ANALIZA SITOWA
Analizę sitową stosuje się do określania uziarnienia piasku drobnego, średniego, grubego,
pospółki i żwiru. Polega ona na rozsegregowaniu gruntu pod względem wielkości ziarn wg
wymiarów oczek zastosowanych sit.

Analiza sitowa dokonuje podziału tylko na ziarna i cząstki.

PRZYRZĄDY
Komplet 10 sit o wymiarach boków oczek kwadratowych: 25, 10, 7, 2.5, 2, 1,02, 0.5, 0.25 i
0.1, sito o oczkach 40mm, wstrząsarka, suszarka do utrzymania temp. 105-110C, waga
stołowa o dokład.1g lub waga laboratoryjna i odważniki.

PRZYGOTOWANIE PRÓBKI
Wysuszenie próbki do stałej masy w temp. 105-110C, przesianie ziaren większych od 40mm.
Odmierzenie próbki z dokładnością min.0,1%:

- 200-250g dla piasku drobnego

- 250-500g dla piasku średniego

- 500-5000g dla piasku grubego, pospółki i żwiru

W przypadku zlepiania się cząstek należy rozetrzeć grunt w wodzie i zlewać zawiesinę przez
najdrobniejsze sito użyte do analizy. Przemywać należy tak długo, aż woda z sita będzie
czysta. pozostały na sicie grunt należy spłukać do naczynia, całość wysuszyć, a następnie
zważyć oraz określić masę cząstek wypłukanych (iłowych i pyłowych).

PRZEBIEG OZNACZENIA

Ustawić sita od najmniejszego do największego, od góry nakryć szczelnie, a na dole umieścić
denko we wstrząsarce i przesiać próbkę. Wstrząsać przez 5 minut. Potem wyjąć sito o
najmniejszych oczkach i przez 1min. przesiewać ręcznie nad kartką białego papieru. Jeżeli na
kartce znajdą się cząstki gruntu, należy je przenieść do naczynia z przesiewem i ponowić
próbę przesiewania na wstrząsarce przez 3 minuty.

Zważyć poszczególne frakcje z dokładnością min.

- 0,01g- przy masie frakcji ważone do 50g

- 0,1g – przy masie ważonej frakcji 50-500g

- 1g – przy masie ważonej frakcji ponad 500g

SPOSÓB OBLICZANIA WYNIKÓW

Zawartość poszczególnych frakcji obliczyć w procentach wg wzoru:

z1=m1/ms *100

mi – masa frakcji gruntu pozostała na sicie [g]

ms – masa szkieletu próbki gruntu użyta do badania [g]

Różnica pomiędzy sumą mas wszystkich frakcji, a masą szkieletu próbki gruntu nie powinna
przekraczać 0,5% wartości ms. Dopuszczalną różnicę należy rozdzielić na wszystkie frakcje
proporcjonalnie do ich mas.

Wyniki analizy sitowej stanowią materiał do wykreślenia „Krzywej uziarnienia badanego
gruntu”.

Uzyskane wartości należy nanieść w formie punktów na siatkę wykresu, którego odcięte,
podane w skali logarytmicznej, stanowią średnice zastępcze ziarn lub cząstek gruntu, zaś
rzędne – procentowe zawartości poszczególnych frakcji.

Krzywa postała przez połączenie naniesionych na wykres punktów powinna być płynna, bez
większych załamań. Jeżeli punkty uniemożliwiają poprowadzenie płynnej krzywej, wskazuje
to na błędy oznaczeń. Wówczas obliczenia należy sprawdzić i ewentualnie powtórzyć
oznaczenie.

Każdemu rodzajowi gruntu odpowiada pewna charakterystyczna krzywa uziarnienia, przy
czym im grunt jest bardziej równoziarnisty, tym przebieg krzywej jest bardziej stromy.

Na tej podstawie krzywa uziarnienia pozwala ustalić wskaźnik różnoziarnistości, który
zgodnie z normą PN-74/B-02480 oblicza się wg wzoru:

U=d60/d10

d60 – średnica zastępcza ziarn lub cząstek, poniżej której zawarte jest w gruncie (masowo)
60% ziarn i cząstek

d10 – średnica zastępcza ziarn lub cząstek, poniżej której zawarte jest w gruncie (masowo)
10% ziarn i cząstek

U  5 – grunt równoziarnisty

5

U > 15 - grunt bardzo nierównoziarnisty