Fizjologia snu

Maria Siwak

Anna Skrzyńska

Grzegorz Sobczak

Sen a czuwanie:

Sen jest przeciwieństwem czuwania. Oba te

stany występują naprzemiennie w rytmie

dobowym. Są nieodzowne i bardzo od siebie

zależne. Sen jest czymś więcej niż tylko

odpoczynkiem dla ciała. Sam odpoczynek

daje wprawdzie odprężenie i wytchnienie,

nie może jednak zastąpić prawdziwego snu.

Wyraz „sen” jest wieloznaczny. Jego

podstawowe znaczenie to spanie, czyli stan

wypoczynku organizmu, z zanikiem

świadomości oraz zwolnieniem czynności

narządów wewnętrznych i procesów

przemiany.

Fazy snu:

Sen nie jest jednolitym procesem neurofizjologicznym.

Składa się z kilku faz występujących kolejno po

sobie i powtarzających się kilkakrotnie w ciągu nocy.

Jedna z tych faz, tak zwany sen wolnofalowy,

związany jest z regeneracją sił organizmu,

szczególnie mięśni, natomiast tak zwany sen

paradoksalny, daje energię mózgowi. Krótkie

drzemki są przeważnie związane z tą drugą fazą, w

czasie której występują też marzenia senne. Ten

paradoksalny sen jest niezauważalny i pacjent nie

odróżnia go od jawy, stąd przekonanie o braku snu.

Sen paradoksalny występuje w ciągu nocy 5-7 razy i

trwa kilkanaście minut. W sumie wypełnia on 20 do

25% czasu snu.

Zaburzenia snu:

Zaburzenia snu wpływają niekorzystnie na stan

czuwania, a wszelkie sprawy, które dzieją się w

ciągu dnia, odbijają się na śnie. Przesypiamy koło

1/3 swojego życia, co jest podobno konieczne,

choć nikt tego nie udowodnił. Człowiek jest dość

odporny na brak snu: jedna lub dwie noce bez

snu nie powodują większych zaburzeń w zdrowym

organizmie. Postęp cywilizacji dostarcza coraz

więcej okazji zakłócających sen lub

pozbawiających prawidłowego snu. Szczególnie

negatywnie działają różne leki oraz używki

(alkohol, kawa, nikotyna itp.). Brak lub zaburzenia

snu to zwykle objaw nieprawidłowej funkcji

układu nerwowego, to sygnał, że coś zakłóca

normalne procesy fizjologiczne.