Stephen Greenblatt Kultura

Antropolog Edward B. Tylor twierdzi, że kultura to złożona całość, w skład której

wchodzą wiedza, wierzenia, sztuka, wartości moralne, prawa, zwyczaje oraz wszelkie inne
umiejętności i nawyki nabywane przez człowieka jako członka danego społeczeństwa".
Pojęcie to odwołuje się do dwóch przeciwieństw:

- ograniczenia

- zmienności

Badania literackie, odnoszące się do kultury używają narzędzi takich jak

pochwała i nagna do wyznaczania granic kulturowych. Analiza kulturowa może się wiele
nauczyć od szczegółowej immanentnej analizy tekstów literackich, ponieważ nie należą one
do kultury jedynie poprzez odwoływanie się do świata zewnętrznego, ale ich kulturowości.
Analiza taka polega na wchłonięciu i przyswojeniu społecznych wartości i kontekstów. Świat
jest pełen tekstów, z których większość staje się całkowicie niezrozumiała po wyrwaniu z
kontekstu zewnętrznego. Aby odtworzyć ich znaczenie i, choć częściowo, je zrozumieć,
musimy odtworzyć sytuację, w jakiej powstały. Dzieła sztuki natomiast zawierają w sobie,
pośrednio lub bezpośrednio, wiele z tej sytuacji i dzięki temu, że w nich przetrwała, same są
w stanie przetrwać zmianę warunków, które doprowadziły do ich powstania.

Analiza kulturowa nie jest analizą zewnętrzną, będącą przeciwieństwem immanentnej

analizy dzieła sztuki. Analiza kulturowa nie jest służebnicą badań literackich, a w szeroko
rozumianych naukach humanistycznych to badania literackie służą zrozumieniu kultury.

Kultura jest systemem ograniczeń!

Funkcjonowanie tego systemu widać wyraźnie w dziełach takich jak: Oda

horacjańska Marvella, czyli w dziełach potępiających nudziarstwo cnotliwych obywateli czy
wojskowych żołnierzy. W innym tekście: Jak wam się podoba Szekspira Orlando twierdzi, że
cały tekst formułuje wzorcowe zachowania - począwszy od nauki zalotów, a skończywszy na
obyczajach pasterskich.

Sztuka odgrywa bardzo ważną wolę w przekazywaniu kultury!

Stanowi jeden ze sposobów przekazywania wzorców kulturowych z pokolenia na

pokolenie. My jako społeczność musi potrafić uchwycić sposób, w jaki wielowątkowa kultura
wytworzyła splot wzorców, porządek moralny, zbiór zasad etycznych służących do obrony
przed anarchią, buntem i chaosem.

Omawianie Królowej wieszczek w kontekście zbioru ograniczeń narzucanych przez

kulturę jest niewystarczające dlatego, że w poemacie, w którym rycerze i damy przemierzają
baśniową krainę, wielki nacisk położony został na ruch i zmienność. Powracamy do
paradoksu- stwierdzenia, że:

kultura funkcjonuje jako struktura ograniczeń, to jednocześnie funkcjonuje

także jako regulator i gwarancja zmiany.

W rzeczy samej granice kulturowe bez uwzględnienia ruchu i zmian pozostają pustym

słowem, ponieważ można je wytyczać tylko na drodze improwizacji, eksperymentu i
wymiany.

W wyniku najprzeróżniejszych okoliczności, prowadzących do rozbieżnych

rezultatów, powstaje struktura improwizacji, zespół wzorów uwzględniających istnienie

różnych wariantów, by zaspokoić oczekiwania członków danej kultury. Dzieła w rodzaju
Wielkich nadziei Karola Dickensa lub Middlemarch George'a Eliota trafnie analizują twórczą
umiejętność przystosowywania się i poczucie ironii losu.

Przez ukazanie dostosowywania się do norm kulturowych jako społecznej,

emocjonalnej i intelektualnej edukacji, powieści te określają własne miejsce w kulturze, jako
że dzieła sztuki same są narzędziami edukacji. Dickens tworzył przemyślane przeróbki
melodramatycznej szmiry swych czasów, Szekspir zapożyczył większość fabuł i wielu
bohaterów z popularnych opowieści i powszechnie wykorzystywanych jako źródła, pism
historycznych, a Spenser przeniósł na grunt własnej kultury historie opowiedziane, przez
włoskich poetów Ariosta i Tassa.

Kultura stanowi szczególną sieć negocjacji służących wymianie dóbr

materialnych, idei, a także - poprzez instytucje niewolnictwa, adopcji bądź małżeństwa -
ludzi.

Antropologów szczególnie interesuje kulturowy system pokrewieństw - koncepcja

związków rodzinnych, zakaz kojarzenia pewnych par, reguły rządzące małżeństwem - oraz
jego przekazy słowne - mity, baśnie ludowe, święte przypowieści.

Każda kultura posiada ogólny zbiór symboli złożony z niezliczonej ilości znaków

wywołujących ludzkie pożądanie, strach czy agresję.

Wielkie dzieła sztuki nie grają bowiem w obiegu kultury roli obojętnych

przekaźników. Coś dzieje się z przedmiotami, wierzeniami i praktykami, gdy zostaną ukazane,
odtworzone i przedstawione w dziełach literackich, często coś nieprzewidywalnego i
niepokojącego. To „coś" świadczy o potędze sztuki, jak i o zakorzenieniu kultury w historii.
W naszych czasach większość studentów literatury najwyższym podziwem obdarza dzieła,
które sytuują się na pograniczu tego, co w danym czasie i miejscu może być powiedziane,
które dobijają się do granic własnej kultury.

Szekspir postanowił wykorzystać żywe wśród współczesnych zainteresowanie

podbojem Nowego Świata. Dramat Burza zawiera wiele szczegółów zaczerpniętych z pism
awanturników i kolonizatorów, szczegółów umiejętnie przeniesionych na tajemniczą
śródziemnomorską wyspę i przeplecionych z motywami z Eneidy Wergiliusza. Szekspir
czerpie także z innych gatunków teatralnych, takich jak dworska maska i tragikomedia
pastoralna, a także ze sztuki białej magii.