1

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

1

ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI

WSTĘP

dr inż. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2005/2006

3

Kluczowe czynniki sukcesu

♦

Zidentyfikowanie

szans

rynkowych i

podjęcie

ryzyka

♦

Dostarczenie w krótkim czasie produktu

dostosowanego do potrzeb rynku (

skuteczne

zarządzanie projektami

)

♦

Zminimalizowanie kosztów ponoszonego

ryzyka

(zarządzanie ryzykiem)

2

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

5

Definicja projektu (przedsięwzięcia

)

„

Projekt jest to zorganizowane działanie

zmierzające do osiągnięcia określonego celu"

6

Definicja projektu wg PMI

Ograniczony w czasie wysiłek podejmowany w celu

wytworzenia unikatowego wyrobu lub usługi

3

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

7

Definicja projektu wg NCB IPMA

Projekt jest przedsięwzięciem, w którym zasoby ludzkie, rzeczowe

i finansowe są zorganizowane w nowatorski sposób, w celu

wykonania unikatowego zakresu prac, z daną specyfikacją, z

ograniczeniami kosztu i czasu, dla uzyskania korzystnych zmian

określonych przez cele jakościowe i ilościowe

.

8

Definicja projektu wg PRINCE

Środowisko zarządzania stworzone w celu

dostarczenia jednego lub większej liczby

produktów biznesowych stosownie do

specyficznych wymagań biznesu

4

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

10

Motywy projektu

Projekt ...

♦

Wynikający ze strategii

♦

Poprawiający wizerunek firmy

♦

Zorientowany na zysk

♦

Modny

♦

Konieczny z punktu widzenia technologii

♦

Wymuszony przez zmiany otoczenia

11

Przykłady projektów

♦

planowanie, koordynacja i nadzór inwestycji

♦

prace budowlane, montażowe, remonty

♦

techniczne przygotowanie i planowanie produkcji

♦

opracowanie i wdrożenie systemu

informatycznego

♦

projektowanie i wdrażanie systemu

zapewnienia jakości ISO 9000

♦

kampania marketingowa nowego produktu

♦

procesy restrukturyzacji

5

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

12

Klasyfikacja projektów

♦

Wg. pochodzenia: wewnętrzne, zewnętrzne

♦

Wg. typu

Î

Inwestycyjne (budowy, montaże, dostawy,…)

Î

Badawczo-rozwojowe, innowacyjne (rozwój nowej

technologii, wdrażanie gotowej technologii)

Î

Organizacyjne (informatyczne, restrukturyzacja,…)

♦

Wg. stopnia nowości: wysoki, niski

♦

Wg. rozmiaru: wielkie, duże, małe

♦

Wg. zasięgu: regionalne, krajowe, międzynarodowe

♦

Wg. dziedziny: przemysłowe, budowlane, społeczne,

kulturalne, sportowe, …

13

Cechy projektu

Powoduje
Zmiany

Cele

Unikalny

Ograniczony

Czas

Angażuje

Zasoby

!

Projekt

6

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

16

Cechy projektu

Zorientowany na cel

♦

Dążenie do osiągnięcia celu napędza projekt

♦

Konkretny cel musi być osiągnięty w określonym

terminie i w ramach określonego budżetu

♦

Hierarchia celów projektu

♦

Cele muszą być SMART - Specyficzne, Mierzalne,

Akceptowalne, Realne, Terminowe

Upowszechnienie celów projektu wśród

wszystkich udziałowców projektu

17

Cechy projektu

Innowacyjny i unikalny

♦

Wszystko tworzone od nowa

Î

koncepcja

Î

organizacja

Î

realizacja

♦

Niepewność i ryzyko

♦

Brak wiarygodnych danych, konieczność

bazowania na prognozach i oszacowaniach

Potrzeba analizy różnych scenariuszy zdarzeń

i scenariuszy biznesowych

7

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

18

Cechy projektu

Ograniczony w czasie, tymczasowy

♦

Wyróżniony początek i koniec

♦

Wszystkie aspekty projektu są odniesione do

czasu (m.in. skład, role i kompetencje zespołu

projektowego określone tylko na czas projektu)

Tymczasowość projektu rodzi niebezpieczeństwo

prowizorki (“ bo i tak się zaraz skończy”)

19

Cechy projektu - Autonomiczny

♦

Przebiega niezależnie i równolegle do bieżącej

działalności firmy i innych projektów,

♦

Nakłada się na formalną strukturę organizacyjną

firmy oraz codzienną działalność i

przyzwyczajenia organizacji i jej członków

♦

Zgodność celów projektu ze strategią firmy

♦

Konkurowanie projektów o zasoby firmy

♦

Priorytetyzacja projektów

Zarządzanie portfelem projektów

8

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

20

Cechy projektu

Dynamiczny charakter

♦

Częste zmiany w projekcie i otoczeniu:

Î

mikro- i makroekonomicznym

Î

społecznym

Î

organizacyjnym

Î

marketingowym

Î

technologicznym

♦

Zmiany w projekcie są nieuchronne

♦

Każda zmiana kosztuje

Potrzeba zarządzania ryzykiem i

zmianami w projekcie

22

Cechy projektu - Angażuje zasoby

♦

Czas, finanse, robocizna, materiały, sprzęt

♦

Wspólne zasoby firmy - dedykowane zasoby

projektu - zasoby zewnętrzne

♦

Konkurowanie o wspólne zasoby - konflikty,

priorytety

♦

Nierównomierne wykorzystanie zasobów,

przeciążenie - bilansowanie zasobów

♦

Efektywność projektu zależy w dużym stopniu od

efektywności wykorzystania zasobów

Potrzeba zarządzania zasobami

9

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

23

Cechy projektu - Praca zespołowa

♦

Jeden cel dla całego zespołu

♦

Odpowiedzialność za sukces projektu

♦

Zjawisko społeczne - potrzeba stworzenia

właściwych relacji międzyludzkich

♦

Dobór zespołu (kwalifikacje, motywacje, cechy

charakteru)

♦

Przydział ról (kompetencje, odpowiedzialność)

Właściwy przydział ról, odpowiedzialności i

uprawnień decyzyjnych wymaga zrozumienia

kwalifikacji, motywacji oraz mocnych i słabych

stron członków zespołu

24

Cechy projektu - Komunikacja

Wielu udziałowców projektu, rozproszone zespoły

robocze, dynamiczne zmiany - potrzeba koordynacji

prac i efektywnej komunikacji pomiędzy wszystkimi

udziałowcami

♦

Dobra komunikacja

Î

umożliwia szybkie reagowanie na zmiany

Î

umożliwia zarządzanie ryzykiem

Î

poprawia koordynację działań

Î

zwiększa innowacyjność pracowników i ich jakość pracy

10

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

25

Inicjowanie projektu

♦

Identyfikacja i wybór potrzeb

Î

wiele potrzeb, ograniczone zasoby

Î

hierarchia ważności potrzeb

Î

koszty utraconych szans (opportunity costs)

Î

bodźce

„

zewnętrzne (zapytanie ofertowe RFP, zaproszenie do

przetargu IFB),

„

wewnętrzne (redefinicja procesów biznesowych)

Î

wybór projektu rodzi zobowiązania na przyszłość, wiąże

zasoby

27

Planowanie projektu

♦

Plan – mapa pokazująca jak przejść z A do B

♦

Plan pojawia się

stopniowo

– w miarę definiowania

potrzeb, formułowania wymogów, prognozowania

przyszłości, analizy dostępności zasobów (wybór

projektu dokonywany jest na podstawie

wstępnych

planów

, po ustanowieniu projektu – buduje się

plan

szczegółowy

)

♦

Problemy w projekcie z pewnością wystąpią !

Jak sobie z nimi radzić ?

Î

Postawa reaktywna

– odpowiadanie na trudności (gaszenie

pożarów)

Î

Postawa proaktywna

– przewidywanie trudności i opracowywanie

sposobów rozwiązywania problemów (profilaktyka)

11

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

28

Atrybuty planowania

30

♦

w terminie

♦

w ramach budżetu

♦

zgodnie z wymaganiami użytkownika

Sukces projektu

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Zarządzanie
"ad hoc"
Podejście
systemowe

Wg. Capers Jones „Applied Software Measurement”

12

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

31

Skuteczność realizacji projektów IT

wg Chaos report, Standish Group

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1994 1994 1996 1998 2000 2002

Sukces
Trudności
Klęska

32

Wyniki realizacji projektów IT(%)

wg Chaos report, Standish Group

0

50

100

150

200

250

300

350

1994

2000

2002

Czas
Koszt
Zakres

13

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

33

♦

Czy dysponujemy odpowiednią liczbą ludzi,

sprzętu, materiałów i kapitału ?

♦

Jak długo będzie trwać całe przedsięwzięcie ?

ID

Name

1

DOKUMENTACJA

2

Koncepcja

3

Uzgodnienie 1

4

Za³o¿enia projektowe

5

Projekt wstêpny

6

Uzgodnienie 2

7

Projekt techn.-technolog.

8

Uzgodnienie 3

9

Dokumentacja geolog.-geodez

10

PW budowlany Plan generalny

1992 1993 1994 1995 1996 1997

Planowanie projektu

34

♦

Jakie zadania są krytyczne ?

♦

Ile będzie kosztować i czy jest

opłacalne ?

33

29

26

25

19

4

9

10

11

12

14

16

18

21

23

28

31

32

34

37

38

30

36

24

27

35

22

15

20

7

5

6

3

8

13

2

17

1

Planowanie projektu

14

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

35

♦

Jakie jest wykorzystanie

zasobów ?

♦

Jaki jest wpływ różnych scenariuszy zdarzeń?

?

Planowanie projektu

36

♦

Jak zdokumentować projekt ?

Î

studium wykonalności

Î

analizy opłacalności

Î

kalkulacje

Î

harmonogramy finansowe, ofertowe

Î

wnioski kredytowe

Î

umowy z wykonawcami

Planowanie projektu

15

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

♦

Jak zapewnić efektywne monitorowanie realizacji

projektu ?

Biblioteka

podprojektów

Wykonawca

Wykonawca

Kierownik

Projektu

Planowanie projektu

Planowanie

w oparciu o analizę ryzyka

♦

Co może się nie udać ?!

♦

Wpływ na Czas, Jakość i Koszt

♦

Jak jest to prawdopodobne (A,B,C) ?

♦

Jak poważne są skutki (A,B,C) ?

♦

Efekt końcowy

♦

Przeciwdziałania, środki zaradcze

16

Badania Operacyjne – Wstęp do Zarządzanie Projektami

dr inż.. Bogumił Tomasz Dałkowski

Prawa autorskie zastrzeżone

Politechnika Wrocławska, 2004/2005

40

Realizacja projektu

♦

Czy projekt realizowany jest

zgodnie z planem

?

♦

Jakie są

konsekwencje

zaobserwowanych odstępstw od

planu ?

♦

Co można zrobić by dotrzymać planu ?

♦

Czy i jak zmodyfikować plan ?

♦

Co nas czeka

w bieżącym tygodniu ?

ID

Zadanie

1

KGHM

2

RUDNA

3

Przedsięwzięcie - II etap rozbudowy ZG Rud

4

Zadanie - Kompleks szybu R-IV

5

Obiekt - Nadszybie R-IV

6

Obiekt - Wieża wyciągowa R-IV

7

Obiekt - Maszyna wyciągowa R-IV

8

Obiekt - Węzeł szybowy IV

9

Obiekt - Sygnalizacja szybowa

10

Zadanie - Kompleks szybu R-IX

11

Obiekt - Zbrojenie rząpia szybu R-IX

12

Obiekt - Podszybie R-IX

13

Obiekt - Rozdzielnia główna Rdg 9

100%

100%

75%

100%

50%

01

02

03

04

05

06

07

08

09

10

11

12

01

02

'97 Q1

'97 Q2

'97 Q3

'97 Q4

'98 Q1

41

Kontrola realizacji

Jak jest, jak miało być i jak będzie ?

♦

Odchylenia wystąpią w każdym projekcie !

♦

Nie stawiajmy więc pytania

„Czy są jakieś odchylenia ?”

(styl mikrozarządzania)

♦

Postawmy problem kontroli następująco:

„Jakie są konsekwencje zaobserwowanych odchyleń

?”, „Czy są one dopuszczalne ?”

(styl makrozarządzania – zarządzanie przez wyjątki)