LECZENIE ŻYWIENIOWE

Agnieszka Szlagatys-Sidorkiewicz

Piotr Landowski

OPRACOWANO NA PODSTAWIE:

•

„Europejskie rekomendacje żywienia
pozajelitowego dzieci” Materiały ESPGHAN
i ESPEN

•

„Standardy żywienia pozajelitowego i
żywienia dojelitowego” M. Pertkiewicz

•

„Basics in Clinical Nutrition” L. Sobotka

•

„Żywienie pozajelitowe i dojelitowe w
chirurgii” B. Szczygieł, J. Socha

NIEDOŻYWIENIE

definicja

Stan organizmu wywołany niedoborem

podstawowych składników odżywczych

(węglowodanów, tłuszczów, białek, witamin

lub pierwiastków śladowych) spowodowany:



zmniejszonym spożyciem,



upośledzonym wchłanianiem i trawieniem,



zwiększonym zapotrzebowaniem



nadmierną utratą.

NIEDOŻYWIENIE

•

Około 815 milionów ludzi w świecie cierpi głód
i niedożywienie

•

1/12 ludzi na świecie choruje z niedożywienia,
w tym 160 milionów dzieci poniżej piątego roku
życia

•

Występowanie niedożywienia:

•

Kraje trzeciego świata: 25 % Szpitale: 40 -70 %

• Ocenia się, że niedożywienie występuje u 30-40%

chorych przyjmowanych do szpitala, częściej u

osób w podeszłym wieku, z chorobami jelit,

nowotworami, chorobami układu oddechowego.

NIEDOŻYWIENIE

1.

Termin „niedożywienie” błędnie kojarzy się

jedynie z obszarami biedy i krajami trzeciego

świata, podczas gdy dotyczy również wielu

chorych

w krajach wysoko rozwiniętych i

zamożnych

.

2.

Nagłe zmniejszenie masy ciała oraz utrata sił

wywołana chorobą i leczeniem są traktowane

jako „naturalne” zjawisko (lekceważenie

symptomów niedożywienia)

3.

Leczenie jest utożsamiane przede wszystkim z

kuracją farmakologiczną czy procedurami

zabiegowymi, znaczenie prawidłowego

odżywiania w chorobie jest niedoceniane i

marginalizowane zarówno przez chorych, ich

rodziny jak i personel medyczny.

NIEDOŻYWIENIE

Niedożywienie wśród chorych hospitalizowanych

jest

zjawiskiem powszechnym

!!!

•

U ponad 30% chorych kwalifikowanych do operacji

występują objawy niedożywienia, które w przebiegu

katabolizmu pooperacyjnego ulegają jeszcze

dalszemu pogłębieniu

•

U 30% chorych prawidłowo odżywionych

niedożywienie rozwija się po przyjęciu do szpitala

•

U 70% niedożywionych w chwili przyjęcia do

szpitala ulega ono dalszemu pogłębieniu w trakcie

hospitalizacji

•

Około 5 – 10 % pacjentów przyjmowanych do

szpitala jest krańcowo wyniszczonych

RODZAJE NIEDOŻYWIENIA

(1)

1.

Niedożywienie typu marasmus

2.

Niedożywienie typu kwashiorkor

3.

Niedożywienie typu mieszanego

4.

Postać ostra niedożywienia

5.

Postać przewlekła niedożywienia

NIEDOŻYWIENIE TYPU MARASMUS

• Przyczyna: przewlekłe, niepowikłane głodzenie
• Objawy:

- spadek masy ciała i wskaźników antropometrycznych
i immunologicznych
- prawidłowe stężenie białka i albumin w surowicy
- stężenie białka i albumin w surowicy krwi ulega obniżeniu w
krańcowym stadium niedożywienia

• Leczenie żywieniowe: dojelitowe (doustne lub przez zgłębnik)

RODZAJE NIEDOŻYWIENIA

(2)

NIEDOŻYWIENIE TYPU KWASHIORKOR

•

Przyczyny:
- duży uraz, rozległa operacja, zakażenie

•

Objawy:
- spadek stężenia białek w surowicy, albumin,
transferyny, prealbumin
- spadek ilości limfocytów
- wskaźniki antropometryczne w normie
- obrzęki i zaburzenia gospodarki elektrolitowej

•

Leczenie żywieniowe: w postaciach lżejszych –
żywienie dojelitowe, w cięższych żyw. pozajelitowe

RODZAJE NIEDOŻYWIENIA

(3)

NIEDOŻYWIENIE TYPU MIESZANEGO

•

Przyczyny:
- u przewlekle chorych hiperkatabolicznych po urazie,
ciężkiej operacji

•

Objawy:
- spadek masy ciała

- spadek stężenia białek w surowicy
- spadek ilości limfocytów
- zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitycznej
•

Leczenie żywieniowe zależy od wielkości urazów
i przewagi jednego z rodzajów niedożywienia

RODZAJE NIEDOŻYWIENIA

(4)

POSTAĆ OSTRA NIEDOŻYWIENIA

• Może być wynikiem katabolizmu związanego

z ostrą chorobą lub poważnym zabiegiem

operacyjnym

• Znaczny spadek poziomu białka zapoczątkowany

przez hormony stresu (aminy katecholowe)

• Trudno rozpoznać u pacjentów cechy niedożywienia

• Pacjenci mają często obrzęki

RODZAJE NIEDOŻYWIENIA

(5)

GŁODZENIE PRZEWLEKŁE

•

Pierwszy okres

- początkowo spadek, później wzrost podstawowej

przemiany materii

- rozpad białka ustrojowego w wyniku glukoneogenezy
•

Niedożywienie białkowo-kaloryczne

- niedokrwistość
- hipoalbuminemia
- spadek odporności
- zakażenia
- gorsza reakcja na leczenie
•

Śmierć

RODZAJE NIEDOŻYWIENIA

(6)

POSTAĆ PRZEWLEKŁA NIEDOŻYWIENIA

• Rezultat głównie chorób przewlekłych
z niedostatecznym przyjmowaniem pożywienia

• Atrofia ciała

• Przyczyna to długo trwające zaburzenia odżywiania
(głównie białkowe i energetyczne)

RODZAJE NIEDOŻYWIENIA

(7)

RODZAJE NIEDOŻYWIENIA

(8)

GŁODZENIE PROSTE

RODZAJE NIEDOŻYWIENIA

(9)

Zaburzenia odżywienia spowodowane chorobą wynikają
z braku równowagi pomiędzy przyjmowanym pożywieniem,
a zapotrzebowaniem chorego organizmu

Przyjmowanie

pożywienia

Wymagania

żywieniowe

i utrata składników

odżywczych

Przyczyny niedożywienia

NIEDOŻYWIENIE

ogólne przyczyny

1.

Zmniejszone spożycie pokarmów

: nudności,

wymioty, brak apetytu, przeszkody mechaniczne,

trudności w jedzeniu, uzależnienia, zaburzenia

świadomości, depresja, u chorych ze schorzeniami

neurologicznymi, choroby przewlekłe.

2.

Niedostateczne przyswajanie i wchłanianie

pokarmów

: zespoły złego wchłaniania, resekcje

jelita.

3.

Zwiększone zapotrzebowanie na składniki odżywcze

:

po dużych operacjach, po urazach i oparzeniach, u

chorych z ciężkimi zakażeniami – sepsa.

4.

Zwiększone straty składników odżywczych

: przetoki

przewodu pokarmowego, choroby zapalne jelit,

cukrzyca.

NIEDOŻYWIENIE SZPITALNE

podstawowe przyczyny

•

Dieta

szpitalna, często odbiegająca od stosowanej i

uznawanej przez chorego własnej diety domowej i

nawyków żywieniowych

•

Głodzenie

podczas wykonywania badań diagnostycznych i w

okresie okołooperacyjnym

•

Sam fakt przebywania w szpitalu i

stres

z tym związany, ból

fizyczny

jak i psychiczny osoby chorej sprawia, że wielu pacjentów traci

zainteresowanie jedzeniem

•

Ograniczona sprawność ruchowa

chorych, zwłaszcza u osób

starszych, leżących, z niedowładami – to brak samodzielności i

często kłopoty z samodzielnym spożywaniem posiłków

Przyczyny niedożywienia

szpitalnego:

• Choroba
• Brak zainteresowania ze strony personelu
• Brak odpowiedzialności – kto odpowiada za

żywienie chorych ?

• Brak organizacji
• Brak wiedzy
• Niska jakość jedzenia

(Komisja Ekspertów Rady Europy, Strasbourg, 2001)

OCENA STANU ODŻYWIENIA

1. Przesiewowa ocena stanu odżywienia

2. Pogłębiona ocena stanu odżywienia

Przesiewowa

ocena stanu odżywienia

(1)

Wszyscy chorzy przyjmowani do leczenia
powinni być poddani przesiewowej ocenie
stanu odżywienia, której zapis powinien
stanowić integralną część choroby.

Przesiewowa

ocena stanu odżywienia

(2)

Cel : identyfikacja osób o złym stanie odżywienia lub osób, u

których istnieje znaczące ryzyko wystąpienia
niedożywienia. Także określenie wskazań do pogłębionej
oceny stanu odżywienia.

Ocena 4 podstawowych czynników:

•

Zmniejszenie masy ciała

•

Zaburzenia w przyjmowaniu pokarmów

•

Aktualny wskaźnik masa / wzrost (BMI)

•

Ciężkość choroby

Formularze: MUST, NRS 2002

Stan odżywienia: masa ciała jako %

normalnej masy ciała

prawidłowy > 95%
niedożywienie lekkie 85-95%
niedożywienie umiark. 75-84%
niedożywienie ciężkie < 75%

MASA CIAŁA

normalna masa ciała = masa ciała sprzed choroby

Wskaźnik masy ciała

(body mass index –BMI)

BMI (kg/m

2

)= m.c. (kg):(wzrost w m)

2

• BMI >= 20 –

norma

• BMI = 18,5 – 20 –

zagrożenie niedożywieniem

• BMI <= 18,5 –

niedożywienie

wg MUST

u osób powyżej 65 r.ż. – rozpoznanie niedożywienia i

konieczność interwencji żywieniowej już przy BMI < 24

wg B.Szczygła

MORFOLOGIA KRWI OBWODOWEJ

• Całkowita liczba limfocytów w 1 mm

3

krwi CLL =

% limfocytów x L(liczba leukocytów) : 100

Stan odżywienia

CLL w 1 mm

CLL w 1 mm

3

3

krwi

krwi

prawidłowy

>1500

niedożywienie:
•

lekkie

lekkie

•

umiarkowane

umiarkowane

•

Ciężkie

Ciężkie

1200-1499

1200-1499

800-1199

800-1199

<800

<800

Całkowita liczba limfocytów zależy także od pory dnia,

stosowanych leków, stresu, zakażenia.

Grubość fałdu skórnego nad mięśniem

trójgłowym (TSF) ramienia a rezerwa

energetyczna ustroju

Rezerwa

energetyczna

kobiety

(grubość fałdu w mm)

mężczyźni

(grubość fałdu w mm)

Prawidłowa

(100-90 % normy)

16,5 - 14,9

12,6 – 11,3

Lekki niedobór

(89-75% normy)

14,8 – 12,4

11,2 – 9,5

Umiark. niedobór

(74-60% normy)

12,3 – 9,9

9,4 – 7,6

Ciężki niedobór

(<60% normy)

<9,9

<7,6

Tkanka tłuszczowa – ok. 25% masy ciała

50% tkanki tłuszczowej w tkance podskórnej

WYDATEK ENERGETYCZNY

(1)

Obliczając dobowy wydatek energetyczny pacjenta
należy uwzględnić:

1.

Spoczynkowe zapotrzebowanie energetyczne

2.

Aktywność fizyczną pacjenta

3.

Swoisty efekt cieplny pokarmów

4.

Zwiększone zapotrzebowanie energetyczne
spowodowane chorobą, zakażeniem, gorączką,
urazem lub operacją

Dobowe zapotrzebowanie energetyczne= 1+2+3+4

WYDATEK ENERGETYCZNY

(2)

Spoczynkowe zapotrzebowanie energetyczne

(REE – Resting Energy Expenditure)

• Obliczanie REE ze wskaźników antropometrycznych

pacjenta (wzrost, masa ciała) i jego wieku (wzór Harrisa-
Benedicta)

• Mierzenie REE z użyciem metody kalorymetrii

bezpośredniej

• Mierzenie REE za pomocą kalorymetrii pośredniej

WYDATEK ENERGETYCZNY

(3)

Spoczynkowe zapotrzebowanie energetyczne

(REE – Resting Energy Expenditure)

Wzór Harrisa-Benedicta:

Mężczyźni= 66,4 + (13,7 x W) + (5 x H) – (6,7 x A)

Kobiety= 665,1 + (9,6 x W) + (1,8 x H) – (4,7 x A)

W= masa ciała w kg
H = wzrost w cm
A = wiek w latach

WYDATEK ENERGETYCZNY

(4)

Aktywność fizyczna chorego:
• Chory leżący: + 10%
• Chory chodzący: + 20%

Swoisty efekt cieplny pokarmów:
• + 10 %

WYDATEK ENERGETYCZNY

(5)

Przebyta operacja, uraz, trwające zakażenie:

• Planowana operacja:

+ 0-15 %

• Zapalenie otrzewnej:

+ 15-20 %

• Złamanie kości długich, miednicy:

+ 20-25 %

• Uraz wielonarządowy:

+ 20-50 %

• Lekkie zakażenie:

+ 0-20 %

• Umiarkowane zakażenie:

+ 20-40 %

• Ciężkie zakażenie:

+ 40-60 %

• Uraz głowy:

+ 10-30 %

• Oparzenie termiczne 10% powierzchni ciała:

+ 10-25 %

• Oparzenie termiczne 25% powierzchni ciała:

+ 25-50 %

• Oparzenie termiczne 50% powierzchni ciała:

+ 50-100 %

BILANS PŁYNÓW

Podwyższone zapotrzebowanie

• gorączka (wzrost o 13% na każdy

o

C powyżej normy)

• dzieci 1,5 ml/kcal

• zaburzenia oddychania, hiperwentylacja

• biegunka, wymioty, przetoki, rany

Normalne zapotrzebowanie

• 1 ml wody / kcal
• 1500 ml / m

2

pow. ciała

• 30-35 ml / kg masy ciała

ELEKTROLITY

(1)

Ogólna zawartość wody w ustroju:
• 60 % m.c. mężczyźni
• 50 % m.c. kobiety
• 75 % m.c. noworodki

Rozkład płynu w ustroju:
• Płyn śródkomórkowy (ICF): 40 % m.c.
• Płyn pozakomórkowy (ECF): 20 % m.c.

ELEKTROLITY

(2)

Prawidłowa koncentracja elektrolitów w organizmie
oraz podaż z dietą

ECF (mmol/l)

ICF (mmol/l)

Dieta (mmol/d)

Na

140-155

10-18

80-200

K

4.0-5.5

120-145

50-150

Ca

2.2-2.5

22-25

20-60

Mg 0.7-1.2

15-25

10-20

Cl

98-108

2-6

120-300

P

0.7-1.3

8-20

20-50

NIEDOŻYWIENIE

konsekwencje medyczne

Następstwa niedożywienia są

wielokierunkowe i dotyczą

wszystkich narządów i

układów, w tym także sfery

psychomotorycznej człowieka

Następstwa niedożywienia

(1)

- Utrata masy ciała

- Zmniejszenie masy

mięśniowej

- Osłabienie i pogorszenie

samopoczucia

- Zwiększone ryzyko

wystąpienia zapalenia

- Zmniejszenie wydolności

serca

- Osłabienie aktywności

ruchowej

- Spadek odporności

- Gorsze wyniki leczenia

- Zwiększone ryzyko infekcji

- Dłuższy pobyt w szpitalu

- Dłuższa rehabilitacja

- Gorsze ukrwienie skóry

- Utrudnione gojenie ran

- Zwiększone ryzyko

wystąpienia odleżyn

- Zanik błony śluzowej jelit

- Zmniejszone wytwarzanie

enzymów

- Zmniejszone wchłanianie

Wzrost ilości powikłań

Większa śmiertelność

dłuższy pobyt w szpitalu

Dłuższa rehabilitacja

Wyższe koszty leczenia

Zmniejszenie aktywności fizycznej

Zwiększone ryzyko infekcji

Wysięk z rany

Zwiększone ryzyko wystąpienia

odleżyn

Osłabienie czynności mięśni

Spadek odporności

Gorsze gojenie ran

Następstwa niedożywienia

(2)

Osłabienie
• mięśni(szkieletowych,

serca, oddechowych)

• Czynności nerek
• Spadek odporności
• Funkcji przewodu

pokarmowego

• Gojenia ran
• Termoregulacji
• Funkcji psychicznych

Zaburzenia w budowie ciała
• Utrata masy (tłuszczów,

mięśni, narządów wewn.)

• Zmiana biochemii-

prealbuminy, transferyna

• Zahamowanie wzrostu

(dzieci)

• Wzrost ilości wody

pozakomórkowej

Następstwa niedożywienia

(3)

NIEDOŻYWIENIE

konsekwencje medyczne

1. Pierwotne następstwa niedożywienia :

•

Spadek masy ciała

•

Zanik tkanki tłuszczowej i mięśniowej

•

Osłabienie perystaltyki jelitowej, zanik
błony śluzowej co prowadzi do wtórnych
zaburzeń trawienia i wchłaniania

•

Zaburzenia sercowo – naczyniowe

•

Apatia, depresja

•

Postępująca niedokrwistość

NIEDOŻYWIENIE

konsekwencje medyczne

2. Wtórne następstwa niedożywienia

•

Upośledzenie odporności - wzrost częstości

zakażeń

•

Zaburzenia w gojeniu ran ,w tym także ran

pooperacyjnych (6 - 8x częściej upośledzone)

•

Wzrost częstości powikłań pooperacyjnych –

m.in. takich jak nieszczelności zespoleń przewodu

pokarmowego

•

Wzrost chorobowości i śmiertelności

•

Przedłużenie pobytu w szpitalu = wzrost

kosztów leczenia

•

Wydłużenie okresu rekonwalescencji

NIEDOŻYWIENIE -

zapobieganie

•

Identyfikacja chorych niedożywionych lub

zagrożonych niedożywieniem na podstawie

oceny stanu odżywienia

•

Rutynowa ocena stanu odżywienia przy

przyjęciu do szpitala

•

Zapewnienie pomocy ludziom starszym i

niepełnosprawnym

w spożywaniu posiłków

•

Troska o prawidłową pod względem wartości

odżywczej, różnorodną i smaczną dietę szpitalną

•

Powoływanie szpitalnych zespołów leczenia

żywieniowego

NIEDOŻYWIENIE -

zapobieganie

Bardzo ważne jest wczesne rozpoznanie chorych

zagrożonych rozwojem niedożywienia, aby nie

dopuścić do pogłębiania się zaburzeń. Oceniamy

stan odżywienia:

• wywiad kliniczny, dietetyczny, socjalny

• badanie przedmiotowe (w tym masa ciała i wzrost)

• badania laboratoryjne (poziom albumin, prealbumin,
całkowitej liczby limfocytów)

• Wskaźnik masy ciała - BMI (kg/m2) = m.c. (kg) : wzrost
(m2)

< 17 kg/m2 - niedożywienie (konieczne leczenie

żywieniowe)

• Skale żywieniowe (SGA, NRS 2002, MUST)

NIEDOŻYWIENIE – leczenie

Zgodnie z rekomendacją Europejskiego
Towarzystwa Żywienia Poza i Dojelitowego
(ESPEN) zarówno wskazania do żywienia, jak i
wybór drogi i metody leczenia żywieniowego
powinny być dokonywane i nadzorowane przez
międzydyscyplinarny zespół leczenia
żywieniowego powoływany przez dyrektora
jednostki służby zdrowia, w skład którego powinni
wchodzić m. in. lekarz, farmaceuta, pielęgniarka,
dietetyk.

Procedury żywienia poza- i dojelitowego są od kilku
lat wprowadzone do katalogu procedur medycznych
finansowanych przez NFZ.

Żywienie pozajelitowe -

parenteralne

• Podawanie źródeł białka, energii,

elektrolitów, witamin, pierwiastków
śladowych i wody drogą dożylną

Żywienie dojelitowe -

enteralne

• Podawanie białka lub źródeł białka, energii,

elektrolitów, witamin, pierwiastków śladowych i

wody do przewodu pokarmowego z

wykorzystaniem drogi podaży innej niż doustna

Określenie zapotrzebowania energetycznego:

Całkowite zapotrzebowanie energetyczne (TER):
BMR x współczynnik patologiczny x współczynnik aktywności

BMR podstawowa przemiana materii (wzór Harrisa

Benedicta):

dla mężczyzn: BMR= 66,4 + (13,7 x W)+(5 x H)-(6,7 x A)
dla kobiet: BMR = 665,1 + (9,6 x W)+(1,8 x H)-(4,7 x A)

W-masa ciała w kg
H-wzrost w cm
A-wiek w latach

Zapotrzebowanie na białko i

energię w chorobie

(2)

czynniki związane

ze stresem lub urazami

operacja:

1.0-1.2

infekcja:

1.1-1.5

uraz:

1.1-1.5

oparzenia:

1.2-1.7

czynniki związane

z aktywnością

brak ruchu:

1.1

siedzenie:

1.15-1.2

chodzenie:

1.25

Określenie zapotrzebowania energetycznego:
współczynniki patologiczne i aktywności

Zapotrzebowanie na białko i energię

w chorobie

(3)

Czy chory przyjmuje doustnie pokarmy stałe?

Płyny ?

Deficyt

białka/energia?

Deficyt

energii/białko?

Suplementacja

Bogato białkowa

Suplementacja

Bogato energetyczna

Tak

Nie

Nie

Tak

Doustna dieta płynna

Tube feeding

Układ pokarmowy

• Bez cech dysfunkcji
• Dysfunkcja odcinka układu pokarmowego
• Układ pokarmowy niemożliwy do

wykorzystania dla celów suplementacji
białkowo-energetycznej

Sprawny układ pokarmowy

• Chory nie może
• Chory nie chce
• Chory nie powinien

odżywiać

się doustnie

• Wspomagające żywienie

dojelitowe (dożołądkowe)

• Wspomagające żywienie

pozajelitowe

Doustne

niskoobjętościowe

Tube feeding

Sprawny odcinek układu

pokarmowego

• Górny

– Do jakiej wysokości?

• Przetoka końcowa i żywienie

doustne/dojelitowe

• Dolny

– Od jakiej wysokości?

• Przetoka odżywcza i żywienie do przetoki

• Środkowy

– W jakim odcinku?

• Żywienie do przetoki

Korzyści żywienia

dojelitowego

• Składniki odżywcze są metabolizowane i

utylizowane efektywniej gdy podane są
drogą dojelitową niż pozajelitową

• Składniki odżywcze są metabolizowane w

ścianie przewodu pokarmowego i wątrobie
przed uwolnieniem do krążenia
systemowego

• Wątroba i ściana jelitowa kontroluje m.in.

pulę wolnych aminokwasów

• Obciążenie przewodu pokarmowego

pozwala

– zachować integralność ściany jelitowej
– zapobiega translokacji
– wtórnym posocznicom enterogennym
– zmniejsza ryzyko występowania wtórnych

zespołów niewydolności wielonarządowej

Korzyści żywienia

dojelitowego

Żywienie do układu

wrotnego (PPPN)

• Pooperacyjne
• Linia do żyły krezkowej dolnej
• Regimen – 100 g AA / 900 kcal

– Wysoki poziom Glu w surowicy
– Szybka korekcja hypoprealbuminemii
– Zmniejszenie odpowiedzi katabolicznej

mięśni

– Ograniczenie glukoneogenezy

Bozzetti, Nutrition, 2001, 17, 292-299

Specjalistyczne wspomaganie żywieniowe tylko

wówczas, gdy niemożliwe jest żywienie doustne (B)

Gdy konieczne jest specjalistyczne wspomaganie

żywieniowe preferowaną drogą jest żywienie

dojelitowe (B)

Dysfunkcja przewodu pokarmowego jest

wskazaniem do żywienia pozajelitowego (B)

Specjalistyczne wspomaganie żywieniowe powinno

być rozpoczęte w czasie 7-14 dni od rozpoznania

nieadekwatnego odżywiania doustnego (B)

Przeciwwskazania do żywienia

dojelitowego

– Rozlane zapalenie otrzewnej
– Niedrożność jelit
– Niepowściągliwe wymioty
– Niekontrolowana biegunka
– Niedokrwienie trzew (zespół małego

posiłku)

•Administration of specialized nutrition support. JPEN J Parenter Enteral
Nutr 2002 Jan-Feb;26

Żywienie pozajelitowe

Wskazania do żywienia pozajelitowego:

– Utrata masy ciała

>10%

, ze współistniejącą

chorobą pp, uniemożliwiającą wyrównanie
niedoborów

– Brak możliwości odżywiania drogą pp>

3-5

dni

– Wszystkie stany, w których pacjent

• nie je
• jeść nie powinien
• zjada w niewystarczającej ilości

Kliniczne wskazania do

żywienia pozajelitowego

– Zespół krótkiego jelita
– Wrodzone niedrożności pp
– Wytrzewienia

– Przewlekłe stany zapalne jelit
– Zespół rzekomej niedrożności jelit
– Ostre zapalenia trzustki

NOWORODKI

NIEMOWLĘTA I DZIECI STARSZE

Żywienie pozajelitowe

• Metoda „all-in-one”

(AIO)

• Mieszaniny preparatów

na podstawie
indywidualnych recept:

– Węglowodany
– Aminokwasy
– Tłuszcze
– Mikro- i makroelementy
– Witaminy

Powikłania odżywiania

pozajelitowego

• Septyczne (1,5-27%!)
• Techniczne (zakrzepy)
• Metaboliczne:

– Wahania glikemii,
– Zaburzenia jonowe
– Zaburzenia funkcji wątroby (uszkodzenia

wątroby, cholestaza)

– Zaburzenia mineralizacji kości

Pomimo powikłań

odżywianie pozajelitowe

jest leczeniem z wyboru

u pacjentów w różnych stanach chorobowych,

u których brak możliwości odżywiania dojelitowego

dramatycznie pogarsza przebieg kliniczny i rokowanie