Makroekonomia - wykłady

- 1 -

MAKROEKONOMIA – wykłady

1

Prowadzący: dr hab. Witold Kasperkiewicz, prof. nadzw. UŁ

Wykład I, 24-02-2010
Wskazówka na egzamin: istnieje różnica między wzrostem/spadkiem o procent, a punkt
procentowy !

Zasób – wartość na dany dzień.
Strumień – wartość w pewnym okresie, np. PKB w ciągu roku

Zasilający

Amortyzacji

Agregaty ekonomiczne występują jako zasoby lub strumienie.
Agregat – wielkość zbiorcza (łac. agregare – łączyć, sumować). Jest to zmienna
makroekonomiczna. Sumowanie, łączenie zmiennych mikroekonomicznych, do celów
makroekonomicznych (np. PKB, PNB)
Wartość dodana (value added) – przyrost wartości dobra w wyniku procesów.
Malejący zasób determinuje strumień.

Deflowanie

–

metoda

statystyczna,

która

polega

na

podzieleniu

zmiennej

makroekonomicznej, np. PKB wyrażone w cenach bieżących przez indeks agregatowego
poziomu cen, który pełni rolę deflatora. Metoda ta umożliwia przeliczenie PKB, można
urealnić z wartości nominalnych na realne.
Deflator – wskaźnik zmian cen dóbr konsumpcyjnych

Główny Urząd Statystyczny (GUS) – ustala skład koszyka, np. żywność (największy udział
ok. 30%), używki, odzież, obuwie, kosmetyki, usługi transportowe, czynsz.
Waga – znaczenie ekonomiczne danego dobra

PKB

r

– wyrażone w wartościach realnych

PKB

n

– wyrażone w wartościach nominalnych

PKB – suma wartości wszystkich dóbr wytwarzanych, zlokalizowanych w danym kraju,
w okresie jednego roku.
Wzrost PKB wynika z:

wzrostu cen,

wzrostu wolumenu,

jednego i drugiego czynnika.

Jeśli działa tylko wzrost cen, obniża się stopa życiowa, ale jeśli wolumen rośnie szybciej niż
ceny, PKB rośnie.

Metody obliczania PKB:

1)

metoda „produktowa” – sumowanie wartości dodanych;

2)

metoda dochodowa – suma dochodu czynników wytwórczych (bez renty, czy
emerytur), płac, wynagrodzeń, procentu

3)

metoda sumowania wydatków – suma wydatków wszystkich podmiotów
gospodarczych (gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, budżetu państwa) na zakup
dóbr finalnych

przedsiębiorstwa -> cele inwestycyjne

1

Nie odpowiadam za ewentualne błędy =P

Makroekonomia - wykłady

- 2 -

gospodarstwa domowe -> cele konsumpcyjne
budżet państwa -> cele inwestycyjne i konsumpcyjne

Rysunek 1 Ruch okrężny strumieni pieniężnych w gospodarce, dopływy i odpływy

Wykład II, 04-03-2010
Metoda produktowa – sumowanie wartości dodanych, przyrost wartości dóbr w wyniku
określonego procesu produkcji.
Od wartości dóbr odejmujemy koszt dóbr pośrednich w wyniku czego trzymujemy wartość
dodaną.
Wartość dodana – wartość nowowytworzona
Przykład:
Lp.

Faza produkcji

Przychody

Koszty dóbr

pośrednich

Wartość dodana

1.

Ziarno

24

-

0

=

24

2.

Mąka

33

-

24

=

9

3.

Pieczywo

60

-

33

=

27

Σ

117

-

57

=

60

Metoda sumowania wydatków – sumowanie wydatków wszystkich podmiotów
gospodarczych (łącznie z zagranicą) na zakup dóbr finalnych.

PKB

=

C

+

I

+

G

+

(E

x

–

I

m

)

C – wydatki konsumpcyjne
I – wydatki inwestycyjne sektora przedsiębiorstw prywatnych
G – wydatki rządowe konsumpcyjne i inwestycyjne
E

x

– eksport

I

m

– wydatki danego kraju na dobra wytworzone zagranicą

Przedsiębiorstwa

PAŃSTWO

Gospodarstwo

domowe

Zagranica

Sektor bankowy

Wydatki na
produkty i usługi

Dochody
czynników
produkcji

I

S

G

G

T

T

I

m

I

m

E

x

E

x

S

I

DOPŁYWY: inwestycje (I), wydatki rządowe (G), eksport (E

x

)

ODPŁYWY: oszczędności (S), podatki (T), import (I

m

)

Makroekonomia - wykłady

- 3 -

Jeśli (E

x

– I

m

) > 0, to mamy eksport netto

Metoda dochodowa – sumujemy dochody czynników produkcji; suma dochodów, które
stanowią ekwiwalent usługi pracy.
Zyski, które otrzymuje
Dywidenda – część zysku, która stanowi dochód dla akcjonariusza
Procenty – dochód dla właściciela
Właściciel gruntu otrzymuje rentę gruntową
Nieruchomość – czynsz dzierżawny – dochód właściciela

Mierniki aktywności gospodarczej:
Dopływy: I + G + Tr + E

x

Tr – transfery

Odpływy: S + T + T

d

+ I

m

T

d

– podatki dochodowe

Odpływy = dopływy

Od PKB do dochodu rozporządzalnego

1.

Produkt krajowy brutto w cenach rynkowych

(-) minus: podatki pośrednie (VET, akcyza)
(+) plus: subsydia (dopłaty z budżetu państwa do określonych przedsiębiorstw,
np. dotacje) przeznaczone na zakup czynników produkcji i inwestycje

2.

Produkt krajowy brutto w cenach czynników produkcji

(+) dochody netto z tytułu własności za granicą

3.

Produkt narodowy brutto

(-) amortyzacja (zużycie kapitału trwałego, pewna część PNB, która uległa zużyciu, od
7 do 9% PKB w cenach rynkowych)

4.

Produkt narodowy netto

(-) podatek bezpośredni od zysków firm (CIT 19%, danina na rzecz budżetu); zyski
zatrzymane w firmie (zysk, który zwiększa kapitał akcyjny spółki), składki na
ubezpieczenie społeczne (19,7%)
(+) transfery publiczne (emerytury, renty, zasiłki etc.)

5.

Dochód osobisty

(-) podatek dochodowy (PIT) i opłaty (np. kary, mandaty)

6.

Dochód rozporządzalny (do dyspozycji)

NET ECONOMIC WELFARE:
W. Noedhaus i J. Tobin – twórcy miernika dobrobytu ekonomicznego netto. Dokonali trzech
zmian sposobu obliczania PKB.
Primo, zmienili klasyfikację wydatków na dobra finalne i pośrednie, np. wydatki państwa na
armię, bezpieczeństwo wewnętrzne i część wydatków ponoszonych przez gospodarstwa
domowe na podróże związane z wykonywaniem zawodu uznali za wydatki na dobra
pośrednie, których nie należy brać pod uwagę.
Secundo, uwzględnili wartości czasu wolnego, a także produktów wytwarzanych dla potrzeb
gospodarstwa domowego.
Tertio, zwiększyli PKB o dochody uzyskiwane w szarej strefie (gospodarce cienia).
Quarto, pomniejszyli PKB o przybliżoną wartość szkodliwych efektów zewnętrznych
związanych z urbanizacją, uprzemysłowieniem, narkomanią, itp.

Wydatki
konsumpcyjne

Oszczędności

http://notatek.pl/makroekonomia-w-pigulce?notatka