Definicje kosztów i przychodów przyjęte
przez prawo bilansowe,

Przez koszty i straty rozumie się uprawdopodobnione
zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych,

o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości

aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które

doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia

jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez

Udziałowców lub właścicieli (art. 3 ust. 1 pkt.31).

Przez przychody i zyski rozumie się uprawdopodobnione

powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o

wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększania wartości

aktywów, albo zmniejszania wartości zobowiązań, które

doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego

niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez

udziałowców lub właścicieli (art. 3 ust. 1 pkt.30

)

Aktywa

Zobowiązania

Sp. 1000

Kapitał własny

Sp. 1000

10
0

10
0

15
0

15
0

10
0

1 150

SK 1050

Koszty i straty

Przychody i zyski

Zysk = Kapitał t

2

-

Kapitał t

1

50 = 1050 - 1000

Rachunek kosztów

Obejmuje badanie i transformowanie, według

przyjętego modelu, informacji o kosztach
działalności podmiotu, służące
użytkownikom do oceny sytuacji,
podejmowania decyzji i kontroli ich
urzeczywistnienia.

Za względu na spełniane funkcje wyróżniamy:
- retrospektywny rachunek kosztów,
- prospektywny rachunek kosztów.

Modele rachunku

kosztów

Ze względu na zakres kosztów rozliczanych

pomiędzy produkty pracy wyróżniamy:

- rachunek kosztów pełnych,
- rachunek kosztów zmiennych.
Ze względu na sposób prezentacji informacji

kosztowych wyróżniamy:

- zbiorczy rachunek kosztów,
- rozdzielczy rachunek kosztów.
Rachunkowość finansowa wykorzystuje

zbiorczy rachunek kosztów pełnych

Klasyfikacja kosztów dla potrzeb

wyceny zapasów produktów pracy i

pomiaru wyniku

Ze względu na wpływ kosztów na wartość

produktów pracy

• koszty produkcji,

• koszty okresu.
Ze względu na ujęcie kosztów w sprawozdaniu

finansowym

• koszty zrealizowane,

• koszty niezrealizowane.
Ze względu na możliwość odniesienia kosztów

na produkty pracy

• koszty bezpośrednie,

• koszty pośrednie.

Przekroje ewidencyjne

kosztów

Pozostałe koszty/przychody operacyjne (76

x)

Koszty/Przychody finansowe (75 x)
Koszty/Przychody produktów (Zespoły 4 i 5)
• układ rodzajowy kosztów,
• układ funkcjonalno – podmiotowy (wg

mpk),

• układ przedmiotowy (wg nośników).

Rozliczenia

międzyokresowe kosztów i

przychodów

• rozliczenia międzyokresowe czynne,
• rozliczenia międzyokresowe bierne,
• rozliczanie w czasie kosztów zakupu

materiałów / towarów,

• rozliczanie w czasie przychodów.

Warianty ewidencji i

rozliczania kosztów

1. Swoboda w konstruowaniu zasad rachunku

kosztów danego przedsiębiorstwa.

2. Wymagania minimalne
Warianty:
• Zp 4, 490, Zp 5, Zp 6, KWS – Zp 7
• Zp 5, Zp 6, KWS – Zp 7
• Zp 4, 490, 64 x
Wpływ przyjętego wariantu na zamknięcia

roczne.

Ewidencja i rozliczanie kosztów – wariant 1

Zespoły

0,1,2,3,8

Zespół

4

490

Rozl.koszt.

640

Roz.m/o

kosztów

530

Prod.pomoc

.

503

Koszty zakupu

501

Prod.podst

.

580

Rozl.prod

.

550

Koszty

ogólnego

zarządu

507

Koszty

sprzedaży

605

Prod. w

toku

1

502

Koszty

wydz.

2a

2b

2g

2c

2d

3

5

4a
4b

4c

2e

2f

6

9

8

601

Wyroby na

skł.

706

Koszt wł.sp.

7

11

620 Odch.

od cen ewid.

10

10

12

12

13

14

Rozliczanie świadczeń

wydziałów produkcji

pomocniczej

• Pojęcie produkcji pomocniczej,
• Zakres produkcji pomocniczej,
• Metody rozliczania świadczeń,
1. Przy braku urządzeń pomiarowych

– klucze rozliczeniowe,

2. Przy istnieniu urządzeń pomiarowych

– kolejność rozliczeń,
- układ równań,
- stawki planowane.

Rozliczanie kosztów

wydziałowych

• Pojęcie kosztu wytworzenia,
• Zakres kosztów wydziałowych,
• Klucze rozliczeniowe kosztów wydziałowych,
• Wady rozliczania kosztów wydziałowych w

oparciu o klucze:
- zmiana klucza rozliczeniowego wpływa na
wysokość kosztu wytworzenia,
- koszt wytworzenia zależy od wielkości
produkcji.

Wycena produkcji

niezakończonej

• Pojęcie produkcji niezakończonej:

– półfabrykaty,
- produkcja w toku.

• Zasady wyceny półfabrykatów
• Poziomy wyceny produkcji w toku.

Podstawowe pojęcia

rachunku kalkulacyjnego

• Pojęcie kalkulacji,
• Nośniki kosztów
ostateczny i przejściowy;
pojedynczy i zbiorczy,
• Obiekt kalkulacyjny ,
• Jednostka kalkulacyjna.

Rodzaje kalkulacji

• Kalkulacja ex ante,
• Kalkulacja ex post,

Metody kalkulacji

• Podziałowa prosta,
• Podziałowa ze współczynnikami,
• Produkcji sprzężonej,
• Doliczeniowa – zleceniowa,

- asortymentowa,

• Fazowa (procesowa) – półfabrykatowa,

- bezpółfabrykatowa