„Aktualne aspekty prawne dotycz

ące

inwestowania w

ma

ł

e i du

ż

e elektrownie

wiatrowe

w Polsce”

…

…

.

.

Micha

ł Tarka

Pozna

ń,

listopad

2010 r.

AGEN

DA 1

UREGULOWANIA PRAWNE

1. PRAWO DO DYSPONOWANIA NIERUCHOMO

ŚCIĄ

1.1. DZIER

ŻAWA NIERUCHOMOŚCI

1.2. U

ŻYTKOWANIE

1.3. S

ŁUŻEBNOŚĆ GRUNTOWA

1.4. S

ŁUŻEBNOŚĆ PRZESYŁU

2. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE

2.1. STUDIUM UWARUNKOWA

Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA

PRZESTRZENNEGO

2.2. MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

2.3. DECYZJA O WARUNKACH ZABUDOWY

2.4. DECYZJA O LOKALIZACJI CELU PUBLICZNEGO

3. BADANIE SI

ŁY WIATRU

4. DECYZJA O

ŚRODOWISKOWYCH UWARUNKOWANIACH

AGEN

DA 2

5. WARUNKI PRZY

ŁĄCZENIA I UMOWA O PRZYŁĄCZENIE DO SIECI

ELEKTROENERGETYCZNEJ

6. POZWOLENIE NA BUDOW

Ę

7. UMOWA PRZY

ŁĄCZENIOWA

8. UZYSKANIE KONCESJI

OGRANICZENIA I PERSPEKTYWY BIZNESOWE

1. WARUNKI PRZY

ŁĄCZENIOWE

2. MECHANIZM ZALICZKOWY

3. MO

ŻLIWE PROCESY

4. OCHRONA

ŚRODOWISKA

5. NATURA 2000

6. OGRANICZENIA INFRASTRUKTURALNE

7. PRZEWLEK

ŁOŚĆ PROCEDUR

8. PODATEK OD NIERUCHOMO

ŚCI

UWARUNKOWANIA

UWARUNKOWANIA

PRAWNE

PRAWNE

DYSPONOWANI
A
NIERUCHOMO

ŚŚŚŚ

CI

ĄĄĄĄ

1.1. DZIER

ŻŻŻŻAWA

NIERUCHOMO

ŚŚŚŚ

CI

Na podstawie umowy dzier

żawy, wydzierżawiający oddaje

dzier

żawcy nieruchomość do używania i pobierania pożytków.

Umowa dzier

żawy może być zawarta na czas oznaczony lub

nieoznaczony. Umowa dzier

żawy zawarta na czas dłuższy niż 30

lat, po up

ływie tego okresu, będzie traktowana jak umowa

zawarta na czas nieoznaczony.

1.2.

U

ŻŻŻŻYTKO

WANIE

U

żytkowanie jest ograniczonym prawem rzeczowym, które

jest ustanawiane przez w

łaściciela lub użytkownika

wieczystego w formie aktu notarialnego. Prawo to obejmuje
zarówno u

żywanie nieruchomości jak i pobieranie z niej

po

żytków. Użytkowanie jest prawem niezbywalnym, co

oznacza,

że nie może ono zostać przeniesione na inną osobę

fizyczn

ą lub prawną. Wygasa ono na skutek jego

niewykonywania przez u

żytkownika przez okres 10 lat.

1.3.
S

ŁŁŁŁUŻŻŻŻEBNOŚŚŚŚ

Ć

Ć

Ć

Ć
GRUNTOWA

S

łużebność gruntowa jest ograniczonym prawem rzeczowym,

które polega na tym,

że właściciel nieruchomości może

korzysta

ć w określonym zakresie z innej nieruchomości lub też,

że możliwości działania właściciela w stosunku do swojej
nieruchomo

ści zostają ograniczone ze względu na interes

w

łaściciela innej nieruchomości. Służebność gruntowa wygasa

na skutek jej niewykonywania przez 10 lat.

1.4

S

ŁŁŁŁUŻŻŻŻEB

NO

ŚĆ

ŚĆ

ŚĆ

ŚĆ

PRZESY

ŁŁŁŁU

S

łużebność przesyłu jest ograniczonym prawem rzeczowym.

Uprawnia ona do korzystania przez przedsi

ębiorcę, w

oznaczonym zakresie z nieruchomo

ści obciążonej, zgodnie z

przeznaczeniem urz

ądzeń służących do przesyłu.

2. ZAGOSPODAROWANIE

PRZESTRZENNE

2.1. STUDIUM UWARUNKOWA

Ń

Ń

Ń

Ń

I

KIERUNKÓW

ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO GMINY
(„STUDIUM”)

Studium jest uchwalane przez rad

ę gminy i poprzedza

uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego. Wyznacza ogólne zasady zagospodarowania
przestrzennego gminy.

Plan Miejscowy jest uchwalany przez rad

ę gminy i stanowi akt

prawa miejscowego okre

ślający przeznaczenie nieruchomości

znajduj

ących się na terenie danej gminy. Jeśli planowana

inwestycja odpowiada przeznaczeniu danej nieruchomo

ści

okre

ślonym w Planie Miejscowym, inwestor może wystąpić o

wydanie pozwolenia na budow

ę bez konieczności uzyskiwania

decyzji o warunkach zabudowy.

2.2. MIEJSCOWY PLAN
ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
(„PLAN MIEJSCOWY”)

YZJA
O
WAR
UNK
ACH
ZAB
UDO
WY

W przypadku braku Planu Miejscowego, przed wyst

ąpieniem o

pozwolenie na budow

ę, konieczne jest uzyskanie Decyzji WZ,

która okre

śli jaki obiekt i na jakich warunkach może powstać na

obszarze danej nieruchomo

ści.

2.4. DECYZJA

O
LOKALIZACJI
INWESTYCJI
CELU
PUBLICZNEG
O

Decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego jest wydawana
na wniosek inwestora i mo

że zastępować Decyzję WZ. Przez

inwestycj

ę celu publicznego należy rozumieć działania o

znaczeniu lokalnym (gminnym) i ponadlokalnym (powiatowym,
wojewódzkim i krajowym), obejmuj

ące m.in. budowę i

utrzymywanie ci

ągów drenażowych, przewodów i urządzeń

s

łużących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i

energii elektrycznej.

BAD
ANI
E
SI

ŁŁŁŁY

WIA
TRU

Budowa farmy wiatrowej wymaga zbadania si

ły wiatru na

terenie, na którym farma ma powsta

ć. Z reguły badanie siły

wiatru trwa ok. 12 miesi

ęcy. Wzniesienie masztu

pomiarowego na nieruchomo

ści wymaga uzyskania

zgody/zezwole

ń właściwych organów administracji publicznej,

m. in. uzyskania pozwolenia na budow

ę masztu pomiarowego

o okre

ślonej wysokości oraz uzyskania pozwolenia Prezesa

Urz

ędu Lotnictwa Cywilnego.

4. DECYZJA O

ŚŚŚŚRODOWISKOW
YCH
UWARUNKOWAN
IACH

W celu uzyskania takiej decyzji nale

ży złożyć wniosek do

w

łaściwego ze względu na położenie planowanej inwestycji

wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Do wniosku nale

ży

do

łączyć

w przypadku przedsi

ę

wzi

ęć

mog

ą

cych zawsze

znacz

ą

co oddzia

ł

ywa

ć

na

ś

rodowisko - raport o oddzia

ł

ywaniu

przedsi

ę

wzi

ę

cia na

ś

rodowisko, a w przypadku przedsi

ę

wzi

ęć

mog

ą

cych potencjalnie znacz

ą

co oddzia

ł

ywa

ć

na

ś

rodowisko -

kart

ę

informacyjn

ą

przedsi

ę

wzi

ę

cia.

Je

śli chodzi o elektrownie wiatrowe o wysokości do 30 m (moc

ok. 0,5 MW) NIE jest wymagana decyzja o

środowiskowych

uwarunkowaniach.

POZ
WOL
ENI
E NA
BUD
OW

ĘĘĘĘ

Pozwolenie na budow

ę, umożliwia rozpoczęcie i prowadzenie

budowy na okre

ślonych warunkach. Pozwolenie na budowę jest

wydawane na wniosek inwestora posiadaj

ącego prawo do

dysponowania nieruchomo

ścią na cele budowlane.

Istotne odst

ąpienie od warunków określonych w pozwoleniu na

budow

ę możliwe jest po uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia

na budow

ę.

7.

UMOWA
PRZY

ŁĄ

ŁĄ

ŁĄ

ŁĄC

ZENIOW
A

Umowa przy

łączeniowa jest zawierana przez operatora systemu

dystrybucyjnego/przesy

łowego z podmiotem ubiegającym się o

przy

łączenie. Operator jest zobowiązany do zawarcia takiej

umowy, je

żeli podmiot ubiegający się o przyłączenie dysponuje

wa

żnymi warunkami przyłączenia do sieci.

UMOWA

PRZY

ŁĄ

ŁĄ

ŁĄ

ŁĄCZE

NIOWA c.d.

Op

łata za przyłączenie farmy wiatrowej, do sieci

elektroenergetycznej o napi

ęciu znamionowym wyższym niż 1

kV i nie wy

ższym niż 110 kV ustalana jest na podstawie

rzeczywistych nak

ładów poniesionych na realizację przyłączenia.

W przypadku elektrowni wiatrowych o mocy nie wy

ższej niż 5

MW pobiera si

ę połowę opłaty ustalonej na podstawie

rzeczywistych nak

ładów.

UZY
SKA
NIE
KON
CES
JI

Koncesjonowaniu podlega ka

żda działalność

gospodarcza (z wyj

ątkiem biogazowni rolniczych oraz

źródeł wytwarzających energię elektryczną w oparciu o
biogaz rolniczy) w zakresie wytwarzania energii
elektrycznej w OZE bez wzgl

ędu na wielkość mocy

zainstalowanej

źródła, czy też ilości energii

wyprodukowanej w takim

źródle.

Organem w

łaściwym do udzielenia koncesji jest Prezes

Urz

ędu Regulacji Energetyki. Przedsiębiorstwa

energetyczne wytwarzaj

ące energię elektryczną w

odnawialnych

źródłach energii o mocy

nieprzekraczaj

ącej 5 MW są zwolnione z corocznych

op

łat i opłaty skarbowej za wydanie koncesji.

O

O

GRANICZENIA I

GRANICZENIA I

PERSPEKTYWY

PERSPEKTYWY

BIZNESOWE

BIZNESOWE

WARUN
KI
PRZY

ŁĄ

ŁĄ

ŁĄ

ŁĄ

CZENIO
WE

Jednym z kluczowych wymogów realizacji projektu wiatrowego
jest uzyskanie warunków technicznych przy

łączenia do sieci

elektroenergetycznej. Przy

łączenie do sieci następuje na

podstawie umowy, po uprzednim spe

łnieniu warunków

przy

łączenia. Jednym z warunków jest przygotowanie

ekspertyzy wp

ływu przyłączanych urządzeń, instalacji lub sieci

na krajowy system elektroenergetyczny.

WARUNKI

PRZY

ŁĄ

ŁĄ

ŁĄ

ŁĄCZEN

IOWE, c.d.

W przypadku jednostek wytwórczych o

łącznej mocy

zainstalowanej nie wi

ększej niż 2 MW nie sporządza się

ekspertyzy wp

ływu tych urządzeń na system

elektroenergetyczny.

Od 11.03.2010 r. obowi

ązek sporządzenia ekspertyzy wpływu

przy

łączenia urządzeń, instalacji lub sieci na krajowy system

elektroenergetyczny obci

ąża operatorów systemu

elektroenergetycznego.

HAN
IZM
ZALI
CZK
OW
Y

Podmiot ubiegaj

ący się o przyłączenie źródła do sieci

elektroenergetycznej o napi

ęciu znamionowym wyższym niż 1

kV musi wnie

ść zaliczkę na poczet opłaty za przyłączenie do

sieci w wysoko

ści 30 zł za każdy kilowat mocy przyłączeniowej

okre

ślonej we wniosku o określenie warunków przyłączenia.

Wysoko

ść zaliczki nie może być wyższa niż wysokość

przewidywanej op

łaty za przyłączenie do sieci i nie wyższa niż

3 000 000 z

ł.

MO

ŻŻŻŻ

LIW
E
PRO
CES
Y

Czy inwestorzy powinni ponosi

ć negatywne

konsekwencje opó

źnień w wydawaniu

warunków przy

łączenia przez operatorów?

Przyk

łłłład ENEA S.A.

RON
A

ŚŚŚŚRO
DO
WIS
KA

Do najwa

żniejszych utrudnień w procesie przygotowania

projektów wiatrowych nale

ży złożoność oraz proceduralna i

prawna niejasno

ść postępowania w sprawie uzyskania decyzji

środowiskowej dopuszczającej realizację inwestycji z punktu
widzenia norm ochrony przyrody.
Wydawane decyzje s

ą nierzadko bardzo restrykcyjne,

zmuszaj

ąc np. inwestorów do odrolnienia i przeznaczenia na

cele przyrodnicze znacznych obszarów na zasadzie
ekwiwalentu za grunty dopuszczone do inwestycji
energetycznej.

5.

NATURA
2000

Istotn

ą barierą dla powstawania farm wiatrowych jest

wyst

ępowanie i systematyczne powiększanie obszarów

chronionych, które wg GUS stanowi

ą 32% powierzchni

kraju, w tym obszarów w

łączanych do programu NATURA

2000.

6.
OGRANICZ
ENIA
INFRASTRU
KTURALNE

Obecny stan infrastruktury przesy

łowej i dystrybucyjnej nie pozwala na

wprowadzenie do sieci takiej ilo

ści energii ze źródeł odnawialnych, która

w kolejnych latach umo

żliwiłaby realizacje obowiązkowego udziału energii

odnawialnej w energii sprzedawanej ogó

łem. W związku z faktem, iż

Polska jest zobowi

ązana do zwiększenia udziału energii ze źródeł

odnawialnych do 15% w 2020 r., niezb

ędne jest przede wszystkim

przeprowadzenie szeregu prac zwi

ązanych z budową i modernizacją

istniej

ących sieci elektroenergetycznych.

Wymienia si

ę tu rozbudowę krajowego systemu przesyłowego, w

szczególno

ści zamknięcie głównego pierścienia 400kV oraz pierścieni

wokó

ł głównych miast Polski, jak również odbiór energii elektrycznej z

obszarów o du

żym nasyceniu planowanych i nowobudowanych jednostek

wytwórczych, w tym tak

że farm wiatrowych, modernizacja i rozbudowa

sieci dystrybucyjnych, pozwalaj

ąca na poprawę niezawodności zasilania

oraz rozwój energetyki rozproszonej wykorzystuj

ącej lokalne źródła

energii (na podst. Polityka energetyczna Polski do roku 2030, wersja z
18/08/2009).

7.

PRZEWLEK

ŁŁŁŁOŚĆ

ŚĆ

ŚĆ

ŚĆ

PROCEDU
R

Okres realizacji projektu inwestycyjnego w Polsce
nadal trwa bardzo d

ługo i wynosi przeciętnie od 4

do 7 lat.

TEK
OD
NIER
UCHO
MO

ŚŚŚŚC

I

Na tle historycznych kontrowersji dotycz

ących podstawy

opodatkowania podatkiem od nieruchomo

ści elektrowni

wiatrowych, finalnie ugruntowa

ło się stanowisko, zgodnie z

którym opodatkowaniu podatkiem od nieruchomo

ści

podlegaj

ą jedynie części budowlane turbozespołów, czyli

fundament z pier

ścieniem oraz wieża. Zasada ta znalazła

ostatecznie wyraz w nowelizacji ustawy Prawo budowlane
z 2005 r.

Typowe etapy

przygotowania i
realizacji
inwestycji

(z pomini

ęęęęciem

finansowania inwestycji):

1.

Wybór lokalizacji farmy wiatrowej

2.

Analiza mo

żliwości budowy farmy wiatrowej w wybranej lokalizacji

3.

Uzyskanie akceptacji dla budowy farmy u w

ładz miejscowych

4.

Wykonanie lub aktualizacja planu zagospodarowania przestrzennego

5.

Przeprowadzenie bada

ń pomiarowych parametrów wietrznych w okresie minimum 1

roku

6.

Analiza pomiarów wietrzno

ści, wielowariantowy dobór turbin, oszacowanie

produktywno

ści, określenie lokalizacji poszczególnych turbozespołów

7.

Opracowanie wst

ępnego biznesplanu

8.

Opracowanie ekspertyzy wp

ływu farmy wiatrowej na krajowy system

elektroenergetyczny

9.

Uzyskanie warunków przy

łączenia do sieci elektroenergetycznej

10.

Opracowanie raportu wp

ływu farmy wiatrowej na środowisko

11.

Z

łożenie wniosku (z załączonym raportem) o wydanie decyzji o środowiskowych

uwarunkowaniach do gminy, na terenie której ma powsta

ć farma wiatrowa

12.

Decyzja gminy o

środowiskowych uwarunkowaniach dla danej inwestycji

Typowe etapy

przygotowania i
realizacji inwestycji,
c.d.

13.

Uzyskanie prawa do dysponowania gruntem

14.

Wybór dostawcy urz

ądzeń

15.

Opracowanie projektu budowlanego do pozwolenia na budow

ę

16.

Opracowanie szczegó

łowego biznesplanu

17.

Uzyskanie promesy koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej

18.

Uzyskanie pozwolenia (pozwole

ń) na budowę

19.

Realizacja budowy

20.

Zawarcie umowy przedwst

ępnej na sprzedaż energii elektrycznej

21.

Zawarcie umowy przy

łączeniowej z OSD/OSP

22.

Uzgodnienie instrukcji wspó

łpracy z OSD/OSP

23.

Opracowanie zasad i podpisanie odpowiednich umów sprzeda

ży praw majątkowych

wynikaj

ących ze świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w

odnawialnych

źródłach energii

24.

Uzyskanie koncesji na wytwarzanie energii

25.

Uzyskanie pozwolenia na u

żytkowanie obiektu

KONTAKT

Kancelaria Prawna | t legal

Biuro w Poznaniu
ul. D

ąbrowskiego 75,

60-523 Pozna

ń

Tel. [phone]

Fax. (61)

www.tlegal.eu

Micha

ł Tarka, Partner

email: [e-mail]
tel. kom. 606.698.685