SCHISTOSOMATOZA

Paweł Leszczyński

Bartosz Batura

ETIOLOGIA

• Jaja przywry są wydalane z moczem lub kałem zarażonych ludzi

lub zwierząt. Dalszy ich rozwój możliwy jest w słodkiej wodzie. Z
jaja uwalnia się miracidium, które pływa poszukując ślimaka
swoistego dla danego gatunku. Larwy przywry czynnie zarażają
ślimaki. W żywicielu pośrednim miracidium przekształca się w
sporocystę macierzystą. Sporocysta macierzysta wędruje do
wątroby i trzustki gdzie przechodzi kolejną przemianę w
sporocystę potomną i cerkarię. Cerkarie aktywnie przechodzą do
wody, gdzie szukają żywiciela ostatecznego – człowieka. Przywra
przenika do organizmu człowieka przez skórę, do
powierzchownych naczyń krwionośnych. Przekształca się w
migrujące stadium rozwojowe – schistosomulę, która dostaje się
wraz z krwią do płuc, lewej części serca, dużego krwiobiegu i w
końcu do wątroby. Wątroba jest miejscem osiągnięcia dojrzałości
płciowej.

EPIDEMIOLOGIA

Na świecie na schistosomatozę choruje 200
milionów ludzi w 74 krajach; z tego
120 milionów ludzi ma objawy choroby, a u 20
milionów z nich schistosomatoza
przebiega ciężko. Zachorowania stwierdza się w
Afryce i Azji Zachodniej, a także
w Ameryce Południowej i Środkowej.
Poszczególne gatunki mają różne zasięgi
występowania

PATOGENEZA

Zmiany narządowe w przebiegu schistosomatozy

Obraz histopatologiczny
ściany pęcherza zawierającej jaja
S. haematobium otoczone tkanką
zapalną i naciekiem eozynofilów.

Zwapniałe depozyty jaj S. japonicum
w przestrzeni wrotnej wątroby,
przypadkowo wykryte w autopsji.

Obraz histopatologiczny przypadkowo
wykrytych w autopsji zmian w
podśluzówce okrężnicy zawierającej
zwapniałe jaja S. japonicum.

Jaja S. mansoni w
ścianie jelita.

Chłopiec ze schistosmatozą
objawiającą się wodobrzuszem.

• Dorosłe osobniki Schistosoma haematobium żyją w naczyniach

żylnych miednicy mniejszej, zwłaszcza pęcherza moczowego, a
pozostałe gatunki w żyłach kreskowych. Dlatego patogeneza różni
się w postaciach choroby wywoływanych przez S. haematobium i
pozostałe gatunki. S. haematobium wywołuje zmiany krwotoczne i
zapalne, a potem przerostowe i brodawczakowe ściany pęcherza
moczowego i innych narządów miednicy mniejszej; pozostałe
gatunki powodują zmiany krwotoczne i wrzodziejące, a następnie
polipowate lub bliznowate błony śluzowej jelita cienkiego i
grubego. Większość objawów klinicznych ma związek z
umiejscowieniem jaj pasożytów w wątrobie, rzadko w płucach.

OBJAWY I PRZEBIEG

Wysypka grudkowa na plecach
pacjenta z zapaleniem skóry
gorączke, kaszel bólem brzucha,
biegunkę,. Przedłużająca się infekcja
może wywołać nadciśnienie wrotne
z krwawymi wymiotami i splenomegalią

Kłębuszkowe zapalenie nerek, przewlekłe zapalenie
pęcherza i cewki moczowej raka pęcherz moczowego,
chorobę narządów płciowych u około 1/3 zarażonych kobiet,
powodując zmiany przerostowe, wrzodziejące, przetoki lub
brodawki przypominające nawet kłykciny płaskie.

ROZPOZNANIE

• Diagnostyka choroby opiera się na

badaniu moczu, kału lub zeskrobin
błony śluzowej odbytnicy w kierunku
obecności jaj. Są one zazwyczaj
nieliczne i ich rozpoznanie polega na
przeglądaniu krążków na których
odfiltrowano mocz , albo w
mikroskopowym badaniu grubego
rozmazu kału.

PROFILAKTYKA I LECZENIE

Aby uniknąć zarażenia przywrą należy myć się jedynie
przegotowaną lub przefiltrowaną wodą i unikać kąpieli w
otwartych zbiornikach wodnych na obszarach
endemicznego występowania choroby.

Leczenie zależy od gatunku – leki z wyboru to:

- Prazykwantel
- Oksamnichina
- Artemeter, który jest także lekiem przeciwko malarii.