Robaki płaskie cz. II

Diphyllbothrium latum
bruzdogłowiec szeroki

Tasiemiec



Pasożytuje w jelicie cienkim człowieka i

ponad 30 gatunków ssaków (niedźwiedź,
foka, lis, pies, świnia)



Osiąga do 20 m długości (wpływa na nią

wielkość żywiciela)



Dwóch żywicieli pośrednich

skorupiak i ryba

Jajo

Diphyllobothrium
latum

(na jednym

biegunie wieczko na
drugim mały
guziczek)

Jeden tasiemiec
składa dziennie
ponad milion jaj

Cykl życiowy
Diphyllobothriu
m latum

Diphyllobothrium latum

Wikariat parazytologiczny

różne gatunki widłonogów odgrywają rolę

głównych żywicieli pośrednich
bruzdogłowca szerokiego w różnych
rejonach geograficznych

Diphyllobothrium latum

Pasożytnictwo parateniczne

Możliwość przechodzenia plerocerkoidu z

jednego gatunku ryby, zwykle drapieżnej,
do drugiego bez zmiany postaci rozwojowej

Diphyllobothrium latum

Difylobotrioza

Okresowa niedrożność jelit, biegunka, bóle

brzucha, niedokrwistość megaloblastyczna
(złośliwa) wywołana niedoborem witaminy
B12

Diphyllobothrium latum

Wykrywanie



W kale jaja lub proglotydy



Przetrzymywanie jaj w hodowli wodnej do

czasu uformowania się onkosfery we

wnętrzu koracidium



We krwi zwiększona ilość krwinek białych i

komórek kwasochłonnych

Diphyllobothrium latum

Zwalczanie



Zaniechanie spożywania surowych i

półsurowych ryb



Unikanie kontaktu zbiorników wodnych z

odchodami



Gotowanie, mrożenie, solenie, marynowanie

WĘDZENIE NIE NISZCZY PROCERKOIDÓW

Diphyllobothrium latum

leczenie



Prazykwantel (Cesol) - kuracja jednorazowa po

lekkim śniadaniu 5-10 mg/kg. mc. lub na czczo
niklozamid (Devermin, Yomesan)



do 2 rż. 500mg



między 2 a 6 rż, 1g.



po 6rż. 1g i po 1godzinie następny 1g

Skuteczność leczenia ocenia się 1 i 3 mies. po

terapii

Taenia saginata

Tasiemiec nieuzbrojony



Pasożyt jelita cienkiego człowieka (człowiek

jedynym żywicielem ostatecznym)



Zwiększająca się ilość zarażeń w Polsce

związana za spożywaniem surowego mięsa

wołowego



Protandria - proglotydy męskie z

pęcherzykami jądrowymi

Jajo
Taenia sp.
pow. ok.
1800x

Cykl
rozwojo
wy
Taenia
saginata

Taenia solium

Tasiemiec uzbrojony



kosmopolityczny tasiemiec jelita cienkiego

człowieka, głównego żywiciela ostatecznego,



żywicielem ostatecznym może być gibon,

pawian



świnia jako główny żywiciel pośredni i wiele

gatunków zwierząt



człowiek może być poronnym żywicielem

pośrednim



w Polsce zarażenie tasiemcem uzbrojonym

300 razy rzadsze niż T. saginata

Cykl
życiowy
Taenia
solium

Taenia solium i Taenia
saginata

Cecha

T.solium

T.saginata

długość

2-8 m (śr.4m)

4-25m (śr

12m)

progloty

dy

800-1000,

hermafrodytyczne

zawierają 150-200

pęcherzyków jądrowych

1000-2000

Progloty

dy
maciczn

e

zawierają 30 000 d0 50

000 jaj
odrywają się po kilka (5-

6), pozbawione są
zdolności do

samodzielnego

poruszania się

odrywają się

pojedynczo i
mają zdolność

do

samodzielneg

o ruchu

Cecha

T. solium

T. saginata

jajnik

trójpłatowy,
boczne odgałęzienia

głównego pnia macicy:

7-15

dwupłatowy,
boczne

odgałęzienia

głównego

pnia macicy:

15-35

skoleks

kulisty, zaopatrzony w 4

przyssawki i wysuwalny

ryjek, podwójny wieniec

haków

gruszkowaty,

cztery

przyssawki,

ryjka i haków
brak

Żywiciel
ostateczn

y

Człowiek – główny,
niektóre małpy

Człowiek
jedyny

żywiciel

Cecha

T.solium

T.saginata

Żywicie

l

pośred

ni

Głównie świnie, ale

też inne gatunki

zwierząt (małpa,

dzik, lis i inne),

człowiek może być

poronnym

żywicielem

Bydło, zebu, owca,

renifer, koza

prawdopodobnie

antylopa

larwa -

wągier

cisticercus

cellulosae (mięśnie

języka, żuchwy,

szyi, lędźwi, łopatki,

przepony, serca)

cisticercus bovis

(mięśnie języka,

żuchwy, szyi,

lędźwi, łopatki,

przepony,

międzyżebrowe,

serca, rzadko
wątroba, mózg,

płuca

Cecha

T. solium

T. saginata

chorobo-
twórczoś

ć

Tenioza

- bóle

brzucha, bóle

głodowe,

nudności,

sporadycznie

wymioty,

zaburzenia

rozwoju

fizycznego dzieci,
brak łaknienia,

niedokrwistość,

niedrożność jelit

cysticerkoza

Tenioza

- bóle

brzucha, bóle

głodowe, nudności,

sporadycznie

wymioty, zaburzenia

rozwoju fizycznego

dzieci, brak

łaknienia,

niedokrwistość,
niedrożność jelit

Cecha

T. solium

T. saginata

wykrywan

ie

proglotydy w

kale, rzadko

jaja,
test ELISA

(koproantygeny

w kale),
RTG, CT, NMR

proglotydy

poruszające się w

kale,
rzadko jaja

inwazyjne,
test ELISA (antygeny)

Cecha

T.solium

T.saginata

Zwalczanie

Tenioza

badanie mięsa, ochrona pastwisk,

mrożenie mięsa w temp.-10º C i

solanka 20-25% zabija larwy po 5
dniach, temp.70 º C - po 5 min

.

Cecha

T.solium

T.saginata

leczeni

e

Tenioza

-

jednorazowo

Prazykwantel (Cesol)

po lekkim śniadaniu
Niklozamid na czczo
Albendazol,
Mebendazol
(2x dziennie przez 3
dni)
Mepakryna (Atabrina -
7 dni)

Tenioza

-

jednorazowo

Prazykwantel

(Cesol) po lekkim

śniadaniu
Niklozamid na

czczo
Albendazol,

Mebendazol (2 x

dziennie przez 3

dni)
Mepakryna

leczeni

e

Cysticerkoza –

leczenie chirurgiczne

Taenia solium i Taenia
saginata



Kontrolne badanie kału przeprowadza się nie

wcześniej niż po miesiącu po leczeniu,
skuteczność ocenia się po 4 miesiącu; waha
się od 80-90 %

Echinococcus granulosus

Tasiemiec bąblowcowy



Tasiemiec pasożytujący w postaci dojrzałej w

jelicie cienkim psa, wilka, lisa, szakala, dingo,

kojota, hieny i jenota nieomal na całym świecie.



Występuje tak także u kotowatych, nie

osiągając dojrzałości płciowej



Liczba żywicieli pośrednich znaczna, obok

człowieka wiele gatunków i podgatunków (owca,

koza, bydło, żyrafa, wielbłąd, świnia, koń, muł,

osioł, królik, zając, lemur, małpiatka)

Echinococcus granulosus

Tasiemiec bąblowcowy



Strobila ma 2-7 mm długości, składa się

najczęściej z 3 proglotydów, jałowy,

hermafrodytyczny i trzeci maciczny z jajami

jest dłuższy od reszty ciała tasiemca.



Skoleks z ryjkiem uzbrojonym w w dwa wieńce

haków



Proglotyd maciczny odrywa się od reszty i

samodzielnie wydostaje się przez odbyt na

powierzchnię żywiciela ostatecznego



Macica zawiera 400-800 jaj inwazyjnych

Echinococcus granulosus



Tasiemiec bąblowcowy krąży wśród

określonej grupy żywicieli np. wśród
zwierząt gospodarskich – pies, domowe
kopytne – owce, bydło,świnie, kozy, konie,
wielbłąd, , znanych wiele cyklów wśród
zwierząt dzikich.

Echinococcus granulosus

Tasiemiec bąblowcowy



Z połkniętych jaj, w żołądku lub jelicie żywiciela

pośredniego, wydostaje się

onkosfera

, która

przenika czynnie do naczyń krwionośnych lub

chłonnych jelita cienkiego, trafiając układem żyły

wrotnej przede wszystkim do wątroby



Larwy wędrując dużym krwiobiegiem trafiają do

narządów i tam przekształcają się w

cerkoida

typu bąblowiec (66% w wątrobie, 22% w płucach,

pozostałe do nerek, śledziony, mięśni, mózgu,

gałki ocznej, tkanki podskórnej, jamy brzusznej i

kości)

Echinococcus granulosus

Tasiemiec bąblowcowy



u żywiciela pośredniego miesiąc po zarażeniu

powstają drobne guzki pod torebką wątroby



po 5-6 mies. młody bąblowiec osiąga 10 mm

średnicy rośnie i wytwarza płyn



torebki lęgowe pierwszego pokolenia z

których powstają protoskoleksy zwane sa

córczanymi



torebki te pękają i uwalniają torebki lęgowe

drugiego pokolenia (wnuczane)



protoskoleksy inwazyjne wytwarzane są po

upływie 12-24 mies.

Echinococcus granulosus

Tasiemiec bąblowcowy



Protoskoleks jest to forma rozwojowa

całkowicie, zarówno morfologicznie, jak i

fizjologicznie, przygotowana do osiedlania

się w jelicie cienkim żywiciela ostatecznego



W protoskoleksie można wyróżnić – cały

skoleks



Z chwilą przedostania się ich do miąższu

wątroby lub do jamy brzusznej zamiast do

jelita wszystkie struktury ulegają

odróżnicowaniu (w procesie wezykulacji)

Echinococcus granulosus

Tasiemiec bąblowcowy



Protoskoleksy zjedzone przez psa lub

innego żywiciela ostatecznego wynicowują

się w jelicie cienkim i przytwierdzają do

błony śluzowej jelita przyssawkami oraz

hakami.



Forma ostateczna tasiemca powstaje po

około 6-9 tygodniach.

Echinococcus granulosus



Proces powrotu protoskoleksa do potencji

rozwojowej młodszego w ontogenezie
stadium nazywamy

wezykulacją

(pecherzykowaceniem)

Echinococcus granulosus



Okres dojrzewania u 1 rocznego psa trwa

36 dni, a u 12-letniego 50 dni. Jaja
inwazyjne u starego psa są mniej liczne



Przeżywalność postaci dojrzałej tasiemca u

psa określona jest zwykle na kilka miesięcy,
a larw u żywicieli pośrednich na
kilkadziesiąt lat

Cykl
życiowy
Echinococ
cs
granulosu
s

Echinococcus granulosus

Chorobotwórczość



Echinokokoza



60% wątroba, 20% płuca, sporadycznie w

innych narządach,



Żółtaczka, zastoinowe zapalenie dróg

żółciowych, nadciśnienie wrotne, wstrząs
anafilaktyczny, wtórny rozsiew, kaszel,
skrócenie oddechu, bóle w klatce piersiowej,
niedodma



Objawy guza mózgu

Echinococcus granulosus

Wykrywanie



Protoskoleksy w badaniu biopsyjnym



RTG < USG < CT < NMR < Odczyny

serologiczne



We krwi obwodowej zwiększona ilość

krwinek kwasochłonnych

Echinococcus
granulosus

Zwalczanie



Oświata sanitarna, odrobaczanie psów,

zaniechanie karmienia psów i lisów
odpadkami poubojowymi

Echinococcus granulosus

Tasiemiec bablowcowy - leczenie



Operacyjne



Albendazol (Zentel))



Mebendazol (Vermox)