Występowanie :

• Występuję w Portugalii, we wszystkich krajach Afryki,
Bliskiego Wschodu oraz ogniskowo na subkontynencie
indyjskim; wszędzie wokół zbiorników wodnych, zwłaszcza
blisko ryżowych pól. Wśród ludności wiejskiej Egiptu
zarażenie sięga 70% populacji. Aktualnie zarażonych jest
wg ŚOZ w świecie ok. 200 milionów ludzi.

Budowa
przywr:

 przywry są rozdzielnopłciowe

Samiec :

• krótszy i grubszy od samicy

•osiąga 10-15 mm długości i 0,8-1,0 mm
średnicy

•powierzchnia ciała za przyssawka brzuszną
często pokryta jest drobnymi guzkami

•na przednim końcu ciała znajduję się
przyssawka gębowa, a w niewielkiej od niej
odległości dwukrotnie większa przyssawka
brzuszna

•tuż za przyssawką brzuszną mieści się męski otwór
płciowy oraz bierze początek rozległa, ciągnąca się
wzdłuż ciała, rynienka płciowa, w której znajduję samica

•ciało samca jest cylindryczne między przyssawkami,
dalsza cześć jest spłaszczona, tworząc po bokach
rynienki fałdy podłużne, które na przekroju poprzecznym
przypominają ramiona służące do przytrzymania samicy

Samiec

•przewód pokarmowy cechuję się wydłużonym
przełykiem rozwidlającym się na poziomie
przyssawki brzusznej na dwa proste pnie jelita,
które tuż za połową długości ciała łączą się
powtórnie w jeden ślepo zakończony przewód

układ rozrodczy składa się z 4-5 kulistych jąder
znajdujących się w formie groniastego skupienia tuż
za przyssawką brzuszną oraz krótkich przewodów
wyprowadzających

Samiec

•nitkowata, osiąga15-20 mm długości i 0,2-0,3
mm średnicy

•przedni i tylny koniec ciała pokryty jest drobnymi
guzkami

•jelito zbudowane podobnie jak u samca

•leżące blisko siebie przyssawki są znacznie
mniejsze niż u samca

układ rozrodczy zbudowany jest z takich samych
elementów składowych, jakie występują u innych
przywr, lecz ułożenie ich jest odmienne

Samica :

jajnik zbity, wydłużony leży w tylnej części ciała,
blisko wtórnego połączenia ramion jelita w jeden
wspólny pień

krótki jajowód biegnie od jajnika do blisko przed
nim położonego ootypu, otoczonego gruczołami
Mehlisa

 do przodu biegnie od ootypu prosta, cewkowata
macica, która otwiera się pod przyssawką brzuszną
otworem płciowym żeńskim

w macicy wykształca się wewnątrz skorupki
jajowej miracydium

Samica

Trzeba dodać, że przywry z rodzaju
Schistosoma spp. wytwarzają
substancję działające
immunosupresyjnie na limfocyty T
i degranulację komórek tucznych,
a także wytwarzają proteazy
rozkładające białko żywiciela.

•samica składa jaja wewnątrz naczyń włosowatych
splotów żylnych pęcherza moczowego i miednicy
mniejszej (większość jaj ginie)

owalne, brązowo-żółte jajo, pozbawione wieczka osiąga
wymiary 120-160 μmx 40-60 μm. Na tylnym biegunie
znajduję się prosty kolec, który stanowi
charakterystyczna i ważną cechę gatunku.

•część jaj przedostaje się dzięki obecności ostrego
kolca, enzymom proteolitycznym na powierzchni
skorupki i ruchom mięśni ściany pęcherza moczowego
oraz do jego wnętrza, skąd wraz z moczem wydalana
jest do środowiska zewnętrznego , najczęściej między
godziną 12, a 15. Tylko nieliczne jaja dostają się do
jelita grubego i trafiają z kałem na zewnątrz.

•Miracydium wydostaję się do wody po pęknięciu skorupki
jajowej i pływa swobodnie zachowując zdolność zarażania
przez 48 godzin

Od jaja do schistosomozy.

•Do dalszego rozwoju konieczny jest żywiciel pośredni -

ŚLIMAK

Miracydium wnika czynnie do ślimaka, przekształcając się w
SPOROCYSTE

Sporocysta tworzy SPOROCYSTY POTOMNE ( pominięcie
stadium REDII), a których uwalniają się CERKARIE (ok. 0,5
mm długości)
Po upływie 4-8 tyg. opuszczają one ciało ślimaka i pływają
w wodzie, poszukując żywiciela ostatecznego

 należą one do typu FUROCERKARII ( długi rozwidlony na
końcu ogon) Ich zdolność inwazji w wodzie wynosi zwykle 1-
2, rzadko 3 dni

 oblicza się, że z jednego miracydium może powstać ok.
259tys cerkarii, zaopatrzonych w specjalne gruczoły
penetracyjne produkujące substancję, dzięki której larwa
może łatwo przenikną przez skórę człowieka

Od jaja do schistosomozy.

 do zarażenia

CZŁOWIEKA

(żywiciel ostateczny) dochodzi

po wniknięciu przez skore cerkarii (furocerkarii)

 te w tkance podskórnej przekształcają się w
SCHISTOSOMULE wędrujące z krwią do płuc ( mogą się w
nich osiedlać), a następnie przez lewą komorę serca do
naczyń żylnych miednicy, żyły krezkowej dolnej lub górnej,
bądź wątroby; niekiedy dostają się do ośrodkowego układu
nerwowego, rdzenia kręgowego, trzustki lub mięśnia
serowego

 okres dojrzewania wynosi ok. 2 miesięcy, natomiast
żywotność postaci dojrzałej ok. kilku do kilkunastu lat
(sporadycznie powyżej 30 lat.)

Od jaja do schistosomozy.

Cykl życiowy przywr
Schistosoma.

Cykl życiowy przywr Schistosoma.

Wykrywanie:

Wykrywanie polega na znalezieniu ( 5
tygodni po zarażeniu) jaj w:

•moczu (osad dobowej zbiórki moczu)

•kale

•zeskrobaniu błony śluzowej jelita grubego (prostnica)

•można również zastosować test wylęgania miracydium

•testy serologiczne ( odczyn wiązania dopełniacza,
immunofluorosencji pośredniej, hemaglutynacji pośredniej,
lateksowy, immunoelektroforezy i ELISA oraz poszukiwanie
antygenów krążących w surowicy)

we krwi obwodowej występuję znaczna eozynofilia (ok. 50%)
oraz podwyższone stężenie immunoglobulin klasy E

Chorobotwórczo
ść:

Wyróżnia się trzy główne fazy
schistosomozy:

•Faza skórna
W miejscu wniknięcia cerkarii do skóry występuję świąd i
miejscowy odczyn zapalny, pojawia się trwająca ok. 36 h
grudkowo-plamkowa wysypka, która może stać się
pęcherzykowa

•Faza toksyczno-alergiczna
Po okresie kilku tygodni (4-10) występują objawy ostrej
schistosomozy charakteryzującej się podwyższona
temperaturą ciała, której towarzyszą dreszcze, skurcze
oskrzeli, bóle głowy, stawów i brzucha, biegunka. Stwierdza
się również powiększenie węzłów chłonnych, wątroby i
śledziony, obrzęki oraz pokrzywkę na skórze.

•Faza traumatyczna = narządowa
W okresie wydalania jaj przez S. Haematobium występują bóle
w podbrzuszu , częstomocz i krwiomocz. (Następstwem
zarażenia są zmiany zapalne i krwotoczne oraz przerostowe.)