KAMICA NERKOWA

KAMICA NERKOWA

KAMICA NERKOWA

KAMICA NERKOWA

•

Częstość występowania:

Częstość występowania:

mężczyźni 12 -25%

mężczyźni 12 -25%

kobiety 7 - 9%

kobiety 7 - 9%

•

Nawroty po pierwszym epizodzie

Nawroty po pierwszym epizodzie

14%, 35%

14%, 35%

i

i

52%

52%

odpowiednio

odpowiednio

w

w

1, 5

1, 5

i

i

10

10

roku

roku

•

Szczyt zachorowalności 30-40 r.ż.

Szczyt zachorowalności 30-40 r.ż.

PŁEĆ

PŁEĆ



Wskaźnik

Wskaźnik

kobiety-mężczyźni

kobiety-mężczyźni

1:3

1:3



U kobiet częściej dochodzi do

U kobiet częściej dochodzi do

powikłań infekcyjnych na tle

powikłań infekcyjnych na tle

kamicy nerkowej

kamicy nerkowej

OBJAWY KAMICY

OBJAWY KAMICY



Bezobjawowe

Bezobjawowe



Kolka nerkowa

Kolka nerkowa

- ból w okolicy

- ból w okolicy

lędźwiowej promieniujący wzdłuż

lędźwiowej promieniujący wzdłuż

moczowodu do pachwiny, zewnętrznych

moczowodu do pachwiny, zewnętrznych

narządów płciowych oraz wewnętrznej

narządów płciowych oraz wewnętrznej

powierzchni uda + mdłości, wymioty

powierzchni uda + mdłości, wymioty



Objawy zakażenia

Objawy zakażenia

: objawy dyzuryczne,

: objawy dyzuryczne,

gorączka, wymioty

gorączka, wymioty



Niewydolność nerek

Niewydolność nerek

zanerkowa -

zanerkowa -

nerkowa

nerkowa

KAMICA NERKOWA

KAMICA NERKOWA

POWIKŁANIA

POWIKŁANIA



ostre

ostre

: ostry ZUM, wodonercze i

: ostry ZUM, wodonercze i

roponercze

roponercze



przewlekłe

przewlekłe

: nawracające ZUM,

: nawracające ZUM,

przewlekłe odmiedniczkowe

przewlekłe odmiedniczkowe

zapalenie nerek, przewlekła

zapalenie nerek, przewlekła

niewydolność nerek (2-4% ESRD)

niewydolność nerek (2-4% ESRD)



Analiza składu kamieni razem z

Analiza składu kamieni razem z

metaboliczną oceną osocza i 24-

metaboliczną oceną osocza i 24-

godzinnej zbiórki moczu

godzinnej zbiórki moczu

umożliwia identyfikację przyczyny

umożliwia identyfikację przyczyny

powstawania

powstawania

95%

95%

kamieni

kamieni

KAMICA NERKOWA

KAMICA NERKOWA

Powstawanie złogów

Powstawanie złogów



Przesycenie moczu danym

Przesycenie moczu danym

składnikiem

składnikiem



Zaburzenie równowagi między

Zaburzenie równowagi między

czynnikami

czynnikami

hamującymi

hamującymi

(jony Mg,

(jony Mg,

cytryniany) i

cytryniany) i

sprzyjającymi

sprzyjającymi

(ZUM,

(ZUM,

hiperkalciuria, hiperurykozuria)

hiperkalciuria, hiperurykozuria)

krystalizacji

krystalizacji

KAMICA NERKOWA

KAMICA NERKOWA

ZŁOGI CIENIUJĄCE

ZŁOGI CIENIUJĄCE

(wapniowe)

(wapniowe)

Związki wapnia

Związki wapnia



Szczawian wapnia 26%

Szczawian wapnia 26%



fosforan wapnia 7%

fosforan wapnia 7%



Szczawian i fosforan wapnia

Szczawian i fosforan wapnia

38%

38%

ZŁOGI CIENIUJĄCE SŁABO

ZŁOGI CIENIUJĄCE SŁABO



Fosforan amonowo-magnezowy

Fosforan amonowo-magnezowy

21% (struwit)

21% (struwit)



Cystyna 3%

Cystyna 3%

ZŁOGI NIE CIENIUJĄCE

ZŁOGI NIE CIENIUJĄCE



Kwas moczowy 5-10%

Kwas moczowy 5-10%

Zaburzenia metaboliczne u

Zaburzenia metaboliczne u

pacjentów z kamicą

pacjentów z kamicą

wapniową

wapniową



Idiopatyczna hiperkalcuria 21%

Idiopatyczna hiperkalcuria 21%



Hiperurykozuria 15%

Hiperurykozuria 15%



Hiperkalciuria i hiperurukozuria 12%

Hiperkalciuria i hiperurukozuria 12%



Hiperurycemia 6%

Hiperurycemia 6%



Nadmiar PTH 5%

Nadmiar PTH 5%



Choroby zapalne jelit 5%

Choroby zapalne jelit 5%



Kwasica cewkowa 4%

Kwasica cewkowa 4%



hypocytraturia

hypocytraturia

HIPERKLACIURIA

HIPERKLACIURIA



>300 mg/d

>300 mg/d

mężczyźni

mężczyźni



>250 mg/d

>250 mg/d

kobiety

kobiety

PRZYCZYNY HIPERKALCIURII

PRZYCZYNY HIPERKALCIURII



Nadmierne wchłanianie z PP

Nadmierne wchłanianie z PP

Pokarmy bogatobiałkowe

Pokarmy bogatobiałkowe

Hiperwitaminoza D

Hiperwitaminoza D



Nadmierne uwalnianie wapnia z kości

Nadmierne uwalnianie wapnia z kości

Nowotwory

Nowotwory

Hiperwitaminoza D

Hiperwitaminoza D

Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy

Gikokortykosteroidy

Gikokortykosteroidy

Kwasica cewkowa t 1

Kwasica cewkowa t 1

Unieruchomienie

Unieruchomienie

Ch Pageta

Ch Pageta

HIPERKALCIURIA

HIPERKALCIURIA



Resorbcyjna

Resorbcyjna

Nadmiar PTH

Nadmiar PTH



Adsorbcyjna

Adsorbcyjna

Wysoka adsorbcja w PP zależna (II)

Wysoka adsorbcja w PP zależna (II)

bądź niezależna (I) od podaży Ca

bądź niezależna (I) od podaży Ca

nerkowy defekt resorbcjii fosforanów

nerkowy defekt resorbcjii fosforanów



Nerkowa

Nerkowa

defekt cewkowej resorbcjii wapnia

defekt cewkowej resorbcjii wapnia

przez nerki

przez nerki

KAMICA WAPNIOWA

KAMICA WAPNIOWA

-LECZENIE

-LECZENIE



Płynoterapia –diureza >2L

Płynoterapia –diureza >2L



Postać absorbcyjna - ograniczenie

Postać absorbcyjna - ograniczenie

podaży wapnia 800-1000 mg/d

podaży wapnia 800-1000 mg/d



Tiazydy – zwiększają wchłanianie

Tiazydy – zwiększają wchłanianie

wapnia w cewce dystalnej

wapnia w cewce dystalnej

Hydrochlorotiazyd 50 mg/d

Hydrochlorotiazyd 50 mg/d

Indapamid 2,5 mg/d

Indapamid 2,5 mg/d



Ograniczenie spożycia sodu poniżej

Ograniczenie spożycia sodu poniżej

100 mmol/d (6g NaCl na dobę)

100 mmol/d (6g NaCl na dobę)

KAMICA WAPNIOWA -

KAMICA WAPNIOWA -

LECZENIE

LECZENIE



Spożycie białka <1g/kg.m.c

Spożycie białka <1g/kg.m.c



Fosforan celulozy kalcisorb 3 x 5 g

Fosforan celulozy kalcisorb 3 x 5 g

hamuje wchłanianie wapnia z PP

hamuje wchłanianie wapnia z PP



Cytrynian sodu lub potasu Citrolit 2

Cytrynian sodu lub potasu Citrolit 2

łyżeczki pH moczu 6-6,5

łyżeczki pH moczu 6-6,5



Magnez

Magnez

glukonian 3 x 1 g

glukonian 3 x 1 g

Tlenek 3 x 0,25 g

Tlenek 3 x 0,25 g

540 mg Mg

540 mg Mg

HIPEROKSALURIA

HIPEROKSALURIA

>60 mg/d

>60 mg/d



90% wydalonego z moczem kwasu

90% wydalonego z moczem kwasu

szczawiowego jest produktem pośredniej

szczawiowego jest produktem pośredniej

przemiany aminokwasów i węglowodanów

przemiany aminokwasów i węglowodanów



Typ I i II

Typ I i II

bloki metaboliczne dziedziczone

bloki metaboliczne dziedziczone

AR, mocznica w młodym wieku (wit B6 i B1

AR, mocznica w młodym wieku (wit B6 i B1

kofaktor przemian kwasu szczawiowego)

kofaktor przemian kwasu szczawiowego)



Typ III

Typ III

nadmierne wchłanianie szczawianów

nadmierne wchłanianie szczawianów

Nie wykryto przyczyny

Nie wykryto przyczyny

HIPEROKSALURIA WTÓRNA

HIPEROKSALURIA WTÓRNA



Podaż szczawianów w diecie

Podaż szczawianów w diecie



Witamina C (prekursor)

Witamina C (prekursor)



Zaburzone wchłanianie kwasów

Zaburzone wchłanianie kwasów

żółciowych w jelicie

żółciowych w jelicie



Choroby zapalne jelit

Choroby zapalne jelit



Resekcja powyżej 1 m jelita

Resekcja powyżej 1 m jelita



Niedobór oxalobacter formigenes

Niedobór oxalobacter formigenes



Zmniejszona podaż wapnia w diecie

Zmniejszona podaż wapnia w diecie

HIPEROKSALURIA -

HIPEROKSALURIA -

LECZENIE

LECZENIE



Pirydoksyna 5-2 mg/d

Pirydoksyna 5-2 mg/d



Ograniczenie spożycia w diecie

Ograniczenie spożycia w diecie

szczawianów, zwiększona podaż

szczawianów, zwiększona podaż

wapnia

wapnia



Ograniczenie przyjmowania wit C

Ograniczenie przyjmowania wit C



Tiazydy zmniejszają wydalanie

Tiazydy zmniejszają wydalanie

szczawianów z moczem

szczawianów z moczem



Allopurynol 100-300 mg/d

Allopurynol 100-300 mg/d

POKARMY BOGATE W

POKARMY BOGATE W

SZCZAWIANY

SZCZAWIANY



herbata

herbata



szczaw

szczaw



rabarbar

rabarbar



pietruszka

pietruszka



czekolada

czekolada



orzechy

orzechy



migdały

migdały

KAMICA MOCZANOWA

KAMICA MOCZANOWA



Produkt przemiany metabolicznej

Produkt przemiany metabolicznej

puryn

puryn



>800 mg/d

>800 mg/d

mężczyźni

mężczyźni



>750 mg/d

>750 mg/d

kobiety

kobiety

DIETA

DIETA



Nadmierna podaż puryn

Nadmierna podaż puryn



Alkohol – stymuluje degradację

Alkohol – stymuluje degradację

nukleotydów purynowych w

nukleotydów purynowych w

wątrobie

wątrobie



Piwo – dostarczenie nulkleotydów

Piwo – dostarczenie nulkleotydów

purynowych zawartych w

purynowych zawartych w

drożdżach

drożdżach

ROZPAD KOMÓREK

ROZPAD KOMÓREK



Choroby rozrostowe

Choroby rozrostowe



Łuszczyca

Łuszczyca



Chemioterapia nowotworów

Chemioterapia nowotworów



Dna moczanowa pierwotna

Dna moczanowa pierwotna



Niedokrwistość hemolityczna

Niedokrwistość hemolityczna



Nadmierne zakwaszenie moczu

Nadmierne zakwaszenie moczu

(utrata zasad z PP – biegunki)

(utrata zasad z PP – biegunki)

LECZENIE

LECZENIE



Dieta (substancje purynowe,

Dieta (substancje purynowe,

białko)

białko)



Cytrynian sodu i potasu (Citrolit)

Cytrynian sodu i potasu (Citrolit)

zalecane pH 6,4-6,8

zalecane pH 6,4-6,8



Allopurynol 100-300 mg/d

Allopurynol 100-300 mg/d

KAMICA STRUWITOWA

KAMICA STRUWITOWA



Powstaje w wyniku infekcji dróg

Powstaje w wyniku infekcji dróg

moczowych bakteriamii

moczowych bakteriamii

ureazododatnimi

ureazododatnimi

PATOMECHANIZM

PATOMECHANIZM



Rozkład mocznika do amoniaku i

Rozkład mocznika do amoniaku i

CO2, amoniak + woda jon

CO2, amoniak + woda jon

amonowy i wodoroweglanowy

amonowy i wodoroweglanowy



pH wysokie

pH wysokie



Wytrącanie fosforanu

Wytrącanie fosforanu

magnezowo-amonowego

magnezowo-amonowego

Odsetek szczepów

Odsetek szczepów

produkujących ureazę

produkujących ureazę



Proteus sp 97%

Proteus sp 97%



Providentia sp 98%

Providentia sp 98%



Kliebsiella pneumoniae 64%

Kliebsiella pneumoniae 64%



Pseudomonas aeruginosa 33%

Pseudomonas aeruginosa 33%



Serratia marcescens 33%

Serratia marcescens 33%



Enterobacter aerogenes 3%

Enterobacter aerogenes 3%



Serratia sp 5%

Serratia sp 5%



Citrobacter freundi 0%

Citrobacter freundi 0%



E. coli 0%

E. coli 0%

PŁEĆ

PŁEĆ



Częściej kobiety

Częściej kobiety

LECZENIE

LECZENIE



Usunięcie złogów

Usunięcie złogów



Zakwaszanie moczu:

Zakwaszanie moczu:

Witamina C 1,5-3 g/d

Witamina C 1,5-3 g/d

Chlorek amonu 2-3 g/d

Chlorek amonu 2-3 g/d



Leczenie infekcji – powtarzane

Leczenie infekcji – powtarzane

posiewy moczu

posiewy moczu



Kwas acetohydroksamowy (lithostat)

Kwas acetohydroksamowy (lithostat)

inhibitor ureazy 3 x 250 mg

inhibitor ureazy 3 x 250 mg

KAMICA CYSTYNOWA

KAMICA CYSTYNOWA



AR

AR



Zaburzenia reabsorbcji

Zaburzenia reabsorbcji

aminkwasów dwuzasadowych –

aminkwasów dwuzasadowych –

cystyny

cystyny



Fizjologicznie wydalanie 30 mg/d

Fizjologicznie wydalanie 30 mg/d



Patologia >400 mg/d

Patologia >400 mg/d



Ujawnia się w młodym wieku

Ujawnia się w młodym wieku

LECZENIE

LECZENIE



Diureza do 4 l

Diureza do 4 l



Alkalizacja moczu pH>7,5

Alkalizacja moczu pH>7,5



D-penicylamina (cuprenil 250 mg

D-penicylamina (cuprenil 250 mg

na 100 mg cystyny przy cystynurii

na 100 mg cystyny przy cystynurii

>1g/d)

>1g/d)

tworzy związek łatwiej

tworzy związek łatwiej

rozpuszczalny

rozpuszczalny



Captopril 75-100 mg/d – obniża

Captopril 75-100 mg/d – obniża

stężenie cystyny o 70-90%

stężenie cystyny o 70-90%

pH zasadowe

pH zasadowe

-wytrącanie

-wytrącanie



Struwit

Struwit



Fosforan wapnia

Fosforan wapnia

Mocz kwaśny-

Mocz kwaśny-

wytrącanie

wytrącanie



Moczanowe

Moczanowe



Cystynowe

Cystynowe

Niezależne od pH

Niezależne od pH



Szczawian wapnia

Szczawian wapnia

KAMICA NERKOWA

KAMICA NERKOWA

Rozpoznanie

Rozpoznanie



Stężenie wapnia, fosforu,

Stężenie wapnia, fosforu,

kwasu moczowego,PTH

kwasu moczowego,PTH



24-godzinna zbiórka moczu –

24-godzinna zbiórka moczu –

wapń, fosforany, szczawiany,

wapń, fosforany, szczawiany,

kwas moczowy, cytryniany

kwas moczowy, cytryniany



pH moczu

pH moczu



gazometria

gazometria



posiew moczu

posiew moczu

BADANIA OBRAZOWE

BADANIA OBRAZOWE

ULTRASONOGRAFIA

ULTRASONOGRAFIA



czułość

czułość

65-100%

65-100%



Brak napromieniowania, diagnostyka

Brak napromieniowania, diagnostyka

przy łóżku chorego

przy łóżku chorego



Negatywne aspekty – zmniejszona

Negatywne aspekty – zmniejszona

czułość, uzależniona od

czułość, uzależniona od

doświadczenia operatora, trudność

doświadczenia operatora, trudność

w ocenie utrudnienia odpływu moczu

w ocenie utrudnienia odpływu moczu



Szczególnie wskazane u kobiet w

Szczególnie wskazane u kobiet w

ciąży

ciąży

UROGRAFIA

UROGRAFIA



Przed spiralnym KT była techniką z

Przed spiralnym KT była techniką z

wyboru

wyboru



Kontrast jest podawany dożylnie 1

Kontrast jest podawany dożylnie 1

ml/kg, a następnie wykonywane są

ml/kg, a następnie wykonywane są

zdjęcia rtg w

zdjęcia rtg w

1, 5, 1

1, 5, 1

0 i

0 i

15 minu

15 minu

cie aż

cie aż

kontrast pojawi się w dystalnych

kontrast pojawi się w dystalnych

odcinkach moczowodów

odcinkach moczowodów



Pokazuje stopień obstrukcji poprzez

Pokazuje stopień obstrukcji poprzez

opóźnienie pojawienia się nephrogramu

opóźnienie pojawienia się nephrogramu

UROGRAFIA

UROGRAFIA



Odczyn anafilaktyczny na kontrast

Odczyn anafilaktyczny na kontrast

pojawia się na 1-2 pacjentów na 1000

pojawia się na 1-2 pacjentów na 1000



Rzadziej przy użyciu kontrastów

Rzadziej przy użyciu kontrastów

bezjonowych

bezjonowych



Nerotoksyczność, zmniejszona przy

Nerotoksyczność, zmniejszona przy

użyciu kontrastów bezjonowych

użyciu kontrastów bezjonowych



Negatywne aspekty napromieniowanie,

Negatywne aspekty napromieniowanie,

reakcje anafilaktyczne, nefrotoksyczność

reakcje anafilaktyczne, nefrotoksyczność



Względnie przeciwskazane u kobiet w

Względnie przeciwskazane u kobiet w

ciąży, odwodnionych, ze zwiększonym

ciąży, odwodnionych, ze zwiększonym

stężeniem kreatyniny

stężeniem kreatyniny

>

>

2 mg/dL.

2 mg/dL.

KT SPIRALNA

KT SPIRALNA

–

Czułość i swoistość

Czułość i swoistość

95-100%

95-100%

–

Krótki czas trwania badania,

Krótki czas trwania badania,

brak dożylnego podania

brak dożylnego podania

kontrastu

kontrastu

–

Nie daje informacji na temat

Nie daje informacji na temat

funkcji nerek oraz stopnia

funkcji nerek oraz stopnia

utrudnienia odpływy moczu

utrudnienia odpływy moczu

MRI

MRI



czułość

czułość

54-58%

54-58%

, swoistość

, swoistość

100%

100%



Czułość i swoistość rzędu 100 %

Czułość i swoistość rzędu 100 %

przy użyciu gadoliny

przy użyciu gadoliny



Nie odgrywa istotnej roli w

Nie odgrywa istotnej roli w

diagnostyce, ale przydatne u

diagnostyce, ale przydatne u

kobiet w ciąży, u których nie

kobiet w ciąży, u których nie

udaje się uwidocznić w USG

udaje się uwidocznić w USG



Około

Około

80-85%

80-85%

kamieni wydala się

kamieni wydala się

spontanicznie

spontanicznie



Około 20% pacjentów wymaga

Około 20% pacjentów wymaga

hospitalizacji z powodu silnego bólu,

hospitalizacji z powodu silnego bólu,

niemożności przyjmowania płynów,

niemożności przyjmowania płynów,

cech infekcji górnych dróg moczowych,

cech infekcji górnych dróg moczowych,

utrudnienia w odpywie moczu

utrudnienia w odpywie moczu



Utrudnienie w odpływie moczu – urolg-

Utrudnienie w odpływie moczu – urolg-

powikania ropnie okołonerkowe,sepasa,

powikania ropnie okołonerkowe,sepasa,

zgon

zgon

.

.

Pacjent z kolką

Pacjent z kolką

nerkową

nerkową



Leki p bólowe (petydyna, NLPZ)

Leki p bólowe (petydyna, NLPZ)



Antybiotyk

Antybiotyk



Ca-bloker

Ca-bloker



Sterydy

Sterydy



Rozkurczowe

Rozkurczowe



Przeciwwymiotne

Przeciwwymiotne



nawadnianie

nawadnianie

KAMICA NERKOWA

KAMICA NERKOWA

LECZENIE KOLKI NERKOWEJ

LECZENIE KOLKI NERKOWEJ



Petydyna 50-100 mg i.v. lub i.m.,

Petydyna 50-100 mg i.v. lub i.m.,

tramadol 100 mg i.v. lub i.m.,

tramadol 100 mg i.v. lub i.m.,

morfina 2-5 mg i.v. lub 10mg i.m.

morfina 2-5 mg i.v. lub 10mg i.m.



NLPZ (ketoprofen, diklofenak)

NLPZ (ketoprofen, diklofenak)



Leki rozkurczowe (No-Spa)

Leki rozkurczowe (No-Spa)



Konsultacja urologa

Konsultacja urologa

KAMICA NERKOWA

KAMICA NERKOWA

LECZENIE INWAZYJNE

LECZENIE INWAZYJNE



Litotrypsja pozaustrojowa (ESWL)

Litotrypsja pozaustrojowa (ESWL)



Nefrolitotrypsja przezskórna (PCNL)

Nefrolitotrypsja przezskórna (PCNL)



Ureteroskopia

Ureteroskopia



Nefrolitotomia

Nefrolitotomia



Nefrektomia

Nefrektomia