opracowanie

i

wdro¿enie

odpo

-

wiednich

procedur

zapobiegaj¹cych

przemocy

(w

tym

sta³a

kontrola

te

-

lefoniczna

lub

radiowa

pracownika,

Rozdział 5/2.J.4.

WZÓR

12

12

3

4

5

6

7

zakaz

zabierania

po

drodze

osób

po

-

stronnych).

Szkolenia

pracowników

w

zakresie

metod

przeciwdzia³ania

przemocy

(wzmo¿ona

uwaga,

we

-

zwanie

policji,

udostêpnienie

œrodków

parali¿uj¹co-obezw³adniaj¹cych).

10.

Pogryzienie

przez

psa

–

agresja

ze

strony

innych

zwierz¹t.

Tereny

prywatne

–

zwierzêta

bez

nadzoru.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Unikanie

wchodzenia

na

teren

pry

-

watny/firmowy,

na

którym

znajduje

siê

pies

bez

kontroli.

Nie

uciekanie

przed

agresywnym

zwierzêciem

(ucieczka

pobudza

jedynie

psa

do

wiêkszej

agresji).

W³aœciwy

sposób

postêpowania

to:

zatrzymanie

siê,

bezruch,

zachowanie

spokoju

(nie

krzyczeæ),

nie

odwracanie

siê

plecami

do

szczekaj¹cego

psa,

umo¿liwienie

zwierzêciu

obw¹chanie

(zwierzê

po-

zostawia

w

spokoju

osobê

po

uœwia-

domieniu

sobie,

¿e

nie

jest

ona

na-

prawdê

¿adnym

zagro¿eniem).

11.

Energia

elektryczna.

U¿ywane

urz¹dzenia

zasilane

pr¹dem

elektrycznym

(w

tym

oœwietlenie).

Niesprawna

insta

-

lacja

elektryczna

w

biurze.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Prawid³owy

osprzêt

elektryczny,

np.:

gniazda

wtykowe,

wtyczki,

prze³¹czniki,

przewody

zasilaj¹ce.

Sprawna

ochrona

przeciwpora¿enio

-

wa

instalacji

i

urz¹dzeñ

(okresowe

przegl¹dy,

kontrole

i

pomiary

sku

-

tecznoœci

ochrony

przeciwpora¿enio

-

wej

wykonywane

w

odpowiednich

terminach

przez

upowa¿nione

oso

-

by).

Zakaz

wykonywania

napraw

urz¹dzeñ

elektrycznych

przez

osoby

do

tego

nieupowa¿nione.

WZÓR

Rozdział 5/2.J.4.

13

12

3

4

5

6

7

12.

Uderzenie

o

nierucho

-

me

elementy.

Elementy

wejϾ

i

wyposa¿enia

pomieszczeñ.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Wzmo¿ona

uwaga.

Usuwanie

prze

-

szkód

z

przejϾ

komunikacyjnych

(utrzymywanie

porz¹dku).

Oznako

-

wanie

miejsc

niebezpiecznych

barwa

-

mi

i

znakami

bezpieczeñstwa.

W³aœci

-

we

rozmieszczenie

elementów

wy

-

posa¿enia

stanowiska

pracy.

13.

Uderzenia

przez

rucho

-

me

elementy.

Skrzyd³o

bramy,

okna,

drzwi,

szlaban

przy

wjeŸdzie

na

teren

firmy.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Wzmo¿ona

uwaga

w

czasie

porusza

-

nia

siê

zw³aszcza

po

obcym

terenie

i

zwracanie

uwagi

na

wykonywane

czynnoœci.

Sprawne

zabezpieczenia

wrót

bram

wjazdowych

przed

przy

-

padkowym

zamkniêciem.

Wzmo¿ona

uwaga

w

rejonie

bram,

zw³aszcza

przy

du¿ym

natê¿eniu

ruchu

i

z³ej

pogodzie.

Wydzielenie

oddzielnych

bram

dla

pieszych

i

pojazdów.

Ogra-

niczanie

poœpiechu.

14.

Kontakt

z

ostrymi,

szorstkimi

krawêdziami.

Elementy

konstrukcji

bram.

Krawêdzie

opakowañ

trans-

portowanych

próbek,

produk-

tów,

itp.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Zabezpieczenie

ostrych

krawêdzi

ikantów

poprzez

w³aœciwie

dobrane

opakowania

zewnêtrzne.

U¿ywanie

rêkawic

ochronnych.

Wzmo¿ona

uwaga

przy

manipulowaniu

przedmio

-

tami

stwarzaj¹cymi

zagro¿enie

skale

-

czeniem,

w

tym

otwieranie

opakowañ.

15.

Po¿ar.

Zapalenie

siê

paliwa

w

wyniku

wypadku

drogowego

lub

zwar

-

cia

w

instalacji

elektrycznej.

Nie

wy³¹czone

elektryczne

urz¹dzenia

grzejne

w

biurze

(poœpiech

w

pracy).

Groma

-

dzenie

w

pomieszczeniach

biu

-

rowych

materia³ów

palnych.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Dba³oœæ

o

stan

techniczny

pojazdu

i

sprawnoϾ

gaœnicy.

Postêpowanie

zgodnie

z

procedur¹

w

czasie

tanko

-

wania

paliwa

(szczelnoϾ

przewodów

paliwowych,

unikanie

rozlewania

paliwa,

zakaz

palenia

papierosów

–

tak¿e

w

pobli¿u

pracuj¹cego

silnika).

Rozdział 5/2.J.4.

WZÓR

14

12

3

4

5

6

7

Przestrzeganie

zak³adowych

proce

-

dur

i

instrukcji

ppo¿.

Kontrola

spraw

-

noœci

i

oznakowania

miejsc

usytu

-

owania

podrêcznego

sprzêtu

ppo¿.

Wyznaczenie

dróg

i

wyjϾ

ewakuacyj

-

nych.

Okresowe

szkolenia

pracowni

-

ków

w

zakresie

zasad

postêpowania

na

wypadek

powstania

po¿aru.

Przegl¹dy,

oglêdziny

i

pomiary

wy

-

konywane

we

wskazanych

termi

-

nach.

Kontrola

pomieszczeñ

przed

ich

opuszczeniem.

16.

Poparzenia

termiczne.

Podczas

przygotowywania

kawy

lub

herbaty

–

kontakt

z

gor¹cymi

powierzchniami

w

pomieszczeniu

socjalnym.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

instrukcji

i

procedur.

Wzmo¿ona

uwaga

w

s¹siedztwie

urz¹dzeñ,

które

mog¹

byæ

rozgrzane.

Zachowanie

œrodków

ostro¿noœci

w

czasie

przygotowywania

i

spo¿y-

wania

posi³ku.

Zakaz

samodzielnego

uzupe³niania

p³ynu

ch³odniczego

w

samochodzie

przed

upewnieniem

siê

czy

silnik

nie

jest

dostatecznie

wystudzony.

Stosowanie

œrodków

ochrony

przez

pracowników

(rêka

-

wic,

uchwytów),

np.

przy

nalewaniu

i

przenoszeniu

gor¹cych

napojów.

Ograniczenie

poœpiechu.

17.

Przeci¹¿enie

uk³adu

ruchu.

Podnoszenie,

przenoszenie

opakowañ

z

próbkami

produk

-

tów

lub

produktami

dostarcza

-

nymi

do

klienta.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Stosowanie

wózka

dwuko³owego,

w

przypadku

przewo¿enia

wiêkszej

partii

produktów

do

klienta.

WZÓR

Rozdział 5/2.J.4.

15

Zagro¿enia

biologiczne

Lp.

Zagro¿enie

Grupa

ryzyka

ród³o

zagro¿enia

Droga

przenoszenia

Ciê¿koœæ

szkód

Prawdopodobieñstwo

Oszacowanie

ryzyka

Dzia³ania

profilaktyczne

Obowi¹zek

przechowywania

akt

18.

Wirusy

grypy

(typu

A,

B,

C)

orthomyxovirdae

.

Gr.

2,

szczepienia.

Ludzie.

Drog¹

powietrzno-kropelkow¹.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Szczepienia

tylk

oAiB

.

Nie.

19.

Gronkowiec

zlocisty

Staphlococcus

areus

.

Gr.

2,

brak

szczepieñ

A.

Ludzie.

Drog¹

powietrzno-kropelkow¹,

powietrzno-py³ow¹,

pokarmo

-

w¹,

bezpoœrednio.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Œrodki

ochrony

indywidualnej,

prze

-

strzeganie

zasad

higieny.

Nie.

20.

Pr¹tek

gruŸlicy

Mycoba

cterium

tuberculosis

.

Gr.

3,

szczepienia.

Ludzie.

Drog¹

powietrzno-kropelkow¹.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Szczepienia

ochronne,

przestrzeganie

zasad

higieny.

Nie.

21.

Salmonell

choleraesuis

.

Gr.

3,

szczepienia.

Woda,

produkty

roœlinne

i

zwierzêce,

posi³ki

w

pracy.

Drog¹

pokarmow¹.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Bezwzglêdne

przestrzeganie

zasad

higieny,

spo¿ywanie

posi³ków

w

pewnych

punktach

¿ywienia

zbio-

rowego.

Nie.

Uwagi:

W

karcie

wymieniono

niektóre

g³ówne

zagro¿enia.

Zatwierdzi³:

Rozdział 5/2.J.4.

WZÓR

16